Katalog

SAYFA CUMHURİYET 2 MART 2013 CUMARTESİ 10 EKONOMİ [email protected] 3 Mart mücadele günü Ekonomi Servisi Türk Mühendis ve Mimar Odaları Birliği, 3 Mart’ı “TMMOB İş Cinayetlerine Karşı Mücadele Günü” ilan etti. TMMOB, iş cinayetlerine dur demek, iş güvenliği konusunda bilinçlendirme yapmak için Türkiye genelinde eylemler ve etkinlikler gerçekleştirecek. 3 Mart 1992’de Zonguldak Kozlu kömür madeninde grizu patlaması sonucu 263 maden işçisi hayatını kaybetmiş, çok büyük acılar yaşanmış; kaza, dünya madencilik tarihinde yaşanan en büyük kazalardan birisi olarak kayıtlara geçmişti. Elektrikte indirim tüketiciye yansımadı Ekonomi Servisi Elektrik fiyatları mahkemelik oldu. Elektrik Mühendisleri Odası (EMO), kamu toptan elektrik satış şirketi TETAŞ’ın ocaktan geçerli olan yeni tarifesiyle elektrik satış fiyatında yaptığı yüzde 14.8’lik indirimin elektrik kullanıcılarına uyguladığı nihai tarifelere yansıtılmaması nedeniyle Danıştay’a dava açtı. EMO tarafından 27 Şubat’ta açılan davada, Ocak 2013’ten itibaren geçerli olmak üzere açıklanan dağıtım ve perakende elektrik satış tarifelerine ilişkin Enerji Piyasası Dü u EMO, kamu toptan elektrik satış şirketinin yaptığı yüzde 14.8’lik fiyat indiriminin kullanıcılara yansıtılmamasına itiraz ederek dava açtı. Odaya göre üç ayda fazladan yapılacak tahsilat 575 milyon lira lira. Çakma İhracatın Naylon Kahramanları İhracat üstüne bir yalan zinciri var ki, her gelen bir halka ekliyor. Başbakan Yardımcısı Ali Babacan, 1 Şubat’ta New York’ta yabancı yatırımcılara yaptığı sunumda, Türkiye’nin 2012 ihracatının 152.5 milyar dolara çıktığını belirtirken bunun 15 milyar dolarının İran’a altınla borç ödeme olduğunu söylemiyor ve sonuçta 2012’de ihracatın yerinde saydığını saklıyor. Zincirde Ekonomi Bakanı Zafer Çağlayan sırayı alıyor ve Ocak 2013 dış ticaret açığına omuz silkiyor, dış ticarette, ocak ayı ihracatının önemli bir artışla 11.5 milyar dolara ulaştığını, ithalatta da yükselme olduğunu söylüyor, “Bunlar önümüzdeki dönem içinde bizi endişeye sevk edecek şekilde olmayacaktır” diyerek repliğini tamamlıyor. Sıra geliyor Merkez Bankası Başkanı Erdem Başçı’ya. O da, CNBC’ye verdiği röportajda, bu yıl Irak’ın Almanya’nın yerini alarak Türkiye’nin bir numaralı ihracat pazarı olacağını söylüyor ama Irak’a ihraç malı adı altında satılanların gerçek ihraç ürünü olup olmadığını aklına bile getirmiyor. Demirçelikten una, ayçiçeği yağından tişörte kadar hem Irak’a, hem dünya pazarlarına satılan malların içinde “gerçek ihraç ürünü” diyebileceğiniz ürün ve ürünün payı o kadar azaldı ki… Artık ihracat da çakma, ihracatçı da… Gerçek olan şu: İhracatın ithalata bağımlılığı o boyutlarda ki, neredeyse el âlemden ithal ettiğimizi, küçük bir katkı ve operasyonla başka bir ülkeye aktarmanın adına, ihracat diyoruz. Bunu neye dayanarak mı söylüyorum? Bizzat hükümetin ihracatçıya verdiği teşvik belgelerine. Adına dahilde işlem izin belgesi adı verilen ihracatı teşvik belgesini, Zafer Çağlayan’ın Ekonomi Bakanlığı veriyor. İhracatçı, başvurusunda taahhüt ettiği ihraç ürünü için ne kadar ithalat öngördüğünü, dolayısıyla