Katalog

11 AĞUSTOS 2011 PERŞEMBE CUMHUR YET SAYFA [email protected] DIŞ HABERLER 11 İngiltere’de Londra’dan sonra diğer kentlere de sıçrayan ayaklanma büyüyor İsyan ateşi sönmüyor Şortlu Kadına Dayak “Geçmiş başka bir ülkedir!” Bu benim çok sevdiğim bir sözdür… Yıllar içinde değişen şartlar, yaş ve de olgunluğun farklılaştırdığı “geçmiş algısı” ile bu algının eli mahkum yarattığı “yabancılaşma efekti” için söylenir. 2011 Türkiyesi söz konusu olduğunda, aslında mecaz yüklü olan bu ifade, bire bir anlam kazanıyor. 2011 yazından geri dönüp çok da değil! on yıl öncesine baktığımda, geçmişin sahiden de artık bambaşka bir ülke olduğu izlenimine kapılıyorum. Doğduğum, büyüdüğüm, kanıksadığım Türkiye’nin gözleriyle bugüne baktığımda; çok şeyi tanımakta zorluk çekiyorum. Televizyonlar, gazeteler, sokaklar… her şey artık bambaşka ve hâlâ her gün değişiyor. Toplu iftar masaları misal! göz önünde sokaklara taşarken itiş kakış, kavga gürültü, bin bir türlü dayatmayla içki masaları sokak aralarından toplanıyor… Bildiğimiz, gittiğimiz, tanıdığımız restoranlarda, birdenbire “içki içen” / “içmeyen” müşteri ayrımları yapılıyor: “İçki içene ancak iç tarafta restoranın hodri meydan göz önünde olmayan, en kuytu bölümünde servis veriyoruz” tarzı yadırganır olmaktan çıkıyor. Geçmişle bugünün ülkesini “başkalaştıran” o rubikon çizgisi, işte tam bu türden uygulamaların artık yadırganır olmaması üzerinden geçiyor. “Eh!” demeye başlıyor insanlar; “Ramazan günü. Sen de oturup balıkla rakını içmeyiver. Çok istiyorsan evinde iç/zıkkımlan!” Ya da “Ramazanın orta göbeğinde… ücra, ıssız köşelere çekilsen bile; mütedeyyin bir Anadolu kentinde ağzına sigara koymak cüretini gösterme!” “Mübarek ramazan günü, İETT otobüsüne şortla binmeyiver! Kendini bilmez bir kadın olaraktan haydi bindin… Git bir köşeye büzül, kıvrıl. Böylesine muhafazakâr bir toplumda sen bir solucandan farksızsın. Solucanlığını bil! Hangi cesaretle çıkıp göstere göstere, bacağını uzatıyorsun?” En son 19 yaşındaki Nurcan İbrahimoğlu’nun otobüste maruz kaldığı saldırı ve ardından yaşadıklarını okuduğumda bunları düşündüm. Ramazanda durumdan vazife çıkartıp ona buna müdahil olmaya kalkışan birileri Türkiye’de hep olmuştur/çıkar. Ama bugün durum farklı... “Vazife çıkartmayı” bir voleybolcu kızı otobüs ortasında “yumruklamaya” dek vardıran erkek yolcu artık, “mahalle baskısının” bundan böyle tamamen kendinden yana olduğunu biliyor. Ve bunun bilinci, özgüveniyle hareket ediyor. Bu bilinçle dönüp kıza; “Çıplak bacaklarınla ne hadle sen bize gösteriş yapıyorsun!” diyor. Anahtar cümle bu. Kızın, kendi bedeni ve bacaklarından tedirginlik duymamasını adam, kafasındaki ortam/düzene uluorta bir “meydan okumak/kafa tutmak” olarak algılıyor. İran’da tıpkı yaz aylarında “kapri pantolon” avcılığına çıkan ahlak polislerinin yaptığı gibi…. “Mahalle baskısı” sözcülüğüne soyunan kişi; kız, polis yardımı almak istediğinde; öbür yolculara dönüp kendinden emin; “Benim şimdi burada el kaldırdığımı gören var mı? Oldu mu?” diye