Katalog

6 HAZİRAN 2013 PERŞEMBE CUMHURİYET SAYFA HABERLER 9 lerin ve bunun sonucu olarak da yurttaşların meşru şikâyetlerine duyarsızlığın yükselişini büyük bir endişeyle izliyoruz. Hükümeti dengeli davranmaya, insan hak ve özgürlüklerine duyarlı olmaya çağırıyoruz. Komite gösterilerde hayatını kaybedenler için taziyelerini bildirir ve yaralılara acil şifalar diler. Sosyalist Enternasyonal, Türkiye halkının ve Cumhuriyet Halk Partisi’nin hak ve özgürlükler, demokrasi ve sosyal adalet mücadelesiyle dayanışma içinde olmaya devam edecektir.” Gezi Parkı direnişi toplumun tüm kesimlerini Taksim’de buluşturdu Korku imparatorluğunu DHA IZ Sosyalistler ‘günah’ çıkarıyor AP MELTEM YILMAZ ürkiye’nin her yerinde, toplumun her kesiminden insanlar, özgür bir geleceğin hayaliyle sokağa çıktı. Bugün itibarıyla 10. gününü dolduran direniş, Türkiye’de yaratılan korku imparatorluğunu, kelimenin tam anlamıyla yıktı. Biz de Gezi Parkı’nda başlayan küçük bir kıvılcımın büyük bir halk hareketine dönüşme sürecini, ilk günden bugüne kadar olanları, gelinen son noktayı oradaki halkla konuştuk. Süreci değerlendiren her birey, olayları farklı bir bakışla yorumladı, farklı kazanımlara işaret etti. AYATIMIN İLK EYLEMİ 18 yaşındaki lise öğrencisi Mehmet Ü. ile Osmanbey’de tanışıyoruz. Okuldan arkadaşlarıyla buluşmak için tek başına, hızlı adımlarla Taksim’e yürüyor. Heyecanlı çünkü hayatında ilk kez bir eyleme katılmış. Öfkesi ise Türkiye’de son bir yılda yaşananlara... Söze “Başta Reyhanlı” diye başlayan Mehmet, “Başbakan’ın insanların dini duygularını her geçen gün daha fazla kullanması, polis terörünün artması ve son olarak alkol yasağı beni çok rahatsız etti” diyor. Eylemlerin başladığı ilk günden itibaren sokakta olduğunu belirten Mehmet şöyle devam etti: “Kendimizi ispat etmek için direnmek zorundayız ve ispat ediyoruz da. Türk, Kürt, Laz herkes birlik olmuş durumda, herkes bu direnişe inanıyor..” Ailesiyle Taksim’e çıkan Necati Sönmez 48 yaşında ilkokul öğretmeni. Süreci yorum T H AKP İLE büYüYENLErİN İsYANI Hayatımıza karışma İLHAN TAŞCI ANKARA Kuğulu Park’ın kuğuları gazlanmış, Mühye Köyü’nde sürgünde... Dikmen’den Çayyolu’na, Kırkkonaklar’dan Batıkent’e, çocuklar, evet 1415 yaşındaki çocuklar, bir de “ak saçlı çapulcular” ayakta. “Tayyip istifa” sloganı hani neredeyse 7’den 70’ine tümünü gecenin bir yarısında sokakta buluşturmuş. Çoğunluğu da eylemde ilk kez milli oluyor. Düdüğüyle “vaktin geldiğini” duyuran Havva Erdem’e telaşla meydana varmak için yokuşu tırmanırken yetiştim. Oğlu, gelini ve iki torunuyla birlikte yaşayan Erdem, sohbetin en heyecanlı yerinde düdüğünü keskin keskin öttürüp “Elebaşı benim. Her akşam düdüğü ben çalıyorum” diyor gülerek. Yarım asrı geride bıraktığı ömründe ilk kez sokağa çıkmış. Bilmezden gelip “Neyi protesto ediyorsunuz” sorumuza yanıtı kendinden emin: “Başbakanı.” Başbakan’ın içkiyi, sigarayı “izne