bundan vergi, harç alınmamasını talep ediyor. Belge, bu işe yarıyor. Bu yolla ne kadar ihracat yapıldığına ve ithalat öngörüldüğüne ilişkin istatistikleri bakanlık, 2008’e kadar yayımlardı. Zafer Çağlayan ile birlikte buna sansür konuldu. Ama gerçek saklanamıyor. Dostum Önder Doğan akıl etti; bu teşvik belgeleriyle ilgili liste aylık olarak Resmi Gazete’de yayımlanıyormuş meğer her ay. Size oradan en taze, Ocak 2013 sonuçlarını aktarayım… 653 firma teşvik belgesi almış ihracat için 1 ayda; 5 milyar dolara yakın ihracat taahhüt edilirken bunun için 3 milyar dolarlık ithalat yapılacağı ve bundan vergiharç alınmaması sağlanmış. Demek ki, ihracatın yüzde 6062’si tutarında bir ithalata bağımlılık var. zenleme Kurulu’nun kararının iptali ve yürütmesinin durdurulması talep edildi. EMO’dan yapılan açıklamada, Türkiye’de tüketilen elektriğin yaklaşık yarısının sağlayıcısı konumundaki TETAŞ’ın fiyat indiriminin tüketicilere yansıtılmayarak dağıtım şirketlerinin 2011 yılı verileri üzerinden yalnızca üç ay için bile 575 milyon liralık fazladan tahsilat yapacağı kaydedildi. Elektrik fiyatları, EPDK tarafından üç ayda bir belirleniyor. Ocakta tarifede bir değişikliğe gidilmemişti. Fiyatlara son olarak 1 Ekim’deyüzde 9.8 oranında zam yapılmıştı. EMO’nun EPDK’nin kararları Üç ayda bir belirleniyor nın kullanıcılara yansımasına ilişkin yaptığı hesaplama şöyle anlatıldı: “TETAŞ’ın geçen yılın ilk 3 ayındaki fiyatı 16.71 kuruşken; mesken aboneleri için kayıpkaçak, dağıtım, iletim ve perakende hizmet bedelleri ile sayaç okuma bedeli dahil fiyatın 23.73 kuruş düzeyinde. Bu fiyat ilişkisine göre TETAŞ’ın fiyatlarında yılbaşından itibaren geçerli olan yüzde 14.76’lık indirim, yılın ilk 3 ayı için örneğin meskenlerin tarifesine de yüzde 11.3’lük indirim olarak yansıtılmalıydı.” Digiturk dört ekrandan izletecek u Digiturk, 70 milyon TL’lik yatırımla “Dilediğin Zaman, Dilediğin Yerde” hizmetini hayata geçirdi. Yeni teknolojiyle aboneler programları bilgisayar, cep telefonu, tablet ve televizyondan ücret farkı ödemeden izleyebilecek. Ekonomi Servisi Paralı televizyon yayıncılığında artan rekabet, şirketleri yeni uygulamalarla farklılaşma yoluna itiyor. Digiturk, 70 milyon TL’lik teknoloji yatırımıyla hayata geçirdiği “Dilediğin Zaman Dilediğin Yerde” hizmetiyle üyelerine mobil cihazlar ve internet üzerinden sınırsız ve kesintisiz erişim sağlayacak. Söz konusu hizmetle kullanıcılar programları bilgisayar, cep telefonu, tablet ve televizyondan ücret farkı ödemeden izleyebilecek. Hizmet, canlı maç yayınlarını kapsamayacak. Digiturk Pazarlama Direktörü Boysan Akkaya “Her alanda tüketici beklentilerinin hızla değiştiği bir dönemden geçiyoruz. Bu durum televizyon izleyicisi açısından da farklı değil. Bu değişimin hızına ayak uydurmak ve üyelerimizin yayınlara hem kaliteli ve konforlu hem de sınırsız bir şekilde erişebilmesini sağlamak için yatırımlarımıza hız kesmeden devam ediyoruz” dedi. Akkaya, televizyon yayıncılığının geleceğinde, yayın akışına bağlı kalmadan zaman ve mekân bağımsız şekilde izleme olanağı sunan ürünlerin öne çıkacağını, yakın bir