soruyor/sorabiliyor. Korkudan kimse ağzını açmayınca üstüne alay eder gibi; “Ben ona vurmadım bakın, o kendine vurdu!” diyerek sırra kadem basıyor. Yolcular… bu kendini bilmeze had bildireceklerine; mağdur durumundaki kıza had bildirme yarışına giriyorlar. Olayın müsebbibi/“suçlu” olan sanki kızmış gibi “Yeter uzatma artık, akşam akşam başımıza iş çıkartma!” diyorlar. Polisi aramakta ısrar eden Nurcan İbrahimoğlu’nu, “eline vurarak” engellemeye çalışıyorlar… Türkiye’de değişen işte bu. “İklim/düzen” düpedüz artık otobüste göz önünde kadın/kız yumruklayan “saldırgandan” yana. Ezcümle herkes bunun farkında. Öyle olmasa ortaya “İslam adabına aykırı davrananları gettolara kapatalım!” diyen köşeciler çıkar mı? “Hürriyet”te Ahmet Hakan ve Özkök yazdı. “Yeni Şafak”tan Hayrettin Karaman; “Bir Müslüman imkânlar ve şartlar elverdiği takdirde” diye buyurmuş: “İslam ahkâm, ahlak ve adabının hâkim olduğu, kimsenin aleni olarak bunları çiğneyemediği bir toplumda yaşamak ister. Yine imkân bulunduğunda, şartlar müsait olduğunda, düzelteyim derken bozma ihtimali bulunmadığında, daha büyük sakınca doğurmadığında her Müslüman, aleni (açıkça, kamuya açık yerde) dine, ahlaka, adaba aykırı bir davranışa engellemek veya ıslah etmek maksadıyla müdahale etmekle yükümlüdür.” İşte bu kadar. Kadın voleybolcuyu toplu taşıma aracında yumruklayan şahıs bu durumda Hayrettin Karaman’ın “fetvasını” hayata geçirmiş oluyor. Otobüs yolcularının da bu mesajı sorgulamadan kayda geçtikleri görülüyor. Kahraman’ın fetvasını, “amiral gazete” “Hürriyet” sütunlarına geçiren Hakan; “Süper tehlikeli bir yazı” başlığını kullanmış… Başlığı okuyunca aklıma “Cumhuriyet”te yıllar önce yaptığımız; “Tehlikenin Farkında mısınız?” kampanyası geldi. Atı alan Üsküdar’ı çoktan geçti Hakan. “Tehlike” sözcüğüne biraz geç uyanmadınız mı? Rubikon çizgisi LONDRA (Cumhuriyet) İngiltere’nin başkenti Londra’da bir siyah gencin polis tarafından öldürülmesi üzerine yoksul ve göçmen mahallerinde cumartesi günü başlayan isyanların ardından dün Londra sakin bir gece geçirirken olaylar farklı kentlerde sürdü. Ülkenin Manchester, Salford, Wolverhampton, Liverpool, Nottingham, Leicester ve Birmingham’da yağmalama ve kundaklama olayları yaşandı. Birmingham’da ayaklanmanın ikinci gecesinde, mülklerini korumaya çalışan üç Müslüman olaylardan kaçmak isterken bir otomobilin çarpması sonucu öldü. Ölen kişilerin yaşlarının 2031 arasında değiştiği ve Asyalı oldukları belirtilirken olayla ilgili olduğu düşünülen 32 yaşındaki bir kişi gözaltına alındı. Londra’da dün 30 farklı kentten gelen 16 bin polis görev yaptı. Dükkânların erken kapandığı kentte ufak çaplı saldırılar dışında dün gece büyük olaylar yaşanmadı. Olayların sıçradığı Manchester’da 100’den fazla kişi, komşusu Liverpool’da da en az 50 kişi gözaltına alındı. Salford kentinde 7080 kişilik grup bir binayı ateşe verdi. Leicester kentinde de en az 100 kişilik bir grup polise ve dükkânlara saldırırken Nottingham kentindeki Canning Circus polis karakolu ise molotofkokteyli saldırısına maruz