Katalog

SAYFA CUMHURİYET 5 NİSAN 2007 PERŞEMBE 10 Royal: Sarkozy yalancı ? Dış Haberler Servisi Fransa’da yaklaşan devlet başkanlığı seçimleri öncesinde iki güçlü aday arasındaki söz düellosu, sosyalistlerin adayı Segolene Royal’ın UMP lideri Nicolas Sarkozy’i “yalancı’’ olmakla suçlaması sonucu daha da kızıştı. Bir televizyon kanalında konuşan Royal, “Bay Sarkozy bir yalancı; bir yalancı mı bu cumhuriyeti yönetecek’’ dedi. DIŞ HABERLER dishab?cumhuriyet.com.tr İran Cumhurbaşkanı esirleri İngiliz halkına hediye ederken 15 denizciyi esir alan İran askerine de madalya taktı Ahmedinejad askerleri ‘affetti’ Dış Haberler Servisi Tahran ile Londra arasında iplerin gerilmesine neden olan esir asker krizi dün 15 İngiliz denizcinin serbest bırakılmasıyla sona erdi. İngiliz askerler serbest bırakıldıktan sonra Tahran’daki İngiliz Büyükelçiliği’ne teslim edildiler. Tüm dünyanın dikkatle izlediği gerginlik dün İran Cumhurbaşkanı Mahmud Ahmedinejad’ın düzenlediği basın toplantısında, 23 Mart’ta ülke karasularını ihlal ettikleri gerekçesiyle Basra Körfezi’nde esir alınan 15 İngiliz askerin serbest bırakılacağı yönündeki açıklamasıyla aşıldı. Önceki gün yapılması planlanan ancak düne ertelenen basın toplantısında Londra yönetimine ağır eleştiriler yönelten Ahmedinejad, İngiliz askerlerini esir alan Devrim Muhafızları Komutanı’na üçüncü dereceden cesaret madalyası verdi. Çok sayıda yerli ve yabancı gazetecinin izlediği basın toplantısında Ahmedinejad, İran güçlerinin ülke sınırlarını büyük bir cesaretle savunduklarını belirterek İngiliz askerlerini esir alanlara teşekkür etti. “İran halkı, sınırlarının ihlal edilmesinden rahatsız” diyen Ahmedinejad, İngiliz askerleri gözaltına alan geminin komutanı Amiral Ebulkasım Amangah’a madalya taktı. Bütün bakanların katıldığı toplantıda Ahmedinejad, “İran halkını temsilen, sınırlarımızı büyük bir cesaretle savunduğunuz ve saldırgan İngiliz askerlerini gözaltına aldığınız için bu üçüncü dereceden cesaret madalyasını size takdim ediyorum” diye konuştu. Ahmedinejad, “Haklarımızda ısrar ederken, bu 15 denizci affedilmiştir ve özgürlükleri İngiliz halkına hediye edilmiştir” dedi. Castro’dan etanol uyarısı ? Dış Haberler Servisi Küba Devlet Başkanı Fidel Castro, dün Granma gazetesinde yayımlanan son makalesinde, ABD’nin enerji politikalarının “mutlak soykırıma’’ neden olabileceğini söyledi. “Soykırımın Küreselleşmesi’’ başlıklı makalesinde Başkan George W. Bush’un tarım ürünlerinden etanol elde etme politikasının “3 milyardan fazla insanı’’ açlıktan ölmeye mahkum ettiğini söyleyen Küba lideri, doğalgaz ve petrol kaynaklarını ele geçirmek için çıkacak bir savaşın “tüm insan ırkını mutlak soykırıma sürükleyebileceği’’ uyarısında bulundu. S erbest bırakılan İngiliz askerleriyle el sıkışan Ahmedinejad, İngilizleri esir alan komutana madalya taktı. İngiliz askerlerinden birinin de Ahmedinejad’a “Bizi bağışladığınız için size minnettarız” dediği belirtildi. Bırakılan İngilizler basın mensuplarına el salladıktan sonra Tahran’daki İngiliz Büyükelciliği’ne teslim edildiler. (REUTERS /AP) dinejad, Blair hükümetinin “medya şovu” yapma yolunu seçtiğini ve konuyu BM Güvenlik Konseyi’ne götürdüğünü kaydetti. Ahmedinejad, “İngiliz halkı hükümetlerine askerlerinin İran karasularında ne işleri olduğunu