gelecekte spor karşılaşmaları, yarışma programları ve haber yayınları dışında canlı yayın olmayacağını ve tüm içeriklerin internet üzerinden farklı cihazlarla izleneceğini söyledi. Akkaya, yeni hizmetin Digiturk IQ hizmetinin 4 ekrana çıkarılıp geliştirilmiş hali olduğuna işaret ederek, internet üzerinden Digiturk üyelerine sunulan içerik sayısının 5 binin üzerinde olduğunu vurguladı. Neden 3 Mart? Yüzde 60 ithalata bağımlılık… Avrupa’da işsizlik rekoru Ekonomi Servisi Avro bölgesinde işsizlik oranı ocakta, borç krizini ortadan kaldırmak için alınan kemer sıkma tedbirlerinin bölgedeki resesyonu daha da derinleştirmesi sonucu, rekor seviyeye yükseldi. Daha önce aralık için yüzde 11.7 olarak açıklanan işsizlik oranı da yüzde 11.8’e revize edilirken, ocak ayı işsizlik oranı yüzde 11.9 ile tahminlerin üzerinde açıklandı. Bu, verilerin tutulmaya başlandığı 1995’ten bu yana en yüksek seviyeyi işaret ediyor. Reklam yüzü Karaibrahimgil “Dilediğin Zaman Dilediğin Yerde” kampanyasının reklam yüzü ise sanatçı Nil Karaibrahimgil oldu. Digiturk Pazarlama Genel Müdür Yardımcısı Çağrı Dönmez’in verdiği bilgiye göre; Digiturk 2012’de yüzde 27 büyümeyle 1.4 milyar TL gelir elde etti. Abone sayısı 700 bin artışla 3.2 milyona ulaştı. Digiturk abonelerinin yüzde 37’si TV izlerken internete bağlanıyor. İzlenmelerin yüzde 3’ü pc, telefon ve tablet gibi diğer ekranlardan yapılıyor. Sabancı Vakfı Mütevelli Heyeti Başkanı Güler Sabancı, BM ile ortak başlattıkları yeni programın önemini anlattı: Artık yeni gözlük takmalıyız gözlük takmamızı gerektiriyor” diye konuştu. Toplumsal Cinsiyet Eşitsizliği’nde 132 ülke arasında 124. sırada olan Türkiye’de, Birleşmiş Milletler (BM) Sabancı Vakfı ile ortak yeni bir Gençler çıkmazda Avrupa’daki borç krizinden en çok etkilenen ülkelerin başında gelen İtalya’da ise işsiz sayısı ocakta 3 milyona yaklaştı. İtalya Ulusal İstatistik Kurumu’nun (ISTAT) açıkladığı verilere göre, ülkede işsizlik oranı ocakta aralık ayına göre yüzde 0.4 artışla yüzde 11.7 oldu. İşsiz sayısı 2 milyon 999 bin kişiyi buldu. İşsizlikte geçen yılın ocak ayına göre ise yüzde 22.7’lik artış yaşandı. 1524 yaş arası genç işsizlik oranı yüzde 38.7’ye çıktı. (BMOP) açılış toplantısı dün İçişleri Bakanı Muammer GüSabancı Vakfı Mütevelli Heler, Aile ve Sosyal Politikalar yeti Başkanı Güler Sabancı arBakanı Fatma Şahin, Sabancı tık Türkiye’de mali politikaların Vakfı Mütevelli Heyeti Başkave kamu bütçesinin “kadınları nı Güler Sabancı ve Birleşmiş nasıl etkileyeceğinin” de irdeMilletler Mukim Koordinatörü lenerek oluşShahid Najam’ın turulması gekatılımıyla Ankara rektiğini söySwissotel’de gerPROGRAMDA NELER YAPILACAK? ledi. Eğitimde çekleştirildi. Topyapılan bir kelantıda, program “Toplumsal Cinsiyete Duyarlı Bütçeleme” sistemsintinin önce bünyesinde yürüleri oluşturulmasına yönelik yerel çalışmalar yapılacak. “Sabancı Vakfı Hibe Programı” aracılığıyla kakız çocuklarını tülecek olan Sadın STK’lerinin “kadın haklarının geliştirilmesini ve ya da toplu tabancı Vakfı Hibe yerel düzeyde kadınerkek eşitliğine ilişkin düzenleşıma araçlarıProgramı’nın ilk melerin süreklilik kazanmasını amaçlayan” projelerina yapılan bir teklif çağrısı da ne hibe verilecek. zammın önceyapıldı. “Mor Sertifika Programı”nda lise öğretmenlerine Salikle bu araçlaBütçe kesintilebancı Üniversitesi akademisyenleri tarafından eğitimrı en çok kulrinden veya kamu ler verilecek. lanan kesim hizmetlerindeki deolan kadınlağişikliklerden gerı olumsuz etkilediğini vurgu program başlattı. 