bağlamasına” fena öfkelenmiş. Oracıkta kıydı bir sigarasına daha. En çok da Başbakan’ın üslubuna bozuk: “Dil de papuç gibi. Hakaretin bini bir para.” Sokak eylemlerinin biteceği takvimi de “Ne zaman indirdik o zaman bitecek” diye açıklıyor. Saçlarına “erimez karlar” düşen Yılmaz Yıldız, Rizeli hemşehrisi Başbakan’dan şikâyetçi. Not deflıkla dile getirdiği “Dış mihraklar, illegal örgütlerin işi” değerlendirmelerine Altın’ın itirazı var: “Bu hareket kendiliğinden olmuştur. Bu yaşımda ilk kez halkın bir şey yaptığına şahit oldum. Halkın tamamının katıldığı bir eylem. Bu yönüyle tarihi bir eylem.” 7’den 70’e gecenin bir yarısı başkent sokaklarında buluşup haykırdılar: ‘DİL DEğİL PAPuÇ’ ‘MüTEvAzI oL’ SE R KA N YI LD ‘Erdoğan Konusunda CHP Haklıymış’ Sosyalist Enternasyonal yıllarca CHP’ye üvey evlat muamelesi yaptı. Bir ara üyelikten dahi çıkarmayı düşündüler. Son olarak Avrupa Parlamentosu’ndaki Sosyalist Grubun Başkanı Hannes Swoboda, CHP liderinin Başbakan Tayyip Erdoğan’ın otoriter tavırlarını Suriye lideri Esad’a benzeten sözlerini eleştirerek görüşmesini iptal etmişti. Türkiye’de Gezi Parkı direnişine polisin gösterdiği orantısız şiddet ve Başbakan Erdoğan’ın tansiyonu daha da yükselten demeçleri sonrasında sosyalistler arasında AKP ciddi imaj kaybına uğramış durumda. Hafta başında bunu kanıtlayan ilginç bir gelişme de yaşanmış... bir haftada yıktık Bu rüya hiç bitmesin kı beni de bezdirdi. Bu süreçte gerçek bir halk direnişi yaşandı, talepler açığa çıktı. Şu anki tepki tabii ki ağaçların kesilmesine yönelik değil, hem neden öyle olsun ki” sorusunu yöneltiyor. 31 yaşındaki makine mühendisi Ümit Çıplak, Türkiye’deki korku imparatorluğunun yıkıldığını belirterek, “Herhalde bundan sonra bir adım atmadan önce insanların hassasiyetleri göz önünde bulundurulur. Bu eylemler toplumun her kesiminde, iktidarın her kademesinde farkındalık yarattı. Benim bu eylemlere katılma nedenim adalet istemem. Ama herhalde herkesi ortak paydada buluşturan iktidarın ‘ben yaptım oldu’ tavrı” diyor. YLEMcİLErİN YArIsI AKP’Lİ Serap Parlak, 28 yaşında ve bir hastanede sekreter olarak çalışıyor. Barbaros Bulvarı’ndan Beşiktaş’a inerken konuşuyoruz. O da söze, “Biz halkız gördüğünüz gibi, marjinal değiliz” diye başlıyor. “Bence büyük bir başarı elde edildi. Eyleme katılanların neredeyse yarısının AKP’ye oy vermiş kişiler olduğunu düşünüyorum. Bundan sonra ‘asarım, keserim’ler bitecek. Artık herkes kafasını yastığa koyduğunda nerede yanlış yaptığını düşünmek zorunda” diyor ve yanındaki arkadaşlarından ikisini işaret ederek, “İşte bunlar AKP’ye oy verdi mesela” ifadelerini kullanıyor. CHP SLOGAN ARIYOR: ‘Gezi Parkı gencini nasıl kazanırız?’ CHP lideri Kılıçdaroğlu önceki günkü grup konuşmasında Gezi Parkı direnişini CHP’nin de iyi okuması ve dersler çıkarması gerektiğini vurguladı. Kurmaylarıyla kapalı kapılar ardında yaptığı değerlendirmelerde de Taksim Meydanı’nda yükselen havadan ve özellikle de eylemin dinamosu konumundaki gençlerden çok etkilendiğini vurgulamış. Son bir haftadır Kılıçdaroğlu, yardımcıları ve danışmanları üst üste toplantlar yaparak durumu değerlendiriyor, yeni stratejiler hazırlıyor. Soru şu: “Bugüne kadar apolitik kalan ve ilk kez Gezi Parkı’nda siyasi kimliğini bulabilen bu kuşağı nasıl bir yöntemle, hangi söylemlerle, sloganlarla yeni sol harekete, yeni CHP’ye katabiliriz?” HHH Gösterilerin başından bu yana gözlem güçlerine güvendiğimiz birçok yorumcu Taksim’deki protestolara CHP’nin katılımının direnişi zayıflattığı yönündeki değerlendirmelerini kamuoyuyla paylaştı. Kulislerde gördük ki CHP yönetiminde de bu gözlemi benimseyenler var. Onların dediği şu: “Bizim katılımımız direnişi zayıflatmadı. Biz özellikle de protestoların ruhunu gölgelememek için CHP vurgusu yapmadan, kimliğimizi kenara bırakarak oraya indik. Ancak hükümetin yıllardır yürüttüğü aleyhte propaganda nedeniyle, olumsuz bir CHP imajı yaratılmış durumda. Eylemci gençler de böylesine kendi içinde kavgalı, toplumsal imajı zayıf bir kurum ile yan yana olmak, görünmek istemiyor olabilir. Onları kazanmak için her şeyden önce onlara kulak vermeli, ne istediklerini anlamalıyız.” İşte bu yüzden şimdilerde başta Kılıçdaroğlu olmak üzere tüm CHP’liler, bu tarihi direnişi gerçekleştiren gençliği, Erdoğan ile mücadelede arkalarına takacak üçbeş kelimelik etkileyici bir slogan arayışı içinde... ‘Uyarılarınızın haklılığını gördük’ l Gezi Parkı direnişine katılan ilahiyatçı yazar İhsan Eliaçık, “Şu an Taksim’de bir rüya yaşanıyor” diyor: “Yüz binlerce insan bu rüya bitmesin diye dua ediyor, kâbusa dönüşmesin diye. Burada gürdük ki, bir arada olursak, kimse bizi kutuplaştıramaz. Burada yeni bir nesil var, o nesli ise şöyle tanımlayabilirim: taraftar ruhlu, isyankâr, eğlenceli, fırlama, hafif de dindar.” FArKINDALIK YArATTI larken kullandığı ilk ifade “Politik olmayanlar politize oldu. İnsanlar doğal bir süreç içinde eylemci oldu” diyor. Bugüne kadar hiçbir durumu protesto etmemiş olan 16 yaşındaki oğlunun, ilk kez ve ilk günden itibaren Taksim’e çıktığını belirterek, “Bu eylemlerin güzelliği de eksisi de siyasi bir programın olmaması. Dikkat ederseniz meydanlardaki insanların büyük bir çoğunluğu 1990 kuşağı. Bir başka deyişle AKP iktidarı döneminde büyüyen çocuklar. Bu çocukların öfkeleri dışa vuruyor, onlar yasaklara başkaldırıyor. Türkiye’deki korku imparatorluğu yıkılıyor” diye konuşuyor. Bir grup arkadaşıyla Gezi Parkı’nda oturan Rojda Tekin, 24 yaşında üniversite öğrencisi. Eyleme katılanların marjinal olarak nitelendirilmesine yalnızca gülümseyerek yanıt veriyor. “İlk günden beri burdayım. Artık yasaklamalar insanları bezdirdi. Farklı kesimlerin üzerinde kurulan bas E GErÇEK bİr HALK DİrENİŞİ CHP Bursa Milletvekili Aykan Erdemir Sosyalist Enternasyonal’in (SE) Karadeniz ve Kafkaslar