Katalog

CMYB C M Y B 19 EKİM 2008 PAZAR CUMHURİYET SAYFA KÜLTÜR 17 ESİNTİLER ZEYNEP ORAL Frankfurt’ta Geceler... kultur@cumhuriyet.com.tr Frankfurt Kitap Fuarı’nın yöneticileri çok mutlu: Fuara ilgi patlaması varmış! Bu- nu Türkiye’nin onur konukluğuna bağla- yanlar çoğunlukta! Frankfurt’a gelen yazarlar çok mutlu: Her rastladığım yazar, kendisine göste- rilen büyük ilgiyi bana anlatıyor! Şu son birkaç günde Alman basınında Orhan Pamuk dışında benim gözüme çarpan en geniş yayınlar Murathan Mungan, Oya Baydar, Elif Şafak ve Zülfü Livaneli hak- kında. (Elbet görmediklerim de olmuştur!) Fuarın ziyaretçileri çok hem de çok mutlu. Hayatlarında içmedikleri kadar çok Türk kahvesi içiyorlar. Üstelik Kuru- kahveci Mehmet Efendi ikramı! (İlk beş gün yalnız yayınevi, ajanslar, edebiyat ku- rumları, yazarlar, yazar temsilcilerine -son iki gün herkese açık- son iki gün mahşe- re dönerse şaşmamak gerek!) Gündüzler böyle, gecelere bakalım: Be- nim üç gecem, birbirinden çok farklı üç mutluluk, ışık ve sevinç gecesi oldu! Kutsi Erguner Frankfurt’un orta yerindeki opera çok görkemli bir yapı. “Eski Opera” (Alte Oper) diyorlar; savaşta yıkılıp yenisi tıp- kı eskisi gibi yapıldığı için... Opera sah- nesinde ney ustası, besteci, müzikolog Kutsi Erguner ve arkadaşları... Opera sahnesinde ney, kemençe, kanun, ud, vurmalı çalgılar, bas gitar veeee Goet- he’nin şiirleri... Kutsi Erguner’in bestelediği “Goet- he’nin Doğu – Batı Divanı’ndan Gazeller”ini ilk kez dinlemek Frankfurt’ta nasip oldu. Sanatçı ne zamandır Doğu ve Batı kül- türüne ait çeşitli müzik yapılarını Türk mü- ziği ile harmanlıyor. Bu kez Goethe’nin şi- irlerini “gazel” formatında makam mü- ziğine uygulayarak yorumluyor. “Batı ve Doğu / Davet ediyorlar seni/ Tatmin için en güzel şeyleri/ Bırak nazı, terk et kabuğu / Katıl şu güzel ziyafete, tenezzül etmediğin, / Varlığından bile haberdar de- ğilsin bu lezzetin./ Nefsini ve başkalarını tanıyan kişi /Şunu idrak edecek ki; Şark ile Garb / Artık ayrılmayacak.” (Şiirler önce Almanca okunuyordu.) Ben zaten Kutsi’nin neyine tutkunum. Ney’in öteki çalgılarla kucaklaşmasını, in- san sesiyle bütünleşmesini millet soluğunu tutup dinledi. Her biri kendi alanında us- ta sanatçılar dinleyicilerin ayağını yerden kesti! Zaman zaman iki vokalist Doğu- Batı Divanı’ndan sapıp farklı ufuklara doğ- ru pupa yelken yol alsa da ne gam, kon- ser uzadı ama sonunda bütün opera ayağa kalktı ve eser ayakta alkışlandı! Ayşe Tütüncü Frankfurt’un orta yerinde “Jazzkel- ler”... kentin en ünlü, en nitelikli caz ku- lübü olduğu söyleniyor. Konser saatinden epey önce gittim iyi yer kapmak için. Uya- nık Almanlar çoktan yerleşmiş bile. İğne atsan düşeceği yer yok! Sahnede “Ayşe Tütüncü Trio”! Piyanoda Ayşe Tütüncü, soprano/tenor saksafonda Yaha Dai ve klarinette Oğuz Büyükberber. Dünyanın belli başlı caz festivallerine ka- tılan Ayşe Tütüncü acaba değerinin far- kında mı? Küçük bir kız çocuğu gibi, müt- hiş bir alçakgönüllülükle piyanosunun ba- şında oturup çalarken kendime bu soru- yu soruyordum... Klasik