Katalog

CMYB C M Y B 13 MAYIS 2009 ÇARŞAMBA CUMHURİYET SAYFA DIŞ HABERLER 11dishab@cumhuriyet.com.tr SAĞNAK NİLGÜN CERRAHOĞLU ‘Roksana’: İran Baharının Adı “Gazeteci Roksana Sabiri özgürlüğüne kavuştu.” Bizim gazetelerin -internet baskılarında- küçük gördüğü haberi; Batı basını manşetlere çıkarmış… Roksana Sabiri her şeyden önce “küreselleşmenin adresi” gibi çünkü, ilginç bir kimlik… Anne Japon, baba İranlı; kendisi hem İran hem de ABD vatandaşı… “Zamanın ruhuna” uygun, “iletişim” ve “imaj” öğe- leriyle bezenmiş ilginç bir özgeçmişi var ayrıca. 97’de 19 yaşında, ABD’de “Kuzey Dakota” gü- zellik kraliçesi seçilmiş. Sonra “gazeteciliği” seçmiş. “Kökenleri” ve “babasının ülkesini” tanımak için al- tı yıl önce İran’a gelmiş. İran’da“serbest gazeteci- lik” yaparken, İran sinemasının parlak yönetmeni Bahman Ghobadi’ye âşık olup, kalmış… Roksana gibi, kendisi de “çok kültürlü” bir kim- lik taşıyan İranlı-Kürt yönetmen Ghobadi, Türk si- nemaseverlerin bildiği, tanıdığı bir isim. Baştan so- na Kürtçe çekilmiş “Sarhoş Atlar Zamanı” isimli çok ödüllü filmi; Türkiye’de de gösterilmiş, beğeni al- mıştı… Yönetmenin mektubu: Japon gözlü, Amerikan vatandaşı, İranlı sevgilim İşte o “Sarhoş Atlar”ın yönetmeni Ghobadi; siyasi tutukluları ve işkencesiyle meşhur Tahran’ın yük- sek güvenlikli hapishanesi “Evin”de, “casusluk suçlamasıyla” tutuklu bulunan sevgilisi Roksana için, “Benim Japon gözlü, Amerikan vatandaşı, İranlı sev- gilim hapiste…” diyerek “isyanını ve aşkını” dile ge- tiren duygulu bir mektup yazdı. Ve mektubu inter- nette “hodri meydan” yayımladı. Farsça, İngilizce, Fransızca yayımlanan açık mektupta Ghobadi, “dostum, nişanlım, yoldaşım” diye bahsettiği Roksana’nın “casusluk” gibi “aşa- ğılık bir suçtan” yargılanmasına tepki gösteriyor; “sa- dık bir İranlı” olduğunu söylediği sevgilisinin “aşk- ları yüzünden ülkeyi terk etmediğini, başının bu yüz- den derde girdiğini” anlatıyor, ivedilikle serbest kal- masını istiyordu… İran’da “şeriat yasaları” altında evli olmayan çiftleri bekleyen acımasız “infazlar” göz önüne alındığında; zaten “casusluktan” başı dertte olan ve hapiste bulunan Roksana’nın öyküsü, bu yönüyle de ilginç bir boyut kazandı. Serbest kalmasının ardından şimdi İran’ı terk et- mesi beklenen Sabiri; Cannes Film Festivali’nde gösterilen Ghobadi’nin son filmi (“İran Kedileri Hakkında Ne Bilirsiniz?”) için sevgilisiyle Fran- sa’da buluşacak ve muhtemelen ilk kez beraber dünya basını önüne çıkacak…. Bunlar, öykünün “magazin” kısmı... Obama açılımı kazandı Sabiri’ yi manşetlere oturtan gelişmeler tabii ma- gazinden ibaret değil. Roksana’ya dünya çapında ün kazandıran asıl konu, “çekik gözlü” Asya güze- linin, ABD-İran yakınlaşmasının bir numaralı sim- gesine dönüşmesi. Tahran zindanlarında beş ay tutuklu kalan