Katalog

CMYB C M Y B SAYFA CUMHURİYET 17 NİSAN 2010 CUMARTESİ 16 EKONOMİ YAHYA ARIKAN [email protected] YAŞAMDA MALİ ÇÖZÜM Okula spor salonu yap vergiden düş M illi Eğitim Bakanlığı’nın 2009 yılı eğitim öğretim istatistiklerine göre Türkiye’de ilköğretim, ortaöğretim, genel lise, meslek liseleri ve okulöncesi öğretim kurumu sayısı 58 bin 982’ye ulaşmış durumda. Ve bu okullarda 757 bini aşkın öğretmen, sayıları 21 milyon 117 bini geçen öğrenciye eğitim veriyor. Ne kadar devasa rakamlar olduğu ortada. Peki, bu nicelikte bir eğitimin verildiği ülkemizde, acaba kaç okulumuzun bahçesinde spor yapmaya imkân sağlayan bir spor salonu var? Sadece İstanbul’un durumunu anlatmak bile aslında yeterli. Türkiye’de spor eğitimi ve politikası konusunda çalışmalarıyla bilinen Prof. Dr. Erdal Zorba’nın yaptığı çalışmaya göre; İstanbul’da hizmet veren ve araştırmaya konu olan 2 bin 869 adet resmi ve özel okuldaki spor salonu sayısı sadece 362. Bu rakam Ankara’da 1472 okulda 196 spor salonu olarak ortaya çıkıyor. Kurumlar için avantaj Metropollerde durum böyleyken Doğu’yu anlatmaya ise hiç gerek yok sanıyorum. Değerli okurlarım, aslında bu duruma yol açan nedenlerden biri, okul bahçesine yaptırılan spor salonu bedelinin kurumlar vergisi açısından yapılan indirimlerden, çoğu ilgilinin haberdar olmamasıyla da doğrudan bağlantılı. Oysa 5520 sayılı Kurumlar Vergisi Kanunu’nun 10’uncu maddesinde ticari kazanç gibi hesaplanan kurum kazancının tespitinde, mükelleflerin ayrıca hasılattan indirebilecekleri giderler açık bir şekilde belirtiliyor. Buna göre yasada şöyle deniliyor: “Genel ve özel bütçeli kamu idarelerine, il özel idarelerine, belediyelere ve köylere bağışlanan okul inşası dolayısıyla yapılan harcamaların, okul inşasına ilişkin yukarıda belirtilen kamu kuruluşlarına yapılan her türlü bağış ve yardımların ve mevcut okullarının faaliyetlerini devam ettirebilmeleri için yapılan nakdi ve ayni bağış ve yardımların tamamı, kurumlar vergisi matrahının tespitinde indirim konusu yapılabilecektir.” Herkes elini taşın altına koymalı 1 Seri No’lu KVK Genel Tebliği’nde ise, “okul ifadesinden”, doğrudan eğitim-öğretim hizmetlerinin verildiği temel birimlerin anlaşılmasının gerektiği vurgulanıyor. Böylelikle, rehberlik ve araştırma merkezi, mesleki eğitim merkezi, iş eğitim merkezi, mesleki ve teknik eğitim merkezi ve akşam sanat okullarının da bu kapsamda değerlendirileceği, kamu idare ve kuruluşları dışında kalan kurum ve kuruluşlara yapılacak bağışların genel hükümler çerçevesinde değerlendirileceği ve yapılan ayni ve nakdi bağış ve yardımların indirim konusu yapılabileceği belirtiliyor. Aynı tebliğde; kamu arazisi üzerine okul yaptırılması halinde, söz konusu okul inşasına ilişkin harcamaların, harcamanın yapıldığı yıla ilişkin kazancın tespitinde indirim konusu yapılabileceği