ve çağdaş müzik, geleneksel ri- timler ve caz, Anadolu ve Balkan ezgile- ri ve renkleri kucak kucağa aşk yaşıyor- du. Birinden ötekine nasıl geçti diye şa- şıyordum... Piyano ile nefesli sazlar ara- sında kurduğu diyalogla “çarpıldım” . Bir- birleriyle adeta konuşuyorlardı. Sözcük- lerini, soru cevapları duyar gibiydim. Kavgalarını, atışmalarını, sevişmelerini de... Ama en çok, en çok müziğe kattık- ları “humor” ile büyülendim! Her an müt- hiş bir gerilim vardı. Ama aynı zamanda müthiş bir huzur! Cazı sözcüklerle anlatmayı bilemiyo- rum. En iyisi şöyle diyeyim. Konser bo- yunca, herkesin yüzünde kocaman bir gü- lümseme vardı. Kendimizi mutlu, güzel ve akıllı hissediyorduk. İçimden konser hiç bitmese diyordum... (“Carnivalesque” adlı bir albümleri var, anımsatmış olayım...) Aynur Frankfurt’ta “Mousonturm” adlı kon- ser ve tiyatro salonundayım! Aynur’un konseri var. Biletler çoktan satılmış tü- kenmiş bile! İşte ona girebilmek için “Ba- sın” falan geçmiyor! Bütün “piston”ları kul- lanıp giriyorum. Aynur’u çoğunuz Yavuz Turgul’un “Gönül Yarası” filminde, Fatih Akın’ın “İs- tanbul Hatırası” filminde söylediği Kürt- çe şarkılardan tanıyabilirsiniz. Hemen belirteyim 3 de albümü var: “Seyir”, “Ke- ce Kurdan”, “Nüpel” adlı üç albüm... Onu böylesi kalabalık bir konserde ilk kez izliyordum. Tunceli’nin Çemişgezek’inden çıkıp (1975 doğumlu) hem Türkiye’de hem Av- rupa ülkelerinde gönülleri fetheden bu sa- natçının, sahnede olağanüstü bir duruşu var. Ama o duruşa geçmeden önce şu- nu belirteliyim: Ses haznesi şaşırtıcı. Se- sinin hem rengi, hem büyüklüğü, hem de o sesi kullanış biçimi çarpıcı. Sesiyle hem bir kitleyi kucaklıyor hem de her bireyle birebir ilişki kuruyor. Yaptığı müzik gele- nekselden çağdaşa uzanıyor. “Etno – caz” diyebilir miyiz? Bilmiyorum... Ama etike- ti ne olursa olsun, insanı alıp bulutların üzerine “uçuruyor”... Sahnedeki duruşuna gelince: Dinleyi- cileri hem sarmalıyor hem de onlarla ara- sına bir mesafe koyuyor. Adeta onları de- netliyor. İzleyiciyi üç dilde Kürtçe, Türk- çe ve Almanca selamladı, ilişkiyi her üç dilde sürdürdü. Hem çok candan, yakın, hem de hiç ama hiç “laubali” değil. Son- suz saygılı. Dinleyicisine saygısı, müzis- yenlerine saygısı, kendine saygısından ve özgüveninden kaynaklanıyor. Onu izler- ken karşımda sanki bin yaşında bir bilge ama aynı zamanda 17’sine yeni basmış bir genç kızı izliyorum duygusuna kapıl- dım. Üç konser de Frankfurt Kitap Fuarı’nda konuk ülke olmamız nedeniyle düzen- lenmişti. Her üç konserin izleyicisi ezici ço- ğunlukla Almanlardı. Üçü de ayakta al- kışlandı. Başta sanatçılar olmak üzere, seçimi yapanlara, emek verenlere, katkıda bu- lunanlara teşekkür ediyorum. zeynep@zeyneporal.com faks: 0 212 257 16 50 ‘Hollywood’dabağımsızfilmleryapmakzor’ ANTALYA (Cumhuriyet Büro- su) - Oscar ödüllü oyuncu Kevin Spacey, Hollywood’un sadece para- ya âşõk olduğunu, bağõmsõz filmler yapmanõn zor olduğunu söyledi. 