Katalog

6 MART 2013 ÇARŞAMBA CUMHURİYET SAYFA EKONOMİ ekonomi@cumhuriyet.com.tr 13 Uçurum derinleşti Küresel ekonomik kriz ve uygulanan kemer sıkma politikalarıyla işsizlikte cinsiyet uçurumu giderek artıyor. Kadınla erkek arasında işsizlikteki cinsiyet uçurumu 2012’de 0.7 puan arttı. Türkiye’de ise yeni işsizlerin yarısından fazlasını yükseköğretim muzunu kadınlar oluşturuyor. Ekonomi Serevisi Kadınlar çalışma hayatında en dezavantajlı kesimleri oluşturuyor. Ekonomik kriz ve uygulanan kemer sıkma politikalarıyla işsizlikte cinsiyet uçurumu daha da derinleşti. Krizle birlikte 2012 için cinsiyet uçurumu 0.7 puan arttı. Kriz kadınlar için 13 milyon işi ortadan kaldırdı. Erkekler için işsizlik oranı yüzde 5.7’ye çıkarken kadınlar için bu yüzde 6.4’e yükseldi. Uluslararası Çalışma Örgütü’ne (ILO) göre bu tabloda 2017’den önce herhangi bir gelişme beklenmiyor. 55 düşük ve orta gelirli ülkenin 39’u, 22 yüksek gelirli ülkenin 17’si, istihdam ve işgücüne katılımda cinsiyet uçurumuna dair yeni önlemlere başvuruyor. Ayrımcılık, eşitlik, cinsel taciz, seçme ve seçilmede tam eşitlik, istihdamda eşitlik gibi konularda yeni önlemler alınıyor. ILO’ya göre kadın istihdamının desteklenmesi için ev, iş ve bakım yükünün azaltılması, babalık sorumluluklarının artırılması, çift kazançlı ailelerin teşvik edilmesi gerekiyor. Krizle birlikte gelişmiş ya da gelişmemiş, krize uzak ya da yakın hiç fark etmeden işsizlikteki cinsiyet uçurumunda tüm bölgelerde durum daha da kötüleşti. Kriz öncesi cinsiyet uçurumu, krizle birlikte tersine dönerek Güney Asya, Güneydoğu Asya ve Afrika’da daha da arttı. DİSKAR’ın belirlemelerine göreyse Türkiye’de yüksekokul mezunu kadınlarda işsizlik Kasım 2012 dönemi için yüzde 16.6 ile erkeklerin yüzde 7.6’lık oranının iki katıdan fazla. Bu kategoride yer alan kadınların işsiz sayısı geçen yılın aynı dönemine göre 110 bin kişi artış göstererek 232 binden 342 bine fırladı. Umudu olmadığı için son üç aydır iş arama kanallarını kullanmadığı için işsiz sayılmayanların yüzde 58’ini kadınlar oluşturuyor. Türkİş Kadın İşçiler Uzmanı Hülya Uzuner Duransoy, AA’ya yaptığı açıklamada, kriz sonrası kadın istihdamında ortaya çıkan tabloyu “kaygı verici” olarak nitelendirdi. (‘Spekülatif’) Finansal İşlem Vergisi Büyük Durgunluk derinleştikçe küresel kapitalizmin tabuları da teker teker sorgulanmaya devam ediliyor. Söz konusu tabulardan birisi de finansal işlem vergisi; ya da daha popüler adlarıyla Tobin vergisi, ya da Robin Hood vergisi... Geçen hafta içinde ABD’den Temsilciler Meclisi üyesi Peter DeFazio, Senatör Tom Harkin ile birlikte 2011 Kasım’ında öne sürdükleri spekülatif finansal işlemler vergisi yasa tasarısını tekrardan gündeme getirdi. Teknik adının Wall Street İşlemleri ve Spekülasyon Vergisi olarak duyurulan tasarıya göre, finansal varlıkların ikincil piyasalarda ticareti işlemlerinde her 100 dolarlık işlem için 3 sent’lik bir vergi (yüzde 0.3) işletilmesi