Katalog

SAYFA CUMHUR YET 11 AĞUSTOS 2011 PERŞEMBE [email protected] 14 KÜLTÜR Atatürk’ün ‘kültürel’ yandaşları arasında ‘Anadolu Müslümanlığı’ da var Bienal biletleri satışta Kültür Servisi İstanbul Kültür Sanat Vakfı (İKSV) tarafından 17 Eylül 13 Kasım tarihleri arasında düzenlenecek “İsimsiz” başlıklı 12. İstanbul Bienali’nin biletleri satışta. Biletler 17 Eylül’e kadar 15 lira, 17 Eylül sonrasında da 20 lira üzerinden satılacak. İlköğretim ve lise öğrencileri ile 65 yaş üstü izleyiciler, öğretmenler, Uluslararası Plastik Sanatlar Derneği üyeleri için indirimli biletler, ön satış döneminde 5 lira, 17 Eylül’den itibaren ise 8 lira olacak. Cumhuriyet ve Müslümanlık üslümanlar için ramazan sadece “sahur, oruç ve iftar”a kavuşmak değil. Bu kutsal ayda gündem din üzerine yoğunlaşır; gazetelerde geleneksel “ramazan sayfaları” yayınlanır... Bu geleneğin öncelikli tartışma konusu ise “laiklik”, “cumhuriyet devrimi ve inanç”, hatta “Atatürk’ün Müslümanlığa bakışı”... Çünkü 2000’lerden beri ülkeyi yöneten “dindar” anlayış, cumhuriyet devriminin çağdışı Osmanlı düzenine ve işgalci emperyalistlere değil, dine karşı da yapıldığı inancının yaygınlaşmasına uygun zemin hazırlıyor. Oysa o efsanevi “kurtuluş” ve “kuruluş” dönemindeki “din ve siyaset” ilişkilerini irdeleyenler, “Kuvai Milliye”yi yaratan ulusal birliktelikte “Anadolu Müslümanlığı”nın etkisini de yakından görüyor. Ne var ki Atatürk’ün Nutuk’ta “Bütün cihanı tanır, kendimizi bilmeyiz” diyerek tanımladığı kimi aydınlarımız, bu tarihsel gerçeği önemsemediklerinden, cumhuriyetin temelindeki “dine saygılı devrimci”liğin değerini de toplumla paylaşmaktan yoksun kaldılar. Bakın Ulu Önder’imiz aynı sözünün devamında özetle neler söylüyor: “Münevverlerimiz, milletimizi, başka milletler nasıl 3 Nisan olmuşsa, aynen ‘Cuma’ydı.. öyle mesut yaBu güzelliğin payım derler. cumhuriyete döHalbuki böyle nüşen ilk adımbir nazariye hiç23 Nisan 1920 Cuma günü TBMM açılırken. larından biri, bir devirde muTBMM’nin vaffak olAnadolu Müslümamıştır; manlarınca kurulmilletimize masıydı. Hangimiz gideceği yo6 Şubat 23 Nisan 1920’nin lu gösterir1932 günü bir “cuma” günü ken, dünyaCumhuriyet olduğunu; bunun nın her türgazetesinde özellikle belirlenlü ilminden, ilk Türkçe diğini biliyoruz... keşfiyatınhutbenin Önemsiyoruz? dan istifade manşetteki İşte “Temsilcihaberi. edilmeli; ler Kurulu adına ancak unuMustafa Ketulmamalımal”in kendi imdır ki asıl zasıyla tüm illere temel, kenduyurduğu “bildi içimizden dirim”den birkaç çıkacaktır.” satır: Bu sözler “Allah’ın yargünümüzde dımıyla, Niöz kültürümüsan’ın 23’üncü zü yadsıyan Cuma günü, cu“batıcı”ların ma namazından Anadolu’ya sonra Büyük yabancılaşaMillet Meclisi rak halktan kurulacaktır. uzaklaşmalaMübarek Hacı rına “tarihsel Bayram Camiuyarı” gibi Atatürk 6 Şubat 1923’te hutbe okuduğu si’nde cuma nadeğil midir? Balıkesir ziyaretinde. mazı kılınarak, Dini dışlayan, Kuran’ın ve “sözde” Atatürkçülerin “özde” Atatürk devrimcili namazın nurlarından ışık alınacak ve ğini de yıpratmalarındaki temel neden güç kazanılacaktır. Kutsal ve yaralı yurdumuzun her köşesinde cuma gülerden biri de bu... nü ezandan önce camilerde sala venadolu’nun farkı rilecek, mevlit okutulacaktır.” Sözü yine