Katalog

26 HAZ RAN 2011 PAZAR CUMHUR YET SAYFA ekonomi@cumhuriyet.com.tr EKONOMİ 11 İthalattan alınan vergi geçen yıla göre yüzde 60 arttı, ÖTV ile beraber devletin vergi gelirinin yüzde 43’ü buradan geldi İthalat artık başaktör Yıl sonunda cari açığın 80 milyar dolara ulaşacağını tahmin eden ekonomist Ekzen, “Kriz sonrasında ihracatın giderek tıkanmasına karşın ithalatın artarak büyüme eğilimine girmesi yurtiçi piyasada üretici güçleri saf dışı ediyor. Üç yıldır ekonominin büyüme çizgisini ve bütçe dengelerini tek başına ithalat belirliyor” değerlendirmesinde bulundu. MURAT KIŞLALI ZEYT NYAĞI SEKTÖRÜNÜ DE VURUYOR OLCAY AKDEN Z ANKARA Ekonomist Nazif Ekzen, ithalattan alınan verginin geçen yıla göre yüzde 60 arttığını belirterek, Özel Tüketim Vergisi (ÖTV) ile beraber devletin vergi gelirinin yüzde 43’ünün ithalata bağımlı hale geldiğine dikkat çekti. Yıl sonunda cari açığın 80 milyar dolara ulaşacağını tahmin eden Ekzen, “Kriz sonrasında ihracatın giderek tıkanmasına karşın ithalatın artarak büyüme eğilimine girmesi yurtiçi piyasada üretici güçleri saf dışı ediyor. Kriz sonrası dönemde, son üç yıldır Türkiye’de ekonominin büyüme çizgisini ve bütçe dengelerini tek başına ithalat belirliyor” değerlendirmesinde bulundu. Ekzen ekonomideki son gelişmeleri Cumhuriyet’e değerlendirdi: İthalat vergisinde rekor: İthalattan alınan vergi geçen yılın aynı dönemlerine göre mayıs ayında yüzde 60.3, ilk İZMİR İç piyasada ithalatın vurduğu alanlardan biri de zeytinyağı sektörü oldu. Ege Bölgesi Sanayi Odası Yağ Sanayi Meslek Komitesi üyeleri son dönemde Türkiye’ye zeytinyağı ithal edildiğini savunarak, “Bu nedenle iç pisayada durgunluk yaşanıyor. Bu yağlar mutlaka tahlil ettirilmeli ve ‘Alo 174’ hattına ihbarda bulunulmalı” şeklinde açıklama yaptılar. Yağ Sanayi Meslek Komitesi Üyesi Nejat Özduran, piyasadaki durgunluğa dikkat çekerek “Şu an zeytinyağı alıcısı yok. Çünkü ithal yağ geldi. Kristal ve Komili’den başka zeytinğa ulaşılması beklenebilir. İthalat yüksek, ihracat düşük: Mart ayından bu yana gerçekleşen ithalat rakamları, kriz sonrası ithalat yavaşlamasının geride kaldığını ve kriz öncesi dönemde ulaşılmış aylık ithalat seviyesinin de aşılmakta olduğunu gösteriyor. Buna karşın ihracat kriz öncesi seviyesinin hâlâ gerisinde bir gelişme içinde. İç üretim saf dışı: Kriz sonrasında ihracatın giderek tıkanmasına karşın ithalatın artarak büyüme eğilimine girmesi yurtiçi piyasada üretici güçleri saf dışı yağı alan firma da kalmadı. Oysa bu mevsim, tam da zeytinyağının alınıp satılacağı zaman. Sızma zeytinyağını bile alan yok” dedi. Piyasada çok miktarda sahte ya da kötü kalite zeytinyağı bulunduğuna dikkat çeken Özduran, “Bugün tüketici de kandırılıyor. ‘Sızma yağ’ diye yüzde yüz kaola yağı satılıyor. İzmir’de bir yerde güzel bir ambalaj içinde sızma yağ satılıyor dediler, hem de çok ucuz fiyata. Alınıp tahlil edildi, yüzde 100 kaola yağı çıktı. Tabii marka da sahte, adres de sahte. Bu konuda hepimizin bir zeytinyağı müfettişi gibi çalışmalıyız” diye konuştu. Kutu tasarımcılığından kurumsal modaya Ekonomi Servisi Dört yıl önce çikolata kutusu tasarlayarak yola çıkan girişimci Selda Eruzun kısa sürede firmasını büyüterek aralarında Ülker, Coca Cola, Mey İçki ve İnoksan’ın da yer aldığı 2 bin firmaya kurumsal kıyafetler tasarlamaya başladı. Eruzun, “İlk olarak moda tasarımı eğitimi aldım. Sonra bir firmaya çikolata kutusu tasarlayarak ilk paramı kazandım. Her kazancımı işe yatırarak Lazcada hareket ve değişim anlamına gelen Washa’yı kurdum ve şimdi Türkiye’nin en önemli firmalarının iş kıyafetlerini hazırlıyoruz. Restoran, kafe, otel, temizlik şirketi, eğlence mekânı, organizasyon firmaları gibi yüzlerce alanda kurumların modasını belirliyoruz. Almanya, Hollanda, Filipinler, İngiltere ve Kıbrıs’a kadar uzandık. 