düzenleniyor. Özetle; eğitim faaliyetlerinin gerçekleştirildiği temel birimler okul olarak değerlendiriliyor ve okul bahçesinde yapılan spor salonu inşası ile ilgili yapılan harcamalar, yapıldığı yılda kurumlar vergisi beyannamesinde ayrıca gösterilmek şartıyla indirim konusu yapılabiliyor. Sonuç olarak “otopark olarak kullanılan okul bahçeleri” olimpiyatlara aday bir Türkiye’ye hiç yakışmıyor ve herkesin bu konuda elini taşın altına koyması gerekiyor. Türkiye’de işgücü 2009 yılında geçen yıla göre yaklaşık 1 milyon artarak 24 milyon 812 bine ulaştı. İstihdam yani çalışan nüfus ise 21 milyon 451 bin düzeyinde. Bu kadar işçinin çok olduğu bir ülkede açıktır ki en temel sorunlardan biri “Şikâyetçi işçinin hakları nedir?” sorusunda ortaya çıkıyor. Türkiye’de işçi, çalışma koşullarına ilişkin çeşitli kamu kurumlarına başvuruda bulunduğunda özlenilen aşamada olmasa da işverenlere karşı “haklı durumlarda” korunabiliyor. Sözleşmeden veya kanundan doğan alacağın işçiye ödenmemesi ya da işyerinde gerekli sağlık ve güvenlik tedbirlerinin bulunmaması gibi durumlar işçiye şikâyet hakkı verir. Özellikle iş güvencesi kapsamında bulunan işçilerin, şikâyete başvurmaları nedeniyle iş sözleşmeleri feshedildiğinde mahkemeler işe iade kararı verebilmektedir. Ancak, iş güvencesi kapsamında olmayan işçilerin iş sözleşmelerini fesih hakkını kötüye kullanarak; örneğin işçi kendisi hakkında bir şikâyette bulunduğu veya kendisi aleyhinde dava açtığı ya da şahitlik yaptığı için sona erdirmiş ise işçiye bildirim süresinin üç katı tutarında bir kötü niyet tazminatı ödeyecektir. İşveren sözleşmeyi bildirim şartına dahi uymaksızın sona erdirmiş ise kötü niyet tazminatı yanında ayrıca bildirim süresine ilişkin ücret tutarında bir tazminat daha ödeyecektir. 4 Ocak 1957 doğumlu babamın 1996 yılında Bağ-Kur başlangıcı var. 2006 yılına kadar ödendi. Şu an ödenmiyor. 3600 günden emekli olur mu ya da ne zaman emekli olur? Aysel Doğan Bağ-Kur sigortalılarının koşulları SSK’lilerden farklıdır. 15 tam yıl ve 5400 gün hizmet süresinin doldurulması gereklidir. 4447 sayılı kanunun yürürlüğe girdiği tarihten önce sigortalı olanlardan, kanunun yürürlük tarihini takip eden aybaşından (1.10.1999) itibaren kısmi aylık bağlanması için 15 tam yıl hizmet süresini ve kadın ise 50, erkek ise 55 yaşını doldurmalarına 2 tam yıl ve daha az süre kalanlara, kısmi yaşlılık aylığı bağlanmaktadır. Yani, 15 tam yıl prim ödeme süresi ile kadın ise 50, erkek ise 55 yaşını doldurma koşulunu 1.10.1999 gününden itibaren gerçekleştirdiği tarihe göre yaşlılık aylığı bağlanacak tarih değişmektedir. Buna göre; “2 tam yıldan fazla, 4 tam yıl veya daha az süre içinde yerine getiren kadınlar 51, erkekler 56 yaşını” doldurunca emekli olur. Emeklilik hakkı her 2’şer yılda olmak üzere 1 yaş artar. Buna göre de; 10 tam