Katalog

26 EYLÜL 2006 SALI CUMHURİYET SAYFA DIŞ HABERLER Barroso: Genişleme durdurulmalı ? BRÜKSEL (AA) AB Komisyonu Başkanı Jose Manuel Barroso, AB’nin yeni ülkeleri kabul etmeden önce anayasa sorununu çözmesi gerektiğini söyledi. Barroso, Fransa Başbakanı Dominique de Villepin ile görüşmesinin ardından yaptığı açıklamada, ‘‘Anayasa sorununu aşmadan genişlemeyi sürdürmek akıllıca olmaz’’ dedi. AB Komisyonu Başkanı, Bulgaristan ve Romanya’nın katılımından sonra yeni ülkeler için yeni anayasanın gerekli olduğunu ifade etti. Öte yandan, Avrupa Parlamentosu genel kurulu, Hollandalı Hıristiyan Demokrat üye Camiel Eurlings tarafından kaleme alınan Türkiye raporunu bugün görüşecek. Raporda Türkiye’nin AB üyeliği öncesinde ‘‘Ermeni soykırımı’’ savını tanıması gerektiği, Pontuslu Rumlara ve Süryanilere soykırım yaptığı iddia edilmişti. dishab?cumhuriyet.com.tr 11 Irak’ın Kürt Devlet Başkanı, örgütün birkaç gün içinde ateşkes ilan edeceğini öne sürdü D EBKA’DAN İLGİNÇ İDDİA Talabani: PKK’yi ikna ettik ? Newsweek dergisine konuşan Talabani, ‘‘PKK’yi çatışmaları durdurması yönünde ikna ettiklerini’’, bunun TürkIrak ilişkilerinde yeni bir sayfa açacağını öne sürdü. Talabani, ‘‘Türkiye’deki Kürtlerden ılımlı olmalarını ve mücadelelerini demokratik yöntemlerle yürütmelerini istiyoruz’’ dedi. Dış Haberler Servisi Irak Devlet Başkanı Celal Talabani, PKK’yi, saldırılarını durdurmak için ikna ettiklerini ve örgütün birkaç gün içinde ateşkes ilan edeceğini öne sürdü. Birleşmiş Milletler’in Genel Kurul yıllık toplantısı için gittiği New York’ta, Newsweek dergisine konuşan Talabani, Türk birliklerinin Irak sınırında olduğunun hatırlatılması üzerine, ‘‘Öyle ama içeri girmiyorlar. PKK’yi çatışmaları durdurması yönünde ikna ettik. PKK birkaç gün içinde resmi ateşkes ilan edecek’’ dedi. Irak’ın Kürt Devlet Başkanı, bu gelişmenin; Türk Irak ilişkilerinde yeni bir sayfa açacağını söyledi. Türkiye’nin Kürt vatandaşlarına da tavsiyede bulunan Celal Talabani, ‘‘Türkiye’deki Kürtlerden ılımlı olmalarını ve mücadelelerini demokratik yöntemlerle yürütmelerini istiyoruz’’ dedi. WASHINGTON POST’A KONUŞTU: KALICI Ülkesindeki ABD askerlerinin uzun süre kalmasını istediğini belirten Irak Devlet Başkanı Celal Talabani, Irak’ın ‘‘dışarıdan gelecek müdahaleleri’’ önlemek için kalıcı ABD üslerine gereksinimi olduğunu söyledi. Talabani, ABD’nin önde gelen gazetelerinden Washington Post’a verdiği demeçte, ‘‘Amerikan askerine uzun süre, hatta dışarıdan gelecek müdahalelerin önlenmesi için iki askeri üsse gereksinimimiz Talabani, ABD’nin, Ortadoğu ülkelerini demokratikleştirme projesini de desteklediğini belirterek, demokrasiyi, bölgedeki bütün problemlerin ilacı olarak nitelendirdi. olduğunu düşünüyorum. 100 bin Amerikan askeri olsun istemiyorum. 