Katalog

CMYB C M Y B SAYFA CUMHURİYET 28 NİSAN 2009 SALI 2 OLAYLAR VE GÖRÜŞLER EVET / HAYIR OKTAY AKBAL Akıl Neye Yarar? Evet, akıl neye yarar? Şu günlerde sık sık aklıma gelen bir soru. Yanıtını vermek kolay değil. Akıl, bilgidir, zekâdır, deneyimdir, görmeyi, düşün- meyi bilmektir. Ama tek akıl ya da akıllılık yok, çeşit- leri var. Kişiden kişiye değişen, başkalaşan, akıl ol- maktan çıkan. İyi kullanılırsa, hele politikada akıl sa- hibi olmak başarının anahtarıdır. Başarısızlığın da, bozguna uğramanın da, yenilginin de... Son yıllarda süregelen bir akıl düşmanlığı var. Kim- se düşünmesin, konuşmasın. Bir şeyler aramasın, yalnız “onlara” kalsın akıllı ya da akılsızlıkla ger- çekleştirilen işler, uğraşlar, kazançlar. Böyle deyip dururken eski bir derginin solmuş yap- rağında Vedat Günyol’un kısa bir yazısına rastladım... “Bu yaşa (89) geldim hâlâ yaşamın gizine vara- madım” diye başlamış. Yaşamın gizi!.. “Yaşa yaşa gör temaşa” derdi eskiler! O kuru kuru temaşadan bir şeyler çıkarmak olası mı? “İnanç dünyasında, taa mini minnacık yaştan başla- yıp Hanya’yı Konya’yı anlamaya çalıştımsa da, elle tu- tulur bir sonuca varamadım. Aklım, o körpecik, ace- mi aklım işlemeye başlayınca, bir de ne göreyim, tüm bildiklerim, daha doğrusu bana öğretilen bilgiler sıfı- rı tüketiverdi. Bir boşluktayım artık” diyor Günyol... Ben de seksenimi aştım. Günyol’un doksanına doğru içine düştüğü o garip çelişkiyi çoktandır yaşamaktayım... Çocukluğumda, gençliğimde Ata- türk devrimi vardı, güvenliydik, umutluyduk. Ya- rınlarda devrimci atılımlarla çok daha üstün güzel- liklere ulaşacağımıza inanıyorduk. Vedat Günyol kendine mi, bize mi soruyor: “Bir yanda inanç dedikleri o tartışılmaz, körü kö- rüne inanılan, gerçek üstü bilgiler, bir yanda akıl de- nen, yaşamı kılı kılına sınava çeken, doğruyu eğriyi yerli yerine oturtan bir güç var. Sen gel de hangi yö- ne baş koyacağına karar ver.” Akıllı olmak budur, uzun bir yolun sonunda her şeyin boşa uçup gittiğini görerek üzülmek!.. Fransız masal ustası La Fontaine, “Suya daldı- rılan çubuk kırılır, akıl onu düzeltir” demiş. Evet su- ya daldırılan çubuk kırılır görünür, ama akıl, onun hiç de kırık olmadığını bilir. Sevgili Vedat Günyol uzun yaşantısında, sayısız denemelerinde, birbirinden değerli kitaplarında bi- ze işte bunu anlatmak istedi. Günyol’un şu satırlarını yazın bir tarafa: “İşte, suya daldırılan, ama kırılmayan çubuğun öy- küsüdür tüm yaşamımız. Akıl işe karıştı mı tüm inanç- lar uçup gider. Gider mi sahiden? Ne münasebet git- mez. Tüm dünyada, akıl denen cevher, hâlâ ve hâ- lâ ikinci planda, varla yok arası bir durumda... Buna hayıflanmamak elden gelir mi?” PENCERE ‘Normal’ ile ‘Anormal’... Fıkra, aklımda kaldığına göre şöyle: Temel, Ali Rıza’ya borç verir... Ali Rıza borç aldığı parayı afiyetle yer; ondan sonra da Temel’e boş verir... Temel de Ali Rıza’yı mahkemeye verir... Duruşma başlar, kimlik saptamasından sonra yargıç, Ali Rıza’ya sorar: - Bu adamı tanıyor musun?.. Anasının gözü Ali Rıza: - Hayır, der, ben bu adamı tanımıyorum... Temel’in tepesi