yıldan fazla süre içinde yerine getiren, kadınlar 56, erkekler 58 yaşını doldurunca, 15 tam yılın doldurulması şartıyla ve prim borcu da yoksa emeklilik hakkı kazanır. Sorularınız için malicozum ism mmo.org.tr ad- resine mail ata- bilirsiniz. Tüm sorular e-posta ile tek tek ce- vaplanacaktır. BAĞ-KUR’DA YAŞ’TAN EMEKLİLİK SSK’DEN FARKLI “İşçisin sen” hakkını unutma! Ekonomi Servisi - Finansbank üst yöneticisi ve genel müdürü yeni göreve terfi etti. Finansbank’õn üst yöneticisi (CEO) ve Yönetim Kurulu Başkan Yardõmcõsõ Ömer Aras, yönetim kurulu başkanõ olur- ken genel müdür olarak görev ya- pan Sinan Şahinbaş yönetim ku- rulu üyesi olarak atandõ. Bankanõn yeni genel müdürü ise İcra Komi- tesi Üyesi ve Perakende Bankacõ- lõktan Sorumlu Genel Müdür Yar- dõmcõsõ olarak görev yapan Temel Güzeloğlu oldu. Bankanõn yeni genel müdürü Güzeloğlu 1969 doğumlu, Boğa- ziçi Üniversitesi Elektrik ve Elek- tronik Mühendisliği ve Fizik Bö- lümlerinden lisans derecelerine sa- hip. 2004’de Finansbank’a katõl- madan önce Unilever’de iki yõl Sistem Yöneticisi ve Yönetim Muhasebecisi, Citibank Türki- ye’de üç buçuk yõl Bilişim Tek- nolojileri Başkanõ ve Operasyon Başkanõ, McKinsey&Co’da dört yõl Danõşman ve Proje Yönetici- si olarak çalõştõ. Ekonomi Ser- visi - Petrol Ofi- si’nin Üst Yöne- ticisi (CEO) Me- lih Türker, Tür- kiye’de kaçak akaryakõtõn yõlda 1.5 milyar TL’lik vergi kaybõna ne- den olduğunu be- lirterek, bunu en- gellemek için Maliye Bakanlõ- ğõ’ndan madeni yağlara uygulanan vergiyi arttõrmasõnõ istediklerini kay- detti. Bilindiği gibi yõl ba- şõnda benzin ve motorin- den alõnan verginin art- tõrõlmasõ özellikle kamyon ve otobüs- lerin önemli bir kõs- mõnõn 10 numara madeni yağ ile mazot ve bazõ kimyasallarõ karõş- tõrarak kullanmalarõna yol açmõş, motorlarda önemli tahribata yol açan ve çevre- yi kirleten bu tip yakõt kul- lanõmõ, kriz nedeniyle zaten satõşlarõ düşen akaryakõt sektörünün sõkõntõlarõnõ art- tõrmõştõ. Türker’in verdiği bilgilere göre Türkiye’de normal ko- şullarda yõllõk 360 bin ton kadar 10 numara yağ kulla- nõlõyor ve bunun tamamõna yakõnõnõ Tüpraş karşõlõyor. 50 liralık fark var Geçen yõl ithal edilen 10 numara yağ miktarõ 800 bin tonu buluyor. Resmi moto- rin tüketimi olmasõ gereke- nin 700-800 bin ton altõnda. Dolayõsõyla pazardaki bü- yüme rakamlarõ minimum yüzde 7-8 olmasõ gereki- yor. Motorinin litresinden 145 kuruş, baz yağdan 95 kuruş, sanayide kullanõlõ- yorsa 30 kuruş ÖTV alõnõ- yor. Litrede 110 kuruşluk fark da 10 numara tüketi- mini teşvik ediyor. Bir de- poda 50 liralõk fark çõkõyor. Türker şunlarõ da vurgu- ladõ:  Yõlõn ilk çeyreğinde Türkiye’de akaryakõt paza- rõ yüzde 5.2 daraldõ. Daral- ma benzinde yüzde 8.5, mo- torinde yüzde 4.6 oldu.  