Katalog

CMYB C M Y B C TURİZM28 TEMMUZ 2010 ÇARŞAMBA4 HAYRİ ARSLAN hayri@cumhuriyet.com.tr S okaklarõ, mahalleleriyle, tarihi yüz- yõllara dayanan konaklarõ, çeşmeleri, kalesi, saat kulesi, camileri, han ve ha- mamlarõ ve köprüleriyle barõndõrdõğõ eserler Safranbolu’yu görülmesi ve yaşanmasõ gere- ken bir yer haline getiriyor. Yoksulluğun sarõp sarmaladõğõ eksik bir mektup gibiydi beton duvarlarõn dõşõna çõka- mamak. Size de olur mu bilmiyorum ama ah- şap tahtanõn kokusunu, kapõlardaki oymalarõn büyüsünü yoğun çam ormanlarõnõn kokusunu özlerim çoğu kez. Her mekânõ diğerlerinden farklõ kõlan, mimari özelliklerinin yanõnda ona kimlik ve kişilik kazandõran olmazsa olmaz de- ğerler; binlerce yõlda oluşmuş, tarihin derin- liklerinden süzülüp gelen yaşanmõşlõklar, se- vinçler, hüzünler ve ayrõlõk öykülerdir vardõr. Konak 3 kez el değiştirmiş Öykümüze konu olan Safranbolu’da bulu- nan Değirmenci Konak bunlardan biri. De- ğirmenci Konak 1800’lü yõllarõn ikinci yarõ- sõnda Rum ve Türk ustalar tarafõndan özenle yapõlmõş, UNESCO Dünya mirasõ tescilli bir kültür varlõğõ. Konağõn restorasyon sürecinde mübadeleye kadar şehrin zanaat erbabõndan önemli bir kõsmõnõ oluşturan 2700 Rum, mü- badele yõllarõnda Yunanistan’õn muhtelif kent- lerine göç etmişler. 1926 yõlõna kadar değirmencilik ve keres- tecilik ile uğraşan Testempasis ailesine ait olan konak daha sonra üç defa el değiştirip üzeri- ne bir de yangõn tehlikesi atlatmõş, sağõ solu örselenip, yaşama alanõ olan hayatõ, yõllardõr araba garajõ olarak bile kullanõldõktan sonra terk edilmiş, tamamen çökmek üzereyken 2003 yõ- lõnda Servet Erkenez ailesince satõn alõnmõş. Mübadele yõllarõnda Safranbolu’dan göç edip Yunanistan’õn Skidra şehrine yerleşen Testempasis ailesi Kõranköy’deki evlerinin bu günkü sahipleri tarafõndan satõn alõnmasõ ve ko- nağõn tarihçesinin araştõrõlmasõ sonucu bir- birlerini hiç tanõmasalar da Safranbo- lu’yla ve baba ocağõyla yeniden tanõşõp kucaklaşmõşlar. Daha sonra Skidra kasabasõna yapõlan karşõlõklõ ziyaretler sonra- sõ yaşanan geçmişten gelen, kül- türel mirastan doğan benzerlikler ve karşõlõklõ gelip gitmelerin art- masõ her iki kasabanõn sakinle- ri arasõnda sõcak ve kalõcõ dost- luklarõn kurulmasõna sebep ol- muş. Geçmişe gitmek Biz de bu Değirmenci Ko- nak’õn şimdiki sahibesi Servet Erkenez Hanõm’õ ziyaret etmek için konağõn kapõsõnõ çalõyoruz. Ev sahibesi Servet Hanõm güleç yüzü ile bizi bekliyordu. Konağa akşam saatin- de girdiğimiz için odalarõmõza yerleşme- den önce konağõn tüm odalarõnõ tek tek gez- meyi de ihmal etmedik. Her birinde kendini- zi sarayda hissedebileceğiniz büyüleyici bir or- tamla göz gözeydik. Dünden günümüze özen- le saklanmõş antika yatak örtüleri, halõ ve ki- limleri yeni alõnmõş gibi göz kamaştõrõcõ. Fo- toğraf makineleri, çini, şarap ve parfüm şişe- si koleksiyonlarõ vb. başlõ başõna bir müze ola- cak kadar çok etkileyici. Sabaha kadar güzel bir uykunun