45. Antalya Altın Portakal Film Festi- vali ve 4. Uluslararası Avrasya Film Festivali’ne sinema dersi ver- mek üzere gelen Kevin Spacey, dü- zenlediği basõn toplantõsõnda, Holly- wood’da, 30 milyon dolar bütçeli filmlere kaynak bulunduğunu ama 10 milyon dolar bütçeli bağõmsõz ya- põmlara bulunamadõğõnõ belirtti. Spa- cey, “Kablolu kanallar var da ora- larda Hollywood’un ilgi gösterme- yeceği siyasi, cesur filmler yapılıp, gösterilebiliyor” diye konuştu. 8 yõl önce tiyatro yapmak üzere Londra’ya taşõndõğõnõ anlatan Spacey, bu durum nedeniyle Hollywood’da unutulma endişesi yaşayõp yaşama- dõğõnõn sorulmasõ üzerine de “Holly- wood’ta unutulmaktan korkmu- yorum. Herkesin yeri doldurulabi- lir. Tek isteğim benim yerime gele- cek olanın, benim kadar sinemaya âşık olması” dedi. Son dönemde Pa- ul Thomas Anderson’õn çalõşmala- rõnõ beğendiğini, Anderson’la çalõşmak istediğini söyleyen Spacey, “Bir de Woody Allen’la çalışmak isterim” diye, mesajõnõ Antalya’dan iletti. Si- nemada bir dönem karanlõk ve kötü karakterleri canlandõrdõğõnõ da anõm- satan Spacey, “Aslında bu rolleri ben bulmadım. Onlar beni buldu. Seven filminde, benim rolüm için başka- sı seçilmişti. Ben çekimlerden 5 gün önce filme katıldım. Senaryo, karakter ve Morgan Freeman ile çalışmak çok güzeldi” diye konuştu. Festival kapsamõnda dün de Can Dündar’õn, sinemalarda 29 Ekim’de gösterime girecek “Mustafa” adlõ Atatürk belgeseli ilk kez seyirciy- le buluştu. Selanik’ten Dolmabah- çe’ye kadar Atatürk’ün hayatõnõ ba- şõndan sonuna mercek altõna alan bel- geselin ardõndan, film ekibi bir söy- leşi düzenledi. Oscar ödüllü Kevin Spacey, Hollywood’un sadece paraya âşık olduğunu söyledi. Beyoğlu bir köylü önderini ağırlıyor İstanbul Haber Servisi - Beyoğlu’ndaki Akşam Sefasõ Restoranõ bu kez bir köylü önderini ağõrlõyor. 60’lõ yõllarõn TİP’li köy muhtarõ ve Genel Yönetim Kurulu üyesi Fevzi Kavuk’un (77) siyasal yaşamõnõ anlatan “Çõnarlõ Köyün Muhtarõ” kitabõnõn konu edileceği kahvaltõlõ toplantõ bugün saat 10.00’da başlayacak. Hasan Öztürk’ün kaleme aldõğõ kitap geçen aylarda TÜSTAV Yayõnlarõ’ndan çõkmõştõ. Saat 13.30’da dia gösterisi ve söyleşi ile sürecek oturumun konuklarõ Fevzi Kavuk ve Hasan Öztürk. (0 212 243 28 26) Türk Dili Kurultayı başlıyor Kültür Servisi - Uluslararasõ Türk Dili Kurultayõ’nõn altõncõsõ yarõn Ankara’da başlõyor. Kurultayõn açõlõşõnõ Cumhurbaşkanõ Abdullah Gül, Başbakan Recep Tayyip Erdoğan ve Devlet Bakanõ Prof. Dr. Mehmet Aydõn yapacak. Bilim ve sanatta Türkiye’nin uluslararasõ alanda tanõtõlmasõnõ sağlayan yabancõ kişilere verilen “Devlet Liyakat Nişanõ”, yabancõ Türkologlara Cumhurbaşkanõ Gül tarafõndan verilecek. Bu yõlki kurultayõn iki ana konu başlõğõ ise doğumunun bininci yõlõ dolayõsõyla Kâşgarlõ Mahmud ve Divanü Lügati’t-Türk ile kabulünün 80. yõlõnda Harf Devrimi olarak belirlendi. NİHAN İNAL M-Gen Gelecek Planlama Merkezi Ku- rucusu ve Fütüristler Derneği Başkan Yar- dõmcõsõ Ufuk Tarhan, dünyanõn en ünlü fü- türüstlerinin konuş- macõ olarak katõlacağõ Fütüristler Zirvesi’nin (Gelecek tasarõmcõsõ) 2008’in 21 Kasõm Cu- ma günü Harbiye’de- ki Lütfü Kõrdar Uluslararasõ Kongre ve Sergi