Katalog

10 KASIM 2011 PERŞEMBE CUMHURİYET SAYFA kultur@cumhuriyet.com.tr KÜLTÜR 17 Artisterium kapsamında Denizhan Özer’in düzenlediği sergide 9 Türk sanatçının yapıtları Tiflislilerle buluştu Tiflis’in orta yeri sanat ARTBOSPHORUS ÇAĞDAŞ SANAT FUARI Bayramlık Önce çok büyük bir özür dilemem gerek: Geçen pazar, bayramın birinci gününde bu köşede yayımlanan “Yetmez ama bu bayram idare ediverin…” başlıklı yazımda korkunç bir hata yaptım. Tam yazımı bitirmek üzereyken bir yazar arkadaşımdan bir elektronik posta aldım. İçinde harika bir bayram kutlaması vardı ve Can Yücel’e ait olduğunu söylüyordu. O kadar hoşuma gitti ki, ben de tuttum yazımın sonunda onu sizlerle paylaştım. Hiç araştırmadan paylaştım… Bir zahmet masa başından kalkıp kütüphanemde yer alan Can Yücel’in tüm kitaplarına bakmadan… Nasıl olur da ben bunu şimdiye dek okumadım diye kendimi sorgulamadan… Bu üslup, bu tarz, bu söyleyiş biçimi, bu sözcükler Can Yücel’in şiiriyle örtüşüyor mu diye düşünmeden… Bugüne dek Can Yücel’in şiirini tekrar tekrar okuduğum halde bunu hiç duymadımsa, hiç okumadımsa “acaba mı” demeden; “bir bilene sorsam mı” demeden… O satırların Can Yücel’e değil de Can Dündar’a ait olduğunu, 2006 yılında yazdığı bir yazısı olduğunu öğrendiğimde… Elbet kendime çok kızdım, çok öfkelendim, çok üzüldüm ama bunlar, yaptığım yanlışı ortadan kaldırmıyordu. İlk iş Can Dündar’dan özür diledim. Özür yaptığım yanlışı gidermez ama şimdi sizlerin huzurunda yeniden hem Can Dündar’dan, hem Can Yücel’den ve ailesinden, hem de siz okurlardan özür diliyorum. Bu konuda beni uyaran okurum Bora Sarı’ya da teşekkürler… ??? Yanlışımı fark ettikten sonra internete girip küçük bir araştırma yaptım. “Bayram” başlıklı o yazının ilk satırını girince karşınıza çıkan 2 bin kadar site var. Bunların yüzde 80’i yanlışı tekrarlıyor. Siz siz olun internetteki bilgileri sorgulamadan doğru diye kabullenmeyin! ??? Bayram devam ediyor… Bizde hep her şeyin ilk günleri yüceltilir, son günlere enerjimiz, coşkumuz kalmaz. Açılışları severiz, kapanışları değil... Başlangıçları önemseriz, nasıl sonuçlandığına pek aldırmayız… 12. İstanbul Bienali birkaç gün sonra kapanıyor. Açıldığı günlerde adeta yer yerinden oynamıştı. Yalnız yabancı basın değil, yerlisi de “gelmiş geçmiş en iyi, en ilginç İstanbul Bienali” diye nitelemişti. İzlediyseniz, yeniden gezip görmek; izlemediyseniz, önünüzde yeni ufukların açılmasına olanak tanımak için 13 Kasım’a dek şansınız var. Sonradan pişmanlık fayda etmez. Demedi, demeyin! Ben bayram günlerinde yeniden yeniden ziyaret ettim ve her seferinde farklı zenginlikler, farklı tatlar keşfettim… ??? Dünya Sağlık Örgütü, “Türkiye’de her yıl karayollarında meydana gelen trafik kazaları nedeniyle yaklaşık 10.000 kişi hayatını kaybetmekte ve 200.000 kişi de yaralanmaktadır” diyor… Türkiye İstatistik Kurumu’nun söylediği ise bu trafik kazalarının yüzde 95’inin sürücüden kaynaklı olduğu… Bu sayılarla cehalet arasındaki ilişkiyi düşünüyor insan ister istemez… Hani tüm raporlar ülkemizin ekonomik açıdan harika geliştiğini söylerken, eğitim açısından en berbat durumda