Katalog

Recep ve Hamza çöpten topladıkları test kitaplarını Urfa’daki arkadaşlarına göndermişler. Pek çok arkadaşları da sınavı kazanmış. CMYB C M Y B 1 EYLÜL 2010 ÇARŞAMBA CUMHURİYET SAYFA HABERLER 9 GLOBALPOLİTİKÜLTÜR ERGİN YILDIZOĞLU ‘Cemaat’ Yok, bizde “sivil toplumu” ve devlet aygıtlarını ele geçirmekte olan “Cemaat” değil bu. Bu Mısır’da sivil toplumu ve devlet aygıtlarını ele geçirmekte olan “Cemaat”. Daha doğrusu, ramazan döneminde Mısır televizyonunda başlayan “Al Cemaat” dizisi etrafında yoğunlaşan ilginç tartışmalara değinmek istiyorum. Bir dizi üç yaklaşım “Al Cemaat”, dizisinden bazı Arap gazetelerinde dikkatimi çeken tartışmalardan haberim oldu. Mısır’ın önde gelen TV yazarlarından Wahid Hamid’in elinden çıkan “Al Cemaat” dizisi Müslüman Kardeşler hareketinin kurucusu Hasan El Banna’nın yaşamını konu alıyor. İlgi çektiği anlaşılan bu dizi karşısından üç yaklaşım şekillenmiş. Birincisi, seküler yorumcular dizinin çok yararlı, uyarıcı olduğunu düşünüyorlar. (Al Ahram, 28/08) İkinci yaklaşım, El Banna’ya haksızlık yapıldığını, güvenlik güçlerinin olduklarından çok daha insancıl gösterildiklerini düşünüyor (Asharq al Awsat, 20/08). El Banna’nın oğlu, TV yapımcısına dava açmaya hazırlanıyormuş. Müslüman Kardeşler gençlik örgütü de, internette Müslüman Kardeşler Caydırma Taburları/Entelektüel Terorizmle Mücadele Birimi başlıklı bir örgüt kurmuş (Al-Masry Al-Youm, 24/08). Bir üçüncü yaklaşım ise, bu tartışmalardan, aslında Müslüman Kardeşler’in yararlandığına inanıyor (Al-Masry Al-Youm, 23/08) El Ahram’dan Abdul-Maneim Said’e göre Mısır bölgede tarihsel açıdan en büyük revizyon sürecini yaşayan ülke. Tüm tarihsel isimler yeniden ele alınıp yorumlanıyor. El Banna’nın yaşamını gündeme getiren dizi de bu sürecin bir parçası. Bu dizinin gösterdiği gibi, “Cemaat”, yalnızca Mısır’da değil tüm İslam dünyasında kendini bir siyasi alternatif olarak sunuyor. Geçen hafta BBC’nin aktardığına göre, Cemaat’in etkisi bölgeyle de sınırlı değil, Avrupa ve ABD’deki Müslümanlar arasında da giderek artıyor. Seçim de olabilir, ‘Cunta’da Cemaat bir siyasi hareket olarak içinde en ılımlısından en radikaline kadar birçok kanadı barındırıyor. Diğer taraftan iki yıldır uluslararası basında, en dogmatik eğilimlerden Selefi akımın hızla güçlendiği, bu sürecin Cemaat üzerinde de basınç yaparak radikalleşme eğilimini güçlendirdiğine ilişkin yorumların arttığını görüyorum. Bir örnek olarak, El Aloui’nin denemesine bakabilirsiniz. (Le Monde Diplomatique Ağustos, 2010) Cemaat bir siyasi hareket olarak, barışçı ve/veya şiddete dayalı her türlü yöntemi benimsiyor; Ürdün, Fas, Cezayir, Malezya’da sivil toplum örgütlerinden, seçimlerden yararlanıyor. Türkiye ve Malezya’da bu yolla önemli başarılar elde edebiliyor. Ama aynı zamanda, Pakistan, Sudan ve Yemen gibi ülkelerde askeri cuntalarla birlikte çalışmaktan, hatta Gazze’de Filistin yönetimine karşı bir askeri darbe gerçekleştirmekten de çekinmiyor. Cemaat, hedef olarak “ulus devlet”i reddediyor, “umma” kavramını benimsiyor. Devlet başkanlığınıysa, dini olarak