kaldı. Wolwerhampton kentinde 20 kişi gözaltına alınırken West Bromwich’te de bazı mağaza vitrinleri taşlandı, bazı araçlar da yakıldı. Bu arada İngiltere tarihinde bir ilk gerçekleşti ve David Cameron liderliğindeki hükümet polise olaylarda plastik mermi kullanma yetkisi verdi. Cameron ise Kobra kod adıyla toplanan acil durum toplantısından sonra yaptığı açıklamada, “toparlanmaya ihtiyacımız var ve toparlanacağız” diyerek “devam etmekte olan bu şiddet asla kabule edilemez. Bu şiddeti ülkemizde durduracağız. Halk da Londra’da bir gece MAHMUT HAMS C Londra ve 7 kentte gösteri ve yağmalamalar sürerken polis olayların önüne geçemiyor. (EPA/AP) polise bu konuda tam destek vermektedir” şeklinde konuştu. Suçluların kamera görüntülerine ve tek tek fotoğraflarına da bakarak belirlendiğini ve hepsinin tutuklandığını belirten Cameron suçu sabit görülen herkesin cezaevine yollanacağını ifade etti. ldürülen genç silah kullanmamış Olayları ateşleyen 29 yaşındaki Mark Duggan’ın ölümüyle ilgili yapılan ilk resmi açıklama yargısız infaz iddiasını güçlendirdi. Olayı inceleyen Bağımsız Polis Şikâyetleri Komisyonu, polis kurşunuyla hayatını kaybeden dört çocuk babası Mark Duggan’ın polise karşı ateş açtığı yönünde herhangi bir kanıta ulaşılmadığını belirtti. Açıklamada balistik incelemeler sonucu Duggan’a ait olan silahın ateş almadığının anlaşıldığı söylendi. Polis yetkileri olayda Duggan’ın silah Ö kullandığını, polisinse kendisini koruduğunu iddia etmiş, bu iddiaya inanmayan Duggan’ın yakınları cumartesi günü Tottenham’da bir gösteri düzenlemiş, gösterini polisle eylemciler arasındaki bir çatışmaya dönüşmesinin ardından protestolar tüm Londra ve ülkeye sıçramıştı. Öte yandan, Türklerin de yoğun olarak yaşadıkları Enfield bölgesinin belediye meclisi üyeleri, vatandaşlara olaylara müdahil olmayarak polisle irtibata geçmeleri çağrısında bulundu. Enfield Belediyesi Toplum Güvenliği Kabine Üyesi Christine Hamilton, belediye meclisinin toplumla işbirliği yaparak yaşanan şiddet olaylarına son vermeye çalıştığını kaydetti. Hamilton, “İnsanlara olaylara müdahil olmamaları, polisle irtibata geçmeleri yönünde tavsiyelerde bulunuyoruz” derken Türk kökenli belediye meclisi üye si Yasemin Brett de yaşananlara ilişkin, “belediyede çetelerle ilgili bir komisyon üyesiyim. Komisyonda bu çetelerin nasıl geliştiği, gençlerin nasıl bu tür olaylara karıştığıyla ilgili uzun bir araştırma yaptık. Çok sayıda faktör var, işsizlik büyük rol oynuyor. Olaylara karışan Türk gencinin olup olmadığı konusunda henüz bir bilgi sahibi değiliz” diye konuştu. Yaşanan ayaklanmalar nedeniyle İngiltere Premier Ligi’nin açılışının da ertelenebileceği belirtildi. Bu arada İran Cumhurbaşkanı Mahmud Ahmedinejad, İngiltere’de polisin göstericilere müdahalesini eleştirerek Batı’da sosyal bir patlamadan endişe ettiğini söyledi. Ahmedinejad, “Halka karşı bu vahşice davranış kabul edilebilir değil” diye konuştu. Ahmedinejad eleştirdi LONDRA Hayır, başlıktan bunun Londra’nın kulüpleriyle, publarıyla, barlarıyla, partileriyle