11 ilde yürü nellikle kadınların olumsuz etlayan Sabancı, Birleşmiş Mil tülecek programda amaç yerel kilendiğini vurgulayan Güler letler ile ortak başlattıkları yeni yönetimler seviyesinde kadın Sabancı, mali politikaların kaprogram doğrultusunda “Top haklarının geliştirilmesi ve Top dınların bundan nasıl etkilenelumsal Cinsiyete Dayalı Büt lumsal Cinsiyete Dayalı Bütçe ceklerinin de irdelenerek oluşçeleme” sistemlerinin oluştu leme sisteminin yerleştirilme turulması gerektiğini kaydetti. rulması için çaba harcayacak si. Kadınların İnsan Haklarının Programın 2015 Eylül ayında larını kaydederek “Bu yeni bir Geliştirilmesi Ortak Programı tamamlanması hedefleniyor. ÖZLEM YÜZAK Ekonomi Servisi Van Erciş’te Milli Eğitim Bakanlığı (MEB), Türksat ve Turkcell Global Bilgi işbirliğiyle açılan ve birinci yılını geride bırakan MEBİM 147, şehrin deprem sonrasında zarara uğrayan sosyal ve ekonomik hayatının normalleşmesinde önemli katkılar sağladı. Turkcell Global Bilgi açıklamasına göre, ağırlıklı olarak depremzedeleri çalıştırdığı ve aynı zamanda şirketin sosyal sorumluluk projesi olan iletişim merkezi, yayımladığı kamu spotları ve aldığı çağrılar ile 800 kız çocuğunu eğitime kavuşturdu. Turkcell Global Bilgi Genel Müdürü Bahadır Pekkan, MEBİM 147’de görev alan vatandaş temsilcileri, gelen çağrıların yüzde 92’sini anında çözüme kavuşturuyor. MEBİM 147 ve Bakanlığın merkez ve taşra teşkilatının entegre bir şekilde çalıştığı altyapı sayesinde ilk temasta cevaplanamayan çağrılar 3 iş günü (en geç 72 saat) içinde çözüme kavuşturuluyor. Geçen yılın sonunda uluslararası yeterliliğe sahip bağımsız bir araştırma firması tarafından yapılan vatandaş memnuniyet araştırması sonuçlarına göre iletişim merkezinden hizmet alanların memnuniyet oranı yüzde 81 olarak belirlendi. Çalışanlarının yüz de 50’si engelli olan MEBİM 147’nin 800 metrekarelik binası “engelli dostu” olarak tasarlandı. MEBİM’le kızlar okullu oldu Bu firmalardan birkaç örnek: Oyak Renault, ihraç edeceği 1.1 milyar dolarlık otomobil için 673 milyon dolarlık ithalat yapacağını bildirmiş. Bu, yüzde 60’a yakın ithalat ihtiyacı demek. AKP ihalelerinin gözdesi İçdaş, 463 milyon dolarlık demirçelik ihracatı için 367 milyon dolarlık ithalat yapacağım, demiş. Bu yüzde 80 ithalata bağımlılık yani. Getir hurdayı haddehaneye çek, inşaat demiri yap ve Irak’a sat, adı ihracat olsun. Irak da 1 numaralı ihraç pazarı!.. Yine yeni dönemin yükselenlerinden Tosçelik, 318 milyon dolarlık ihracatın yüzde 74’ü tutarında ithalat öngörmüş belge alırken. Sigara tekeli JTI de tütünü ithal edip sarıp satıyor, konfeksiyoncular da pamuğu, kumaşı, ipliği ithal edip ucuz işçilikle son ürün yapıp satıyor ve bunun adı