olduğumuzu vurguluyor ya… Bayram günlerinde Boğaz’ın kan aktığını gördük. Kesilen kurbanlıkların kanı Boğaz’ı kırmızıya bulamıştı… Cumhuriyet’in birinci sayfasındaki fotoğraf ve Musa Kart’ın çizgileri, yeterince açıklayıcıydı. Fazla söze gerek yok. Bugünden başlayarak tatilciler dönüş yoluna geçecek. Aman dikkat! Boğaz’ı kan çanağına döndürdük, bari yollarımız yine kana bulanmasın! ??? Bayram sevincini içinde hâlâ sürdürenler için, bir de Can Yücel’in “Bayramlık” şiirini paylaşıyorum: (Bu kez gerçekten onun!) “Koyunlar keçiler ve koçlar için Ne kadar bayramsa Kurban Bayramı Bu barış var ya, bu barış Cephedekiler için o kadar barış” ‘Hayata değen bir fuar’ Tiflis’teki serginin küratörü De le okyanustaki bir uçak gemisine nizhan Özer, Hopalı. Hopalı ol iniyorlar! “Gergedan, ot yiyen, ması, onu Gürcü kültürüne de ya ama çift boynuzlu değil tek boykın kılıyor kuşkusuz. Ama bana ka nuzlu, ürkünç görüntüsüne karşın çok duygusal bir hayvan” dilırsa, bir “dünya sanatçısı”. Sanat yaşamının kökeni Bursa. yor Özer. “O yüzden, farklılıkBursa Uludağ Üniversitesi’nde re ların ağır bastığı fuar için logo sim öğrenimi görmüş, Bursa Dev olarak bu benzersiz hayvanı seçlet Tiyatrosu’nda oyunculuk yap tik.” Artbosphorus 2012’de, eski mezmış. Bursa SinemaFotoğraf Sanatı Derneği’nin kurucularından. Sanat bahanın yerinde yükselen Haliç eleştirileri yazmış. İspanya’da arkeolojik kazılara katılmış. 1987’de yerleştiği Londra’da sanat sosyolojisi, sinema ve TV program yapımcılığı okumuş. Eğitimini sürdürürken Londra’da Meydan Tiyatrosu’nu kurmuş. Pek sphorus Çağ çok sergiye kanlenecek Artbo gedan” var. ze dü a nd tı’ ar tılmış, birçok sa 2012 Manat Fuarı’nın logosunda “ger nat grubunun ku daş S Kongre Merkezi’nin bahçesi bir ruluşunda yer almış. 1998’den bu yana sanat ça heykel parkına dönüşecek. Alınırlışmalarının yanı sıra küratörlük de satılır olmayan işlerin de yer alacağı yapıyor. Ülke ülke gezip sergiler bu düzenlemenin tecimsel bir fuara farklı bir enerji katacağı düşüdüzenliyor. 2004’te Karşı Sanat Çalışmala nülüyor. Özer, fuarın, aynı zamanrı’nda proje ve sergi koordinatörü da “insancıl, interaktif, insana deolarak yer almış. 2007’de uluslar ğen” bir fuar olmasından yana. Bir de, çağdaş dans bölümü var arası alanda çalışmalar yapan Koridoor Çağdaş Sanat Programları’nı fuarın. İstanbul Dans Tiyatrosu ve kurmuş. 2010’dan bu yana da Art Ada Dans Grubu dışında, ünlü Güney Koreli çağdaş dans sanatçısı bosphorus’un sanat yönetmeni. Özer, yıl boyunca çeşitli etkin Yong GuŞin de İstanbul’a geliyor. Artbosphorus’un video progralikler düzenlediklerini, bunu Artbosphorus’un piyasa dışında kalan mına ise New York ve Londra’dan sanata ayrılan bir toplumsal so video sanatçıları katılacak. 2012’nin rumluluk projesi olarak gördükle sürprizleri arasında Japon perforrini söylüyor. Tiflis sergisinin, mans sanatçısı Eizo Sakata da yer Türkiye’nin komşularıyla daha ya alıyor. Fuara katılanların “dudak kın bir diyalog içinde olmasına da izleri”ni alarak interaktif bir iş çıkatkısı var. “Seneye başka bir ül karacak Sakata. Sanatçı ve eğitimci Sevinç Çiftke olabilir” diyor. 