Katalog

CMYB C M Y B 6 ŞUBAT 2010 CUMARTESİ CUMHURİYET SAYFA DIŞ HABERLER 11dishab@cumhuriyet.com.tr SAĞNAK NİLGÜN CERRAHOĞLU Çivisi Çıkmış Avrupa’nın Başkenti: İstanbul BRÜKSEL - “Avrupa Kültür Başkenti İstanbul”un Brüksel, Avrupa Parlamentosu’ndaki tanıtımı, bana Amin Maalouf’un “Çivisi Çıkmış Dünya”sını düşündürdü. Maalouf; “İki bakıştan birini seçmek gerekecek” der o kitapta ve şöyle devam eder: “Bunlardan ilki... Küresel kabilelere bölünmüş bir insanlık düşüncesi... İkincisi, ortak yazgısının bilincinde olan.. temel değerler çevresinde toplanmış, ama en çeşitli, en zengin kültürel ifadeleri.. geliştirmeyi sürdüren, bütün dilleri, sanatsal gelenekleri, teknikleri, duyarlılığı ve belleğini, bilgisini koruyan.. sayısız çeşitliliğe açılan, tek bir insan uygarlığı düşüncesi... Bu yollardan ilkini izlemek için, bugün yaptığımız gibi, kendimizi dalgalara bırakıp tembel tembel koyvermeyi sürdürmemiz yeter. İkinci yol seçilecekse, bir atılım yapmak gerekecek. Bunu başarabilecek miyiz?” Maalouf’un geçen yaz bir hayli konuşulan “çok satarı”; “kabilecilik” ve “kabileci uygarlık anlayışının” yarattığı karabasanlar üzerineydi. Osmanlı kökenli yazar; “kabilecilik karabasanı” karşısında ısrarla “Bütün.. geleneklerini, duyarlılığını, belleğini, bilgisini koruyan.. çeşitliliğe açık tek insan uygarlığı.. seçeneği de var...” hatırlatmasını yapıyor; “ortak Avrupa ütopyasından” bugünlere gelen AB’ye; şimdi de “tek insanlık / tek uygarlık ütopyasına” uzanmak adına çok iş, görev, sorumluluk düştüğünü belirtiyordu. Brüksel’de “2010 Avrupa Kültür Başkenti İstanbul” tartışmaları ve bu tartışmalarda üstü kapalı geçen imalar karşısında; günümüz AB’sinin bu ütopyadan ışık yılı uzaklıkta olduğunu gördüm. Türkiye’nin ağza alınması artık neredeyse “zül” olan AB üyeliği tartışması bir yana; sembolik “Avrupa Kültür Başkenti” tanımı bile AB’de tartışma yaratmış... ‘Yılın arabası’ olmak gibi... “Kültür Başkenti” tanımı, çeyrek asırdır; AB’nin çeşitli kentlerine bir yıllığına verilen bir “sıfat”... Haliyle bir uluslararası paye/prestij içeren bu “sıfatı” alan kentler; operasyonu “imaj”, “promosyon” bağlamında kullanıyor. “Yılın Avrupa kenti” olmakla; -sözgelimi!- FIAT ya da Mercedes’in “yılın Avrupa arabası” seçilmesi arasında fazla fark yok. Yani öyle uzun boylu derin siyasi okumalara filan açık bir olay değil bu. Şimdiye dek hiçbir Avrupa kenti için bu egzersizin bir “travma” yarattığı duyulmadı. “2010 Avrupa Kültür Başkenti İstanbul Projesi” tamam; ilk kez “AB dışı” bir kente verilmesi adına bir “istisna” olmuş... Bu sıfatı şimdiye dek alan kentlerin hepsi, AB ülkeleri kentleri... Ama -misal!- “2010 Kültür Başkenti” kartvizitinde İstanbul değil; “Cenevre” yazsa; kimsenin umuru olmayacak. Dediğim gibi çünkü, bu “siyasi” bağlayıcılığı olmayan, “fahri” bir tanım. Gelin görün ki; konu “İstanbul” olunca; kaşlar çatılmış, parmaklar kaldırılmış: “Nasıl yani?” denmiş: “Türkiye AB üyesi mi ki, İstanbul ‘kültür başkenti’ olsun?” Ve “İstanbul” örneği ardından “Ne olur ne olmaz!” hesabına.. bu imkân “AB üyesi olmayan ülkelere” kapatılmış! AB ile Türkiye arasındaki tek “istisnai” durum, sanki sade “Avrupa Kültür Başkenti” promosyonu.... Sıra “özel statü” önermeleri/gümrük