ardõndan kahvaltõya yapmak için bahçeye iniyoruz. Sabah kahvaltõsõ, hiç katkõ maddesi kullanõl- mayan her şey organik şarküteri ve çok yõldõzlõ otelde bulamayacağõnõz olağan üstü lezzette- ki çeşit çeşit reçel, zahter, marmelatlar, bah- çeden yeni toplanmõş küçük küçük biberler ve her kahvaltõda taze kõrõlan cevizler, ikramla- rõ inanõn insanõn iştahõnõ kabartõyor. Her mevsimde farklõ doğal organik ürün- lerden oluşan kallavi ve sadece Değirmenci Konak’a özgü kahvaltõ, yöresel yemekler ve hepsinden önemlisi kaybolmaya yüz tutan de- ğerleri bir arada bulmak mümkün. Restorasyon 5 yıl sürmüş Mübadeleye kadar değirmencilik ve kerestecilik ile uğraşan Testempa- sis ailesinin ikamet ettiği konak da- ha sonra üç defa el değiştirip yan- gõn tehlikesi atlatõp, sağõ solu ör- selenip, hayatõ araba garajõ ola- rak bile kullanõldõktan sonra terk edilmiş, tamamen çökmek üzereyken Değirmenci Işõk ile Erkenez ailesi tarafõndan onlardan önceki atalarõnõn mi- rasõnõ ve kültürünü gelecek ku- şaklara aktarmak amacõyla sa- tõn alõnarak yaklaşõk 4-5 yõl sü- ren zorlu bir restorasyondan sonra koruma altõna alõnmõş ve dünya mirasõna kazandõrõlmõştõr. Servet hanõm bu harabe şekilde aldõklarõ konağõ yaptõrõrken öm- ründen beş sene gittiğini ancak ya- şanmõşlõğõn devam etmesi açõsõndan çok mutlu olduğunu söylüyor. Değirmenci Ko- nak; fotoğrafçõlarõn, kültür tarihi severlerin ve gezginlerin uğramadan geçmediği Safranbo- lu’da yeni ve farklõ bir kültürel miras! Neler yok ki, 162 yõllõk kilim, eski viski şişeleri, ütü- ler Türkiye’nin her tarafõndan bebekler, eski pikaplar, kumbaralar, fenerler vs. 2007 Koruma Onur Ödülü’ne layõk görülen ‘Değirmenci Konak’ bilindik bir pansiyon ya da otel değil! Zengin fotoğraf makinesi ko- leksiyonu, sergileri, fotoğraf ve kültür gezileri ve korumacõlõğa yaklaşõmõyla bu tanõmlarõn dõ- şõna çõkarak kültürümüze farklõ soluk getirmiş. 160 yaşında bir kültürel miras: Değirmenci Konak Vadiler ve kanyonlar Servet Erkenez. 2003 yılında Servet Erkenez ailesin- ce harabe bir şekilde satın alınan De- ğirmenci Konak (küçük resim) 4-5 yıl süren zorlu bir restorasyondan son- ra (üste) şimdiki halini alıyor. Safranbolu tam bir müze kent. Kültür varlıkları olduğu gibi korunuyor. Çünkü, 1994 yılında UNESCO’nun Türkiye’de İstanbul (tarihi yarımada) ile birlikte “Dünya Kültür Mirası Listesi”ne kabul edilen ikinci kenti olmuş. Sokak aralarında karşımıza çıkan görüntüler fotoğraf meraklılarını buraya çekecek türden. Safranbolu denilince insanın aklına hemen lokum ve safran geliyor doğal olarak. Lokum almak için meydandaki Safrantat a uğruyoruz. Aynı zamanda Çelik Palas Otel’in de sahibi olan Metin Çakır ve otel müdürü Mutlu Çiğdem bizi her zamanki gibi güler yüzle karşılıyor. Hoş sohbetin ardından Safranbolu’yu turluyoruz. S afranbolu’yu ülkemizde ve dünyada ön plana çõkaran en önemli unsur geleneksel Türk mimarisi tarzõndaki Safranbolu evleridir. Safranbolu