10 bin asker ve iki hava üssü yeterli olur’’ dedi. Amerikan üslerinin Irak’ın kuzeyindeki özerk bölgeye kurulabileceğini belirten Talabani, Irak’taki Sünnilerin de ABD askerinin uzun süreli kalmasından yana olduğunu söyledi. Talabani, ‘‘Bazı bölgelerde Sünniler Amerikalıların kalmalarını istiyorlar. Sünniler şimdi asıl tehlikenin İran’dan geldiğini düşünüyorlar’’ diyerek yıl sonunda Irak’ta 12 vilayetin kontrolünü almayı planladıklarını, ancak tehlikeyi ortadan kaldıracak güce kavuşuncaya dek ABD güçlerine gereksinimleri bulunduğunu belirtti. Anayasanın Kerkük’ün geleceğine ilişkin maddesine saygı gösterilmemesi halinde Irak ile federasyon tercihinin gözden geçirileceği belirtiliyor. Peşmergelerin, bölgeyi savunan ve koruyan düzenli güçler olarak tanımlandığı anayasaya göre Irak hükümetinin bölgeyle ilgili olarak yabancı ülkelerle yapacağı anlaşmalarda Kürt Parlamentosu’nun onayı zorunlu kılınıyor. 160 maddeden oluşan ve 1 Aralık’ta onaylanması öngörülen anayasada devlet dairelerinde henüz oylanamayan yeni Irak bayrağı ile birlikte Kürt bayrağının asılacağı ve başkentin Erbil olacağı belirtiliyor. ‘Türkiye ve İran, Kuzey Irak’ta savaşa hazırlanıyor’ Dış Haberler Servisi İsrail gizli servisi MOSSAD’a yakınlığı ile tanınan istihbarat sitesi DEBKAfile, Türkiye ve İran’ın Kuzey Irak’a ortak bir operasyon yapacağını öne sürerken bölgedeki son gelişmelerle ilgili birbirinden dikkat çekici iddialarda da bulundu. DEBKAfile’da önceki gün yayımlanan haberde, Türkiye ve İran’ın hava birliklerinin yanı sıra zırhlı, özel harekât ve topçu birliklerinin operasyon için hazır beklediği savunuldu. ‘‘İran ve Türkiye, Irak Kürdistanı’na Savaşa Hazırlanıyor’’ başlığıyla ‘‘DEBKAfile’ın Özel Askeri Raporu’’ olarak sunulan haberde, yeni bir Ortadoğu savaşının ufukta olduğu belirtildi. DEBKAfile’ın Irak’ta ve İran’daki kaynaklarına dayandırdırdığı haberde, Türkiye ve İran’ın hedefinde yaklaşık 5 bin PKK ve PJAK militanının bulunduğu tahmin edilen Kandil Dağı’nın olduğu kaydedildi. Operasyon çerçevesinde Türk ve İran hücum birliklerinin halihazırda Irak’ın 78 kilometre içlerinde bulunduğu da iddia edildi. Haberde ABD’li yetkililerin, Türkiye’nin petrol zengini Kerkük’ü ‘‘ele geçirme’’ şansını değerlendirmesi halinde bundan şaşırmayacaklarının belirtilmesi dikkat çekti. Tehdidin ‘‘kesin ve sabırsız’’ olduğu kaydedilen haberde, Washington’ın, Ankara’ya ‘‘Kerkük’ü ele geçirme kararı’’ ile ilgili olarak, bunun Bağdat yönetimine ve ABD’nin Irak’taki çıkarlarına zarar vereceğini söylediği öne sürüldü. Haberde Amerikan Silahlı Kuvvetler Dergisi’nde yayımlanan ‘‘yeni Ortadoğu’’ haritasına da değinildi. Türkiye’nin, İsrail’in Hizbullah’ı gerekçe göstererek Lübnan’a girmesini örnek gösterdiği ve kendisinin de bu hakkının bulunduğunu savunduğu belirtildi. DEBKAfile’a göre Türkiye ve İran’ın yapacağı bir operasyon, İsrail ve ABD’nin bölgedeki çıkarlarını 3 yönde etkileyecek. Öncelikle