Sarayõ’nda gerçekleşeceği- ni belirterek, “Bu zirvede çok sayıda yerli ve yabancı fütüristler ko- nuşma yapacak. Bu zirvede herkes gelecekle ilgili bir şeyler öğrenecek ve zirve sonrası her bireyin gele- ceğe bakış açısı değişecek” dedi. Fütüristler Zirvesi hakkõnda Cum- huriyet’e bilgi veren Tarhan, Fütü- ristler Zirvesi’nin Bahçeşehir Üni- versitesi’nin desteğiyle gerçekleşti- rildiğini ifade ederek, “Fütüristler Zirvesi 2008’de ‘gelecekte Türki- ye’yi ve dünyayõ neler bekliyor’ so- rusuna yanıt verilecek. Zirveye günümüzün Leonardo Da Vinci’si olarak kabul edilen dünyanın en ünlü fütüristi ve gele- cek tasarımcısı Jac- que Fresco ana ko- nuşmacı olarak katı- lacak. Fresco’nun ya- nı sıra kişisel gelecek planlama metodunun yaratıcısı Dr. Verne Wheelwright, kişisel gen analizleriyle daha uzun, daha sağlıklı ve daha genç geleceğin temellerini atan Dr. Serdar Savaş ve şiirle- ri, denemeleri ve eğitimleriyle ge- leceği yorumlayan şair Yelda Ka- rataş da birer konuşma yapacak” dedi. Tarhan, dünyanõn en ünlü ge- lecek tasarõmcõlarõnõ bir araya geti- ren zirvede Amerika’da başlayan ve Avrupa’yõ etkisine alan finansal krizin kurumsal ve kişisel etkilerinin masaya yatõrõlacağõnõ da vurgulaya- rak, “Zirvede, geleceği planlayarak krizin etkilerini azaltmanın yolla- rı, gelecekteki çalışma modelleri, yaşam koşulları, eğitim modelleri, para ilişkileri, beslenme alışkan- lıkları ve meslekler gibi birçok konu da tartışılacak” dedi. Zirve- de ayrõca katõlõmcõlar için çeşitli et- kinlikler de yapõlacak. Kevin Spacey, Antalya Altõn Portakal Film Festivali’ne sinema dersi vermek üzere geldi Gelecek Tasarõmcõlarõ Zirvesi İstanbul’da yapõlacak Ayasofya’daõşõğõnöyküsü İstanbul Haber Servisi - Fotoğraf sanatçõsõ Tahsin Aydoğmuş’un si- yah beyaz Ayasofya Müzesi karelerinden oluşan kitabõnõn mü- zedeki tanõtõm top- lantõsõna katõlan Kültür Bakanõ Er- tuğrul Günay, bu fotoğraflardan olu- şan serginin açõlõşõnõ da yaptõ. Tahsin Aydoğ- muş, 1979-2003 yõl- larõ arasõnda Aya- sofya Müzesi’nde görevli olduğu dö- nemde çektiği fo- toğraflarõ Shell & Turcas’õn desteğiy- le “Ayasofya” kita- bõnda topladõ. Aydoğmuş’un do- ğal õşõktan yararla- narak çektiği 100’ü aşkõn fotoğrafõn bu- lunduğu “Ayasof- ya” kitabõnõ incele- yen Kültür Bakanõ Günay “Dünyanın en önemli mimari yapıtlarından biri olan Ayasofya ile bütünleşmiş bir yaşamı anlatan bu eser için Tahsin Aydoğmuş’a ve değerli destekle- rinden dolayı Shell’e teşekkür ederim. Ayasof- ya’nın sahiplen- meye çok ihtiyacı var. En yakın za- manda restorasyo- nu tamamlayıp İs- tanbul 2010 Dün- ya Kültür Başken- ti Projesi kapsa- mında dünyanın beğenisine sunul- malı” diye konuştu. Ayasofya Müze- si’ndeki resepsiyon- da söz alan Shell & Turcas CEO’su Ge- orge Spanoudis ise Shell’in desteğiyle yayõmlanan kitabõn sadece Ayasofya’nõn olağanüstü güzellikle- rini değil, insanlõğõn güzele, değerli ve an- lamlõ olana ulaşma yolundaki sonsuz çabasõnõ da anlattõ- ğõnõ söyledi. Kültür ve Turizm Bakanı Ertuğrul Günay sergi açılışına katıldı. (Fotoğraf: VEDAT ARIK)