Katalog

SAYFA CUMHUR YET 14 EYLÜL 2011 ÇARŞAMBA 12 DIŞ HABERLER dishab@cumhuriyet.com.tr Erdoğan mezhep çatışması bekliyor Mısır gazetesi El Şark’taki söyleşisinde Suriye’deki olayların SünniAlevi çatışmasına dönüşebileceğini belirtti Dış Haberler Servisi Başbakan Tayyip Erdoğan, “Arap Baharı” olarak adlandırılan halk isyanları sonrasında Tunus ve Libya’yı da kapsayan gezisinin ilk durağı olan Mısır’da yine İsrail’i hedef aldı. Başbakan Erdoğan, önceki gün başlayan Mısır ziyareti çerçevesinde Arap Birliği’nde yaptığı konuşmada “Barışın önündeki engel İsrail’dir” dedi. Erdoğan, ayrıca ülkenin önde gelen gazetelerinden El Şark’ta dün yayımlanan söyleşisinde Suriye’deki olayların bir SünniAlevi çatışmasına dönüşeceğinden endişe ettiğini açıkladı. İran’la ilişkilere de değinen Erdoğan, gazeteye yaptığı açıklamada “Türkiye’nin İran’ın Suriye konusundaki söylemi üzerinde doğru bir rolü olduğuna inanıyorum” dedi. Başbakan İran’a, müttefiki Suriye’nin halka karşı güç kullanmasının ciddi sonuçlara yol açacağını söylediğini de anlattı. Mısır’dan sonra gerçekleştireceği Tunus ziyaretinin ardından Libya’ya gidecek olan Erdoğan, söyleşide Libya’nın geleceğine Libyalıların karar vermesi gerektiğine de değinerek uluslararası bir müdahaleye karşı olduğunu belirtti. Erdoğan “Batılı ülkelerin, halkın olan Libya petrollerinde hakkı yok” dedi. R YAD’DAN ABD’YE TEPK Veto edersen müttefikini kaybedersin Dış Haberler Servisi Filistin Yönetimi’nin gelecek hafta devlet olarak tanınması yolunu açacak BM’ye yapacağı üyelik başvurusu öncesinde diplomatik savaş kızışıyor. İsrail’in yakın müttefiki ABD, BM’deki oylamada veto hakkını kullanacağını açıkça dile getirirken Rusya’dan Filistin’in devlet olarak tanınmasına destek vereceği açıklaması geldi. Mısır Dışişleri Bakanı Muhammed Amr, Arapların, görüşmeler barışı sağlamadığı için Filistin’in BM’de tanınma planına destek verdiğini söyledi. İslam dünyasında Washington’ın yakın müttefiki Suudi Arabistan’dan da Washington’a Filistin konusunda tepkiler giderek artıyor. Suudi Arabistan’ın eski istihbarat başkanı Prens Turki El Faysal, New York Times gazetesinde “Bir Devleti Veto Edersen, Bir Müttefikini Kaybedersin” başlığıyla yayınlanan makalesinde “ABD’nin, BM’de devlet olarak tanınmak isteyen Filistin’e destek olması gerektiğini, yoksa Arap dünyasında zaten az olan güvenilirliğini iyice kaybedeceğini” belirtti. ‘ srail karşıtlığı cazibesini arttırdı’ Dış Haberler Servisi İngiliz basını Başbakan Recep Tayyip Erdoğan’ın Mısır ziyaretine geniş yer verdi. Erdoğan’ın Mısır, Tunus ve Libya ziyaretleriyle, Türkiye’nin bu bölgedeki etkisini arttırmayı amaçladığını yazan Times gazetesi Erdoğan’ın Mısır ziyaretini İsrail’in yakından izlediğini kaydederek, Erdoğan’ın Gazze’ye yapacağı ziyaretin Mısır’ın askeri hükümetini rahatsız etmemek için iptal edildiğini ileri