ihracat oluyor!.. İthalata bağımlı ihracatı daha iyi anlamak için Ocak 2013’ü bir kesit olarak alırsak görüyoruz ki, en yüksek ithalata bağımlılık, demirçelik ve diğer metal sektörlerinde. Sigara, un sanayilerinde de ithal girdi oranı yüksek. Biri tütünü, diğeri buğdayı ithal edip sonra sigara ve un yapıp satıyor, adı da ihracat oluyor. Memleketin tütününe ve buğdayın ruhuna rahmet okuttuktan sonra, durum böyle… Her geçen gün ithal girdiye yöneliyor sanayici. Bunda döviz kurunun düşük seyri en önemli etken. Düşük kur, mamul mal ithalatını olduğu kadar ara malı, hammadde ithalatını da özendiriyor. Eskiden içeriden alınan iplik, kumaş, içeriden temin edilen buğday, tütün şimdi ithalatla sağlanıyor. Buna enayilik mi diyelim, ihanet mi? Çakma ihracatçı sektörler Akenerji’nin kârı 81 milyon lira Ekonomi Servisi Akenerji, geçen yıl net satışlarını yüzde 43 artırarak 802 milyon liraya yükseltti. Özel sektör elektrik üretim şirketlerinden Akenerji’nin, 1 Ocak31 Aralık 2012 faaliyet dönemindeki konsolide faaliyet sonuçları açıklandı. Şirketten yapılan açıklamaya göre, 746 MW kurulu güce sahip olan Akenerji’nin geçen yılki elektrik üretimi bir önceki yıl ile aynı seviyede gerçekleşerek 2.585 milyon kWh oldu. Geçen yıl 78 milyon lira faaliyet kârı elde eden şirketin ağırlıklı olarak yeni devreye giren santralların finansal yükümlülüklerinden oluşan kur farkı geliri ve faiz giderleriyle vergi sonrasında net kârı 81 milyon lira oldu. Yenilenebilir kaynaklardan üretilen elektriğin brüt kâr üzerindeki etkisine değinen Akenerji Genel Müdürü Ahmet Ümit Danışman “Geçen yıl sonu itibarıyla yenilenebilir kaynakların toplam üretime katkısı yüzde 35 iken, bu yıl yüzde 44’e yükseldi. Yıl sonu itibarıyla yenilenebilir kaynaklardan ürettiğimiz elektrik yüzde 28 oranında, yani 248 GWh arttı. Bu da brüt kârımızda 2011 yılına göre yüzde 27 artış sağladı. Brüt kârımız 2012 yılı sonu itibarıyla 138.6 milyon TL olarak gerçekleşti” diye konuştu. MERKEZ BANKASI CİNSİ 1 ABD DOLARI DÖVİZ ALIŞ SATIŞ 1.8010 1.8042 2 MART 2013 EFEKTİF ALIŞ SATIŞ 1 ABD Doları: 0.9797 Avustralya Doları 5.7211 Danimarka Kronu 0.9393 İsviçre Frangı 6.4362 İsveç Kronu 92.78 Japon Yeni 1.0318 Kanada Doları 5.7530 Norveç Kronu 3.7502 Suudi Arabistan Riyali 1 Avro: 1 İng. S.: 1.3034 ABD Doları 1.5067 ABD Doları 1.7997 1.8069 1.8256 1.8570 2.3457 2.3550 2.7070 2.7271 1.9101 1.9282 1.7368 1.7577 6.2230 6.4965 1 AVUSTRALYA DOLARI 1.8340 1.8459 1 EURO 1 İNGİLİZ STERLİNİ 1 İSVİÇRE FRANGI 1 İSVEÇ KRONU 1 KANADA DOLARI 1 KUVEYT DİNARI 1 NORVEÇ KRONU 100 JAPON YENİ 2.3473 2.3515 2.7089 2.7230 1.9130 1.9253 1.7432 1.7510 6.3178 6.4005 1 DANİMARKA KRONU 0.31430 0.31585 0.31408 0.31658 SERBEST PİYASA ABD Doları Avro İngiliz Sterlini İsviçre Frangı 24 Ayar Altın Cum. Altını 1.8020 2.3390 2.6850 1.9000 91.65 620.00 ALIŞ SATIŞ 0.27863 0.28151 0.27843 0.28216 1.8060 2.3420 2.7350 1.9300 92.00 623.00 0.31228 0.31438 0.31206 0.31510 1.9365 1.9494 1.9293 1.9568 1 S. ARABİSTAN RİYALİ 0.48023 0.48110 0.47663 0.48471 GECELİK FAİZLER 3 Günlük Repo 5.59 7 Günlük Repo 5.05 1 Kuveyt D.: 3.5278 ABD Doları fonbul.com