Geçen yõl doğalgaz temin edemeyen sant- rallar, alternatif yakõt olarak motorin ve fueloil kullanmõş, bu da talebi olduğundan yüksek göstermişti. Perakende baz- da ilk çeyrekte pazar yüzde 1.5 büyüdü.  PO’nun beyaz ürün sa- tõşlarõ ilk çeyrekte peraken- de bazda yüzde 4.4 büyüdü. İstasyon satõşlarõndaki bü- yüme pazarõn 2.9 puan üze- rinde gerçekleşti.  Akçakoca’daki sahada günde 500 bin metreküp üretim yapõlõyor, bunun yüz- de 27’si PO’nun payõ. Aegon Emeklilik ilk beşe oynuyor Ekonomi Servisi - Electro World, Türkiye’de büyük şehirlerin dõşõnda franchise yöntemiyle büyüyecek. Türkiye’de bu yõl 3. yõlõnõ kutlayan Electro World’un şu anda 11 mağa- zasõ bulunuyor. 2010 içinde 10 ye- ni mağaza açmayõ planlayan şirket 700 kişiye de istihdam sağlayacak. Türkiye’de Dixons International Group (DSG), Esas Holding ve ODESA ortaklõğõ ile faaliyet göste- ren Electro World mağazasõ açmak isteyen girişimcilerin 50 bin avro marka bedeli ödemesi gerekiyor. Electro World Türkiye Genel Mü- dürü Bahadır Özbek, Esas Holding Yönetim Kurulu Başkan Yardõmcõ- sõ Emine Sabancı Kamışlı ve DSG CEO’su John Browett’õn katõlõ- mõyla düzenlenen toplantõda Türki- ye’de ilk franchise mağazasõnõn Sa- karya’da açõlacağõ belirtildi. Önü- müzdeki 5 yõlda Türkiye’de lider ol- mayõ amaçlayan şirket toplamda 100 adet franchise mağazasõ açacak. Ekonomi Servisi - Hollanda mer- kezli Aegon’un Türkiye’deki iştira- ki Aegon Emeklilik ve Hayat Genel Müdürü Uğur Tozşekerli, hedefle- rinin hayat sigortalarõnda 2012 sonu itibarõyla ilk üçte, bireysel emeklilikte 2014 sonu itibarõyla ilk beşte yer al- mak olduğunu söyledi. Tozşekerli, bi- reysel emeklilikteki büyüme potan- siyelinin yanõ sõra hayat sigortala- rõndaki ihtiyaçlarõ göz önüne alarak yeni ürün geliştirdiklerini belirtti. Aegon Merkez ve Doğu Avrupa Üst Yöneticisi Gabor Kepecs de Türkiye’den son derece memnun ol- duğunu ve bireysel emeklilik siste- minin hõzlõ büyüme potansiyelinin de- vam ettiğini söyledi. TSRŞB verilerine göre Şubat 2010 itibarõyla hayat branşõnda şirketin prim üretimi, geçen yõlõn aynõ döne- mine göre yüzde 18 azalarak 3.4 mil- yon TL olurken, şirketin pazar payõ yüzde 0.86 oldu. Şirketin katalõmcõ sayõsõ 56.581, toplam fon tutarõ 90.56 milyon TL oldu. Ekonomi Servisi - Çay-Sen ve Çiftçi-Sen tarafından dü- zenlenen ve ortak bir açıkla- mayla çağrı yapılan ‘Çayına Suyuna Sahip Çık’ mitingiy- le üreticinin talepleri dile getirilecek. Çiftçi sendi- kaları tarafından yapılan çağrıda, “Çayımıza, su- yumuza sahip çıkmak için 17 Nisan 2010’da Trab- zon’a bağlı Of ilçesi Atatürk Bulvarı’nda saat 12.00’de yapacağımız mitinge, gözünü para hırsı bürümüş, şirketlere karşı hakkını ve yaşamı savu- nacak herkesi mitingimize bekliyoruz” denildi. Çiftçi-Sen tarafından hazırlanan çay raporunda da talepleri şöyle özetlendi:  Yaş çay fiyatlarının be- lirlenmesinde ve alımla- rında devlet adına Çay- Kur bulunsun. Fiyatların belirlenmesi esnasında Çay-Kur, Çay Üreticileri Sendikası (Çay-Sen) ile birlikte fiyatları belirlesin.  