Katalog

CMYB C M Y B 5 MAYIS 2009 SALI CUMHURİYET SAYFA HABERLER 9 CİHAN ORUÇOĞLU İstanbul’un parklarõnda, meydanlarõnda kentin simgesi durumuna gelmiş heykelle- rin çoğu bakõmsõzlõktan ve yöneticilerin il- gisizliğinden dolayõ harap durumda. Hey- kellerin bakõmsõzlõk dõşõndaki en büyük düşmanõ ise “müstehcenlik” bahanesiyle sanat eserlerine saldõran vandallar. Kentteki heykellerin envanterine ulaş- mak neredeyse mümkün değil. Ancak Cumhuriyet’in ilanõ’nõn 50. yõlõ nedeniyle kentin çeşitli yerlerine 20 adet heykel di- kildiği biliniyor. Fakat bu heykellerin ço- ğunun da akõbeti meçhul. Akõbeti belli olan heykellerin durumu ise hiç de iç açõcõ değil. Cumhuriyet’in 50. yõldönümünde yani 1973’te Tophane’de dikilen “İşçi” heykeli yok olma tehlikesi ile karşõ karşõ- ya. Heykeltraş Muzaffer Ertoran tarafõn- dan yapõlan heykel o dönem Avrupa’ya yoğun olan işçi göçünü simgeliyordu. Heykel, dikildikten kõsa bir süre sonra ideolojik bir simge olarak algõlandõğõ için saldõrõlarõn hedefi haline gelmişti. İstanbul’da Metin Haseki’nin 1973’te Gü- müşsuyu Parkõ’na yerleştirdiği “Negatif Form” adlõ heykel dikildiği akşamõn gecesi çalõndõ. Yavuz Görey’in Maçka Taşlõk Par- kõ’na yerleştirilen bronz soyut heykeli, 1984 yõlõnda bir kamyonun çarpmasõ sonucu yõkõldõ. Tamer Başoğlu’nun Bediha Muvahhit anõsõna Yenikapõ sahil par- kõna yerleştirdiği soyut heykel de hur- dacõlar tarafõndan çalõndõ. Mehmet Uyanık’õn “Birlik” isimli beton heykeli 1973’te Beşiktaş’a dikildi. 1986’da dö- nemin Belediye Başkanõ Mümtaz Kola’nõn “Gereksiz, hiçbir anlamı yok, yıkın” emriyle kompresör ta- bancasõyla yõktõrõldõ. Sanatçõ Kuz- gun Acar’õn “Tavus” isimli metal heykeli, Gülhane Parkõ’ndan 1984’te Park ve Bahçeler Müdürlü- ğü’nce kaldõrõldõ. Bihrat Mavitan’õn “Yükseliş” adlõ alüminyum soyut ça- lõşmasõ Hilton Oteli’nin Harbiye’deki giriş kapõsõ önündeki alana yerleştiril- di. Heykel, belediyenin tercihli yol ya- põmõ sõrasõnda kayboldu. 12 EYLÜL MAĞDURU HEYKEL Namık Denizhan, Divan Oteli’nin karşõsõndaki yeşil alanda diktiği “İki- miz” adlõ heykel 12 Eylül’den sonra kaldõrõldõ. Nusret Suman’õn betondan yaptõğõ, Saraçhane’de belediye yanõna yer- leştirilen Mimar Sinan heykeli de 1980 yõlõnda kayboldu. Ferit Özşen’in “Yağ- mur” isimli metal heykeli Arnavut- köy’de akõntõ burnuna yerleş- tirildi. Heykel, yol çalõşmala- rõ sõrasõnda belediye tarafõn- dan söküldü. Fisun Onur’un Fõndõklõ Parkõ’ndaki soyut alüminyum kompozisyonu da Dalan döneminde parkõn dü- zenlenmesi sõrasõnda 1985 yõlõnda kaldõrõldõ. Kamil Sonad’õn Gülhane Parkõ’na yerleştirilen heykeli, parkõn yeniden düzenlenmesi sõrasõnda yerinden kaldõrõldõ. Zerrin Bölükbaşı’nõn “Figür” isimli beton heykeli Muhsin Ertuğrul Tiyatrosu önüne