sürdü. Alexander Christie Miller imzalı haberde “Erdoğan’ın Mustafa Kemal Atatürk’ten bu yana Türkiye’nin en güçlü lideri” olduğu da iddia edildi. Guardian gazetesinde de Michigan State Üniversitesi Uluslararası İlişkiler Profesörü Muhammed Eyüb’ün kaleme aldığı makalede ise Türkiye’nin bölgesinde artan gücünü ABD’nin anlaması gerektiği kaydedilerek, Ortadoğu’nun eskisi gibi olmayacağı belirtildi. Independent gazetesi yazarı Patrick Cockburn de Erdoğan’ın yaptığı ziyaretle Arap dünyasının lideri olmayı hedeflediğini belirtti. Cockburn haberinde, Türkiye’nin Erdoğan’ın ziyaret programında bulunan Mısır, Tunus ve Libya için “model” teşkil ettiğini kaydederek, “Erdoğan’ın İsrail’e negatif yaklaşımı, Arapların gözündeki cazibesini arttırıyor. Sonuç olarak İsrail’in yalnızlığı, Arap dünyasındaki ayaklanmalar, Arap ülkelerinin zayıflığı ve ABD’nin gücünün azalması Türkiye’ye yaradı. Türkiye’nin bölgede ağırlığı artıyor, ama bölgeye yön vermesi için önünde uzun bir yol var” değerlendirmesinde bulundu. Müslüman Kardeşler’in ilgisi Arap ülkeleri ziyaretinin ilk ayağı olan Mısır’ın Kahire Havaalanı’na inen Başbakan Erdoğan’ı burada Mısır Başbakanı İsam Şeref ve bakanların yanı sıra coşkulu bir kalabalık karşıladı. Başbakan’ı karşılayan kalabalığın arasında Müslüman Kardeşler’in uzantısı olduğu belirtilen siyasi partilerden Adalet ve Kalkınma Partisi’nin pankartı dikkat çekti. Mısır’daki Türk Şehitliği’ni de ziyaret eden Erdoğan ziyaretinin ikinci gününde El Ezher Şeyhi Ahmed el Tayyip ve Mısır Müftüsü Ali Cuma ile görüştü. Erdoğan Mısır Yüksek Askeri Konsey Başkanı Mareşal Hüseyin Tantavi ile de bir araya geldi. Erdoğan, Kahire’de, Arap Birliği Dışişleri Bakanları Konseyi’nin açılış oturumunda konuştu. “İsrail, bir yandan meşruiyetini sağlamaya çalışırken, diğer yandan da kendi meşruiyetinin temellerini sarsan sorumsuz adımlar atmaya devam etmektedir” diyen Erdoğan sözlerini şöyle sürdürdü: “Uluslararası hukuku ve insanlık onurunu hiç tereddüt etmeden ayaklar altına alan bu İsrail hükümetinin saldırganlığı, çocuklara oyun parkı ve oyuncak götürmek üzere yola çıkan bir yardım konvoyuna uluslararası sularda askeri bir saldırı düzenleyebilecek kadar şirazesinden çıkmıştır. İşte 9 tane vatandaşımız o sularda şehit edilirken aynı şekilde kısa bir süre önce 5 tane Mısırlı kardeşimizin şehit edilmesi de bizim için aynı değerdedir. İsrail hükümet politikalarının saldırganlığı İsrail TAL BAN’DAN OTOBÜSE SALDIRI Erdoğan, coşkuyla karşılandığı Kahire’de Arap Birliği Dışişleri Bakanları Konseyi’nin açılışında yaptığı konuşmada srail’i hedef aldı. Erdoğan, “Başta BM olmak üzere, uluslararası çevreler srail’in tek taraflı, şımarık uygulamalarına prim vermeye devam etmeleri durumunda işlenen bu suçun bir faili olarak adlandırılmaktan kurtulamayacaklardır” dedi. halkının geleceğini tehdit etmektedir.” Filistin