Katalog

SAYFA CUMHURİYET 8 ARALIK 2012 CUMARTESİ [email protected] 20 KÜLTÜR Ressam, gazeteci, müzeci ve yazar Elif Naci ölümünün 25. yılında bir sergiyle anılıyor ‘HAVARİ BAŞI’NA 86 MİLYON TL ‘Bir Elif Naci Bey Vardı’ Sergide Elif Naci’nin yağlıboya tablo ve özgün baskılarının yanı sıra, kendisiyle ilgili gazete haberlerinden kupürler, sanat ve tarih yazılarından örnekler, fotoğraflar da yer alıyor. Gazetemizde 40 yıl boyunca arşiv müdürlüğü yapan Elif Naci’yi dostları, çalışma arkadaşları ve torunu anlatıyor. Kültür Servisi Ressam, gazeteci, müzeci ve yazar Elif Naci ölümünün 25. yılında, Kadıköy Belediyesi’nin düzenlediği “Bir Elif Naci Bey Vardı...” adlı sergiyle anılıyor. 14 Aralık’a kadar Kadıköy Belediye Başkanlığı binasında görülebilecek sergi, Elif Naci’nin torunu Elif Tül Tulunay’ın arşivinden derlendi. Sergide Elif Naci’nin 34 yağlıboya tablosu, 6 özgün baskısı, kendisiyle ilgili gazete haberlerinden kupürler, sanat ve tarih yazılarından örnekler, karikatürler ve basın ve müzecilik hayatından fotoğraflar yer alıyor. 1937’de çalışmaya başladığı gazetemizde 40 yıl boyunca arşiv müdürlüğü yapan Elif Naci, Cumhuriyet’te ayrıca sanat ve tarih yazıları da yazmıştı. Raffaello’nun resmine rekor fiyat Kültür Servisi Rönesans döneminin önde gelen ressamlarından Raffaello’nun karakalem çalışması rekor fiyata satıldı. Londra’daki Sotheby’s Müzayede Evi’ndeki 17 dakikalık açık artırmada adının açıklanmasını istemeyen ve Rus olduğu iddia edilen bir koleksiyoncu, sanatçının “Havari Başı” adlı resmi için yaklaşık 48 milyon dolar (86 milyon TL) ödedi. 38 santimetreye 28 santimetre büyüklüğündeki resim, şimdiye kadar bu boyuttaki çalışmalar için ödenen en yüksek fiyata alıcı bulmuş oldu. Sanatçının 1720 yılında tamamladığı resim, Devonshire Dükü’nün evi olan Chatsworth House’da bulunan özel koleksiyonda yer alıyordu. Chatsworth koleksiyonu, Rubens, Van Dyck ve Rembrandt gibi ünlü sanatçıların yaklaşık 3 bin eserinden oluşuyor. Raffaello’nun “İlham Perisi Başı” adlı eseri, 2009’da Christie’s Müzayede Evi tarafından 46.8 milyon dolara satılmıştı. TİTİZ VE NÜKTELİ YALÇIN BAYER: Elif Naci Bey efendi ve esprili bir sanatçıydı, herkes tarafından çok sevilirdi. Cumhuriyet arşivi bugüne kadar geldiyse, onun titiz çalışmasındandır; oturttuğu sistemdendir. Çünkü Topkapı Sarayı Müdür Yardımcılığı’nda da bulunmuştu. Cumhuriyet’te 40 yıl görev yapması gazeteye kültürel ve sanat anlamında çok şey kazandırmıştır. Onun “Osmanlı” üzerine bildikleri ve nükteli sözleri toplanmış olsaydı keşke... YENİLİKÇİ BİR RESSAM AHMET KAMİL GÖREN (Sanat tarihçisi): Elif Naci’nin ilk çalışmalarında entimist konular yanında çeşitli manzaralar, ölüdoğalar ve figürlü