sormalı” diye konuştu. BM Güvenlik Konseyi’ni de hedef alan İran Cumhurbaşkanı, bu organın Ortadoğu ve Irak’ta şiddeti engelleyemediğini kaydetti. Ahmedinejad, ABD ve İngiltere’nin Konsey’de dokunulmazlıkları olduğunu ve hiçbir ülkenin bu ikisi hakkında şikâyette bulunamadığını da sözlerine ekledi. Ahmedinejad, basın toplantısını tamamladıktan sonra Cumhurbaşkanlığı binasına geçti. Burada hükümet üyeleriyle birlikte 15 İngiliz askeriyle teker teker tokalaştı ve sohbet etti. Ahmedinejad, sivil giyimli İngiliz askerlerine artık serbest olduklarını söyledi. Askerler Tahran’daki İngiltere Büyükelçiliği yetkililerine teslim edildi. İngiliz askerlerinden birinin de Ahmedinejad’a “Bizi bağışladığınız için size minnettarız” dediği belirtildi. İngiltere Başbakanı Tony Blair, İran’ın esir aldığı 15 İngiliz askerinin serbest bırakılmasından memnuniyet duyduğunu açıkladı. Gazetecilere açıklama yapan Blair, askerlerin esir alınışından bu yana ölçülü, metanetli ve sakin davrandıklarını söyledi. Blair, İran halkına karşı kötü niyet beslemediklerini de belirtti. Suriye önemli rol oynadı Suriyeli yetkililer, Şam yönetiminin, İran’ın esir aldığı İngiliz askerlerin serbest bırakılmasında önemli rol oynadığını söylediler.SKY televizyonu da, diplomatik kaynaklardan aldığı bilgilere dayandırdığı haberinde, Suriye ile Katar’ın, sorunun giderilmesinde önemli rol oynadıklarını duyurdu. Kuveyt’te yayımlanan bir gazete, sorunun çözümü sürecinde Suriye’nin çaba harcadığını yazmış ve bu bilgi de Suriye’nin Londra Büyükelçiliği tarafından doğrulanmıştı. Ahmedinejad’ın basın toplantısından önce Tahran ve Londra arasında yaşanan esir asker krizinin çözümü için iki ülke arasında doğrudan görüşmelere başlandığı belirtilmiş, Blair’in dış politika başdanışmanı Sir Nigel Sheinwald ile İran Ulusal Yüksek Güvenlik Konseyi Genel Sekreteri Ali Laricani’nin önceki gece telefonla görüştükleri kaydedilmişti. CNN’in binasında cinayet ? Dış Haberler Servisi Uluslararası haber kanalı CNN’in Atlanta’daki merkez binasında bir adam eski kız arkadaşını vururak öldürdü. Polis tarafından yapılan açıklamada CNN’e bağlı otelin girişinin yakınında bir adamla kadının tartıştığını ve adamın silahını çekerek kadını vurduğunu bildirdi. Olayda, otelde çalışan 22 yaşındaki Clara Riddles hayatını kaybederken saldırgan Arthur Mann güvenlik güçlerinin açtığı ateş sonucu yaralandı. Ahmedinejad konuşmasında İngiltere Başbakanı Tony Blair’i de hedef aldı. İngiliz askerlerin İran karasularını ihlal ettiklerini itiraf ettiklerini söyleyen Ahmedinejad, “Sayın Blair’den ordu personelini doğruları söylediği için yargılamamasını istiyorum” diye konuştu. İngiltere’nin kendilerine İran karasularını bir kez daha ihlal etmeyeceğine yönelik mektup yolladığını belirten Ahmedinejad, ancak bunun askerlerin serbest bırakılmalarıyla ilgisi olmadığını sadece İslamın hoşgörüsü olduğunu kaydetti. Londra yönetimi bugüne kadar askerle rinin İran karasularını ihlal etmediğini savunuyordu. Ahmedinejad, konuşmasında Blair’i uluslararası gerginliği artırmak, nükleer silahları modernize etmek ve diğer ülkeleri işgal etmek yerine adalet ve erdemliliğe dönmeye çağırdı. Blair’i 15 esir denizci arasında yer alan kadın asker konusunda da eleştiren İran lideri, “Çocuğu olan bir kadına neden denizde devriye