atar, güzelim şivesiyle yanıtlar: - Ulan, ben de seni hiç tanımayrum... Tanımak yalnız kişiyle sınırlı değildir... Bir de sınır tanımak var... Ermenistan, Türkiye sınırını tanımıyor... Ne demek bu?.. Türk topraklarında iddiası, talebi, gözü var de- mek... Eh, bu işin gizli saklısı da yok; cümle âlem Eri- van’ın Ağrı Dağı’na dek tırmanan niyetlerini bili- yor... Ermenistan, bir de üstüne üstlük, Azerbaycan topraklarını işgal etmedi mi... El kadar ülkenin yaptıklarına bakın siz!.. Obama şimdi bizimkilere diyor ki: - Ermenistan’la ilişkilerinizi normalleştirin... Bizimkiler Amerika ne derse kendilerini yapmaya mecbur sayarlar... Sanki Amerikan mandasıyız... Ne var ki bu kez ortaya çıkan sorun öyle böy- le değil; düpedüz mantığa da aykırı... Neden?.. Ermenistan Türkiye sınırını tanımıyor... Biz komşumuzun tanımadığı sınırı açacağız... Biz sınırı açacağız, ama, Ermenistan sınırı yi- ne tanımayacak... Tanınmamış sınırı açmak, sınırın tanınmamış- lığını sineye çekmek değil mi?.. Tanınmamış sınırı, sınırı tanımayana tanıtmak yerine açmak, normalleşmek mi?.. Yoksa anormalleşmek mi?.. Bilmiyorum devletler arasında şimdiye dek, baş- ka deyişle tarihte, böyle bir işlemin bir eşi daha var mı?.. Türkiye son yıllarda öylesine anormalleşti ki Er- menistan’la ilişkilerimizi normalleştirmek ola- naksız... Önce biz kendi içimizde normalleşelim... G enelkurmay Başkanõ Org. İlker Başbuğ’un Harp Akademileri Komutanlõ- ğõ’nda 14 Nisan günü yap- tõğõ yõllõk değerlendirme konuşmasõ gazete ve TV’lerde geniş bir biçimde ele alõndõ, üzerinde yazõlar ya- zõldõ, yorumlar yapõldõ. Org. Başbuğ konuşmasõnda, sivil-asker ilişkileri, terörle mücadele, demokrasi, la- iklik, alt ve üst kimlik gibi son derece önemli konularda bilimsel bakõş açõsõy- la değerlendirmeler yaptõ. Bu konuşmanõn üzerinden iki hafta geç- ti. Duygusallõk ortamõndan sõyrõlarak ve soğukkanlõ olarak değerlendirme yapma olanağõ doğduğuna inanõyoruz. Org. Başbuğ konuşmasõnda Hunting- ton, M. Janowitz, E. Cohen, Montes- quieu, S. Sumola, Max Weber, Ray- mond Aron gibi yabancõ sosyolog ve si- yaset bilimcilere ve Metin Heper, U. Ko- catürk, İ. Güneş gibi yerli bilim adam- larõna göndermeler yaptõ. Bu değerlen- dirme konuşmasõ son derece önemlidir ve kanõmõzca Başbuğ’un 30 Ağustos 2008 tarihli devir teslim töreninde yaptõğõ önemli konuşmanõn mantõksal bir deva- mõdõr. Bu yazõmõzda Org. Başbuğ’un bu ko- nuşmada ele aldõğõ son derece önemli ve yakõcõ sorunlar üzerinde değil, temel bir konu üzerinde duracağõz. Org. Başbuğ’un konuşmasõnõ yorum- layan ve kendilerine liberal adõ verilen ki- mi yazarlar (Örneğin; Altan kardeşler, E. Aköz, M. Belge, Y. Çongar ve A. Bay- ramoğlu vb.) bu konuşmaya temel bir karşõ çõkõş ileriye sürüyorlar; ve “de- mokrasilerde genelkurmay başkan- larının böyle konuşmalar yapamaya- caklarını” belirtiyorlar. Bu yorumu TV’lerde dinlerken ya da bu liberalleri köşelerinde okurken İsmet İnönü ile ilgili bir anektod aklõma gel- di. Anõmsadõğõm kadarõyla 60’lõ yõllar... Deneyimli devlet adamõ İnönü’nün bir Avrupalõ politikacõyla