toplantısı için Tiflis’teydi. Toplantıda gündemde olmamasına rağmen Türkiye’ye yayılan Gezi Parkı direnişi de ele alınmış. Erdemir’den öğrendiğimize göre, SE’nin 24 yıldır değişmeyen Genel Sekreteri Şilili sosyalist siyasetçi Louis Ayala toplantı arasında CHP heyetine şu mesajı vermiş: “CHP ve lideri Kemal Kılıçdaroğlu uzun zamandır bıkmadan usanmadan bizlere Başbakan Tayyip Erdoğan ve AKP’nin giderek daha fazla otoriterleşme eğilimi gösteren tavrını anlatıyordu. Avrupalılar bu uyarıları genelde duymazlıktan geliyordu. Ama son bir haftadır İstanbul’da başlayıp tüm Türkiye’ye ve hatta yurtdışı merkezlere yayılan protestolar ve polisin alanlardaki göstericilere orantısız şiddet uygulaması hepimize CHP’nin ne kadar haklı olduğunu ispat etti. CHP liderinin sözlerine ve uyarılarına da tarihi bir meşruiyet getirmiş oldu. Kılıçdaroğlu bunları bizlere söylerken tek bir birey olarak söylüyordu. Ama şimdi aynı uyarılarını meydanlarda milyonlar tekrar ediyor.” ‘Otoriterliğin yükselişinden endişeliyiz’ Tiflis’teki SE toplantısında Gezi Parkı direnişiyle ilgili hükümeti kınayan bir de karar çıktı. Karar metninde şu ifadeler yer aldı: “Türkiye’de polisin toplantı özgürlüğü haklarını kullanan yurttaşlara yönelik orantısız ve aşırı güç kullanımından derin kaygı duyuyoruz. Türkiye hükümetine hatırlatmak isteriz ki ifade özgürlüğü, toplantı özgürlüğü ve barışçıl gösteriler demokratik bir rejim olmanın ana unsurudur. Türkiye’deki otoriter eğilim İnce ince yağan yağmura bana mısın demeyenler; evlerinden fırlamışlar, yürüyorlar, bağırıyorlar, kornaya basıyor, tencere tava çalıyorlar. terimize bakıp “Yaz dostum” deyip başlıyor arzuhalini anlatmaya: “Biz başımıza hükümdar istemiyoruz. Seçimden sonra balkon konuşmasında dedi ki, 76 milyon insanı kucaklayacağım. Şimdi tutmuş kucaklamıyor. Eğer başbakan ise herkesin başbakanı olsun.” Yıldız, kırk yedi yıllık ömründen öğrendikleriyle Başbakan’a bir de tavsiyede bulundu: “Halkına karşı mütevazı olmayı öğrenmeli. Ceberrutluğu değil.” Arkamızda sloganlar atılırken Yılmaz ile konuşmamıza tanıklık eden Gönül Ergüven de isteklerini sıralıyor art arda: “Başbakan insanlara saygılı olmayı öğrenmeli. Kişisel hak ve özgürlüklerimize artık karışmasın. Kurucularımıza saygılı olsun. Hapishanelerde haksız yere yatanlar çıkarılsın. Nefret söylemlerini bıraksın. Sermayeden değil emekçiden yana olsun. Son bir söz, bu ülkenin tapusu halkta, bunu da unutmasın.” Omzuna astığı Atatürk posterli Türk bayrağıyla yürüyüşe katılan Filiz Altın ise eylemlerin Başbakan’ın ötekileştiren politikalarına karşı tepki olduğu görüşünde. Gezi Parkı’nın bir sembol olduğunun altını çizen Altın, Atatürk’ün kurduğu ilkelerin korunması gerektiği konusunda halkın iktidarın dikkatini çektiğini düşünüyor. Başbakan ve hükümet üyelerinin sık EK ADAMLIğA İsYAN’ Apartmanlardan yükselen tencere tava tıkırtıları, yürüyenlerin arkasında oluşturulan