gezmek gibi bir görev veriyorlar” ifadesini kullandı. İngiltere’nin 13 günlük krizi yönetme biçimine ağır eleştiriler yönelten Ahme Belgrad Ahtisaari’yi istemiyor K Polis, hükümet yanlıları ile devlet başkanı yanlıları arasında bir olay çıkmasını önlemek için Kiev’de ayrı ayrı gösteri yapan iki grubun arasında barikat oluşturdu. (Fotoğraf: AP) ERKÜK ÖNERİSİ Kosova oturumu sıkıntılı başladı Dış Haberler Servisi sova için önerilen planı “tek Kosova’nın nihai statüsüne yanlı’’ olarak değerlendiren karar vermek için toplanan Kostuniça, oturumun ardınBM Güvenlik Konseyi otu dan basına yaptığı açıklarumunda konuşan Sırbistan mada, “Egemen devletleBaşbakanı Başkanı Voyis rin toprak bütünlüğüne lav Kostuniça, BM Kosova saygıyı öngören BM Sözleşözel temsilcisi mesi’nin temel ilMartti Ahtisakeleri doğrultusunari’nin tek yanlı da uzlaşmaya varolduğu gerekçesiymamız gerektiğini le görevden alındüşünüyorum’’ dimasını istedi. ye konuştu. Rusya’nın BM Rusya, KostuniBüyükelçisi Vitali ça’nın Belgrad ve Çurkin’in girişiKosova arasındaki miyle Güvenlik müzakerelerin deKonseyi’nde gövam etmesi talebini rüşlerini aktarma M. Ahtisaari desteklerken Franolanağı bulan Kossa Moskova’nın sütuniça, Ahtisaari’nin Koso recin ilerlemesini yavaşlatva’nın uluslararası gözetim ma girişimlerini “tehlikeli’’ altında bağımsız bir devlet ol olarak niteledi. masını öngören planını red1999’dan beri BM denetidederek Sırbistan sınırları minde olan Kosova’nın niiçinde “kapsamlı özerklik’’ hai statüsü için BM gözetiseçeneğini savundu. minde Belgrad ve Kosova Arnavutların çoğunluk, arasında 15 aydır devam eden Sırpların azınlık olduğu Ko görüşmeler sonuç vermedi. Barzani 2 milyar doları geri çevirmiş Dış Haberler Servisi Suudi Arabistan’ın Mesud Barzani’ye Kerkük’ten vazgeçmesi için 2 milyar dolar önerdiği, Barzani’nin ise bu öneriyi reddettiği öne sürüldü. Irak’ta yayımlanan El Bien el Cedide gazetesinin Irak yönetimine yakın kaynaklara dayandırdığı haberine göre Suudi Arabistan, Kuzey Irak’taki Kürt bölgesel yönetiminin başkanı Mesut Barzani’ye ve Irak Başbakan Yardımcısı Berham Salih’e, geçen ayki Suudi Arabistan ziyaretleri sırasında Kerkük’ün Kuzey Irak’a dahil edilme talebinin 10 yıllığına dondurulması karşılığında 2 milyar dolar ödeme teklifinde bulundu. Barzani ve Salih’in ise “Kürtlerin kent üzerindeki tarihsel haklarından’’ taviz vermeyi reddettikleri ve Riyad’ın önerisini geri çevirdikleri öğrenildi. Yeni Irak Anayasası’nın 140’ıncı maddesi Kerkük’ün statüsünün belirlenmesi için bu yıl içinde kentte bir referandum yapılmasını öngörüyor. Asya’nın en zengin kadını öldü ? Dış Haberler Servisi Asya’nın en zengin kadını olarak bilinen Nina Wang, tanı konulamayan bir hastalık nedeniyle önceki gün ardında 4.2 milyar dolarlık servet bırakarak öldü. Forbes Magazine’e göre Wang, Asya’nın “en zenginler” listesinde 35. sırada yer alıyordu. Ukrayna’da miting savaşı DENİZ BERKTAY KİEV Ukrayna Devlet Başkanı Viktor Yuşçenko’nun parlamentoyu feshetme kararının anayasaya uygunluğunu değerlendirecek olan Anayasa Mahkemesi’nin Başkanı İvan Dombrovski istifa etti. Başbakan Viktor Yanukoviç, Anayasa Mahkemesi Başkanı’nın dün “baskılara dayanamayarak istifa ettiğini’’ söyledi. Rahatsızlandığı için hastaneye kaldırıldığı belirtilen İvan Dombrovski basına açıklama