yaptõğõ bir görüş- mede, ordunun Türk toplumundaki ye- rinden söz edilmektedir. Avrupalõ poli- tikacõ Türkiye’nin daha demokrat olma- sõnõ ileriye sürmekte, hatta bu kadar yüksek sayõda bir ordunun hazõr olarak tutulmasõnõn ekonomik yönden hatalõ olduğunu belirtmektedir. İnönü’nün yanõtõ şöyledir: “Ekselans, siz Türkiye’yi herhalde İsviçre ile karıştırıyorsunuz. Haritaya dikkatli bakarsanız İsviçre’nin kom- şuları Fransa, İtalya, Almanya ve Avusturya gibi Avrupa’nın en sorun- suz ve ileri demokratik ülkeleridir. Ya bizim komşularımıza bakınız, kuzeyde Sovyet Rusya, (o sırada Soğuk Savaş sürüyor), doğuda Kafkaslar ve İran; güneyde Irak ve Suriye, batıda ise Ege Denizi karasuları, hava saha- sı ve Kıbrıs konularında sürekli sorun çıkaran Yunanistan ve Rusya’nın sö- zünden çıkmayan Bulgaristan. Dört bir yanı tehlike ve sorunla do- lu bir coğrafya. Yoksa biz de İsviçre gi- bi sakin ve uygarlık dolu bir alanda ol- sak, sizin dediğinizi yapar, hem daha az bir ordu besler hem de komşuları- mızdan demokratik yönde etkilenir- dik.” Bu konuşmanõn temel çerçevesi unu- tulmadan demokratik ülkelerde genel- kurmay başkanlarõ böylesi konuşmalar yapmazlar, diyenlere aşağõdaki sorular so- rulmalõdõr: 1. Hangi demokratik ülkenin ordusu 1984 yõlõndan bu yana terörle uğraşõyor. 2. Hangi demokratik ülkede o ülkenin kuruluş felsefesi tartõşmaya açõk hale ge- tirilmiştir. 3. Hangi demokratik ülkede demokra- sinin temeli olan laiklik ilkesi bu derece tartõşmaya açõlmõştõr ve hangi demo- kratik ülkede iktidarda olan bir partinin, Anayasa Mahkemesi tarafõndan “laik- lik ilkesine karşıtlığın odağı haline geldiği” tescil edilmiştir. Kuruluş bir devrimdir Org. Başbuğ, Türkiye Cumhuriye- ti’nin kuruluşunu bir devrim olarak ni- telemiş ve bu devrimin amacõnõn bir ulus devlet yaratõlmasõ olduğunu belirtmiştir. Gerçekten son 225 yõlda dünya siyasal tarihinde üç büyük devrim olmuştur. 1789 Fransõz İhtilali, 1917 Rus Bolşevik İhtilali ve 1923 Türk Cumhuriyet Dev- rimi. Batõ demokrasileri temelde 1789 büyük Fransõz devriminden etkilendiler. Batõ de- mokrasileri, aydõnlanma hareketi ve sa- nayi devriminin sonucunda doğan sana- yi ve ticaret burjuvazisi tarafõndan ku- rulmuştur. 1917 devrimi işçi sõnõfõ ve köy- lülerce yaratõldõ. 1923 devrimi de asker- sivil bürokrat ve aydõnlar tarafõndan ya- ratõlmõştõr. Bu nedenle Başbuğ’un açõkça belirtti- ği gibi TSK, anayasadan aldõğõ güçle, Türk milletinin bağõmsõzlõğõnõ, bütünlü- ğünü, ülkenin bölünmezliğini ve laik Cumhuriyeti ve demokrasiyi korumakla yükümlüdür. Bu konuda taraftõr. Bu liberal yazarlar bilmiyorlar mõ ki; • Sosyal devlet niteliğinin zayõflama- sõ toplumlarõ cemaatleşmeye ve tarikat- laşmaya itmektedir. • Giderek güçlenen kimi cemaatler, ekonomik güç olmaya ve politik yaşamõ biçimlendirmeye çalõşmaktadõrlar. • Yine çok iyi bilinmektedir ki, özellikle Doğu ve Güneydoğu bölgemizde aşiret- lere dayalõ feodal yapõlarõn varlõğõ bir ger- çektir... O zaman demokrasilerde genelkur- may başkanlarõ konuşmaz diyen bu tat- lõ su demokratlarõna aşağõdaki sorularõ da yöneltmek