evleri iki ayrõ kesimde gruplanmõş durumdadõr. Birincisi “Pehir” diye bilinen ve kõş- lõk olarak kullanõlan, ikincisi “Bağ- lar” diye bilinen ve yazlõk olarak kullanõlan kesimi. Hemen hemen herkesin bir kõşlõk bir de yazlõk evi var. Yöre halkõ kõşõn şehirdeki evinde ya- şar ve ya- zõn havala- rõn õsõnma- sõyla Bağlar’daki yazlõk evlerine ge- ri dönerler. Tüm evler bahçe içinde, çoğun- lukla üç katlõ, 6-8 odalõ, insan ihti- yaçlarõna göre tasarlanmõş ve este- tikle biçimlendirilmiş büyük konak- lar göze çarpõyor. Evlerin yapõmõn- da taş, kerpiç, ahşap ve alaturka ki- remit kullanõlmõş. Bahçeler sokaktan taş duvarlarla ayrõlmõştõr. Çift kanat- lõ büyükçe kapõlarla bahçeye, bazen de doğrudan eve girilir. İhtişamõ da- ha kapõda görmek mümkündür. Evler Doğa Safranbolu, yoğun orman alanlarõ, vadiler ve kanyonlarõ ile ilginç özelliklere sahip. De- rin ve uzun kanyonlarõn yanõnda büyük ma- ğaralar, dağ yamaçlarõndaki mağara ağõzla- rõndan çõkan büyük çaplõ sular bulunmakta- dõr. Hem geniş yapraklõ hem ibreli ağaçlarõn bir arada olduğu Safranbolu ormanlarõ piknik yapmaya elverişli olduğu kadar yürüyüş, tõr- manma ve dağ bisikleti gibi turistik etkinlik- lere de olanak sağlamaktadõr. Gezilecek yerler Safranbolu Kalesi’nden yani Hõdõrlõk tepesinden kenti kuşbakõşõ izle- yebilirsiniz. Yemeniciler Arastasõ geleneksel elişi ürünlerin yer aldõğõ kentin tarihi çarşõsõ. Burasõ da Safranbo- lu’nun görülmesi gereken yerlerinden birisi. Demirciler ve Bakõrcõlar çarşõsõ ise kentin ayrõ bir zengin- liği, fotoğraf tutkunlarõ için güzel kareler veren bir me- kân. Üstelik elişi ürünleri de satõn alabilirsiniz. Kent Tarihi Müzesi, ilçenin ne- resinden bakarsanõz görebileceğiniz bir yer. Konaklama Tarihi konaklarõ butik otellere dönüştürül- müş kentte konaklamak da ayrõ bir keyif. Bu- nun için tercih edebileceğiniz yerler Kõran- köy’de bulunan Çelik Palas Otel, Zalifre Otel, aşağõ Safranbolu’da bulunan Kadõoğlu Konaklarõ, Ebrulu Konak, Şehzade Konaklarõ, Havuzlu Konak sayõlabilir. Yemek Safranbolu mutfağõnõn en özel ürünü ilçe- ye de adõnõ veren Safran. Safranlõ zerde tat- lõsõ yöreye has yiyeceklerden birisi. Safran- bolu’nun pidesi de meşhur, Safranbolu bük- mesi adõyla sunulan pideden mutlaka tatma- lõsõnõz. Ve Safranbolu denilince ilk akla ge- len şey Safranbolu lokumu. Ulaşım Batõ Karadeniz bölgesinde, Karabük’e bağlõ en bü- yük ilçe olan Saf- ranbolu, Anka- ra’ya 220 km (otobüsle 2.5 saat), İstanbul’a 390 km ve otobüs ile 4.5 saat uzak- lõkta. İlçenin bağlõ olduğu ilin şehir merkezine olan uzaklõğõ ise 8 km. Ankara ve İstanbul’dan gelenler için otoyolda Gerede çõ- kõşõndan sonra Karabük-Samsun yolunu ta- kiben yaklaşõk 35 km sonra yol İsmetpaşa mevkiinden sağa kõvrõlarak bir üst geçişle Ka- rabük karayoluna ayrõlõyor. Karabük merkezindeki tabelalarõ izleyerek birkaç dakika içinde Safranbolu’ya ulaşma- nõz mümkün. http://www.degirmencikonak.com Tel: 90 370 725 50 45