Atatürk’ün yaşamında nokAnadolu Müslümanlığı, yaşadığımız coğrafyadaki Müslümanlığa farklı kim talayalım; 6 Şubat 1923’te Balıkesir’i zilik kazandıran ve kökünü bin yılların uy yaretinde Zağnos Paşa Camisi’nin mingarlıklarından alan engin düşünsel bi berinden ünlü hutbesini okuyan Gazi, annesinin mezarı başında da: “Ey yüce rikimin ürünü. Anadolu Hıristiyanlığı, Avrupa’da Alah’ım, senin engin rahmetine ankinden nasıl farklı ve insancılsa; hatta nemi tevdii ediyorum” diye dua ediAnadolu Ermeniliği, Ermenistan’daki yordu. Bunları yaparken söylediği söz ırkçı Taşnak siyasetinden nasıl uzaksa; ise aynen şöyleydi: “Tabiatıyla ibaAnadolu Müslümanlığı da Yunus Em detler, siyasi gösteriş şeklinde yapırelerden, Pir Sultanlardan, Mevlana lamaz; laik hükümet tabirinden dinlardan, Karacaoğlanlardan, Hacı Bek sizlik manasını çıkarmaya yeltenen fetaşlardan ve nicelerinden beslenen “bir satçılara fırsat vermemek lazımdır.” liktelik felsefesi”yle diğer coğrafyadaYaşadığımız “dinci” süreç, Ulu Önkilerden çok farklıdır. der’in bu görevini yeterince yerine geHemen tüm İslam ülkeleri Batı sö tir(e)mediğimiz için değil midir? M mürgeciliğinin esiriyken, mazlum halklara örnek bağımsızlığın ve laikliğin Anadolu’dan insanlığa armağan olmasında da işte bu özelliğin payı asla tartışılamaz. Sevgili İlhan Selçuk, Anadolu Müslümanlığı’nın tarihsel erdemine değindiği sayısız yazısından birinde diyordu ki; “Laik Cumhuriyeti Sünni diktasına dayanan dinci devlete dönüştürmek isteyen yobaz kafasının mezhepler ve tarikatlar kılavuzu kendine özgüdür. Müslümanlık coğrafyası, mağrıptan maşrıka dek dünyaya serpilmiş… Birbirini boğazlamaya kalkışanların hangisi daha Müslüman? Taliban Türkiye’ye gelse, türbanlı kızları meydan dayağından geçirip çuvala sokar, evlerine hapsedip tümüne okumayı yasaklardı; çünkü türban yüzü açıkta bırakıyor. Ne var ki Müslümanlık, yayıldığı ülkelerin toplumsal ve tarihsel doğasına göre biçimlenmiş, renklenmiş, uyum sağlamış, içerik kazanmış. Müslümanlıktan önce Türk’ün töresi, göreneği, geleneği yok muydu? Anadolu’daki Müslümanlığın Arap çöllerindekinden değişik olması, doğa yasasından kaynaklanan bir zorunluluk. Anadolu’nun Sünnisi de Alevisi de Arap şeriatçılığına uyum sağlayamaz; Anadolu Müslümanlığı ülkemizin gerçeğidir, yobazlığa geçit vermeyecek bir inanç yapısının bu coğrafyada benimsenmesi, Türkiye’nin güzelliğidir.” (08 Eylül 1998) Yoko Ono’ya Hiroşima Ödülü Kültür Servisi Japon sanatçı Yoko Ono, “A Hole” (Delik) adlı çalışmasıyla 8. Hiroşima Sanat Ödülü’ne değer görüldü. 1989 yılında ilk kez verilen Hiroşimo Sanat Ödülü, “Sanatında Hiroşima ruhunu yansıtan” sanatçılara veriliyor. Tozlu raflardan Altın Portakal’a Kültür Servisi Bu yıl 814 Ekim tarihlerinde gerçekleştirilecek olan 48. Altın Portakal Film Festivali’nde, Türk ve dünya sinemasının arşivine gömülmüş filmleri, “Pelikülün İzinde” başlığı altında gösterilecek. Bu kapsamda, festivalde, geçen yıl Altın Portakal’da özel bir bölümle anılan ve restore edilmiş filmleri gösterilen Yılmaz Güney’in rol aldığı, Lütfi Akad’ın yönettiği “Hudutların Kanunu” ile yönetmenliğini Fred Von BohlenHegewald’ın yaptığı “Kalabaka” adlı filmler gösterilecek. Curtis koleksiyonu müzayedede ASLINDA B R OYUNDAN S