gerekiyor: • Feodalitenin Türkiye’deki gibi geçerli olduğu bir Batõ demokrasisi var mõdõr? • Bürokratik atamalarda tarikatlarõn et- kin olduğu bir başka demokrasi var mõ- dõr? • Lise ve üniversite öğrenimini yapan gençlerin kaldõklarõ yurtlarõn üçte ikisi- nin tarikat ve cemaatlerin elinde olduğu bir başka Batõ demokrasisi var mõdõr? • Siyasal yaşamõ din kurallarõna daya- lõ olarak yönetmek isteyen siyasal parti- lerin olduğu gerçek bir Batõ demokrasi- si var mõdõr? • Tüm siyasal partilerin parti içi de- mokrasiyi rafa kaldõrdõklarõ, ön seçimlerin yapõlmadõğõ, milletvekili, belediye baş- kanõ adaylarõnõn partinin genel başkanõ ta- rafõndan seçildiği, daha doğru bir ifade ile atandõğõ bir başka Batõ demokrasisi var mõdõr? Demokrasi ve seçim • Ve demokrasi sadece 4 yõlda bir ya- põlan genel seçim midir? Ve Türkiye’de sayõsal çoğunlukçu mu, yoksa gerçek bir çoğulcu demokrasinin ilkeleri mi ege- mendir? Ve ülkemizde, demokrasinin temelle- ri olan kuvvetler ayrõlõğõ, yargõnõn ba- ğõmsõzlõğõ, hukukun üstünlüğü ilkesi- nin gerçekten uygulandõğõndan söz edi- lebilir mi? TV’lerin ve gazetelerin baş köşelerini tutmuş olan ey sayõn liberaller! Bu sorulara olumlu yanõt veremiyor- sanõz, Genelkurmay Başkanõ’nõn da bu yakõcõ konular üzerinde konuşmasõnõn Türkiye’nin gerçeklerine uygun olduğunu kabul etmek durumunda olursunuz. Ge- risi “abesle iştigal”dir. Edebiyat yap- maktõr. Ayrõca, bu yazõnõn başõnda sözü edilen Türkiye’nin Ortadoğu’daki haritasõnõ da unutmamalõyõz. Keşke bütün ilkelerinin uygulandõğõ, dörtbaşõ mamur bir demokrasimiz olsa da, keşke bütün siyasal partiler en azõndan ül- kenin bütünlüğü ve Cumhuriyetin kuru- cu temel felsefesi üzerinde birleşmiş ol- sa da, laiklik ilkesinin demokrasinin ol- mazsa olmaz önkoşulu olduğu konusunda bütün siyasal partilerin hiçbir tereddüdü bulunmasa da... O zaman da genelkurmay başkanlarõ böylesine -çok yararlõ da olsa- değer- lendirme toplantõsõ ve konuşmasõ yap- masalar... Org. Başbuğ’un Konuşmasõ ve Demokrasi Dr. Alev COŞKUN Siyaset Bilimi Öğretim Üyesi Keşke bütün ilkelerinin uygulandõğõ dörtbaşõ mamur bir demokrasimiz olsa... Keşke bütün siyasal partiler Cumhuriyet’in kurucu temel felsefesi üzerinde anlaşmõş olsalar... Keşke laiklik ilkesinin demokrasinin olmazsa olmaz önkoşulu olduğu konusunda bütün siyasal partilerin hiçbir tereddüdü bulunmasa... O zaman, Genelkurmay Başkanlarõ, çok yararlõ da olsa böylesi konuşmalar yapma zorunluluğu duymasalar. İLKBAHAR-YAZ TURLARI Edirne : 09-10 Mayıs Tur Abdin : 16-19 Mayıs (Mardin ve çevresi Süryani kültürü) Batı Karadeniz : 16-19 Mayıs (Safranbolu-Sinop-Kastamonu-Amasra) Erzurum’dan Van’a Doğu Anadolu : 16-22 Mayıs İğneada-Vize-Kıyıköy : 23-24 Mayıs YURTDIŞI TURLAR Makedonya – Kosova : 27-31 Mayıs Moskova – St. Petersburg : 27 Haz.