Katalog

CMYB C M Y B SAYFA CUMHURİYET 19 EKİM 2008 PAZAR 16 KÜLTÜR SANATA BAKIŞ SELMİ ANDAK Fazıl Hüsnü Dağlarca kultur@cumhuriyet.com.tr Sanat dünyasında büyük bir varlığı yitirdik: Fazıl Hüsnü Dağlarca.. Türk şiirinin ölümsüz yaratıcısı Fazıl Hüsnü Dağlarca’yı kaybetmenin üzüntüsü tüm sanat dünyasında bundan böyle erişilmez bir boşluk bırakacak. Fazıl Hüsnü Dağlarca’nın ölümü, sa- dece ülkemizde değil, tüm Avrupa ülkelerinde etki uyandırdı... İstanbul Devlet Opera ve Balesi’nin 2008- 2009 sezonu etkinlikleri, gösterilerini yaptığı Atatürk Kültür Merkezi’nin 2009 hazırlıkları çer- çevesinde bakım ve onarım çalışmaları nedeni ile Kadıköy Süreyya Operası’nda sürdürül- mektedir. Ayrıca Bahçeşehir Belediyesi’nce yaptırılan ve kasım ayı sonunda tamamlana- cak olan 1000 kişi kapasiteli tiyatro salonun- da düzenli temsiller verilecek olması da bildi- rilmiştir. Yeni sozonun hemen başında 22.08.2008 ta- rihinde 6. Bodrum Uluslararası Bale Festiva- li’nde “Güldestan” balesi ile katılan İstanbul Devlet Opera ve Balesi, 26-27 Eylül tarihlerinde Almanya’nın Frankfurt kentindeki Kitap Fuarı’na katılarak “Hüsnü Aşka Dair” isimli bale ile Al- man sanatseverleriyle buluşacak. Yeni sezonumuzun kuramsal açılışını 27 Eylül 2008 Cumartesi günü saat 21.00’de Aya İrini’de. L.V. Beethoven’in ölümsüz ese- ri “9. Senfoni” ile gerçekleştiriyoruz. Eseri devlet sanatçısı Gürer Aykal yönetiyor. Koro şefi Gökçen Koray. Solistler soprano Evren Ekşi, mezzo soprano Lynn T. Çağlar. tenor Hüseyin Likos, bas Zafer Erdaş, orkestra ve koromuzun katılımıyla sanatseverlerimize su- nacağımız 9. Senfoni ekim ayı içinde Süreyya Operası’nda da devam edecek. 2008-2009 sezonunda sergileyeceğimiz ye- ni eserlerin yanında, geçen dönemin büyük il- gi ve beğeni kazanan eserlerini, henüz izleye- memiş veya yeniden izlemek isteyen seyirci- lerimizi düşünerek tekrarlamayı görev bildik. Bu bağlamda Mozart’ın “Sihirli Flüt” operası G. Donizetti’nin “Don Pasquale” komik ope- rası ile K. Altın’ın “Hüsnü Aşka Dair, Hayatın İçinden” ve P.İ. Çaykovski’nin “Fındıkkıran” ba- leleriyle S. Yalçın’ın düzenlemeleriyle seslen- dirilen halk türkülerimizden oluşan “Folklora- ma” bu sezonda sahnelenecek eserlerden bazıları. “Heidi” “Sihirbaz Oz”, “Mutlu Prens” ve “Elma Kurtları” çocuk oyunlarımız sezon bo- yunca küçük izleyicilerimizi eğlendirirken eğit- meye devam edecek. Sezonumuzun ilk yeni balesi “Kamelyalı Kadın”ın müziği G. Verdi / P. Mascagni / A. Berlog’un düzenlemesiyle oluşmuş. Koreografı ve dramaturjisi Mehmet Balkan’a ait olan eseri Balkan sahneye ko- yuyor. İki perdelik neoklasik balenin prömiye- ri 28 Ekim Salı günü saat 20.00’de Kadıköy Sü- reyya Operası’nda gerçekleşecek. “Kamelya- lı Kadın”ın dekorları Tayfun Çebi, kostümleri Olaf Zambek/Derya İnci, ışık tasarımı Meh- met Salkım ve Ahmet Defne’ye ait. Bu yõl Türkiye’nin onur konuğu olduğu 45. Frankfurt Kitap Fuarõ, bugün sona eriyor DağlarcaFrankfurt’tasaygõylaanõlõyor Deli Dumrul Ukrayna’da Kültür Servisi - Trabzon Devlet Tiyatrosu 20 - 22 Ekim tarihleri arasõnda Homo Ludens (Oynayan Adam) festival komitesi tarafõndan Ukrayna Nikolayev’de düzenlenen Karadeniz Kulübü 3. Tiyatro Festivali’ne, Güngör Dilmen’in yazdõğõ Deli Dumrul adlõ oyunla katõlacak. Yücel Erten’in yönettiği oyunda Fatih Topçuoğlu, Zeynep Ekin Öner, Şebnem Dokurel, M. Fatih Dokgöz, Erşan Utku Ölmez, M. Ceyhun Gen ve Sinem Şahin rol alõyor. Dağlarca’yõ kaybetmenin hüznüyle gezdim “Contemporary İstanbul” fuarõnõn koridorlarõnõ Resim sanatõnõn ‘hal’i... Dağlarca gibi bir büyük şair Fransa, Alman- ya ya da İngiltere’de yaşamõş olsaydõ, o ülkele- rin dillerinde bunca güzel eserler verseydi, o ül- kelerin “ses bayrağı” olan dillerini yüceltseydi, ölümünün ardõndan tüm ülkede yas ilan edilip bayraklar yarõya indirilir miydi?.. Frankfurt Kitap Fuarõ’nda “Türkiye” yõlõ ol- masõndan, orada yapõlan “tanıtım” etkinlikler- den daha önemlidir, bu sorunun yanõtõ ve dilini, edebiyatõ gerçekten sevenlerin, yani bu konuda “pazarlama” kaygõsõ olmayanlarõn yanõt karşõ- sõndaki mahcubiyeti ve de suskunluğu… Türkçenin en güzel şiirlerinin yankõlandõğõ Dağlarca’yõkaybetmeninhüznüylegezdim“Con- temporary İstanbul” fuarõnõn koridorlarõnõ… Bedri Baykam’õn eserlerini hayranlõkla izlerken, aklõmda Dağlarca’nõn “Almanya’larda Çöpçü- lerimiz” şiirinin dizeleri vardõ: Ne duruyoruz, ay- lõkbinyeşilmark,/Varalõm,dağõlalõm,kartalAna- dolu’dan yeryüzüne./ Beyler altõn uykularõndan uyanmak üzre,/ Hadi yollarõnõ temizleyelim… Harun dayõm, işçi olarak çalõşmak için gitti- ği Almanya’dan göndermişti… Öyle harika bir kartpostaldõ ki, günlerce yastõğõmõn altõna koya- rak uyumuştum. Ağacõn dalõna konmuş bir kuş vardõ üstünde… Ama ne kuş!.. Parmağõm sanki kartõn içine girecek, onu ürküterek kaçõracak gibiydi… Bedri Bay- kam’õn son resimleri karşõsõnda öylece kalakalmam, hayranlõkla seyretmemin nedeni de, sanatçõnõn o kartpostallarõn büyüsü üzerine duyarlõğõnõ aktarmasõ oldu. Neler yok ki, Baykam’õn resimlerinde; Van Gogh’un gökyüzü, minya- türlerden kopup gelen bir kalyon, Picasso’nun bakõşlarõ, Ayhan Işık’lõ bir öpüşme sahnesi… Bugün ser- ginin son günü… Mutlaka ama mutlaka gidin ve Lütfi Kõrdar’daki bu resimleri görün. Ressam Yusuf Kâtipoğlu Kuzguncuk’un sa- kinlerindendir. Böyle dediğime bakmayõn, o ko- ca yüreğinde çağlayanlar taşar, Yusuf Reis’in… Asmalõmescit’teki atölyesine gitmek için her gün Üsküdar’dan vapura biner sanatçõ... Ve, her gün, cebindeki kâğõtlara Kõz Kulesi’nin resmini yapar. Böylelikle “Kız Kulesi’nin Günlüğü” tu- tulmuş olur. Aslõnda, Kâtipoğlu ustamõz, her gün elinde kalem, vapurun penceresinden Kõz Kule- si’ne bakarak bir keman gibi kendini akort et- mektedir.Sanatçõnõncoşkusu,hüznü,özlemi,umu- du, kõzgõnlõğõ, o günkü ruh hali Kõz Kulesi şeklinde kâğõda yan- sõyor. YusufKâtipoğlu’nun“Kız Kulesi Günlüğü” fuarda, Teksin Sanat Galerisi’nde sizleri bekli- yor… Onay Akbaş “bitme- miş”lerinden daha çok getirme- liydi. Ne yazõk ki, fuarda beş tab- loylayeralõyorsanatçõ…Modern sanatõn en özgün, en ele avuca sõğmaz eserlerini üreten Ak- baş’tan bir sonraki fuara daha çok tabloyla katõlmasõnõ bekliyorum. Sanõrõm alçakgönüllüğünde, sanatçõnõn, Paris’teki atölyesinde komşusu olan heykeltõraş Jack Vap- narsky’nin eserlerine de yer açma çabasõ yer alõ- yor… Arjantin kökenli heykeltõraşõn eserlerinin hareket ettiklerini söylesem, eminim onlarõ bul- manõz zor olmayacaktõr!.. Mehmet Uygun’un, her birinin karşõsõndan ay- rõlmak istemediğim resimleri, fuarõn en etkileyi- ci bölümlerinden birini oluşturuyor. Öyle bir dün- yasõ var ki Uygun’un, ne zaman resimleriyle kar- şõlaşsam, düş duvarlarõm yõkõlõyor!.. Evet, düş- lerimizin de yõkõlmasõ gereken duvarlarõ olduğunu anlatõyorUygun’untablolarõ…Okadargüzeleser- ler var ki fuarda; Mahmut Karatoprak, Mark Kostabi,MerihAkoğul,BurhanDoğançay,Gü- zide İslamoğlu, Gönül Nuhoğlu, Tamer Aydın ve daha niceleri… Hele ki, Kemal Tufan’õn üç tekerlekli bisikleti, Emine Konuk’un aynalarõ!.. Özgür ve Deniz Şamlı kardeşler, yanõma ge- lip, birlikte fotoğraf çektirmek için izin istediler… Erciyes Üniversitesi Resim Bölümü’nde oku- yorlar. Sergiye gelebilmek için Kayseri halinden bir kamyona binmişler… Ve aynõ yolla geri dö- necekler; yani, İstanbul halinden Kayseri’ye gi- den bir kamyonla!.. Anladõm ki, tüm bu eserler aslõnda bu iki güzel insan için bir araya toplan- mõş. Fuarõn tenhalaştõğõ son dakikalarda, alkol de- nizinde polemik kulaçlarõ atan “sanatçı”larõn bir- kaçõna tanõk olunca, Şamlõ kardeşlerin kamyon yolculuğu umutla doldurdu içimi. Yolunuz açõk, sözüm ona “marjinal”liğin çamurlu yollarõndan uzak olsun; sözleri, dünyalarõ Erciyes’in karla- rõ kadar ak olan ressam kardeşler!.. ZEYNEP ALTAY FRANKFURT - Frankfurt Kitap Fua- rı Türkiye etkinliklerinde program dõşõ da ol- sa Türk şiirinin anõt şairlerinden Fazıl Hüs- nü Dağlarca saygõyla anõlõyor. Şiiri ve ya- şamõ farklõ dönemleriyle ele alõnõyor, şiirle- ri okunuyor. Programlõ etkinliklerden biri olan “Türk- çenin Ses Bayrağı Fazıl Hüsnü Dağlarca” başlõklõ okuma önceki gün FKF Türkiye Ulu- sal Standõ’nda yapõldõ. Okumaya Enver Er- can moderatörlüğünde, Önay Sözer, Arife Kalender ve Haydar Ergülen katõldõ. Al- manca-Türkçe çeviriyle yapõlan okumayõ Önay Sözer Almanca yaptõ. İlgiyle dinlenen etkinlikte şiirlerinden örnekler vererek ko- nuşan Kalender, onun şiirinin her dönemin memleket manzarasõnõ gösterdiğini söyledi. Sözer, Dağlarca’nõn şiirini bir sözcük ve dil yoğunlaştõrmasõ olarak açõkladõ. Ergülen, onun şiire adanmõş bir ömür sürdüğünü, onun tümüyle imgelerle düşünmesi düz ya- zõya da gerek duymamasõnõ açõklayabilir vurgusunu yaptõ. Ercan’õn davetiyle şiir oku- maya dinleyiciler arasõnda bulunan Ataol Behramoğlu, Mustafa Şerif Onaran, Ege- men Berköz, Rüştü Asyalı, Hilmi Yavuz, Refik Durbaş, Tarık Günersel ve diğerle- ri de katõldõ. “1968 Edebiyatı ve