ilgili bir yazı olduğu zannedilmesin! Yazı, Londra’nın gece eğlenceleri değil, gece isyanlarıyla ilgili… Yaşananları yerinde görmek için akşam saatlerinde kentin merkezinde tura başlanacak ve olayların yaşandığı kuzey bölgesi gece boyu dolanılacak. İlk durağım kentin turistlerin de yoğun olarak ziyaret ettiği Oxford Circus, Holborn gibi mekânları. Bir önceki geceki olaylar öyle bir etki yaratmış ki kentin merkezinde dahi tüm dükkânlar teyakkuz halinde. Birçok mağaza erkenden kepenklerini indirmiş. Bazıları elemanlarını dükkânın önüne dikmiş. Bu arada polis helikopterleri sürekli tepemizde. Bindiğim ilk otobüste neredeyse herkesin gündemi ortak: “Bu gece ne olacak?” Gün içinde öğrenilen haberler biraz da şehir efsaneleriyle birleştirilerek anlatılıyor yolcular arasında: “Biliyor musun şehir merkezinde bile saldırı düşünüyorlarmış.” Bir kadının anlattıklarına tüm otobüs kulak kesiliyor: “Hafta sonu mahallemde bir grup yağmacıyı durdurmaya çalıştım ama bana şöyle dediler: Her gece siz zenginlerin ama bu gece bizim.” Düzen ‘yumruk atandan’ yana! Türkler nöbette Aşırı sağcılar sokağa iniyor aşırı Dış Haberler Servisi İngiltere’de de yüzlerce gencin katıldığı sağcıların, ülke gösterileri bastırmak için sokaklara . dökülmeye hazırlandığı bildiriliyor a Birliği Aşırı sağcı örgüt İngiliz Savunm laşık lideri Stephen Lennon, örgütün yak kezi olan Luton 1000 üyesinin, örgütün mer ak üzere kenti ve Manchester kenti dahil olm ığı bölgelerde sokağa olayların yaşand dökülmeyi planladıklarını söyledi. diden Lennon, örgütün bazı üyelerinin, şim plar göstericileri dağıtmak amacıyla gru ak halinde gezdiğini duyurar is “Ayaklanmaları durduracağız, pol diye konuştu. bununla baş edemiyor” ’te 22 İngiliz Savunma Birliği’nin, Norveç kent Oslo ve Ütoya Temmuz’da baş yi Adası’ndaki kanlı saldırılarda 77 kişi ers Behring Breivik’e ilham öldüren And kaynağı olduğu belirtilmişti. ÜCRETS Z EĞ T M Ç N başkenti Santiago’da ve ülkenin diğer bölgelerinde 70 Şili’nin kişiüniversite ve lise ücretsiz eğitim göstericilerle polis bini aşkın daha kaliteli ve için gösteri düzenledi. Çoğunluğu öğrencisi olan arasında çıkan çatışmalar sonucunda 23 polisin yaralandığı, 273 kişinin gözaltına alındığı açıklandı. (EPA) Türkiyeli esnafın kalabalık olduğu Dalston Junction’da ise grupların yerini büyük bir kitle almış. Yaklaşık 150 Türkiyeli esnaf Dalston Junction’ın girişini tutmuş bekliyor. Hepsinin yüzünde kavgaya hazır sert bir görüntü var. Konuştuğum Türkiyeliler polisin yetmediğini ve geldikleri anda yağmacıları mahvedeceklerini söylüyor, tabii ki araya bol bol küfür sokarak. Kimileri olayları dışarıdan gelenlerin çıkardığını iddia ederken kimileriyse “off the record” “bu zencilerden bıktıklarını” söylüyor. Az sayıda İngiliz ve Arap da bekleyişe destek veriyor. Ara ara polis gelip bu kadar kalabalık beklememeleri yönünde uyarıyor. Tabii, kimsenin polisi dinlemeye niyeti yok. Kalabalık bir polis ve itfaiye aracı konvoyunun kuzeye gittiğini görünce o tarafa yollanıyorum. C MY B C MY B