-04 Tem. Baltık ülkeleri : 04-12 Temmuz (Finlandiya-Letonya-Estonya-Litvanya) Not :10 Mayıs Pazar günü annelerimizle beraber Boğaz’da anne- ler günü özel tekne turu. İstanbul günübirlik ve diğer turlarımızı acentamızdan sorunuz. Tel: 0212 - 251 28 08 (pbx) [email protected] www.novitas.com.tr N O V I T A S Turizm Üniversiteden Ses Bekliyoruz Prof. Dr. Cengiz KUDAY İ stanbul Üniversitesi 550 yõllõk onurlu bir geçmişi olan köklü bir üniversitedir. İstanbul Üniversitesi Türk toplumunun en zor zamanla- rõnda daima öncülük görevini yerine getirmiştir. Örneğin Çanakkale’de büyük yararlõlõklar yapmõştõr. İz- mir’in işgaline karşõ üniversitenin öğrencileri protesto etmekten geri kalmamõşlardõr. Mütareke basõnõnda yer alan Rıza Tevfik, Ali Kemal, Cenap Şeha- bettin, Hüseyin Daniş gibi işbirlik- çi yazõlar yazan öğretim üyelerinin görevden alõnmasõ için öğrenciler 30 Mart 1922’de harekete geçmiş- lerdir. Ulusal Savaş’ta Sõvas Kongresi’ne delege göndermişler ve Tõbbiye Mek- tebi’nden Hikmet Savaştepe ve Yu- suf Balkar delege seçilmiştir. Öğ- renciler arasõnda toplanan parayla tõbbiye öğrencisi Hikmet Savaştepe Sõvas’a gitmiştir ve manda yönetimini kabul etmeme yönünde mücadele vermiştir. 1940’lõ yõllarda Alman- ya’dan kaçan çok değerli bilim adam- larõna İstanbul Üniversitesi kapõlarõ- nõ açmõştõr. 1960 öncesi gençlik ha- reketlerinde liderlik yapmõş öncü rol oynamõştõr. Son günlerdeki olaylar karşõsõnda üniversiteden bir ses gelmesini bek- ledim. Benim üniversitemin birkaç üye- sinden başka ses gelmedi.. Başta çok sevdiğim saydõğõm, yazõlarõnõ zevk ve hevesle okuduğum hocam Prof. Dr. Erol Manisalı; diğeri, fikirlerinin hepsine pek katõldõğõmõ söyleyeme- yeceğim, fakat cesareti ile, dik duru- şu ile, geçmişte tõp bilimi için, bu- günse gençler için yaptõklarõ ile hay- ranlõk duyduğum hocam Prof. Dr. Türkan Saylan’a buradan samimi olarak, üniversitemle birlikte, destek olmayõ umuyor ve bekliyorum. Fakat sevgili kardeşim Dr. Mehmet Haberal’a (1968-1969) Hacettepe’de geceleri aynõ odayõ paylaştõğõm bir asistan arkadaşõ olarak seslenmek istiyorum. Sevgili Mehmet, geceleri saat 3.30’da kalkõp ayakkabõlarõnõ parlat- tõğõnõ; erken kalkõp herkesten önce pansuman arabasõnõ kapõp hastalarõ- nõn pansumanlarõnõ yapõp sabah 6.30’da ameliyathanede hastayõ ha- zõrlayõp hocanõ beklediğin günler hep hatõrõmda. Bilmiyorum artõk, hocamõz Prof. Dr. Hüsnü Göksel Bey’in o çok önemli derslerini hatõr- lõyor musun? Cerrahõ şöyle tarif etmişti: Cerrah bir büyük kuşa benzer.. Bir kanadõnda mesleki ustalõk ve bilgisi ve birikimi varsa; öbür kanadõnda bil- gelik, insan sevgisi, yurt sevgisi var- dõr. Bu kanatlardan biri olmazsa o kuş uçamaz.. ve ilave etmişt: Bir gün gelir köşene çekilir ve dü- şünürsen, önünden bir hastalar ordu- su geçer. Bunlarõn bir kõsmõnõ iyi- leştirmişsindir; bir kõsmõna ise iste- meden de olsa faydalõ olamamõşsõn- dõr. Bir kõsmõ sana müteşekirdir. Bir kõsmõ ise farklõ duygular içerisinde- dir. İşte bu faydalõ olduğun kişilerin sayõsõ diğerlerinden fazla ise sen ba- şarõlõsõndõr. Sevgili Mehmet, bu faydalõ oldu- ğun, şifa verdiğin kişilerin sayõsõnõn çok fazla olduğunu ben ve herkes bi- liyor. Bunlarõn dualarõ ve iyi dilekleri se- nin bu geçici sõkõntõlõ günlerinde ya- nõnda olacaktõr. Unutma, her gecenin bir sabahõ var- dõr. Oda arkadaşõn, meslektaşõn Cengiz.