Rok- sana’nın özgürlüğüne kavuşmasında yönetmen Ghobadi’nin çağrısından çok; Tahran’a zeytin da- lı uzatan Obama’nın çağrısı etkili oldu çünkü. Otuz yıldır aralarında diplomatik ilişki bulunma- yan Tahran-Washington için bu; ciddi, büyük bir dö- nemeç... Seçim kampanyasından bu yana İran’la diyalog arayışında olan Obama’yı Başkan seçildiğinde Ahmedinejad gerçi tebrik etmişti. Obama da İran’a –İran yeni yılı- “Nevruz” vesi- lesiyle bir tebrik yolladı… İşte büyük olasılıkla bu ve benzeri “açılımları” sa- bote etmek isteyen İranlı sertlik yanlılarının “derin devlet satrancı” nedeniyle tutuklanan gazeteci Roksana Sabiri şimdi, hem İran “rejim içi çekiş- melerinin”, hem Washington’la ilişkilerin sembol is- mi haline geldi. Son olarak Obama Tahran’a, “zeytin dalı istiyor- sanız Roksana’ yı bırakın!” tarzında ültimatom kı- vamında mesajlar gönderdi. Bunun üzerine Ah- medinejad, Tahran savcılığına (“sanığı savunma hak- kından mahrum etmeyin!” makamında) beklenme- dik bir mektup döşendi. Gözlemcilerin Roksana Sabiri davasıyla özdeş- leştirdiği bu mektubun ardından; Tahran’da “açı- lım yanlıları” kazandı ve İran asıllı Amerikalı serbest bırakıldı. Dini lider Hamaney’in “dahili” olmaksızın malum yaprak kıpırdamıyor İran’da…. Ahmedinejad’ın -Cumhurbaşkanlığı seçimleri arifesinde hem de- ağırlığını böyle yekten “açılım- dan” yana koyması için, Hamaney’den yeşil ışık al- mış olması gerekiyor… Bu durumda herkes; “Obama’nın ‘zeytin dalı si- yasetini’ başta tereddüt ve kuşkuyla karşılayan ‘İs- lamcı rejimin sertlik yanlısı bekçileri’, ne oldu da böy- le yumuşadı” sorusunu soruyor… 12 Haziran seçimleri açısından da önem taşıyan bu sorunun yanıtı yarına. Sabiri’den teşekkür Dış Haberler Servisi - İran’da ABD için ca- susluk yaptõğõ gerekçe- siyle 8 yõl hapis cezasõna çarptõrõlan, ancak cezasõ- nõn 2 yõla indirilmesinin ardõndan serbest bõrakõ- lan İran asõllõ ABD’li ga- zeteci Roksana Sabiri, özgürlüğünü kazanmasõ- na yardõmcõ olanlara te- şekkür etti. Yaklaşõk 4 ay İran’da cezaevinde kalan Sabiri, tahliye edilmesi sonrasõnda yap- tõğõ ilk açõklamada aile- siyle bir süre vakit geçir- mek istediğini kaydetti. Irak’tan su maddesine onay BAĞDAT (AA) - Irak parlamentosu, Fõrat ve Dicle nehirlerinden daha fazla su alabilmek amacõyla komşularla ya- põlacak ikili anlaşmalara su maddesi konulmasõnõ kabul etti. Parlamento, Türkiye, İran ve Suriye ile imzalanacak herhangi bir anlaşmayõ, Irak’a su kaynaklarõnõn adil payla- şõmõnõ garanti eden bir madde konulmamasõ ha- linde kabul etmeyecek. ABD’li yetkiliden PKK mesajı ANKARA (Cumhu- riyet Bürosu) - ABD Dõşişleri Bakanlõğõ’nõn Irak’tan Sorumlu Müste- şar Yardõmcõsõ Richard Schmierer, Ankara Bü- yükelçiliği ikametgâhõn- da düzenlenen video konferansla Türk gazete- cilerin sorularõnõ yanõtla- dõ. Schmierer, “çizgisini değiştiren” Iraklõ Şii li- der Mukteda El Sadr’õn Türkiye ziyaretinden de rahatsõz olmadõklarõ mesajõ verdi. Schmierer, PKK’ye ilişkin bir soru üzerine terör örgü- tüne verilen desteğin zayõfladõğõnõ belirtti. Nazi savaş suçlusu olduğu iddia edilen 89 yaşõndaki Demjanjuk, yargõlanmak üzere Almanya’ya gönderildi. Dış Haberler Servisi - Nazi ölüm kamplarõnda 1943’te 29 bin Yahudinin ölümüne yardõm et- mekle suçlanan John Demjanjuk, ABD’den sõnõr dõşõ edilerek Al- manya’ya gönderildi. Uçakla dün sabah Münih Havaalanõ’na inen Demjanjuk, polis arabalarõ ve am- bulanslar eşliğinde sağlõk kontro- lünün ardõndan Stadelheim ceza- evine nakledildi. Dünya çapõnda en çok aranan 10 eski Nazi savaş suçlusu listesinde bulunan 89 yaşõndaki Demjanjuk, şu anda Polonya sõnõrlarõ içinde yer alan Sobibor toplama kampõnda 1943’te gardiyan olarak binlerce Yahudinin gaz odalarõna gönderil- mesinde suç ortaklõğõ yapmaktan yargõlanacak. Davanõn, “66 yıl ara- dan sonra Almanya’nın Nazilerin iktidarda olduğu tarihiyle yeni- den yüzleşmesi” anlamõna gelece- ği ifade ediliyor. Suçlamalarõ kabul etmeyen Demjanjuk ise, Almanla- rõn elinde Kõzõl Ordu üyesi bir Sovyet mahkûm olarak bulundu- ğunu ve kamplarda gardiyanlõk yaptõğõnõ savunuyor. Delil yetersizliğinden serbest kalmıştı Ukrayna doğumlu Demjanjuk, Treblinka ölüm kampõnda “Kor- kunç İvan” adlõ gardiyan olduğu suçlamasõndan sonra ABD vatan- daşlõğõndan çõkarõlmõş ve 1986’da İs- rail’e iade edilmişti. Demjanjuk, 1988’de İsrail’de idama mahkûm ol- muş, ancak Korkunç İvan olduğunun ispatlanamamasõ üzerine temyiz mahkemesinin kararõyla serbest bõ- rakõlmõştõ. Daha sonra ABD’ye dö- nen ve 1998’de yeniden ABD va- tandaşõ olan Demjanjuk hakkõnda, üç ayrõ ölüm kampõnda gardiyanlõk yaptõğõnõ yetkililerden gizlediği için dava açõlmõş ve 2005’te sõnõr dõşõ edilmesine karar verilmişti. Almanya’nõn tutuklama kararõnõn ardõndan, geçen ay sõnõr dõşõ edilmek üzere evinden alõnan Demjanjuk, sağlõk sorunlarõ nedeniyle bir süre sonra serbest bõrakõlmõş, ancak temyiz mahkemesi sõnõr dõşõ işle- minin durdurulmasõna dair kararõ ip- tal etmişti. Ailesi, ilerleyen yaşõ ve sağlõk sorunlarõ nedeniyle Dem- janjuk’un Almanya’ya iadesine ve yargõlanmasõna karşõ çõkmõştõ. Almanya’daki Yahudi Merkez Konseyi Başkanõ Charlotte Knob- loch, “Bu intikam değil adaletle ilgili. Soykırım kurbanları için Yahudilere hiçbir şekilde mer- hamet göstermeyen Nazi savaş suçlularının, şimdi kendileri için merhamet istemeleri kabul edi- lemez bir şey. Nazi savaş suçlu- ları, yaşları ne olursa olsun yap- tıklarının affedilmeyeceğini bil- meli” diye konuştu. DENİZ BERKTAY KİEV- Moldova’da geçtiğimiz ay düzenlenen seçimlerle belirlenen parlamentonun başkanlõğõna, Moldova Devlet Başkanõ ve Moldova Komünist Partisi