birliğine geldiğinde, “istisnalara” tam gaz evet.. “kültür başkenti promosyonu” söz konusu olduğunda “Hayır”... Neyse... Hadi buna bürokratik bir saplantı diyelim... Asıl büyük tartışma; “Nasıl olur da bizim kabilenin kapsama alanı dışında bir kent; ‘bizim uygarlığımızın merkezi olmakla’ taçlandırılır?” etrafında dönüyor. Öyle ki Avrupa Parlamentosu’nda “2010” etkinliğinin parçası olarak gündeme gelen panel tartışmasının baş sorusu şuydu: “İstanbul 2010 fikri; acaba bir ironi mi, bir boy ölçüşme mi; yoksa doğal bir tanım mı?” Konuşmacılardan Egemen Bağış; odaktaki soru eksenindeki tebliğini kâh “AKP propagandası”, kâh “Ortaköy’deki cami minareleri, kilise çanları, sinagog kubbeleri” edebiyatı üzerinden yapılan sığ “mozaik ezberiyle” sundu. Soruyu “cepheden” göğüsleyen ve layıkıyla yanıtlayan tek konuşmacı Nilüfer Göle oldu. “Çivisi Çıkmış Dünya”da Maalouf’un vurgulamalarını çağrıştıran biçimde; “Kimlik saplantısına kapılan Avrupa’nın ‘öteki’/‘ötekileştirme’ illetinden kurtulamayacağını” belirten ve “Avrupa’nın kimliğini Türkiye üzerinden, Türkiye’yi ‘ötekileştirerek’ tanımladığını” hatırlatan Göle, “Bir başka yol -‘tek insanlık/tek uygarlık yolu’!- da vardır” dedi özetle: “Avrupa uygarlığı -rönesansta olduğu gibi- ‘kültür inşası’ şeklinde de anlaşılabilir. Farklı kökenli kültür kodlarını alır; başka sentezlere tercüme edersiniz. Ayasofya’dan esinlenip İstanbul siluetini yaratan camilerin mimarı Koca Sinan bunu yapmıştır. Doğu-Batı kültür katmanları çözümlemelerini romanlarına konu eden Pamuk bunu yapmaktadır. Ne tam Türk, ne tam Alman; ama tam bir Avrupalı olan Fatih Akın, keza gene aynı tür bir yaratıcı ‘kod okumasıyla’ zirveye çıkmıştır... ‘İstanbul Avrupa Kültür Başkenti’ tanımı ancak böyle katı kimlik saplantıları aşıldığında (kabileler üstü yorumla!) anlaşılabilir...” 2010 Avrupa’sı; Göle’nin çözümlemesine yansıyan o muhteşem “rönesans ışığından” çok uzak, yazık ki. nilgun@cumhuriyet.com.tr ENGİN ESEN NATO savunma bakanlarõ ile Af- ganistan’da asker bulunduran ülke temsilcilerinin 2 gün boyunca İstan- bul’da yaptõğõ gayrõ resmi toplantõ- larda, “Afgan savaşının 2010 yılın- da sonuca ulaştırılması” için gerekli tüm önlemlerin alõnmasõ kararlaştõrõldõ. ABD Başkanõ Barack Obama ge- çen yõl 1 Aralõk’ta açõkladõğõ, Afga- nistan’a 30 bin ek asker gönderip İs- lamcõ direnişçileri yendikten sonra, 2011 ortasõndan itibaren çekilme pla- nõ, bir dizi uluslararasõ toplantõda desteklenmişti. Afganistan ve Pakis- tan liderlerinin yanõ sõra Çin, Rusya ve İran gibi bölge ülkelerinin üst düzey temsilcilerinin katõlõmõyla 25-26 Ocak’ta İstanbul’da yapõlan toplantõ- larda, yeni Afgan hükümetine destek sunuldu. 2 gün sonra da 70 civarõnda ülkenin temsilcileri, askeri gücü 10 bin daha arttõrma ve 2001’de iktidardan indirilen Taliban hareketinin õlõmlõ un- surlarõyla “para yoluyla” uzlaşma stratejisi onaylandõ. İstanbul Kongre Merkezi’ndeki son toplantõlarda ise NATO komuta- sõ altõndaki uluslararasõ gücün eksik- lerinin tamamlanmasõ için alõnacak ön- lemler masaya yatõrõldõ. NATO Genel Sekreteri Anders Fogh Rasmus- sen’in açõklamasõna göre, 28 NATO ülkesi önceki akşamki yemekte, yõl- da 800 milyon dolardan fazla açõk ve- ren