onaylanmış bir halifelik gibi anlıyor. Cemaat’in siyasi söylemi, yöntemleri de ulaştığı güç düzeyine göre değişiyormuş. BBC İzleme Servisi’nin aktardığına göre, TV dizisi üzerine yapılan bir tartışmada konuşan Fu’ad Allam (Cemaat’i soruşturmakla görevli eski bir üst düzey güvenlik görevlisi) Cemaat’in Tekfiri ideolojisini (kendileriyle aynı görüşte olmayan Müslümanları gavur ilan ederek dışlamak) benimsediğini, ancak halk arasında yeterli meşruiyete ve güce ulaşmadan bunu harekete geçirmediğini ileri sürmüş. İktidarsızların son sığınağı Cemaat’in başarısının bir kaynağını da, toplumsal muhalefet içinde başarı gösteremeyen, umudunu yitirmiş, entelektüellerin, grupların desteği oluşturuyor. Kimi liberal, liberal-sol gruplar, entelektüeller, ayakta kalabilmek, siyasi gelişmeleri etkilemek için gereken mali ve insan kaynaklarını oluşturamadıklarından gidip Cemaat’e sığınıyorlarmış. Bu olgunun son örneğini, başkanlık seçimleri sürecine liberal-seküler bir aday olarak katılan El Baradei oluşturuyor. Amaçladığı yeterli imza sayısına ulaşamayan El Baradei ve etrafındaki liberal, sol-liberal gruplaşma, Cemaat’ten yardım istediler. Sürecin bu yönde işlediğini daha önce saptamıştık: (‘El-Baradei ve Mısır’da “değişim”, 26/04/2010). Abdul-Maneim Said’e göre El Baradei İran’da Humeyni’yi destekleyen demokratların ve solcuların izlediği yoldan gidiyor, böylece de Cemaat’e yeni bir siyasi kanal açmış, daha önce ulaşamadığı toplumsal kesimlerle diyalog kurma olanağı da sağlamış oluyor. İnsanın aklına ister istemez Dr. Faust gelmiyor mu? [email protected] http://erginyildizoglu.blogspot.com Çöpten gelecek çıkardılar Baykam’dan ‘sivil diktaya hayır’ İstanbul Haber Servisi - Ressam ve gazetemiz yazarlarõndan Bedri Baykam 23. kitabõ “Sivil Diktaya Hayır”õ imza gününde tanõttõ. Baykam kitabõnõ, 12 Eylül’de anayasa değişikliği paketinin oylanacağõ referandum öncesinde Türk halkõnõn bilinçlenmesine yardõmcõ olmak için yazdõğõnõ söyledi. Baykam kitabõnõ Mustafa Balbay, Tuncay Özkan ve Silivri’de tutuklu bulunan aydõnlara ithafen yazdõğõnõ kaydetti. Baykam, “Referandum, anayasa maddeleriyle laik Türkiye Cumhuriyeti’nin son çivilerinin sökülmesiyle ilgilidir. ‘Laik Türkiye Cumhuriyeti’ne devam mõ hayõr mõ’ sorusudur. Evet diyenler demokrasiye ‘evet’ dediklerini sanarak yanılıyor. Yargıyı da kendi kontrollerine alarak laikliğin yalnız ibadet özgürlüğü olarak algılandığı bir Türkiye yaratacaklar” dedi. Emeğimin karşılığı Hamza (solda) bu yıl girdiği Ortaöğretim Kurumları Yerleştirme Sınavı’nda Osmangazi Anadolu Lisesi’ni kazandı. Recep kadar puan alamadı Hamza. Ancak sınav için çok çalıştığını dile getiriyor. “6 ve 7. sınıfları devamsızlık nedeniyle doğru düzgün okuyamadım. 