kompozisyonlar görülmektedir. Özellikle Türk ve İslam Eserleri Müzesi Müdürlüğü görevini yürüttüğü sıralarda, Selçuklu halılarına, Osmanlı çini, minyatür ve hat sanatlarına ve eski Türk sanatlarına eğildiği görülmekte. Bu süreçte soyutlamalara yönelen sanatçı, daha sonraki yapıtlarında ise yeniden manzara ve ölüdoğa temalarına ağırlık verdi. Kurucusu olduğu D Grubu’nun resmin biçimsel yanına ağırlık veren anlayışına karşı konu yanına önem vererek grup arkadaşlarıyla ters düşmekten çekinmedi. Sanatçının, 1930 kuşağı ressamları arasında, salt yenilikçi olmasıyla değil, aynı zamanda sanat konusunda yazdığı yazılarla da önemli işlevi olmuştur. Resimde kişilik ve kimlik sorunlarını tartışmaya açan öncülerden biri olan Elif Naci, resmin bir yurt bilgisinden ibaret olmadığını, toplumun, politikanın emrinde bulunmadığını defalarca yinelemişti. ‘Gözümün elifi’... 1898’de İbrahim Naci adıyla dünyaya gelen Elif Naci, babasının onu hep “gözümün elifi” diyerek sevmesi nedeniyle Elif Naci ismiyle tanınıyor. 1914’te Sanayii Nefise’de başlayan resim eğitimini İbrahim Çallı Atölyesi’nde sürdüren Elif Naci, 1. Dünya Savaşı nedeniyle ara verdiği öğrenimini 1928’te bitirdi. Savaştan sonraki yıllarda azınlık mekteplerinde Türkçe ve sosyal bilgiler öğretmenliği yaptı. Türkiye’de resim sanatının benimsenmesi için yoğun çaba harcayan Elif Naci, Yeni Resim Cemiyeti’nin kuruluşunda yer aldı, 19281930 yıllarında Müstakil Ressamlar ve Heykeltıraşlar Birliği’nin karma resim sergilerine katıldı. 1933’te kurulan ve Elif Naci’nin önderlik ettiği “D Grubu” ilk sergisini Abidin Dino, Zeki Faik İzer, Cemal Tollu, Nurullah Berk ile heykeltıraş Zühtü Müridoğlu’nun katılımıyla yine aynı yıl açtı. 1937’de Türk ve İslam Eserleri Müzesi Müdür Muavinliği’ne getirildi; 1939’da Aslantepe’de (Malatya) kazı komiserliği yaptı. 1943’te Türk ve İslam Eserleri Müzesi Müdürü, 1957’de Topkapı Sarayı Müzesi Müdür Muavini oldu. Bu görevlerinin yanı sıra Milliyet, İkdam, İfham, İleri, Tan, Türk Sesi, Son Telgraf ve Cumhuriyet gazetelerinde arşivler kurarak çalıştı. Çeşitli gazete ve dergilerde sanat ve tarih yazıları yazdı. Elif Naci için, 1976 yılında “Resimde ve Basında Elif’in 60 Yılı” jübilesi düzenlendi, hakkında yazılanlar “Resimde ve Basında Elif’in 60 Yılı” (1976) adlı bir kitapta toplandı. Devlet Güzel Sanat Akademisi Mezunları Onur Plaketi, Kültür Bakanlığı Devlet Onur Plaketi, Burhan Felek Ödülü başta olmak üzere pek çok ödül alan sanatçının, “On Yılda Resim” (1933), “Şarkta Resim” (1943), “Elif Naci” (1954) ve “Anılardan Damlalar” (1981) adlı kitapları bulunuyor. Antalya Gidon Kremer’i ağırladı ? Kültür Servisi Antalya Büyükşehir Belediyesi’nin düzenlediği Uluslararası Antalya