2012 Mart’ında İstanbul’da Ha çi, çocukların katılacağı bir draliç Kongre Merkezi’nde düzenle mayla eğitim çalışması sunacak. necek 5. Artbosphorus Çağdaş SaKısa bir süre önce Denizhan nat Fuarı’na gelince. Artbospho Özer’in, Kare Sanat Galerisi’nde rus’un, öteki sanat fuarlarına oran düzenlediği bir sergide militarizmi la “daha hayata değen bir fuar” taşlayan bir resim gerçekleştiren ünolduğunu vurguluyor. Bu yılın ana lü Alman sanatçı Holger John ise izleği “Çizgiler, Hayaller, Form Artbosphorus’ta, bir kavram çerlar”. Bu kez logoda “gergedan çevesinde herkesin önünde bir relar” var. Gergedanlar, paraşütler sim yapacak. ? Artbosphorus Çağdaş Sanat Fuarı’nın katkılarıyla gerçekleşen sergide Burcu Orhon, Ceren Selmanpakoğlu, Doğan Akbulut, Mustafa Okan, Orhan Tekin, Pınar Yeşilada, Roş, Semih Zeki ve Yıldız Doyran’ın yapıtları yer alıyordu. Tiflis Edebiyat Müzesi’ndeki sergide Ceren Selmanpakoğlu’nun bir çalışması da yer aldı. CELÂL ÜSTER TİFLİS İnsan koca bir kenti üç günde ne kadar tanıyabilir? Hele bu kentin, 5. yüzyılın ortalarından günümüze gelen derin bir geçmişi varsa. Tarih boyunca pek çok kez işgal ve yağmalamaya uğramış, bu süre içinde hep bağımsızlık mücadelesi vermiş bir kentse. En büyük meydanın “Özgürlük” adını taşıması boşuna değil. Böylesi bir kenti üç günde ancak yüzeysel olarak tanıyabilir, olsa olsa kimi izlenimler edinebilirsiniz. Tiflis ya da Gürcüce adıyla Tbilisi, içinden ırmak geçen kentlerden. Kura Irmağı’nın, Trialeti ve Kartli sıradağlarını yardığı noktada. Irmağın sağ yakasında büyük bir cadde, Rustaveli Caddesi. Adını ünlü şair Şota Rustaveli’den almış. Bir kültür kenti Eski kentte dar, dolambaçlı sokaklar. Kent kiliseler ve katedrallerden geçilmiyor. Bir yanıyla, bir ikonalar kenti Tiflis. Kiliseler dışında, Chardin Caddesi’nin bir yanı boyunca uzanan dükkânlarda ikonalar satılıyor. Evet, Ortodoks bir kent Tiflis. Taksiler bile minik ikonalarla bezeli. Taksiye bindiğinizde, şoför ilkin göğsünde haç çıkarıyor, küçük bir dua mırıldandıktan sonra gaza basıyor. Tiflislilerin çoğunun güzel şarkı söylemesinde, çocukluklarının kilise korolarının payı olsa gerek. Aynı zamanda köklü bir kültür ve sanat kenti Tiflis. Şairlerin ve ressamların kenti. Niko Pirosmani ve Lado Gudyaşvili’nin samda, fotoğraf sanatçısı Sıtkı Kösemen’in işleri de yer alıyor. Gürcistan Ulusal Müzesi’nin Ulusal Galerisi’ndeki bir salon Kösemen’in işlerine ayrılmış. Artisterium’un değişik mekânlardaki sergi açılışları, özellikle Tiflisli genç sanatseverler ve sanat öğrencileriyle dolup taşıyor. Artisterium, önümüzdeki yıllarda bir bienale, Tiflis Bienali’ne dönüşecek belki de. Tiflis Edebiyat Müzesi’nin sanat galerisinde ise Artbosphorus Çağdaş Sanat Fuarı’nın katkılarıyla Koridoor Çağdaş Sanat Programları kapsamında, Denizhan Özer’in küratörlüğünde düzenlenen bir sergi var. Türkiye’den Burcu Orhon, Ceren Selmanpakoğlu, Doğan Akbulut, Mustafa Okan, Orhan Tekin, Pınar Yeşilada, Roş, Semih Zeki ve Yıldız Doyran’ın resim, fotoğraf, heykel ve enstalasyonlarıyla katıldıkları sergi, günümüz sanatını yalnızca farklı