yerleştirildi. Harbiye Ordu- evi’nin bahçesi genişletilince heykel orduevinin bahçesinde kaldõ. Hüseyin Anka Özkan’õn Dolmabahçe Parkõ’nda, İnönü Stadyumu karşõsõnda “Yankı” isimli beyaz boyalõ soyut metal heykel, boyalarõ dökülmüş ve üzeri yazõlõp çizil- miş halde bulunuyor. Zühtü Müridoğ- lu’nun “Mühür” isimli betonarme heykeli Fõndõklõ Parkõ’nõn bir köşe- sinde ağaçlarõn arasõnda dikkati çekme- yecek kadar sõkõşmõş durumda. ‘GÜZEL İSTANBUL’ HURDALIKTA Gürdal Duyar’õn “Güzel İstanbul” adlõ yapõtõ, Karaköy’de Yüksek Kaldõ- rõm Caddesi’nin bittiği noktadaki kü- çük alana yaptõrõldõ. Heykelde, deniz- den yeni çõkmõş, saçlarõnõ geriye doğ- ru savurarak oturmuş çõplak bir kadõn tasvir ediliyordu. Sanatçõnõn, İstan- bul’un güzelliğini, denizini çõplak bir kadõn figürüyle özdeşleştirdiği heykel müstehcen bulundu ve politik baskõlar sonucunda kaldõrõldõ. Yakõnõn- daki genelevle ilişkilendirilen heykel Karaköy’den kaldõrõlõp önce Kumka- põ’ya götürüldü. Daha sonra tepkiler sonucu buradan kaldõrõ- lan heykel Yõl- dõz Parkõ’nõn ücra bir köşesine hurdala- rõn arasõ- na atõldõ. İ stanbul’daki heykeller üzerine yaptõğõ çalõşma- larla tanõnan fotoğraf sa- natçõsõ Ferda Çağlayan, ken- tin parklarõnda, meydanlarõn- da, heykellerin çoğalmasõyla bu sanatõnõn kitlelere ulaşabi- leceğini belirterek, “Zarar görseler de insanların hey- kele aşina olmaları, ilişki kurmaları, yakınlaşmaları- nın başka yolu yoktur. Asıl sorun heykellerin yapıldık- tan sonra hiçbir bakım ve onarımının yapılmamasıdır. Oysa bu şehirde kaldırım- lar bile 2-3 yılda bir değişti- riliyor” dedi. Açõk alanda yer alan heykellerin önemli bir kõsmõnõn yeri, õşõğõ, çev- resiyle ilişkisi ve estetik açõ- dan sorunlar taşõdõğõnõ anla- tan Çağlayan, “Heykellere sahip çıkması gereken be- lediyeler; heykelleri afiş, pankart direği gibi kulla- nıyor. Heykelin önüne çev- resine fidan, bitki, çiçek dikerek heykelin etkisini azaltan, görülmesini engel- leyecek orijinal uygulama- lara imza atıyorlar. Hey- kelin bu kadar horlandığı bir ülkede, sanatı daha fazla sokağa taşıyacak projelere, sorumluluk du- yan sanatçılara, sanatçı örgütlerine ihtiyaç var- dır” diye konuştu. Hey- keltraş Cemil Güntepe ise heykellerin yõpranma neden- lerini şöyle anlattõ: “Birincisi doğal koşulların getirdiği aşınmayla gelen süreç. İkin- cisi bakımsızlık. Üçüncüsü ise darp. Darpın nedeni, Türkiye’de bu sanatın yok sayılması. Bazı zihniyetteki insanlar bazı heykelleri ka- bul edemiyorlar.” Heykelle- rin bakõmõnõn ve yenilenmesi için toplumun her kesimine görevler düştüğünü ifa- de eden Güntepe şöyle devam etti: “Öncelik- le insanların kültür seviyelerinin yüksel- tilmesi gerekiyor. Za- manla yıpranan bir heykeli, temizlemeyi bilen bilimsel bir