Piyano Festivali’nde “Gidon Kremer Trio” sahnedeydi. Sanat yönetmenliğini Fazıl Say’ın yaptığı festivalde Letonyalı ünlü keman sanatçısı Gidon Kremer, Khatia Buniatishvili (piyano) ve Giedre Dirvanauskaite’den (viyolonsel) oluşan grup dinleyicilerle buluştu. Festivalin parçası olmaktan mutluluk duyduğunu ifade eden Kremer seyircinin ilgisinin ise çok sıcak olduğunu söyledi. Bu yıl 13.’sü düzenlenen fetivalin kapanışı “Moskova Virtüözleri” konseri ile bugün saat 20.00’de Antalya Kültür Merkezi’nde gerçekleşecek. Elif Naci’nin ölümünün 25. yılında Kadıköy Belediye Binası’nda izleyici ile buluşan sergi 14 Aralık’a kadar sürecek. Fotoğraf: ARA GÜLER. BİR İSTANBUL EFENDİSİ HASAN PULUR: Her akşam toplanırdık, o da ağzının tadıyla iki kadeh rakısını içerdi. Artık nesli kaybolmuş olan bir İstanbul efendisiydi. Üstelik sanatçı önemi de çoktu. İyi bir arşivci ve de müzeciydi, müthiş esprileri vardı. Spontane espriler, şakalar yapardı. CUMHURİYET ARŞİVİNİ ONA BORÇLUYUZ HİKMET ÇETİNKAYA: Yağmurlu bir günün içinde “Ne yazayım” derken aklıma Elif Naci, Agop Arad ve Cağaloğlu’ndaki Pembe Konak geldi... 1960’lı yılların sonbaharı... 70’li yıllar ve 80’li yılların başları... Agop Arad’la aralarında “hafif kıskançlık” olduğunu seziyorduk. Hep birlikte İzmir gecelerimiz, rakı sohbetlerimiz de olmuştu. Odamda Elif Naci ve Agop Arad’ın yaptığı iki resim duvarda asılı. Sohbetlerine doyum olmazdı. Cumhuriyet arşivini de ona borçluyuz... Elif Naci hem ressam hem Türkçenin tüm zenginliklerini bilen usta bir yazardı. Hem arşivci, hem müzeci, hem yazar hem de ressam! Güler yüzlü, mizah yönü kuvvetli bir sanatçı... Imoga müze konserleri ? Kültür Servisi İstanbul Grafik Sanatlar Müzesi’nin düzenlediği “Imoga Müze Konserleri” bugün saat 17.30’da başlayacak. Konserde piyanist Nükte Uğurel eşliğinde soprano Melek Celayir, Mozart, Lehar, Millöcker ve Strauss’dan dört eser seslendirecek. Nükte Uğurel’in dinletisini yapacağı Chopin müziği ile Gözde Kubilay “Orman Perisinin Dansı”nı sergileyecek. Konser, Ergin Minisker’in “Kanada’da Sonbahar” adlı dia gösterisiyle sona erecek. USTA Usta bir BİRsöz SÖZ cambazı CAMBAZI ORHAN ERİNÇ: Cumhuriyet’e arşiv yetkilisi ressam ve yazar olarak çok önemli katkılarda bulunan bir ustamızdı. Osmanlı döneminden gelmesine karşın Cumhuriyeti özümsemekle kalmamış yaşamını da günün anlayışına uydurmasını bilen kişilerden biri oldu. Aynı zamanda polemiği en düzeyli şekilde yapabilen usta bir söz cambazıydı. Bugün “Muhteşem Süleyman”la yapılan sanat polemiği Kenterler’in “Deli İbrahim” oyunu sırasında da gündeme gelmişti. Milliyet yazarı Refi Cevat Ulunay köşesinde Deli İbrahim’in yanlış anlatıldığı iddiasını ileri sürdüğünde Elif Naci Bey şu