disiplinlerden sanatçılarla değil, Denizhan Özer ve Tiflis Büyükelçisi İstanbul dışından, Ankara, Akşehir, Sivas, Bolu’dan saBurhan Doğan sergi açılışında. natçılarla da taşıyor Tiflis’e. bu yıl dördüncüsü düzenlenen üyükelçi sergide Artisterium’un sergilerini dolaSerginin açılışına Türkiye’nin şırken apansız bir “güncelliğin” içinde buluyorsunuz kendinizi. Tiflis Büyükelçisi Levent Burİliko Zautaşvili’nin yönet han Doğan da katılıyor. Denizmenliği, Magda Gruli’nin kü han Özer’le konuşmalarından, ratörlüğünde düzenlenen Artis Türkiye’nin Tiflis’teki kültürel etterium’un bu yılki izleği “Ser kinliklerinin önümüzdeki döbest Düşüş”. Birçok ülkeden nemde daha da gelişeceğini anlıgelen sanatçılar, Gürcü sanatçı yoruz. Sözün kısası, Tiflis’in orta yelarla birlikte, küreselleşmeyi, küreselleşmeden etkilenen sanat ri çağdaş sanat. Denizhan Özer, olgusunu “tartışıyorlar” yapıt Türkiye’nin sanatını Artisterilarında ve panellerde. Bu kap um’a taşımış. resimlerinde ölümsüzleşmiş bir kent. Ulusal Müze’yi, Tarih Müzesi’ni, Ulusal Sanat Galerisi’ni, Edebiyat Müzesi’ni gezerken, kentin kültürel ve tarihsel zenginliğine daha yakından tanık oluyorsunuz. Ve, geçmişin çatışmaları, ulusal ve dinsel temelleri ile küreselleşmenin getirebileceği şimdilik belirsiz bir gelecek arasında bir yerde duraksayan kentte, B Charlotte Brontë’nin ‘gençlik’ dergisi satılıyor Avrupa turnesi kapsamında 17 Kasım’da İstanbul’da Paul Anka ‘hit’leriyle Haliç’te Kültür Servisi Dünya çapında 80 milyonun üzerinde albüm satan, 60 platin albüm sahibi ünlü müzisyen Paul Anka, 14 Kasım’da saat 21.00’de Haliç Kongre Merkezi’nde konser verecek. 1960’lı yıllardan bu yana Avrupa ve Amerika’yla birlikte tüm dünyada konserler veren Anka, Avrupa turnesini İstanbul konserinin ardından 16 Kasım’da Varşova’da sonlandıracak. Billboard dergisi tarafından tüm zamanların en büyük müzik ikonları arasında gösterilen Paul Anka, yarım yüzyılı aşkın kariyerine “My Way”, “It Doesn’t Matter Anymore”, “Having My Baby” ve “You’re My Destiny” gibi sayısız hit şarkıyı sığdırdı. Şarkıları Nina Simone, Buddy Holly, Frank Sinatra, Elvis Presley, Tom Jones, Michael Jackson ve Robbie Williams gibi müzik tarihinin saygın isimleri tarafından seslendirildi. ? Kültür Servisi İngiliz edebiyatının klasikleri arasına yerleşmiş “Jane Eyre” eseriyle tanınan Charlotte Brontë’nin daha önce hiç yayımlanmamış bir el yazması Sotheby’s müzayede evi tarafından satışa çıkarılıyor. Ünlü yazarın 14 yaşında yazdığı 1830 Ağustos tarihli “The Young Men’s Magazine, Number 2” adlı mini derginin (35 mm’ye 61 mm.), 300 bin sterline (yaklaşık 855 bin TL) satılması bekleniyor. Müzayede 15 Aralık’ta Londra’da gerçekleştirilecek. CKM’nin konuğu ‘Cam’ ? Kültür Servisi Dolunay Soysert, Mete Horozoğlu, Deniz Çakır, Bülent Alkış ve Selen Uçer’in rol aldığı tiyatro oyunu “Cam”, 12 Kasım Cumartesi akşamı saat 20.30’da Caddebostan Kültür Merkezi’nde (CKM) sahnelenecek. Levent Kazak’ın kaleme aldığı oyun, kadın ve erkek arasındaki ilişkilerin karmaşık ve esrarengiz doğasını tartışırken komedi dolu bir tiyatro deneyimi sunuyor. C MY B C MY B