NEMAYA AKTARILMIŞ 2 Kültür Servisi Oscar’a tam 12 dalda aday gösterilerek bu alanda bir rekor kıran ve 4 dalda Oscar alan “Zoraki Kral” (The King’s Speech) sahneye aktarılıyor. Filmin senaristi David Seidler’ın, “Zoraki Kral”ın bir sahne uyarlamasını hazırladığı öğrenildi. “Zoraki Kral”ın tiyatro uyarlamasının önce Guilford’daki Yvonne Arnaud Tiyatrosu’nda oynanacağı, 2012 Mart’ında da Londra’da West End’de sahneleceği belirtildi. Oyun, 2012 Eylül ya da Ekim’inde de Broadway’de seyirci karşısına çıkacak. Öte yandan, geçen mart ayında Oscar ödüllerine damgasını vuran filmin aslında hiç sahnelenmemiş bir oyundan beyazperdeye aktarıldığı ileri sürüldü. Filmde konuşma terapistini canlandıran Geoffrey Rush’a oyunda oynaması için öneri geldiği, Rush’ın da oyunun beyazperdeye çok uygun olduğunu görerek filmin ortaya çıkmasına katkıda bulunduğu belirtildi. Yönetmen Tom Hooper da Oscar töreninde yaptığı konuşmada, böyle bir oyunun varlığından söz etmiş, oyundan annesi sayesinde haberdar olduğunu söylemişti: “2007’de annem, ‘Zoraki Kral’ adlı hiç sahnelenmemiş, provası bile yapılmamış bir oyunun okumasına çağrılmıştı. Daha önce hiç böyle bir davet almadığı için ilkin gitmemeyi düşünmüştü. Ama neyse ki gitmiş. Sonradan bana telefon etti ve, ‘Tom, sanırım yeni filmini buldum’ dedi. O yüzden, bu hikâyeden çıkarılacak hisse ‘Annenin sözünü dinle’dir.” “Zoraki Kral” filmi, En İyi Film Oscar’ını alırken, Hooper’a En İyi Yönetmen, Colin Firth’e En İyi Oyuncu, Seidler’a da En İyi Özgün Senaryo Oscar’larını kazandırmıştı. Film, İngiliz Film Akademisi tarafından da tam 7 dalda ödüle değer görülmüştü. Kolombiya sergisi uzatıldı Kültür Servisi Geçen ay santralistanbul Galeri 1’de açılan “Arazi Üzerine: Kolombiya’da Çağdaş Sanat” sergisi, yoğun ilgi nedeniyle 2 Ekim 2011 tarihine kadar uzatıldı. Kolombiya Dışişleri Bakanlığı’nın katkılarıyla düzenlenen “Arazi Üzerine: Kolombiya’da Çağdaş Sanat” sergisi, üç kuşağı temsil eden 19 Kolombiyalı sanatçının fotoğraf, resim, heykel, enstalasyon ve video çalışmalarından oluşan 33 eserini bir araya getiriyor. Müzisyenlerden Afrika’ya yardım Kültür Servisi Lady Gaga, U2, Justin Bieber, JayZ, The Rolling Stones ve Paul McCartney’nin de aralarında bulunduğu 150’den fazla ünlü müzisyen Afrika’daki açlık sorununu dindirmek için bir araya geldi. Müzisyenler, Facebook ve Twitter hesaplarını kullanarak bölgede açlık çeken aileler için yardım toplamayı hedefliyor. Can Yücel 12 Ağustos’ta 12. ölüm yıldönümünde anılacak Argun Okumuşoğlu ‘Bir şair, bir Can’ Çağdaş sanata taze kan: Art Beat Kültür Servisi İstanbul 1418 Eylül tarihleri arasında yeni bir çağdaş sanat fuarına ev sahipliği yapacak. Art Beat Istanbul adı altında Lütfi Kırdar Kongre ve Sergi Sarayı’nda gerçekleşecek etkinliğin proje direktörü ise Arhan Kayar. Etkinliğin önümüzdeki dönemde Ortadoğu, Asya, Avrupa ve Amerika’daki önemli sanat organizasyonlarını da içine alıp büyüyerek ‘Art Week’ başlığı altında bir sanat platformuna dönüşmesi planlanıyor. Bu yıl 27 yerli ve yabancı galeri ve ünlü sanatçıların katılımıyla gerçekleşecek fuara katılacak isimlerden biri de yazar Louisa Buck. Art Beat Istanbul sergi alanının alt katı da bu tarz etkinliklerde çok uygulanmayan bir yöntemle