böyle bir operasyonda Türkiye ve İran kendilerini aynı anda aynı gemide bulacak, ki bu ABD için olabilecek en kötü zamanda gerçekleşmiş olacak: ABD ve belki de İsrail’ın İran’a yönelik bir operasyonunda Türk ve Kuzey Irak hava sahalarının kapanması, ABD ve İsrail için ciddi bir sorun yaratacak. İkinci olarak, Türkiye ve İran zaferle çıkarsa, bu, İran Devrim Muhafızları’nın iki ay içindeki ikinci zaferi olacak. PKK’ye sığınma hakkı Irak’ın kuzeyindeki bölgesel yönetimin parlamentosunda önceki gün görüşülmeye başlanan ‘‘Kürdistan Anayasası’’nda PKK üyelerinin sığınma hakkının tanınmasına olanak sağlayan bir madde dikkat çekmişti. Taslak metinde, sığınma hakkını talep edenlerin iade edilmeyeceği maddesi bulunuyor. Milletvekillerine okunan metinde, ‘Nükleer yarışta Türkiye de var’ ? Dış Haberler Servisi İngiliz The Times gazetesine konuşan Londra’daki Uluslararası Stratejik Araştırmalar Merkezi yetkilisi Mark Fitzpatrick, İran’ın nükleer faaliyetlerinin bölgedeki nükleer silahlanma yarışını artıracağına dikkat çekti ve öne çıkan ülkeler arasında Mısır’la Suudi Arabistan’ın yanında Türkiye’nin ismini de saydı. Fitzpatrick, nükleer silahlanmanın ilk adımının nükleer enerji üretimi olduğunu belirtti. Haberde, Başbakan Erdoğan’ın, ülkenin 2015 yılına kadar üç nükleer enerji santralı kuracağını söylediği hatırlatıldı. özellikle zengin petrol yataklarının bulunduğu Kerkük bölgesine sahiplenildiği, ve Irak’ın kuzeyine gerektiğinde ‘‘kendi kaderini tayin hakkı’’ verilmesi dikkat çekiyor. Kuzey Irak bölgesini, federal Irak devletinin federal bir bölgesi olarak tanımlayan anayasa taslağı, Kerkük’ün yanı sıra Ninova, Diyala ve Vasset vilayetleri üzerinde hak iddia ediyor. Kürt bölgesinin Erbil, Süleymaniye ve Dohuk’tan oluştuğu belirtiliyor. Taslağa göre, Kürdistan bölgesi sınırları içinde başka bir bölge kurulmayacak ve resmi dil Kürtçe ile Arapça olacak. ‘İLK DOĞRUDAN TEMAS KURULDU’ Olmert’in Suud ailesiyle flörtü Dış Haberler Servisi İsrail Başbakanı Ehud Olmert’in Suudi Arabistan Kraliyet ailesinin ‘‘çok üst düzey’’ bir üyesiyle 13 gün önce gizlice görüştüğü iddia edildi. İsrail gazetesi Yediot Aharonot’ın internet sitesinde dün yer alan haberde, görüşmenin bir İsrail başbakanının Suudi Kraliyet ailesiyle doğrudan ilk teması olduğuna dikkat çekildi. Gazeteye konuşan İsrailli bir yetkili ise Olmert’in görüştüğü üst düzey kişinin bizzat Suudi Kral Abdullah’ın kendisi olduğunu öne sürdü. Görüşmede İran’ın nükleer programıyla, İsrailFilistin arasında barış sağlanması üzerinde durulduğu belirtilen haberde, ABD’nin bu gelişmeden memnun olduğu kaydedildi. Haberin duyulmasının ardından İsrailli yetkililer tarafından yapılan açıklamalar kafaları karıştırdı. Görüşme haberini yalanlayan Olmert, gazetenin internet sayfasında dün yayımlanan açıklamasında ‘‘ne Suudi Kralı ne de basında sansasyon