devletinin tanınmasının yegâne doğru yol olduğunu söyleyen Erdoğan, İsrailFilistin meselesinin devletler arası bir meselenin ötesinde bir insanlık meselesi olduğunu vurguladı. Türkiye ile Mısır arasında “Yüksek Düzeyli Stratejik İşbirliği Konseyi”nin kurulmasına ilişkin “Ortak Siyasi Bildirge”, Başbakan Erdoğan ve Mısır Başbakanı İsam Şeref ile bakanlar tarafından imzalandı. Erdoğan, Mısırlı bir gazetecinin sorusu üzerine “Türkiye’nin diplomatik ilişkilerinin stratejisini İsrail belirlemeyecek. Bu stratejiyi biz belirleriz ve adımlarımızı ona göre atarız... İsrail’in barış adına dünyada söyleyecek hiçbir sözü yoktur” diye konuştu. Erdoğan daha sonra Kahire Üniversitesi’nde düzenlenen Uluslararası Hukuk Forumu’nda ko Arap Birliği’nde srail’e yüklendi Öğrenciler katledildi Dış Haberler Servisi Pakistan’ın kuzeybatısındaki Peşaver kenti yakınlarındaki Matani’de dün bir okul otobüsüne ateş açan silahlı militanlar, en az 5 çocuğu katletti. 19 öğrencinin de yaralandığı saldırıda bir öğretmenle otobüsün şoförünün de öldüğü belirtiliyor. Çocukları evlerine bırakan araca pusu kurulduğunu kaydeden polis, otobüse önce roket atıldığını, ancak vurulamadığını, ardından ateş açıldığını bildirdi. Taliban’ın Peşaver’de içinde 914 aktif olduğu kesim yaşındaki çocukların lere yakın olan böl olduğu servise yönelik gede düzenlenen saldırıda 19 öğrenci yasaldırı sonucu yaş ralandı. (Fotoğraf: AP) ları 914 arasında değişen en az 5 çocuk öldü. Saldırının sorumlusunun hedef alınan okulun Batılı tarzda ve laik eğitim yapmasına karşı olan İslamcı militanlar olduğu düşünülüyor. Filistin devleti mesajı nuştu. Erdoğan gelişi sırasında salonda bulunanların sık sık slogan atması nedeniyle konuşmasına geç başladı. Tunus’ta başlayarak Tahrir Meydanı’ndan dalga dalga yayılan özgürlük mesajının bütün mazlumların umut ışığı olduğunu kaydeden Erdoğan, Türkiye olarak başından itibaren halkların meşru taleplerinin karşılanması gerektiğini savunduklarını dile getirdi. Erdoğan, “Tunus’tan Mısır’a, Mısır’dan Libya, Suriye, Yemen ve Bahreyn’e kadar verdiğimiz temel mesaj nettir; değişim karşısında direnmek yerine, değişimin öncüsü olun, bu değişime yön verin...” diye konuştu. Konuşmasında Suriye’deki gelişmelere de değinerek “halkını katleden bir lider meşruiyetini kaybeder” diyen Başbakan Erdoğan, Suriye’ye yönetimine bugüne kadar her fırsatın tanındığını söyledi. Başbakan Erdoğan, “Suriye halkı şu anda Esad’a inanmıyor ben de inanmıyorum, biz de inanmıyoruz” diye konuştu. BAĞIMSIZ BM HEYET RAPORU Gazze’ye abluka hukuka aykırı CENEVRE (AA) BM insan hakları uzmanları, İsrail’in Gazze Şeridi’nde uyguladığı deniz ablukasının uluslararası hukuka aykırı olduğunu bildirdi. Bağımsız 5 BM uzmanının oluşturduğu heyet, BM İnsan Hakları Konseyi’ne sunduğu raporda, “İsrail’in Mavi Marmara baskınında aşırı güç kullandığı” belirtilen ancak “Gazze’ye uyguladığı ablukanın yasal olduğu” öne sürülen Palmer Raporu’nun sonucunu reddetti. Uzmanların raporunda, ablukanın, “uluslararası insan hakları ve insani hukuku pervasızca ihlal ederek” Gazzelileri toplu cezalandırmaya maruz bıraktığı kaydedildi. Raporda, 4 yıldır süren ambargonun 1.6 milyon Filistinliyi temel haklarından yoksun bıraktığı ifade edildi. Uzmanların ortak açıklamasında, “Palmer Raporu’nun, ablukanın yasal olduğunu bildirirken deniz ablukasının İsrail’in Gazze’ye yönelik, sivillerin insan hakları üzerinde aşırı etkisi olan kapalılık politikasının ayrılmaz parçası olduğunun ayrımına varmadığı” bildirildi. Heyette yer alan uzmanlardan Richard Falk, Palmer Raporu’nun sonuçlarının, Türkiyeİsrail ilişkilerini iyileştirme iradesinden etkilendiğini söyledi. Palmer Raporu’nun İsrail ile Türkiye arasında siyasi uzlaşmayı amaçladığını ifade eden Falk, raporda siyasetin yasaya üstün gelmesinin talihsizlik olduğunu belirtti. BM İnsan Hakları Konseyi’nin Mavi Marmara baskınıyla ilgili bir başka soruşturma heyeti de geçen eylüldeki raporunda ablukanın uluslararası yasaları ihlal ettiği neticesine varmıştı. Uluslararası Kızılhaç teşkilatı da ablukanın Cenevre Sözleşmeleri’ni ihlal ettiğini bildiriyor. Libya’ya ‘demokratik şeriat’ Trablus’ta binlerce kişiye seslenen Abdülcelil, “ slam hukukuna dayalı demokratik bir devlet inşa etme” çağrısı yaptı. Abdülcelil “Sağ ya da sol, hiçbir aşırılıktan yana ideolojiyi kabul etmeyeceğiz. Ilımlı slamın olduğu Müslüman bir halkız, bu yolda kalmaya devam edeceğiz” dedi. Dış Haberler Servisi Libya’nın uluslararası toplumun desteğini arkalarına alan yeni liderliği ülkede yönetim modeli olarak şeriat temelli “ılımlı İslam”ı ilan etti. Muammer Kaddafi’nin nerede olduğu gizini korurken aralarında Türkiye’nin de olduğu birçok ülke tarafından meşru yönetim olarak tanınan Ulusal Geçiş Konseyi’nin Başkanı Mustafa Abdülcelil, “Yeni Libya’da yasaların kaynağının İslam olacağını” söyledi. Kaddafi rejimine karşı isyanın kalesi Bingazi’den geçen hafta başkent Trablus’a giden ve ilk kez buradan önceki gün halka seslenen Abdülcelil, “Sağ ya da sol, hiçbir aşırılıktan yana ideolojiyi kabul etmeyeceğiz. Ilımlı İslamın olduğu Müslüman bir halkız, bu yolda kalmaya devam edeceğiz” dedi. Trablus’ta binlerce kişinin doldurduğu Şehitler Meydanı’nda yoğun ilgiyle karşılanan Abdülcelil konuşmasında Libyalılara laikliğe karşı uyarıda da bulunurken, “İslam hukukuna dayalı demokratik bir devlet inşa etme” çağrısı yaptı. Abdülcelil, yeni dönemde kadınların aktif roller alabileceğini savundu ve hareketlerini destekleyen ülkelere teşekkür etti. Uluslararası Af Örgütü, Kaddafi rejimini insanlık suçu, muhalifleri ise bazı durumlarda savaş suçu işlemekle suçladı. Örgütün raporunda, muhalifler Kaddafi’ye bağlı olduğundan şüphelendikleri güvenlik güçlerini keyfi gözaltına