Edebiya- ta Yansıması” başlõklõ panel Gençlik ve Kül- türDerneği/JugendundKulturvereine.V.Lo- kali’nde gerçekleşti. Müge Sökmen’ìn yö- nettiği panele Zeynep Oral, Deniz Kavuk- çuoğlu,SennurSezerveGülsümCengizka- tõldõ. Deniz Kavukçuoğlu, o yõllarda yaşadõğõ Almanya başta olmak üzere Avrupa 68’ìnin protesto eylemlerinin sol bir omurgada, sos- yal bilimsel, felsefi birikimli gençlik çevre- lerinde geliştiğini anõlarla anlattõ. Sennur Sezer ise, aynõ dönemi Türkiye’de yaşayan bir aydõn olarak 50’lerden başlayarak ele al- dõ. En anlamlõsõ da Sezer’in, bu dönemleri bü- yükbirustalõklaDağlarcaşiiriyleörneklemesi oldu. Tiyatro özelinde sanatõ üzerine konu- şan Zeynep Oral, 60’lõ yõllarda sanatlar ara- sõnda sõnõrlarõn kalktõğõnõ, devlet tiyatrosu dõ- şõnda gelişen özel tiyatrolarõn kendi içinde de çeşitlendiğini, kitaplarõn çevrildiğini, Meh- met Ulusoy, Ast, Dostlar gibi nitelikli ör- neklerinyanõsõradevrimcilikletiyatrosanatõnõ karõştõranlar olduğunu ileri sürdü. Gülsüm Cengiz ise çocuk edebiyatõmõza etkileri üze- rinde durdu. Gülsüm Cengiz, Zeynep Oral, Müge Sökmen, Deniz Kavukçuoğlu, Sennur Sezer (soldan sağa). ‘Türk kitaplarına ilgi büyük’ Kültür Servisi - Frankfurt Kitap Fuarõ’nõn onur konuğu, “Bütün Renkleriyle Türkiye” sloganõyla yola çõkan Türkiye Ulusal Yürütme Kurulu, fuarõn uzman ziyaretçilere açõk oldu- ğu günlerin sonu olan dün dü- zenlediği basõn toplantõsõnda, çalõşmalarõn ara bilançosunu çõ- kardõ. Toplantõyõ açan Frank- furt Kitap Fuarõ Basõn Sözcü- sü Thomas Minkus, Türkiye haberlerinin tüm medyada umulanõn çok üstünde çõktõğõ- nõ ve kitapçõlarda her konuda- ki Türk kitaplarõnõn alõcõ bul- duğunu memnuniyetle açõkladõ. Fuar kapsamõnda sürdürülen oku- ma programlarõ, paneller, sergiler, müzik, dans, tiyatro ve sinema gös- terimlerinin gelen ziyaretçiler ve ba- sõn tarafõndan umulanõn üstünde ilgi gördüğünü açõkladõ. Yazar ve yayõn komitesi alanõnda Ulusal Ko- mite Eşbaskanõ yayõmcõ Müge Gür- soy Sökmen, “Türkiye, 100 dola- yõnda yayõnevi ve 350 yazar ile ken- dini Frankfurt Kitap Fuarõ’nda ta- nõttõ. Temel hedefimiz, fuar ziya- retçilerine Türk edebiyatõnõn çe- şitliliğini ve ülke kültürünün çok katmanlõlõğõnõ yansõtmaktõ” de- di. Sökmen, fuara iyi hazõrlanan yayõncõlardan, özellikle yurtdõ- şõ irtibatlar ve lisans satõşõ ko- nusunda büyük başarõ elde et- tikleri yönünde geri bildirimler aldõklarõnõ söyledi. Yaşar Ke- mal gibi kendine yer edinmiş yazarlarõn yanõ sõra, genç ya- zarlarõn ve yeni yeteneklerin de uluslararasõ ilgi çektiklerini açõkladõ. Ulusal Yürütme Ko- mitesi Eşbaşkanõ Ümit Yaşar Gözüm ise şimdiden başarõlõ sonuçlarõ alõnmaya başlayan fuarõn olumlu yansõmalarõnõn orta ve uzun vadede de kalõcõ ola- cağõna inandõklarõnõ söyledi. Devam etmekte olan onur konu- ğu sunumunun, bugün Türkiye’nin statüsünü gelecek yõlõn onur konu- ğu Çin’e törenle devrederek sona ereceği açõklandõ. Kitap Fuarı temsilcisi Thomas Minkus ve Türkiye Ulusal Komitesi.