planlanmaktaydı. DeFazio ve ekibinin öngörülerine göre bu tür bir işlem vergisi yılda 3540 milyar dolarlık bir vergi geliri anlamına gelebilecekti. Senatörün öngörüsü, İngiltere’de uzun yıllar boyunca uygulanan finansal ticaret vergisinin getirdiği gelir düzeyine dayandırılmaktaydı. Üstelik İngiltere söz konusu vergisi sadece spekülatif kazançlar üzerine veya sadece İngiltere sınırları içerisindeki işlemlerden değil; dünyanın neresinde olursa olsun herhangi bir şahıs veya kuruluşun İngiltere kökenli bir finansal varlık üzerine herhangi bir işlem yapması durumunda işletilmekteydi. Tek başına bu bilgi bile finans burjuvazisinin “finansal işlem vergisinin pratikte uygulanmasının mümkün olamayacağı” yönündeki eleştirilerini karşılamaya yeterliydi. Şimdi ise bu bilgiye bir de Avrupa’da Almanya ve Fransa’nın yeni bir finansal işlem vergisi üzerine anlaşmaya vardıkları haberleri eklendi. 11 Avrupa ülkesinin uygulamayı planladığı verginin iki düzeyde kullanılacağı belirtilmekte: hisse senedi ve tahvillerde yüzde 0.1; türev finansal değerlerde de yüzde 0.01. İlk bakışta çok küçük duran bu oranların trilyonlara varan sermaye işlemlerinden aktaracağı vergi havuzunun 50 milyar Avro’ya değin çıkması bekleniyor. ABD’den Avrupa’ya değin küresel kapitalizmin hegemonik kalelerinde teker teker finansal spekülasyonun dizginlenmesi; dizginlenemese dahi bari bir tür servet vergisi aracılığıyla kaynak sağlanmasının hedeflendiği görülmekte. Küresel finans kapital ise bütün gücüyle büyük durgunluk konjonktürünü kayıpsız atlatma telaşı içinde. Deyim yerindeyse, “Avrupa’da bir hayalet dolaşıyor, finansal işlem vergisi hayaleti...” Foruma Türkmenistan Maliye Bakanı Dovletgeldi Sadykov, Kalkınma Bakanı Cevdet Yılmaz ve Rifat Hisarcıklıoğlu katıldı. Türkmenler de yatırıma çağırdı Ekonomi Servisi Türkmenistan Devlet Başkanı Gurbanguli Berdimuhamedov, Türkmenistan’da inşaat, petrol, doğalgaz, enerji, bankacılık, finans, turizm, bilgi teknolojileri, sağlık, ulaştırma ve tarım alanlarında hayata geçirilmesi planlanan büyük projeler olduğunu belirterek Türkiye’deki işadamlarını Türkmenistan’a yatırım yapmaya çağırdı. DEİK’nin düzenlediği Türkmenistan Uluslararası Yatırım Forumu’nda Türkmen ve Türkiye’den işadamları bir araya geldi. Forumda konuşan TOBB Başkanı Rıfat Hisarcıklıoğlu “Türk müteahhitlik şirketleri 2012’de, Türkmenistan’da 4.9 milyar dolar değerinde 80 yeni proje üstlendi. Türkmenistan, Türk müteahhitlerinin en çok iş yaptığı ülke oldu” bilgisini verdi. İngiltere’nin notu tehlikede Ekonomi Servisi Kredi derecelendirme kuruluşu Standard & Poor’s, İngiltere’nin kredi notunun tehdit altında bulunduğunu duyurdu. S&P’nin EMEA ülke notları biriminin başında bulunan Moritz Kraemer, İngiltere’nin S&P’de Aaa olan not görünümünün negatifte yer aldığını hatırlatarak ekonomideki bozulmanın sürdüğünü ve açıklanacak bütçenin kredi notu açısından önemli olan bilgiler içereceğini de ifade etti.