Yaş çay yaprağının kilogram fiyatı; maliyet + yüzde 25 kazanç + insanca yaşam payı üzerinden hesaplanarak belirlensin. Hükümetler bu şekilde belirlenmiş fiyatların gerçekleşmesinden sorumlu olsun.  Çay-Kur özelleştirme kapsamından çıkarılsın. Ekonomi Sevrisi - Kordsa Global Üst Yöneticisi (CEO) Mehmet Peka- run, 2010’da 50 milyon liralõk yatõ- rõmla bazõ tesislerin kapasitelerini ye- nileyeceklerini, Asya-Pasifik pol- yester tesisinin kapasitesinin artõ- rõmõnõn da bu rakamõn içinde ol- duğunu kaydetti. Satış gelirleri yüzde 16 azaldı Pekarun, endüstriyel iplik ve kord bezi olmak üzere lastik üretimine yönelik ara mamuller üreten Kordsa Global’in cirosu- nun yüzde 90’dan fazlasõnõn da lastik üreticilerinden geldiğini ifade ederek, 2009’da Avrupa- Ortadoğu-Afrika pazarõnda 267 milyon dolar, Asya-Pasifik’te 156 milyon dolar, Kuzey Amerika’da 146 milyon dolar, Güney Ameri- ka’da ise 103 milyon dolar ciro elde ettiklerini söyledi. Pazarõn yükselen yõldõzlarõndan As- ya-Pasifik bölgesine 2010’da ağõrlõk ve- receklerini, bölgede daha büyük bir lo- kal oyuncu olmak için çaba harcaya- caklarõnõ vurgulayan Pekarun, “Tür- kiye bizim en verimli tesisimiz. Tür- kiye’yle ilgili düşüncemiz; burası bizim amiral gemimiz. Dünyanın dört bir yanına bu tesisten mühen- disler gönderiyoruz oralardaki tes- isleri geliştirmek için. Ar-Ge çalış- malarında ise Türkiye tesisimiz, tek- noloji üreten, diğer tesisleri yetişti- ren ve geliştiren bir özelliğe sahip” diye konuştu. 2007’ye kõyasla 2009’da satõş ge- lirlerinin yüzde 16 azaldõğõnõ, brüt kâr- larõnõn yüzde 11 arttõğõnõ kaydeden Pe- karun, Kordsa Global’in Türkiye iş- letmesine ait 2009 toplam yatõrõmla- rõnõn 42 milyon lira, ihracat rakamõnõn ise 301 milyon lira olduğunu sözleri- ne ekledi. Üretici çayõna suyuna sahip çõkacak Electro World 700 kişiyi işe alacak Ömer Aras yönetim kurulu başkanõ, Güzeloğlu bankanõn yeni genel müdürü oldu Finansbank’ta yönetim değişti Akaryakõt sektörünün belini büken 10 numara yağ kullanõmõnõn denetimlerle çözülemeyeceğini belirten Türker, “Hiç vergi arttõrõn diyen gördünüz mü? Canõmõza tak dedi, biz diyoruz” dedi. Sayõn Bakanõm yükseltin şu 10 numaranõn vergisini Her yıl yakıt geliştirmek için 10 milyon dolar harcadıkla- rını belirten Petrol Ofisi Ge- nel Müdür Yardımcısı Ertan Çakır, sanatçı Fırat Doğru- loğlu ile tanıtımını yaptıkları yeni nesil V/Max kurşunsuz 95 ve 97 oktanlı benzinin de düzenli kullanımda yüzde 4’e varan ekonomi sağladığı- nı, 3 bin istasyonda 600 bin arabaya hizmet verdiklerini, halen 1 milyon 650 bin civa- rında kartı kullanıcısı oldu- ğunu söyledi. YÜZDE 4 TASARRUFLU Kordsa dünyaya, amiral gemisi Türkiye’den mühendis gönderiyor Melih Türker Mehmet Pekarun.