60 kişiye istihdam sağlıyoruz. Hedefimiz yıl sonuna kadar 3 bin firmaya ulaşmak. Yakın zamanda Nişantaşı, Etiler gibi semtlere showroom’lar da açacağız” diye konuştu. beş ayda ise yüzde 42.7 arttı. Bu artışlarla ithalat vergileri ÖTV’den sonra en büyük ikinci vergi oldu. ÖTV de ithalat kaynaklı: En büyük vergi kalemi ÖTV dört büyük alt gruptan oluşuyor. Petrol ve doğalgaz, motorlu kara taşıtları, tütün ve tütün mamulleri ve alkollü içecekler. Bunlar ithalat bağımlılığı olan madde grupları. Ayrıca ithalatta alınan katma değer vergisinin de konusunu teşkil ediyorlar. Vergi ithalata bağlandı: Mayıs ayı genel bütçe vergi geliri tahsilatı 100 mil yar TL oldu. Bu toplamın 43 milyar TL’si ÖTV ile ithalde alınan KDV’den oluşuyor. Vergi sisteminin yüzde 43’ü ithalata bağımlı. Cari açık 80 milyar dolara çıkacak: Kasım 2010’a kadar 2.53 milyar dolar, Şubat 2011’e kadar da 67 milyar seviyesinde oluşan cari açığın martta 9 milyar dolara çıkması “arızi bir durum” olarak açıklanmıştı. Ancak kalıcı gözüküyor. İlk beş ay dikkate alındığında yıl sonunda 100 milyar dolarlık dış ticaret ve 80 milyar dolarlık cari açı etmektedir. Yurtiçi ekonomik faaliyetlerde, üretimde yaşanmakta olan bu tıkanma 3. yılını doldurmak üzeredir. 2008’in de gerisindeyiz: Türkiye üretici güçleri açısından yerinde sayıyor. Kaldı ki nüfusun ortalama yıllık artış hızını hesaba katarsak 2008 seviyesinin de gerisindeyiz. Ekonomik gidişatı ithalat belirliyor: Kriz sonrası dönemde, son üç yıldır Türkiye’de ekonominin büyüme çizgisini ve bütçe dengelerini, tek başına belirleyen ithalatın izlediği gelişme yönü ve büyüklüğüdür. Şirketlere psikolojik destek Kriz yönetiminde etkin liderler yetiştirmek, kârlılığı arttırmak, rekabet çıtasını yükseltmek, kurum çalışanları arasında ortak bir dil geliştirerek performansı arttırmak için şirketlerde ‘pozitif psikoloji eğitimi’ dönemi başladı. Duygusal liderlik konusunda dünyaca ünlü Allaro ve Nurthen, yöneticilere olayın ciddiyetini anlatmak ve şirketlerin başarı çıtasını maksimuma çıkarmak için istanbul’a geliyor. MURAT GÜLDEREN Kurumların performanslarını yüzde 100 arttırmayı sağlayan pozitif psikoloji için dünyaca ünlü gurular Türk yöneticileri eğitmeye geliyor lara öğrenme laboratuvarları deniyor. Bu süreç şirketlerde ‘Yöneticiler kontrol etmediğinde herkes ne kadar çalışıyor’ sorusuna yanıt olarak ortaya çıkmış. Katılımcıların gönüllü olmaları sürecin en kritik bölümü. Kavramların içselleştirilmesi ve uygulamanın pekiştirilmesi için içerideki liderlerin mentorluk yapmaları ve dışarıdan koçluk desteği alınmasıyla süreç işletiliyor. Çalışanlar önce bir arada eğitime katılıp sonradan bireysel koçluk alıyorlar. Ayrıca grup çalışmaları ve eğitimler süreç boyunca devam ediyor. Türkiye’de bu eğitimi yalnızca biz veriyoruz. Gerektiğinde yabancı uzmanları buraya getirmeye devam edeceğiz” dedi. Türkiye’de şirketlere pozitif psikoloji ve yönetici