yapmazken, Anayasa Mahkemesi üyeleri başkanın istifasını kabul etmediklerini açıkladılar. Eski Rusya Başbakanı ve Rusya’nın Ukrayna Büyükelçisi Viktor Çernomırdin ise kişisel görüşünün yeni seçimlerin Ukrayna’ya yarar getirmeyeceği yönünde olduğunu söyledi. Başkent Kiev’de dün yine binlerce kişi Yuşçenko’nun parlamentoyu feshetme ve erken seçime gitme kararını protesto etti. Yuşçenko’nun azınlığın başkanı olduğunu ve Ukrayna halkını temsil etmediğini savunan göstericiler, Devlet Başkanı’nın bu kararının anayasaya aykırı olduğunu vurguladılar. usya’da 5200’ü aşkın semt pazarı bulunuyor. Toplam mal satışlarının yaklaşık beşte biri perakende satış merkezlerinde gerçekleşiyor. Ama Rusya halkının hayatında bu kadar önemli yer tutan semt pazarlarının dörtte biri kapanmanın eşiğinde. Çünkü 1 Nisan’dan itibaren yabancı ülke vatandaşlarının pazarlarda satıcılık yapması yasaklandı. Oysa başta Moskova olmak üzere Rusya pazarlarında satıcılar en çok, Azeri, Gürcü, Özbek, Tacik ve öteki yabancı kökenli insanlardı. Aslında bu olay yeni değil. Her şey Rusya’da milliyetçiliğin güçlenmesiyle ve bazı kentlerde Ruslarla başka etnik gruplar arasında gerginlik ve çatışmaların çıkmasıyla başladı. Giderek yabancılara karşı tepkiler yoğunlaştı ve Başbakan Fradkov, 15 Kasım 2006’da bir yasa yayımlayarak, 2007 sonuna kadar semt pazarlarında yabancıların çalışmasını sınırladı. Pazarların Ulusal Kurtuluş Günü R atı’nın büyük gürültü kopararak desteklediği “renkli devrimler” ne oldu? B Ekonomik ve siyasi istikrarını bir türlü pekiştiremeyen Gürcistan, bütün ümidini NATO’ya üye olabilmek için “Rusya’yla didişme” taktiğine bağlamış durumda. Kırgızistan, hükümet değişikliklerinden ve siyasi kargaşadan bir türlü kurtulamıyor. Ukrayna’nın durumu ise daha beter... Kiev’de 2004 yılında gerçekleşen “turuncu devrim” ile Batı yanlısı Yuşçenko iktidara gelmişti. Ancak kısa sürede popülaritesini kaybetmiş, geçen yaz da rakibi Yanukoviç’in Başbakan olmasına engel olamamıştı. Moskova yanlısı komünist ve sosyalistlerle ittifak yaparak parlamentoda çoğunluğu sağlayan Başbakan Yanukoviç, birkaç ay içinde iç ve dış politikaya hâkim oldu. (Batılı gazetecilerin ısrarla yazdıklarının tersine, Yanukoviç’in “Rusya yanlısı” olmadığını daha önce bu köşede belirtmiştik.) PERŞEMBENİN GELİŞİ HAKAN AKSAY [email protected] Önce Rusya yurttaşı olmayanların içki ve ilaç satması yasaklandı. Sonra 15 Ocak’ta çıkarılan göçmenler yasası ile, nisan ayına kadar pazarlardaki satıcılar arasında yabancıların oranının yüzde 40’ı geçmemesi sağlandı. Ve 1 Nisan’da da pazardaki yabancıların kotası sıfıra indirildi, yani pazarlar başta olmak üzere parakende satış yapmaları tümüyle yasaklandı. Aslında Rusya yönetiminin kaygıları büsbütün temelsiz değil. Rusya’ya yılda 22 milyon yabancı geliyor. Eski Sovyet ülkeleri yurttaşlarının çoğu vizesiz giriş yapıyor. Yasadışı yabancı işçilerin sayısının 10 milyona yaklaştığı söyleniyor. Ama pazarlar konusunda hükümet, vur deyince öldürdü. İşin ilginci, Ruslar pazarlarda satıcılık yapmaya pek istekli değil. Bu durumda yabancılarla birlikte genel olarak satıcı da kalmıyor pazarlarda. Sonuçta fiyatlar artıyor. Hatta bazı pazarlar kapanmanın eşiğine geliyor. Ukrayna’da ‘Turuncu Tehlike’ Üç türlü yalan vardır: Yalan, kuyruklu yalan ve