lideri Viladimir Voronin seçildi. Voronin, 101 sandalyeli parlamentoda Komünist Parti üyesi 60 milletvekilinin oyuyla seçimleri kazandõ. Moldova Parlamentosu’nun, yakõn zamanda yeni devlet başkanõnõ seçmesi bekleniyor. Ancak devlet başkanõnõn parlamentoda 61 oy almasõnõn gerekli olmasõ, muhalif partilerden en az bir milletvekilinin desteğini lüzumlu kõlõyor. Moldova’da geçtiğimiz ay düzenlenen seçimlerin sonuçlarõna muhalefetin itiraz etmesi üzerine, ülke iç karõşõklõklara sürüklenmişti. MOLDOVA Komünist lider parlamento başkanõ seçildi ASLI KAYABAL MİLANO - İtalya’nõn Bari şehrinde yasadõşõ göçmen ticaretine karõştõklarõ gerekçesiyle tutuklanan Fransõz vatandaşlarõ Bassam Ayaşi ve Raphael Gendron’un El Kaide’nin Avrupa liderleri olduğu iddia edildi. Bari Savcõlõğõ ve İtalyan Gizli Servisi DIGOS’un yürüttüğü araştõrmaya göre, Ayaşi ve Gendron Paris havalimanõ Charles de Gaulle ile İngiltere’de çeşitli noktalarda terör eylemleri planlõyordu. Her iki sanõğõn www.ribaat.org adlõ site üzerinden terör eylemlerini duyurduklarõ ve propaganda yaptõklarõ bildirildi. Belçika’da ikamet ettikleri belirlenen 62 yaşõndaki Suriye doğumlu Ayaşi ile 33 yaşõndaki bilgisayar mühendisi Gendron’un birçok Avrupa başkentinde intihar saldõrõlarõ ve terör eylemleri planladõklarõ, El Kaide’nin Avrupa lideri ve sözcüsü olduklarõ belirtildi. Gendron’un web üzerinde örgütün planladõğõ terör saldõrõlarõnõn propagandasõnõ yürüttüğü iddia edildi. Bari savcõlõğõnõn araştõrmasõna göre, bu kişiler Irak, Afganistan ve çesitli Avrupa kentlerinde intihar saldõrõlarõ düzenleyecek kişilerin eğitimiyle de ilgileniyordu. İmam olduklarõ belirtilen Ayaşi ve Gendron geçen yõl kasõm ayõnda yakalanmõştõ. Gendron. Bassam Ayaşi. İTALYA’DA EL KAİDE OPERASYONU ZENGİN SÜRÜCÜYE DAHA BÜYÜK CEZA Demjanjuk, ambulanslar eşliğinde Stadelheim cezaevine nakledildi. Yahudi Merkez Konseyi, 89 yaşındaki Demjanjuk’un yargılanmasını “intikam değil, adalet” olarak görüyor. Demjanjuk ise gardiyan değil, Kızıl Ordu üyesi bir Sovyet mahkûm olduğunu öne sürüyor. (Fotoğraf: AFP) Dış Haberler Servisi - Ortadoğu turu kapsamõnda Kudüs’te bulunan Hõristiyan dünyasõnõn ruhani lideri Papa 16. Benediktus, dün İslam dünyasõnda kutsal görülen Hare- müşşerif ile Yahudilerce kutsal sa- yõlan Ağlama Duvarõ’nõ ziyaret et- ti. Papa ziyaretlerine Kubbetüssah- ra’yõ ziyaret ederek başladõ. Kub- betüssahra’yõ ziyaret eden ilk Papa olan Benediktus, Haremüşşerif’e gelişinde Kudüs Müftüsü Muham- med Emin El-Hüseyni ve İslam Vakfõ yöneticileri tarafõndan karşõ- landõ. Ziyareti sõrasõnda kõrmõzõ ayakkabõsõnõ çõkaran Papa, ziyaretin sonunda ayakkabõsõnõ beraberinde- ki bir rahibin yardõmõyla giydi. Papa, daha sonra Yahudilerce kutsal kabul edilen Ağlama Duva- rõ’na geçti. Burada Ağlama Duvarõ Hahamõ Şmuel Rabinoviç ve İsra- il Turizm Bakanõ Stas Misezhnikov tarafõndan karşõlanan Papa, duvar önünde tek başõna birkaç dakika dua etti ve duanõn yazõlõ olduğu metni duvarõn taşlarõ arasõna yerleştirdi. Pa- pa, duasõnda “Kutsal topraklara, Ortadoğu’ya ve tüm insanlık ai- lesine barış gönder. Senin adını ananların kalplerini tevazu ve şefkatle doldur” ifadesini kullandõ. 