12 kardeş olduğumuz için çalışmak zorundaydım kış aylarında da. Babam 10 yıldır işsiz, rahatsız çünkü. Ama 8. sınıfta çok çalıştım. Belki inanmayacaksınız ama okula giderken her sabah saat 07.00’de kalktım. Saat 11.00’e kadar ders çalıştım. Öğlenci olduğum için öğleden sonra okula gittim. Okuldan geldikten sonra da başlardım ders çalışmaya, gece saat 01.00’e kadar. Fen lisesini kazanmak istedim ama nasip Anadolu lisesineymiş” diyor. “İnsanlar ne güzel evlerinde, sıcacık yataklarında yatarken, biz çalışmak zorundayız. Çalışmak ve para kazanmak... Ama bir taraftan da okul var. Biz de biraz daha şanslı olamaz mıydık” diye içlerinde bulundukları duruma bazen isyan ettiklerini de söylüyor Hamza. Onun da idealleri arasında üniversite okumak ve inşaat mühendisi olmak var. Hamza, Urfa’nın Hilvan ilçesinde yaşamını sürdürdüğünü, daha önceleri ailece Hilvan’a bağlı Bulgur köyünde oturduklarını belirtiyor. “İyi ki ilçeye gelmişiz. Köyde kalsaydım, okuyamazdım. Çünkü köydeki şartlar daha kötü” diye de ekliyor. Fotoğraf:NECATİSAVAŞ Recep’in babası geçen hafta okula kaydını yaptırdı. O artık bir fen lisesi öğrencisi. Devamsızlık nedeniyle sınıf tekrarı yaptığı için geç kazanmış okulu. Şimdi heyecan içinde okula gideceği günü bekliyor. Sevincini, “Babam okula kaydımı yaptırdığı gün beni aradı. Fen lisesine ait bir yurt varmış Urfa’da. Orada kalacakmışım. Kazandığım paralardan bir kısmı da okul harçlığı olarak biriktiriyorum. Okulda yeni arkadaşlarım olacağı için çok mutluyum” sözleriyle anlatıyor. “Kazandığın para okul masrafları için yeterli olacak mı” sorusunu ise “Yeterli olacağını düşünüyorum. Biz belki sizlerden daha kötü şartlarda yaşıyoruz ama sonuca baktığımızda her insan aynı kaderi yaşıyor. Sizin de karnınız bir şekilde doyuyor, bizim de... Aç kalmıyoruz. Üstelik Urfa, Ankara gibi değil. Herkes birbirine yardım eder bizim oralarda. Kimin bir tas çorbası varsa, komşusuyla paylaşır. Ancak Ankara’da şartlar daha iyi. Burada insanlar daha fazla para kazanabilirler. O nedenle üniversiteyi okuduktan sonra Ankara’da kalmak isterim. Burada çalışıp bir gelecek yaratmak...” şeklinde yanıtlıyor. ‘Bizim oralarda herkes herkese yardım eder’ İki yakõn arkadaş, Recep ve Hamza, sokaktaki yüzlerce kâğõt toplayan gençten ikisi. Yõğõnlarõn arasõnda bulduklarõ test kitaplarõ onlar için çöpten ibaret değildi. ‘Kâğõtlarõ’ başarõya dönüştürdüler. Uyumanõn bile zor olduğu dökük barakalarõnda ders çalıştılar. Biri fen lisesini, diğeri anadolu lisesini kazandõ SELDA GÜNEYSU ANKARA - 17 yaşõndaki Urfalõ iki yakõn arkadaş Recep Akmeşe ve Hamza Kerteş yaz tatillerini beş yõldõr Ankara’nõn İskitler bölgesinde bulunan çöp yõğõnlarõ arasõnda geçiriyor. Çöp yõğõnlarõ arasõndaki, yõkõk dökük bir barakada kalõyorlar. Recep’in 7, Hamza’nõn 12 kardeşi var. Her ikisinin de babasõ rahatsõzlõklarõ nedeniyle çalõşamõyor. Hal böyle olunca kardeşlerine bakmak, evin geçimini sağlamak Recep ve Hamza’nõn görevi olmuş. Yaşadõklarõ tüm yokluğa karşõn gelecekten yana ümitli Recep ve Hamza. Çünkü onlar zor olanõ başardõ. Çöpten topladõklarõ test kitaplarõndan soru çözerek okul kazanmanõn haklõ gururunu yaşõyorlar. Recep artõk fen lisesi, Hamza da Anadolu lisesi öğrencisi. Recep ve Hamza’nõn kazançlarõ her akşam topladõklarõ kâğõtlara göre değişiyor. Bir akşam 17 TL alõrken, diğer akşam bu 30 TL olabiliyor. Eğer günde 30 TL kazanõrlarsa o gece en mutlu geceleri oluyor. Ayda en fazla 800 