eki- bin çalışması gereki- yor. Orjinaline sadık kalınarak, yenileme yapılmalıdır. Bu ko- nuda rant döndü- ğünden yenileme ça- lışmaları olumlu so- nuçlar vermiyor. Bu bakım yerel yönetim- lerin görevidir. On- ların da bu görevi yerine getirdiği söy- lenemez. Devletin tüm birimlerinin bağlantılı bir şekilde çalışması gereki- yor.” ‘Heykelleringörünmesiengelleniyor’ Heykeller yurttaşların ya arkasını döndüğü ya da aşkını alenileştirdiği birer obje durumunda. Antalya Kemer’de MHP’den belediye başkanı seçilen Mus- tafa Gül’ün göreve gelir gelmez ilk icraatı ilçenin Çınarlı Kavşağı’nda bulunan “Aşk Heykeli”ni müsteh- cenlik gerekçesiyle kaldırmak oldu. 2007 yılında açılışı yapılan heykel o dönemde tartışmalara yol açmış- tı. Heykeli yapan Zafer Sarı, telif hakları yasası gereğince savcılığa suç duyurusunda bulunmaya ha- zırlanıyor. Ankara Büyükşehir Be- lediye Başkanı Melih Gökçek de 1994 yılında Altınpark’ta bulunan heykeltıraş Mehmet Aksoy’a ait “Periler Ülkesi” heykelini “Ben böyle sanatın içine tükürürüm” di- yerek kaldırtmıştı. Asya- Avrupa Bienali’nde birincilik ödülü alan heykelin kaldırılması büyük tartış- malara neden olmuştu. Heykeltıraş Aksoy’un açtığı dava sonucu 2005 yılında heykel yerine yerleştirildi. Fotoğraf sanatçısı Ferda Çağlayan, “Heykellere sahip çıkması gereken belediyeler; heykelleri afiş, pankart dire- ği gibi kullanıyor. Heykelin önüne çevresine fidan, bitki, çiçek dikerek heykelin etkisini azaltan, görülmesini en- gelleyecek ‘orijinal’ uygulamalara imza atıyorlar” dedi. SANATA TAHAMMÜLLERİ YOK PerilerÜlkesi AşkHeykeli Turkuaz Dergi Grubu Genel Müdürü’ne dava İstanbul Haber Servisi - Turkuvaz Medya Grubu’na bağlõ Forbes dergisindeki işine son verilen Ender Ergün’ün şikâyeti üze- rine Turkuvaz Dergi Grubu Genel Müdürü Levent Tayla hakkõnda açõlan davanõn görül- mesine başlandõ. Dava, sanõk Tayla’nõn ve tanõklarõn dinlenmesi amacõyla ertelendi. İstanbul 1. Sulh Ceza Mahkemesi’ndeki duruşmada Ergün, Turkuvaz Medya Gru- bu’nun satõlmasõnõn ardõndan, sendikalõ çalõşanlara karşõ tavõr alõndõğõnõ savundu. Ergün, Tayla’nõn bir toplantõ sõrasõnda tüm büyük medya gruplarõ- nõn anlaştõklarõnõ ve sendikalõ çalõşan iste- mediklerini belirttiğini söyledi. Bunun üzerine Tayla’na “bunun tehdit olduğunu” söylediğini ve “O zaman suç duyurusunda bulun kardeşim” yanõtõnõ aldõğõnõ anlatan Ergün, daha sonra suç duyuru- sunda bulunduğunu belirtti. İddianamede, Tayla’nõn, 6 aydan 2 yõla kadar hapis ceza- sõna çarptõrõlmasõ isteniyor. Madımak Oteli’nin fiyatı düştü SIVAS (AA) - Sõ- vas’ta 2 Temmuz 1993’te ateşe verilme- siyle 37 kişiye mezar olan “Madõmak Ote- li”nin internet üzerin- den gerçekleştirilen sa- tõşõnda, gelen teklifle- rin değerlendirilmesi sonucu