istatistik. Bernard Shaw Alternatifsizlik... Lider Putin semt pazarlarından birini bizzat denetlemeye gider. Kafkasyalı bir satıcıyı koca bir karpuzla tek başına somurturken görür. Yanına yaklaşıp sorar: Karpuzun kaça? Satmıyorum. Neden? İstediğin parayı veririm. Peki, seç o zaman! Ne seçeyim? Zaten bir karpuzun var... Biz seni nasıl başkan seçmiştik ki?.. Başbakan ve müttefiklerinin çeşitli ko’nun yetkilerini sınırlayacak girişimyöntemlerle parlamentoda Ukrayna lerden vazgeçtiğinin güvencesini verAnayasası’nı değiştirerek kendisini tümesi gerekecek... müyle etkisizleştirmeye yetecek çoYa kısa bir “ateşkes” sonrası milğunluğa erişecekleri anın yaklaştığını letvekilleri ve başkanlık seçimleri dühisseden Yuşçenko, parlamentoyu lağzenlenecek (bu durumda siyasi güçvetme kararı alıp olağanüstü milletveler tablosu bugüne benzer biçimde kili seçimlerinin 27 Mayıs’ta yapılacaoluşabilir, ama Yanukoviç ve Timoğını ilan etti. şenko’nun güçlenmesi, Yuşçenko’nun Ancak Yanukoviç ve parlamento çoise sahneden çekilmesi gündeme geğunluğu bu kararı tanımayacağını açıklebilir)... layarak, halkı demokrasiyi korumak Ya da daha sert senaryolar uygulaiçin harekete geçmeye çağırdı. nacak... Bu arada Savunma Bakanı Gritsen??? Ukrayna’daki siyasi krizin arkasında, ko bir açıklama yaptı ve ordunun, başUkrayna zaten son yıllarda Batı yankomutanı sayılan Başkan Yuşçenko’yu “Turuncu devrim” için bir deneme daha yapılmasını lısı ve Rusya yanlısı kentler olarak nedesteklediğini söyledi. redeyse ikiye ayrılmış durumda. Başisteyen ABD’nin bulunduğu öne sürülüyor. Tüm bu gelişmelerin, iç savaş potankan ile Başbakan ve parlamento arasiyeli taşıdığını gören Rusya, G8 ve Avrupa dım etmezse Rusya bizi yutabilir” dedi. sında anlaşma sağlanamazsa, bunun ülkenin Ukrayna’daki karışıklığın “İran’a müdaha bölünmesine yol açabilecek kanlı gelişmeler Birliği’nin, tarafları sükunete ve uzlaşmaya le hazırlığı öncesinde Rusya’nın ilgisini da doğurabileceğinden korkuluyor. davet eden çağrıları sonuç vermedi. ğıtmak isteyen ABD’nin işaretiyle başladı??? Kiev’deki ortam, Moskova’daki 1993 sonÖte yandan ABD’nin, Ukrayna’nın son dö ğını” savunan bazı Rus yorumcular, reytingi baharını andırıyor. O zaman Başkan Yeltsin, nemde iyice güç kaybeden Batı yanlısı Dev yüzde 50’den yüzde 8’e düşen Yuşçenko’nun Rusya parlamentosunu dağıtmış, milletvekillet Başkanı Yuşçenko’nun yerine, eski baş siyasi hayatının sona yaklaştığını, Timoşen leri ise direnişe geçmişti. Sonuçta ortaya çıbakanlardan Bayan Timoşenko’yu destek ko’nun ise “kaos ortamından yarar bekle kan iç savaş kıvılcımları, parlamento binasılediği öne sürülüyor. Bir iddiaya göre, ABD’nin diğini” vurguluyor. nın tanklarla bombalanmasının ardından güç??? elinde Timoşenko’nun milyonlarca dolarlık lükle bastırılmıştı. Bundan sonra ne olabilir? yolsuzluklarıyla ilgili kanıtlar var ve WashingUkrayna’da istikrarsızlık, tüm Karadeniz Ya taraflar bir şekilde uzlaşacak... Bunun için bölgesi, en başta enerji hatları dolayısıyla ton gerekirse bu kozu da şantaj yapmak için elinde tutuyor. Batı’ya sadakatte şu ana ka Yuşçenko’nun parlamentoyu dağıtan kararı Rusya, Avrupa ve kuşkusuz Türkiye açısındar kusur işlemeyen Timoşenko, “ABD yar nı iptal etmesi, parlamentonun ise Yuşçen dan tehlikeli gelişmelere yol açabilir. CUMHURİYET 10 K