TL kazanõyorlar. Kazandõklarõ tüm parayõ da Urfa’ya, ailelerine gönderiyorlar. Bu kazanç, kõş aylarõ için de geçim kaynağõ oluyor onlar için. Ankara’nõn İskitler bölgesindeki bir çöplükte, yõkõk dökük bir barakada kalõyorlar. Kaldõklarõ barakanõn içinde birkaç tencere ve yatak var sadece. Üstelik ortalõkta fareler ve kötü koku kol geziyor. Banyo yapmak için de barakanõn bir üst katõnda bulunan “tuvaleti” kullanõyorlar. Ancak onlar aldõrmõyor bu duruma. Çünkü birkaç gün önce Urfa’daki öğretmenlerinden sevindirici bir haber almõşlar. Recep, bu yõl girdiği Ortaöğretim Kurumlarõ Yerleştirme Sõnavõ’nda 490 puanla Şanlõurfa’daki TOBB Fen Lisesi’ni kazanmõş. İl genelinde 213. olmuş. Sõnav sonucuna göre Recep, Türkçe, sosyal bilimler ve fen bilimleri testlerindeki tüm sorularõ doğru yanõtlamõş. İngilizce testinden 2 yanlõşõ var 3 de boşu. Matematik sorularõndansa yalnõzca 1 yanlõş yapmõş. Başarõsõnõ çöpten topladõğõ kâğõtlara bağlõyor Recep. Çünkü o ve Hamza, Urfa’daki diğer arkadaşlarõ gibi çöpten topladõklarõ test kitaplarõndaki sorularõ çözerek kazanmõşlar sõnavõ. Sõnavõ kazanmõş olmanõn sevincini de kaldõğõ barakanõn kapõsõna ‘TOBB Fen Lisesi’ yazarak kutlamõş Recep. Recep, yaşadõğõ tüm sõkõntõlara karşõn sõnavõ kazanmõş olmasõndaki en büyük payõn öğretmenleri olduğunu düşünüyor. “Urfa’daki okulların sınıfları çok kalabalık. Ancak öğretmenlerimiz çok iyi. Bize her konuda destek oluyorlar. Matematik öğretmenimi çok seviyorum. Matematik öğretmeni olmak istiyorum. Resim öğretmenim de bana söz verdi. ‘Recep, eğer fen lisesini kazanõrsan, sana 200 TL’lik saat alacağõm’ dedi. Bence kesin almıştır. Okuldaki arkadaşlarımın da benden bir farkı yok. Hepimiz aynı koşullarda okuyoruz. Burada, çöplerden pek çok test kitabı topladık. Urfa’ya dönüşümüzde okulumuza götürdük. Arkadaşlarla birlikte bu kitaplardan çalıştık. Pek çok arkadaşım da sınavı kazandı” diyor. Recep, sıkıntılı yaşamını da şu sözlerle anlatıyor: “Ailem Urfa’da yaşıyor. Son 5 yıldır, Ankara’da geçiriyorum yaz tatilimi. Amcama ait bu yerde, barakada. Biz aslında 8 kardeştik. Bir ablam vardı. Trafik kazasında öldü. 17 yaşındaydı... Şimdi 7 kardeşiz. Kardeşlerim de okuyor. Her gün saat 17.00- 17.30 civarında işe çıkıyoruz. Tüm Ankara’yı dolaşıyoruz. Kâğıt, teneke ne bulursak topluyoruz. Kazandığım parayı eve gönderiyorum. Bazen günde 17 TL kazanıyoruz, bazense 30 TL. Dün 30 TL kazandım, çok mutlu oldum. İki ağabeyim daha var burada benimle birlikte kalan. Burada çalışıp para kazanıyorlar.” Hamza ile Recep, uzanacak bir yardım eli bekliyor. “Bugün size birileri destek çıksa, okul masraflarınızı karşılıyoruz dese, ne hissederdiniz” diye soruyoruz, “Çok mutlu olurduk. Çünkü biz iki arkadaş okumak istiyoruz. Yardım ederler mi bilemeyiz ancak etseler de etmeseler de biz yolumuza devam edeceğiz. Çünkü bizim okumaktan başka şansımız yok” diyerek yanıtlıyorlar. Okumaktan başka şans yok bize İki arkadaş okumaktan başka çareleri olmadığının farkında. Bu yüzden yaşama dört elle sarılmışlar. Zor yaşam koşulları onları yıldırmamış, aksine hırslandırmış.