16. Benediktus, Ağlama Duvarõ’nõ ziyaret ettiği sõralarda Eski Kent et- rafõnda Filistin bayrağõ renklerinde boyanmõş balonlar havaya uçuruldu. Papa’nõn bugün Batõ Şeria’daki Fi- listin kentlerinden Beytüllahim’de, ayin düzenlemesi bekleniyor. Ayi- ne Gazze’deki Hõristiyanlardan, İs- rail tarafõndan izin alabilen 93’ü ka- tõlabilecek. İsrail’in 400’den fazla başvuruyu geri çevirdiği belirtildi. KUTSAL TOPRAKLAR İÇİN BARIŞ DUASI Papa Haremmüşşerif’te Kubbetüssahra’yı ziyaret eden papayı Kudüs müftüsü karşıladı. ‘Birbiraiçen’bakan istifa etti DENİZ BERKTAY KİEV - Ukrayna İçişleri Bakanõ Yu- ri Lutsenko’nun geçen hafta Alman- ya’nõn Frankfurt Havalimanõ’nda Alman polisleriyle kavgaya tutuşmasõ sonu- cunda patlak veren skandal, bakanõn is- tifasõ ile sonuçlandõ. Bild gazetesi, Uk- rayna İçişleri Bakanõ Yuri Lutsenko ve 19 yaşõndaki oğlunun Frankfurt Hava- limanõ’nda aşõrõ içkili olmalarõ nedeniyle pilot tarafõndan uçağa alõnmadõklarõnõ, bu nedenle Lutsenko ve oğlunun, ken- dilerine engel olmaya çalõşan polisleri tartakladõğõnõ yazmõştõ. Alman polisi, bi- ri kadõn 4 polisin Lutsenko ve oğlu ta- rafõndan yaralandõğõnõ bildirmişti. Uk- raynalõ bakan sarhoş olmadõğõnõ, ha- valimanõnda sadece bir bira içtiğini ve meselenin oğlunun Alman polisi tara- fõndan tartaklanmak istenmesinden kaynaklandõğõnõ iddia etmekle birlikte, dün istifasõnõ sunmak zorunda kaldõ. Devlet Başkanõ Viktor Yuşçenko ve ana muhalefet lideri Viktor Yanuko- viç’in, istifasõnõn onaylanmasõnõ iste- melerine karşõn Başbakan Yulya Ti- moşenko, buna karşõ çõkõyor. ‘Korkunç İvan’ yargõlanacak (AFP) YURİ ARTIK AYIL- İçişleri Bakanı’nın istifasınının gündeme alınmasını isteyen muhalefet partisi vekilleri, mecliste “Yuri artık ayıl” pankartları açtı. Başbakan istifanın kabul edilmesine karşı çıkıyor. (REUTERS) Dış Haberler Servisi - Norveç’te arabasõyla aşõrõ sürat yapmakla suçlanan bir işadamõ, yüklü mal varlõğõ nedeniyle normalde verilen para cezasõ yerine 700 bin kron (yaklaşõk 170 bin lira) ödemeye mahkûm edildi. Aust-Agder kentindeki mahkeme, 228 milyon kronluk (55 milyon lira) serveti olan 49 yaşõndaki işadamõ için, normalde en fazla bir buçuk aylõk maaşõ kadar verilen cezayõ yeterli görmedi. Mahkeme, adalet ilkesi uyarõnca cezayõ verirken, adõ açõklanmayan sanõğõn çoğu kişiden daha zengin olduğu gerçeğini göz önüne aldõklarõna dikkat çekti. Sabiri babasıyla. (AFP) nilgun@cumhuriyet.com.tr