yanıtı vermişti: “Ay Ulunay, sen onu Sultan İbrahim mi zannettin o Müşfik Kenter ayol!” CANDAN, ÇALIŞKAN BİR İNSAN ELİF TÜL TULUNAY (torunu) Elif Naci Bey, büyükbabamdı, candan bir insandı. Benimle oyun oynamayı çok severdi. En sevdiğimiz oyun, daha okulöncesi çağlardan başlayarak oynadığımız “resimden üslup tanıma” idi. Bana renkli bir röprodüksiyon gösterir, “Bak bu Monet’nin bir tablosu, şu ışık ve renk ahengini görüyor musun” gibi sözlerle eseri detaylarına dikkatimi çekerek anlatırdı. Çok şık giyinirdi büyükbabam; onun giysilerindeki renk ahengine, kravatını bağlayışındaki ustalığa hayrandım. Çok da zarifti hareketlerinde, bastığı kaldırım taşını bile incitmek istemeyen bir zarafetle üzerinden sekerek yürürdü. Çok çalışırdı. Asabi mizaçlıydı, heyecanlı konuşurdu, fakat onun ağzından bir tek kötü söz duyduğumu hatırlamıyorum. ? Kültür Servisi Yazar hiSabahattin Ali’nin yaşam lYı ah kâyesini anlatan “Sab sel dızı Sabahattin Ali” belge dıKa ’da .30 filmi bugün 15 köy Barış Manço Kültür . Merkezi’nde gösterilecek eri ihl Film 7 13 Aralık tar arasında da İzmir Alsana cak’ta İzmir Sineması’nd . cak ola de rim göste ‘Sabah Yıldızı’ İzmir yolcusu KARİKATÜRLERLE ‘SAVUNMA HAKKI’ Kültür Servisi Türkiye Barolar Birliği ve Karikatür Vakfı tarafından düzenlenen ‘Savunma Hakkı’ konulu karikatür sergisi bugün saat 18.00’de Türkiye Barolar Birliği Kültür ve Kongre Merkezi’nde açılıyor. Gelenekselleşen “İnsan Hakları Karikatür Sergileri”nin yedincisi olan sergide Tan Oral, Eray Özbek, Nezih Danyal, Recep Bayramoğlu, İzel Rozental, Ercan Akyol, Semih Poroy, Ferit Avcı, Şevket Yalaz, Musa Gümüş, Muhammet Şengöz, Oğuz Gürel, Hicabi Demirci, Mustafa Saryal, Sait Munzur ve Emre Yılmaz’ın karikatürleri yer alıyor. 10 Ocak’a kadar sürecek sergi, Ankara’nın ardından İstanbul ve İzmir’de de izleyiciyle buluşacak. ŞAİRLİĞİNİN 60. YILINDA ADINA SEMPOZYUM Her yönüyle Hilmi Yavuz Kültür Servisi 76 yıllık yaşamına 60’a yakın eser sığdıran edebiyatçı Hilmi Yavuz, şairliğinin 60. yılında, Kültür ve Turizm Bakanlığı ile Medeniyet ve Kültür Araştırmaları Merkezi işbirliğiyle organize edilen bir sempozyumla ele alınıyor. Bugün İstanbul Legacy Ottomon Otel’de gerçekleştirileceksempozyumun açılış konuşmalarını Kültür ve Turizm Bakanı Ertuğrul Günay, Cumhurbaşkanlığı Sekreteri Prof. Dr. Mustafa İsen ve AKP Genel Başkan Yardımcısı Doç. Dr. Hüseyin Çelik yapacak. Sempozyuma ayrıca Pof. Dr. Halil İnalcık ve Prof. Dr. İlber Ortaylı da konuşmalarıyla katılacak. Sempozyuma çeşitli üniversitelerden öğretim görevlilerinin yanı sıra gazeteci yazar Doğan Hızlan, sinema yönetmenleri Ezel Akay ve Derviş Zaim, Büyükelçi Prof. Dr. Kenan Gürsoy ve yazar Nilüfer Kuyaş da katılacak.