satõş fiyatõ yak- laşõk yüzde 20 oranõn- da düşürülerek 8 mil- yon Avro’ya çekildi. Yetkililer, bu fiyat dü- şüşünün ardõndan ote- lin kõsa sürede satõlabi- leceğini ifade etti. Dışişleri Bakanlığı’nın 89. yılı ANKARA (Cumhuriyet Bürosu) - Dõşişleri Bakanlõ- ğõ’nõn kuruluşunun 89. yõldönümü bugün kut- lanõyor. Dõşişleri Ba- kanlõğõ’ndan yapõlan açõklamaya göre, kut- lamalar saat 09.30’da Dõşişleri Şehitliği’ni ziyaret ve çelenk ko- yulmasõ ile başlayacak. Aynõ gün saat 16.30’da, emekli Bü- yükelçi Necati Utkan tarafõndan Fatin Rüştü Zorlu Salonu’nda bir konferans verilecek. Dõşişleri Bakanlõğõ Mensuplarõ Derneği ta- rafõndan Suna Çokgör Ilõcak Sergi Salo- nu’nda etkinlikler kap- samõnda düzenlenen karma serginin açõlõşõ da bugün saat 18.00’de yapõlacak. Okuducu’dan CHP’ye eleştiri İstanbul Haber Servisi - CHP 22. Dönem İstanbul Mil- letvekili Güldal Okuducu, partisinin son dönemdeki giri- şimlerine tepki gösterdi. “Çarşaf açõ- lõmõ, yerel seçimde imam aday çõkarõlmasõ” gibi poli- tikalara dikkat çeken Okuducu, “Bütün direnç noktalarõmõzõn sistematik bir saldõrõyla kõrõlmaya çalõşõldõğõ bir süreçte CHP, ideolojik, politik ve örgütsel açõdan güç- lenerek, kurucusu Atatürk’e, tarihine, toplumuna, geleceğe dönük görevlerini yerine getirmekle yükümlüdür” dedi. Yıldız Parkı’ndaki ‘Güzel İstanbul’ heykelinin durumu içler acısı. Dolmabahçe’deki heykel yazı tahtasına dönmüş. Kentin simgesi heykellerin çoğu bakõmsõzlõktan, ilgisizlikten ve saldõrõlardan dolayõ harap durumda İstanbulluheykelsevmiyor Fenerbahçeli Lefter’in heykeline halktan yoğun ilgi İstanbul Haber Servisi - Fenerbah- çe’nin efsane futbolcusu Lefter Küçü- kandonyadis’in, Fenerbahçe Şükrü Sara- coğlu Stadõ’nõn yakõnõndaki küçük parka yapõlan heykeli törenle açõldõ. Taraftar grubu Cefakâr Kanaryalar’õn (Grup CK) girişimiyle Kadõköy’deki Yo- ğurtçu Parkõ’nõn hemen karşõsõndaki kü- çük parka inşa edilen heykelin açõlõşõna, Lefter ve ailesinin yanõ sõra Fenerbahçe Kulübü eski başkanlarõ Faruk Ilgaz, Fe- nerbahçe Kulübü Asbaşkanõ Ali Koç, yö- neticiler, kulüp üyeleri, taraftar grubu temsilcileri ve taraftarlar katõldõ. “Fener- bahçeliyim göğsümü gere gere ver Lef- tere yaz deftere” sloganõnõn yazdõğõ ve Lefter’in resminin yer aldõğõ büyük bir pankartõn da yer aldõğõ tören alanõnda, ta- raftarlar, Lefter için besteledikleri tezahü- ratlarõ söyledi. Yunanistan’õn AEK takõ- mõndan gelen bir çiçek de tören alanõnda yer alõrken, Fenerbahçeli yönetici Ali Koç, “Camiamız için tarihi günlerden bir tanesi. Cefakâr Kanaryalar grubu- na teşekkür edip onları tebrik ediyo- rum. Camiada herkes var gücüyle elin- den geleni yapıyor. Lefter çok sevilen bir futbolcuydu. Kişiliğiyle de öne çık- mış bir insandı” diye konuştu.