araç kortejinin korna sesleri arasında konuşuyoruz emekli memur olan Zeynep Erdoğanaras ile. Erdoğanaras sokak eylemlerini “tek adam rejimine karşı halkın isyanı” olarak nitelerken “İnsanların özel hayatına karışması, istediği hayatları dayatması, her gece insanların sokağa çıkmasının sebebi” değerlendirmesini yapıyor. İşadamı Hasan Ünal, kendi deyimiyle “yetmez ama evetçi”. Başbakan’ın kendilerini dizayn etmesine karşı olduklarını söylerken eylemlere katılma nedenini “Kaç çocuk yapacağıma, ne yiyeceğime, ne içeceğime, ne zaman içeceğime bile karışıyor. Biz buna karşıyız” sözleriyle açıklıyor. Kendisinin MHP çizgisine yakın olduğunu aktaran Ünal, meydanda toplanan insanları göstererek, “Buradaki kitle siyaset üstü. Partiler bizi ilgilendirmiyor. Zaten ne Erdoğan, ne Bahçeli ne de Kılıçdaroğlu bu kitleyi bir araya getirebilir. Bu hükümetin uygulamalarına karşı duyulan bir kinin yansıması” diyor. ‘T Genç ve özgürlükçüler İstanbul Haber Servisi Üç bin eylemcinin katılımıyla gerçekleştirilen online anketin sonuçlarına göre Gezi direnişinin asıl nedeninin “Başbakan Recep Tayyip Erdoğan’ın otoriter tavırları” olduğu ortaya çıktı. İstanbul Bilgi Üniversitesi öğretim elemanları Esra Ercan Bilgiç ve Zehra Kafkaslı tarafından yapılan üniversite öğrencilerinin hazırladığı haber portalı habervesaire.com’da yayımlanan anket sonuçları, Taksim Gezi Parkı’ndaki protesto gösterilerine katılan kitlenin kimliği ve istemleri konusunda net ipuçları veriyor. Online olarak yürütülen “direngeziparkı” anketi yaklaşık 20 saat erişime açık kalarak 3 bin kişi tarafından yanıtlandı. Anket sonucunda, protestocuların sosyal medya kanallarından haberleşerek örgütlendiği ve protestoların bu kanalla yaygınlaştığı belirlendi. 34 Haziran’da yanıtlanan anketin sonuçlarına göre: 4 Protestolara destek verenlerin yüzde 39.6’sı 1925, yüzde 24’ü 2630 yaşları arasında. 4 Yüzde 75.8’i eylemlere sokağa çıkarak katıldı. Yüzde 53.7’si daha önce hiçbir kitlesel eyleme katılmadı. 4 Yüzde 70’i kendini hiçbir siyasi partiye yakın hissetmiyor. 4 Göstericiler kendilerini tanımlarken yüzde 81.2 ile en çok “özgürlükçü” nitelemesini kullanıyor. Bunu yüzde 64.5 ile “laikim” yanıtı izliyor. Hangi gerekçelerin gösterilere katılmalarında etkili olduğuna yönelik sorularsa katılımcılar tarafından özetle şöyle yaıtlandı: l Başbakanın otoriter tavrının etkili olduğuna kesinlikle katılanlar yüzde 92.4. l Polisin uyguladığı orantısız gücün etkili olduğuna kesinlikle katılanlar yüzde 91.3. l Demokratik hakların ihlal edilmesinin etkili olduğuna kesinlikle katılanlar yüzde 91.1. l Medyanın suskunluğunun etkili olduğuna kesinlikle katılanlar yüzde 84.2. l Ağaçların kesilmesinin etkili olduğuna kesinlikle katılanlar yüzde 56.2. Ankete katılanlar, “Polis şiddeti dursun” önerisine yüzde 96.7 oranında destek verdi. Gezi Parkı protestocuları neden sokakta? NE İsTİYorLAr? sİYAsET üsTü bİr KİTLE