yaratabilecek herhangi bir kimseyle bir araya geldiğini’’ belirtti. İsrail hükümetinden üst düzey bir yetkili ise Olmert’in kralla görüşmediğini, ancak başka bir Suudi yetkiliyle bir araya gelip gelmediğini ne doğrulayabileceğini ne de reddedebileceğini kaydetti. Yediot Aharonot gazetesi geçen hafta da İsrail’le Suudi Arabistan arasında gizli görüşmelerin yapıldığını, bu temasın Lübnan savaşı sırasında kurulduğunu yazmıştı. Olmert, görüşmelerle ilgili soruyu ‘‘Her soruyu yanıtlamak zorunda değilim’’ diye cevaplamıştı. Olmert bununla birlikte, Suudi Arabistan’dan gelen açıklamalardan etkilendiğini ifade etmiş ve Kral Abdullah için ‘‘Bilge ve sorumluluk duygusuna sahip’’ ifadesini kullanmıştı. Ralston’un hedefi Son olarak İsrail, Kuzey Irak’taki askeri ve ekonomik varlığını kaybedebilecek: 2004 yılından bu yana İsrailli yetkililerinin peşmergeye yardım ettiği belirtilen haberde, İran ve Türkiye’nin, İsrail’in Kuzey Irak’ı muhtemel bir İran saldırısı için erken uyarı merkezi olarak kullandığına inandığı, bunun gerçek olması ve bu noktaların Türkiye ve İran tarafından vurulması halinde İsrail’in İran’a karşı anahtar bir istihbarat noktasını kaybedebileceği yorumu yapıldı. Haberde, BBC’de geçen hafta yayımlanan bandın, ‘‘gelecek bir operasyonu meşru göstermek için’’ Türk yetkililer ya da İran’a yönelik bir operasyondan kaygı duyan Türk veya Avrupalı birimler tarafından sızdırıldığının tahmin edildiği kaydedildi. Haberde, ABD’nin atadığı Terörle Mücadele Koordinatörü General Joseph Ralston’un hedefleri arasında Ankara’nın Kuzey Irak’a müdahalesini ‘‘ertelemek’’ olduğu da iddia edildi. DEBKAfile, İran’ın, ilk müdahale için Türkiye’yi beklediğini öne sürdü. Saddam yine salondan atıldı ? Dış Haberler Servisi Irak’ın devrik lideri Saddam Hüseyin, yargılandığı Enfal davasının dünkü duruşmasında salondan çıkarıldı. Duruşmada, etrafının demir parmaklıklarla çevrili olmasına tepki gösteren Saddam Hüseyin, ‘‘Beni bu kafesten çıkarın’’ diye bağırınca, yargıç Muhammed Ureybi El Halife tarafından mahkeme salonundan çıkarıldı. Duruşmaya, savunma avukatları da katılmadı. Suriye’yle de temas İsrailli ve Suriyeli yetkililerin de İsrail’in 34 gün süren Lübnan saldırısı sırasında, olası bir ikinci cephenin açılmasını önlemek için gizlice bir araya geldikleri iddia edildi. Rusya’da Ulusal Bolşevik Partisi üyeleri, 2007 bütçesinin tekrar gözden geçirilerek gerekli düzenlemelerin yapılması ve Maliye Bakanı Aleksei Kudrin’in istifa etmesi talepleriyle Maliye Bakanlığı’nı kuşattılar. 1990’larda para reformuyla bütün tasarruflarını kaybeden vatandaşlara yapılan muameleyi protesto eden eylemcilerden bazıları, kendilerini bakanlık binasına zincirledi ve binaya orakçekiç amblemli parti bayrakları asıldı. Polis daha sonra göstericileri gözaltına aldı. (Fotoğraf: AFP) Bolşeviklerin protestosu CUMHURİYET 11 K