almak, işkence yapmak ve öldürmekle, Libya lideri için savaştıkları gerekçesiyle bazı yabancı askerleri ve yabancıları da tutukBaşbakan Erdoğan’ın yarın gerçekleştirmesi beklenen Libya ziyareti ülkede heyecanla bekleniyor. (AA) RUM KES M L DER HRISTOFYAS Ay sonu arama başlayacak Haber Merkezi Kıbrıs Rum kesimi lideri Dimitris Hristofyas, Doğu Akdeniz’de doğalgaz arama çalışmalarıyla ilgili olarak, Türkiye’nin herhangi bir “yasadışı müdahalesi” karşısında, uluslararası toplumun gereken cevabı vereceğini umduklarını açıkladı. Türkiye’nin, doğalgaz ve petrol arama çalışmaları konusundaki “tehditlerini BM’ye ve AB’ye şikâyet ettiklerini” dile getiren Hristofyas, bu ay sonunda arama çalışmalarına başlayacaklarını söyledi. NORVEÇ’TE KATL AM SONRASI lamakla suçlanıyor. Bu arada Muammer Kaddafi “ülkeyi ele geçiren güçlere karşı savaşmaya devam edeceğini” bildirdi. Merkezi Suriye’de bulunan Arrai televizyonunda önceki gece yayımlanan yazılı mesajında, muhalefet güçlerini “vatan hainleri” olarak tanımlayan Kaddafi, “darbeye karşı savaşacağını” söyledi. Nijer’e sığınan KaddaEKBER KARABAĞ fi’nin yakın çevresinden 32 kişi arasında bulunan oğlu Saadi Kaddafi’nin dün gözaltına alınabileceği yönündeki haberler dikkat çekti. ABD yönetimi Nijer hükümetinin Saadi’yi ele geçirdiğini ve gözaltına alma niyetinde olduğunu kendilerine bildirdiğini duyururken Nijer’den oğul Kaddafi’nin sadece gözetimleri altında olduğu açıklaması geldi. serbest bırakılacağını söyledi. İki yıldır tutuklu bulunan Shane Bauer ve Josh Fattal’ın avukatı İran temyiz mahkemesinin müvekkillerinin kişi başına yarım milyon dolar kefaletle serbest kalmalarına onay verdiğini aktardı. ABD ve İran arasında diplomatik ilişki olmamasından dolayı karar, İsviçre’nin Tahran’daki elçiliğine bildirildi. Irkçılara karşı seçim zaferi Dış Haberler Servisi Norveç’te savaş dışında tarihin en ağır katliam acısını yaşayan iktidardaki İşçi Partisi, belediye seçimlerinde zafer elde etti. İki ay önceki saldırılarda, 77 kişiyi öldüren aşırı sağcı Anders Behring Breivik’in üyesi olduğu göçmen karşıtı İlerleme Partisi ise büyük oy kaybetti. Devlet televizyonu NRK’nin bildirdiğine göre, 1991’den beri en geniş katılımın olduğu seçimde Başbakan Jens Stoltenberg’in İşçi Partisi yüzde 33.1 oranında oy aldı, muhalefetteki geleneksel rakip Muhafazakâr Parti yüzde 26.8’de kaldı. 6.1 puanlık oy kaybeden İlerleme Partisi, aldığı yenilgiyi Breivik’in saldırılarılarına duyulan tepkiye bağlıyor. Ülkede internet üzerinden yapılan oylamada oy kullanma yaşı 16’ya düşürüldü. TAHRAN Birleşmiş Milletler Genel Kurulu’na katılmak için yakında New York’a gidecek olan İran Cumhurbaşkanı Mahmud Ahmedinejad, yasadışı yollardan girdikleri İran’da casusluk yaptıkları gerekçesiyle 8’er yıl hapse mahkum olan iki Amerikan vatandaşının C MY B C MY B r ABD’lile i es BM önc ldı ka serbest