özel proje alanı olarak kullanılacak. Projelerin başvuruları, katılımcı galerilerden ayrı değerlendirilecek. Kültür Servisi “Yine ağustos geldi, yine incir sıcağı, toprak güneş kokuyor, yine bademler çatladı, yine çırçır böcekleri caz yapıyor, yediveren limon salkım salkım, Taşçı Mehmet yerli tohumdan on dönüm karpuz ekmiş yine... Hani vasiyet etmiştin ya ona ‘yerli tohum bankası kurun’ diye... Sözünü unutmamış... Muhtar yine seni anlatıp duruyor; yaşadığımız yeri görmek için insanlar akın akın evimize geliyor. Hasan geldi, Güzel ve Su geldiler, bir sen yoksun...” Güler Yücel’in de dediği gibi yine ağustos geldi ve 12 Ağustos’ta kaybettiğimiz Can Yücel, 12. ölüm yıldönümünde yine ailesi, dostları, sevenleriyle Datça’da anılacak; mezarı başında şiirler okunacak, ona dair hatıralar tazelenecek... Yarın Datça Belediyesi ve Edebiyatçılar Derneği işbirliğiyle düzenlenen “3. Datça Edebiyat Günleri”nin ilk günündeki etkinlikler “Can Baba”ya özel. Saat 14.00’te Can Yücel Müze Evi ziyaret edilecek, ardından saat 15.00’te Can Yücel Kahvesi’nde art arda iki söyleşi düzenlenecek. “Akdeniz Yaraşıyor Sana” noğlu, Prof. Dr. Tayfun Özkaya’nın katılacağı “Bir Şair, Bir Can, Bir Vasiyet; Tohumculuk” başlıklı söyleşi. Saat 18.00’de ise Can Yücel Anıt Mezarı ziyaret edilecek. 14 Ağustos’ta sona erecek Datça Edebiyat Günleri kapsamında Samsun Sanat Tiyatrosu da adını Can Yücel’in bir dizesinden alan “Aşk Olsun Sana Çocuk” adlı oyunu sahneleyecek. A ‘Akşamüstü Saat Beşte’ Yarın başlayacak “3. Datça Edebiyat Günleri”nin ilk günündeki etkinlikler “Can Baba”ya özel. Bir etkinlik de Can Yücel’i unutmayan Kuzguncuklu dostlarından... Venedik’te Hong Kong esintisi Kültür Servisi Venedik Film Festivali bu yılki kapanışını Hong Konglu yönetmen Johnnie To’nun yeni filmi “Life Without Principle” ile yapıyor. Filmde yolları tesadüfen kesişen üç farklı karakterin aksiyon dolu öyküsü anlatılıyor. Festival 31 Ağustos 10 Eylül tarihleri arasında gerçekleşecek. başlıklı ilk söyleşinin katılımcıları Özkan Mert, Şadan Gökovalı, Aydın Ilgaz. Günün en ilginç etkinliği olan diğer söyleşide ise Can Yücel’in, Türk çiftçilerinin “yerli tohum” kullanmalarına yönelik vasiyetinin ele alınacağı Can Yücel’in kızı Güzel Yücel, Seferihisar Belediye Başkanı Tunç Soyer, Selimin Karaosma Ayrıca Kuzguncuklular Derneği ve Can Yücel’in dostları yarın “Akşamüstü Saat Beşte” Kuzguncuk Çınaraltı’nda buluşacak. Can Yücel Evi ve Sokağı’nın ziyaret edileceği, Çınaraltı’nda ve Mülkiyeliler Birliği Lokali’nde Can Yücel şiirleri ve şarkıları eşliğinde konuşmaların da yapılacağı etkinliğe Orhan Alkaya, Ataol Behramoğlu, Cengiz Bektaş, Egemen Berköz, Onur Caymaz, Gülsüm Cengiz, İsa Çelik, Refik Durbaş, Enver Ercan, Genco Erkal, Derya Köroğlu, Adnan Özyalçıner, Sennur Sezer’in de aralarında bulunduğu pek çok şair, yazar, müzisyen ve oyuncu katılacak. Andy Warhol’un çalışması ‘Zoraki Kral’ sahneye çıkıyor Kültür Servisi Ünlü aktör Tony Curtis’e ait sanat eserleri koleksiyonu 17 Eylül’de Kaliforniya’da açık arttırmaya çıkarılıyor. Koleksiyonda Pablo Picasso, Henry Miller, Andy Warhol gibi isimlerin eserlerinin yanı sıra Tony Curtis’in kendi imzasını taşıyan tablolar ve seramik çalışmalar da yer alıyor. C MY B C MY B