ittifak bütçesini yeniden yapõlan- dõrmak için bir mali paket üzerinde an- laştõ. ABD kaynaklarõna göre, yatõrõm yapõlacak alanlar öncelikle hafif he- likopterler, tõbbi hizmetler ve el yapõmõ mayõnlardan korunma teknolojisi ola- cak. ABD Savunma Bakanõ Robert Gates’in toplantõda, “NATO’nun halen Soğuk Savaş döneminden kalma ağır malzemeleri kullanma- sından” yakõndõğõ belirtildi. Rasmussen, Afganistan’da asker bulunduran 44 ülke temsilcilerinin ka- tõlõmõyla dün yapõlan toplantõda ise 2009’da geçirilen zor yõlõn ardõndan canlanmaya başladõklarõnõ söyledi. NATO Genel Sekreteri, ABD’nin yanõ sõra 35 ülkenin daha fazla asker gönderme kararõ aldõğõnõ hatõrlatarak “Bunun, Afganistan’ın geleceğinin şekil aldığı; kendi ayakları üstün- de durup kendi güvenliğini sağla- dığı ve terorizmin hepimizi tehdit etmek için güvenli bir sığınak bu- lamayacağı yıl olduğunu görmeli- yiz” diye konuştu. Afganistan’daki 110 bini aşkõn ya- bancõ askere komuta eden General Stanley McChrystal da Amerikan İstanbul’daki NATO toplantõsõnda, Taliban’õ geriletmek için gerekli son adõmlar ele alõndõ Afganistan için söz bitti Türkiye’nin ev sahipliğinde yapõlan 2 günlük NATO toplantõlarõnda, Afganistan’da savaşan ittifak askerlerinin eksiklerinin giderilmesi için alõnacak mali ve askeri önlemler konusunda kararlar alõndõ. Toplantõnõn ardõndan katõlõmcõlar aile fotoğrafõ çektirdiler. (Fotoğraf: AFP) medyasõna yaptõğõ açõklamada, geçen yaz yaptõğõ değerlendirmenin aksine, şu anda durumun “kötüleşmekte ol- madığını” ifade etti. Afganistan’da halen 30 bin civarõnda silahlõ Taliban militanõ olduğu tahmin ediliyor. Eğitmen aranıyor Toplantõlarõn tamamlanmasõnõn ar- dõndan gazetecilerin karşõsõna geçen Rasmussen, Afgan ulusal güvenlik güçlerinin eğitim için daha fazla uz- mana ihtiyaç olduğunu anlattõ. Afgan ordusunun eğitiminde 60, polislerin eğitiminde ise 100 civarõnda ekibin görev aldõğõnõ belirten Rasmussen, bu- nun çok daha fazlasõ için 44 ülkeye yardõm çağrõsõ yaptõğõnõ kaydetti. ABD kaynaklarõna göre, yõl sonuna kadar Afgan ordusunun 134 bin, po- lis gücünün ise 109 bin sayõsõna ula- şabilmesi için 1700 eğitmen ve 2500 danõşmana ihtiyaç duyuluyor. Ras- mussen ayrõca, 2011 yõlõnõn “çekilme değil, durumu yeniden değerlen- dirme yılı” olacağõnõ söyledi. Beyoğlu’nda protesto Öte yandan Beyoğlu’nda çeşitli si- vil toplum kuruluşlarõna üye bir grup, NATO’yu protesto etti. Yapõlan açõk- lamada “NATO, dünya halklarına karşı kullanılan bir katliam ka- rargahı. Emperyalizm, tüm güç gösterilerine, üstün teknolojilerine rağmen halkların kurtuluş umu- dunu yok edemez” denildi. ‘İsrail’den İtalya ve İspanya’ya teklif’ ROMA (AA) - İsrail’de yayõmlanan Maariv gazetesi, İsrail Başbakanõ Binyamin Netanyahu’nun İtalya ve İspanya’dan, Suriye ile aralarõnda arabuluculuk yapmalarõnõ istediğini yazdõ. Türkiye geçen yõl başõna kadar iki ülke arasõnda arabulucuydu. Davutoğlu’nun Münih temasları MÜNİH (AA) - Dõşişleri Bakanõ Ahmet Davutoğlu, Almanya’nõn Münih kentinde Azerbaycan Cumhurbaşkanõ Haydar Aliyev ve ABD Başkanõ Barack Obama’nõn Ulusal Güvenlik Danõşmanõ James Jones ile görüştü. Aliyev ve Davutoğlu’nun Türkiye- Ermenistan yakõnlaşmasõnõ görüştüğü bildirildi. Gül’den ‘kültürel değerler’ vurgusu NATO Savunma Bakanlarõ ile Afganis- tan’da asker bulunduran ülkelerin temsil- cilerinin dün öğlen yaptõklarõ toplantõya katõlan Cumhurbaşkanõ Abdullah Gül, “NATO gücü ISAF’ın, Afgan halkının kültürel değerlerini ve geleneklerini değiştirmek için orada olma- dığını” vurguladõ.Emirgan Salonu’nda yapõlan toplantõnõn açõlõşõnda konuşan Gül, önceki hafta İstanbul’da yapõlan Pakistan-Afganistan zirvesi, Londra’daki uluslararasõ Afganistan konferansõ ve dünkü toplantõlarõn birbirini tamamladõğõnõ belirterek, Afganistan’daki en önemli görevin ulusal ordunun eğitim ve donanõmõnõn en üst se- viyeye ulaştõrõlmasõ olduğunu dile getirdi. Afga- nistan’da 9 yõldõr süren yabancõ müdahalenin askeri yollarla sona erdirilemeyeceğini ifade eden Gül şöyle konuştu: “Yabancı askeri güç- ler bir gün Afganistan’dan ayrılacaklar. Ge- ride tarumar olmuş bir ülke değil, tüm ku- rumlarıyla ayakta durabilen bir ülke bırak- malılar. Afganistan’ın Afgan halkına ait ol- duğunu zaan unutmamalıyız ve bunu Afgan halkına göstermeliyiz. ISAF ve NATO oraya, Afgan halkının kimliğini, kültürel değerleri- ni, geleneklerini değiştirmek için gitmedi.” ‘ASKERİ ÇÖZÜM YETMEZ’ B A Ş S A Ğ L I Ğ I Değerli Başkanımız Av. Muammer Aydın’ın annesi, FATMA AYDIN vefat etmiştir. Merhumeye Allah’tan rahmet, yakınlarına başsağlığı dileriz. İSTANBUL BAROSU YÖNETİM KURULU TEŞEKKÜR TBMM 10. ve 13. Yasama Dönemi Bilecik Milletvekili ve Kurucu Meclis Üyesi, Yüksek Orman Mühendisi ve Avukat sevgili babamõz İSMAİL SELÇUK ÇAKIROĞLU’nun ölümü dolayõsõyla gösterdikleri yakõn ilgi ve destek için Sayõn TBMM Başkanõ’mõza, İstanbul Valiliği’ne, İstanbul Büyükşehir Belediye Başkanõ’mõza, TMMOB’ne, Orman Mühendisleri Odasõ İstanbul Şubesi’ne, cenaze törenine gelerek acõmõzõ paylaşan 1961 Anayasasõ ve Çağdaş Demokrasi Vakfõ Sayõn Başkan ve Üyeleri’ne, meslektaşlarõna, MSGSÜ Mensuplarõna ve tüm dostlarõmõza teşekkür ederiz. AİLESİ Ekipman desteği masada ANKARA (Cumhuriyet Bürosu) - Baş- bakan Tayyip Erdoğan’õn ABD Savunma Ba- kanõ Robert Gates’i kabulünde, Türkiye’nin terörle mücadelede kullanmak üzere ABD’den istediği ekipman konusunda somut adõmlar atõl- masõna karar verildi. Erdoğan, Başbakanlõk Resmi Konutu’nda Gates ile görüştü. Edinilen bilgiye göre yakla- şõk 1 saat süren görüşmede terörle mücadelede kullanõlacak ekipman konusunda uzun süredir de- vam eden görüşmeler olduğu belirtilerek, ABD’nin Türkiye’nin istediği askeri malzeme- lerin verilmesi konusundaki çalõşmalara so- mutluk kazandõrõlmasõna karar verildiği kayde- dildi. Görüşmede, Gates’in, Türkiye’nin Afga- nistan’da oynadõğõ ve oynayacağõ role çok önem verdiklerini kaydederek, bölgede, Türkiye’nin ya- kõn çevresinde çok etkin bir ülke konumunda bu- lunduğunu, bölge barõşõnõn en önemli savunucusu olduğunu ve bu rolün devam ettirilmesini arzu ettiklerini söylediği ifade edildi. Türkiye, Af- ganistan, Pakistan üçlü zirvesinde önemli kararlar alõndõğõna işaret edilen görüşmede, Türkiye’nin Afganistan’a polis ve askerlerin eğitiminde da- ha etkin rol oynamasõ ve daha fazla eğitici gön- dermesinde anlaşõldõğõ bildirildi. Başbakan Erdoğan, ABD Savunma Bakanı Gates’i resmi konutunda kabul etti. (Fotoğraf: AA)