koçluğu alanında tek eğitim veren firma olan Navitas, yöneticilere özel bir psikoloji konferansı için 2829 Haziran tarihleri arasında dünyaca ünlü uzmanları Türkiye’ye getiriyor. ‘SosyalDuygusal Liderlik’ teorisini geliştiren Louis Allaro ile Mason Enstitüsü Liderlikte Mükemmeliyet Programı Direktörü Fran Nurthen, İstanbul Maslak Sun Plaza’da düzenlenecek konferansta üst düzey şirket yöneticilerine ‘pozitif psikolojinin tanımı’, ‘kurumsal pozitif organizasyon yaratma’, ‘aile şirketlerindeki kemikleşmiş düşünceleri kırma’, ‘kurum içinde çalışanlarla ortak bir dil yaratma’ gibi önemli sorunlara pozitif psikolojinin çözümleriyle yanıt verecek. Üretkenlik yüzde 100 artıyor Pozitif psikolojiyi kullanan şirketlerde üretkenlik ve verimin neredeyse yüzde 100 arttığına dikkat çeken Uyar şöyle konuştu: “Bunun en önemli nedeni, yöneticilerde liderliğin geliştirilmesi, sorumluluk bilincinin artmasına ve güvene dayalı bir çalışma ortamının oluşması. Çalışanlarda hizmet sorumluluğunun artması, her çalışanın şirketi kendi işyeri olarak görmesini, dolayısıyla da şirket adına verdikleri kararlarda, hem akıllarını hem de duygularını kullanmalarını sağlıyor. Pozitif psikoloji eğitimleri alan şirketlerde inovasyon ve yaratıcılık bir düşünce olarak yayılmaya başlar. Bu düşünce çalışanların günlük hayatlarına ve iş yapış şekillerine yansır. İşleri farklı yapmak farklı sonuçlar getirir. Bu da rekabette üstünlük sağlar. Örneğin Amerika’da Weston Solutions adlı inşaat şirketinde yaklaşık 6 yıldır pozitif psikoloji üzerine temellendirilmiş bir liderlik programı var. Weston, pozitif psikolojiyi uygulamadan önce yılda 10 milyon dolar zarar ediyordu. Şimdi yıllık nakit toplam hacmi 50 milyon dolara ulaşmış ve ödeme vadesi 45 güne kadar düşmüş olan bir şirket haline geldi.” önüllü olmak şart Navitas Türkiye kurucusu Demet Uyar Türkiye’de bu eğitimi yalnızca kendilerinin verdiğini anlatarak pozitif psikolojinin kişilerin optimum performansa ulaşmalarını ve daha mutlu ve doyumlu bir yaşam sürmelerini desteklediğini söyledi. Uyar, “Bu programın kurumsal uygulaması, temel kavramların aktarıldığı bir atölye çalışması ile başlıyor. Bun G L’ERA FRESCA PAZARA HIZLI G RD Türkiye’ye İstanbul’dan giriş yapan İtalyan L’era Fresca Dondurmaları birkaç yıla kadar ülke içinde 40 mağaza açarak buradan Moskova, Ukrayna, Gürcistan ve Duybai’ye açılacak. Fermet Gıda Kurucu Ortağı Ahmet Toksöz, “Türkiye’de dondurma tüketimi AB’nin üçte biri, biz de bu boşluğu görerek pazara girdik. Hedefimiz İstanbul’da 2025 mağazaya açmak” dedi.. MOB L PAZARLAMA 3 KAT BÜYÜYECEK Mobil Pazarlama Birliği’nin (MMA) 28 Haziran’da ilk kez düzenlenecek “Mobil Pazarlama Sohbetleri 2011” organizasyonuna Türkiye’nin GSM operatörleri Avea, Vodafone ve Türkcell de katılacak. Organizasyon öncesi gerçekleştirilen basın toplantısında mobil pazarlamanın tüm dünyada yükselen trend olduğunu söyleyen MMA Türkiye Eşbaşkanı Özgür Kölükfakı, “Türkiye’de cep telefonu pazarı 2 milyar doları buluyor. 2010’un son çeyreğinde dünyadaki akıllı telefon satışlarının tüm telefonlara oranı yüzde 14 iken Türkiye’de bu oran dünya ortalamasını geçerek yüzde 16’ya ulaşıyor. 2015’e kadar akıllı telefonların pazarın yarısına ulaşacak. Türkiye’de mobil pazarlama pazarı 150 milyon TL ve hızla gelişen pazar 2015’te 450 milyon TL ile üç katına çıkacak” dedi. C MY B C MY B