Katalog

17 HAZİRAN 2006 CUMARTESİ CUMHURİYET SAYFA EKONOMİ ekonomi?cumhuriyet.com.tr 13 İŞÇİNİN EVRENİNDEN ŞÜKRAN SONER İtalyanlar avea’dan çekiliyor Telecom Italia’nın yüzde 40’lık payı Türk Telekom ya da Oger tarafından 500 milyon dolara alınacak Ekonomi Servisi Türk Telekom Genel Müdürü Paul Doany, Telecom Italia’nın avea’da sahip olduğu yüzde 40’lık payın Türk Telekom (TT) ya da Oger Telecom tarafından alınmasına ilişkin açıklamanın ‘‘bir hafta ya da en geç 10 gün içinde’’ yapılacağını belirtti. Doany, hisselerin 500 milyon dolara satın alınacağına ilişkin haberleri de doğruladı. TT’nin 2 milyonuncu ADSL kullanıcısı ödül töreninde gazetecilerin konuya ilişkin sorularını yanıtlayan Doany, Danıştay 13. Dairesi’nin, Oger Telecom’un TT satışında imtiyaz sözleşmesine koyduğu muhalefet şerhinin yürütmesini durdurduğunun anımsatılması üzerine de,‘‘Sorun değil’’ dedi. TT’nin avea hisselerini satın alabilmesi için Hazine’nin onayının gerektiğini, bu konuda Hazine’ye başvurduklarını kaydeden Doany, ‘‘TT’nin kararı Hazine’nin kararıdır. Hisseleri TT’nin ya da Oger Telecom’un alması bizim için fark etmez’’ dedi. Doany’nin verdiği bilgilere göre sözleşme koşulları, Oger Telecom’un TT’deki hisseleri beş yıl süre ile istediği kişi/şirkete satmasını da engelliyor. Bu beş yıllık süTürk Telekom Genel Müdürü Paul Doany, 2 milyonuncu ADSL kullanıcısına verilen ödül ile ilgili törende dialup (çevirmeli) internet bağlantı ücretlerinde önceki günden geçerli olmak üzere yüzde 15 indirim yaptıklarını açıkladı. Kendini Seçti Biz söylemiyoruz, Başbakan’ı yakından tanıyan, içlerinden çıkmış köşe yazarları, Başbakan’ın cumhurbaşkanı adayı olarak kendi kendini seçtiğini söylüyorlar. Erdoğan’ın son açıklaması ile cumhurbaşkanlığı için kendisini düşündüğü tezini savunanların haklı çıktıklarını belirtiyorlar. Erdoğan’ın dün Gül tarafından da desteklenen açıklamasında çizilen çerçeveye göre, Cumhurbaşkanlığı tartışmalarına şimdilik nokta konulacak, vakti geldiğinde de AKP’nin çıkardığı, ‘‘Liderlik vasfı olan’’ aday Meclis çoğunluğuna dayalı olarak seçilecek. Uzlaşma bizim bu dayatmayı kabul etmemizle sağlanmış olacak. AKP’nin uzlaşı kültürü, demokrasi kültürü ortada. Azınlık oyu ile Meclis’te yakalanmış çoğunluk, sonuna kadar kullanılacak. İl, ilçe kongrelerinde bile adayları teke indiren, hükümetin bütün icraatlarında son kararı verme hakkını kendinde gören, ülkenin geleceğini bağlayan en kritik dış politika olaylarında bile Dışişleri’ni atlayarak ikili görüşmelerde bildiğini okuyan, en küçük eleştiriye frensiz öfke, hakaretle yanıt verme hakkını kendinde gören.. bir başbakan kimliği ile karşı karşıyayız. Kimlik analizini, demokrasinin ‘d’sini reddeden yönetim anlayışının tanımlamasını varsın sosyal bilimciler yapsınlar. ‘‘Demokrasinin ilkelerinin ayaklar altında çiğneniyor olması, iktidarın rejimle çatışması, siyasal, sosyal, ekonomik krizlerin kapıda, ülke geleceğinin tehdit altında olduğu, bir tür sandık diktatörlüğü yönetimi..’’ yakınmaları bizim sorunumuzu çözmeyecek. Baksanıza piyasalar altüst olmuşken iş dünyası sadece ve sadece para piyasalarındaki güven bunalımının, krizin yatıştırılması adına ‘‘uzlaşı kültürünün yerleştirilmesi’’ çağrısı yaparlarken.. Başbakan Erdoğan, TÜSİAD’ın bu çağrısına yanıt vermek üzere yaptığı açıklamada, uzlaşı koşulunun kendi dayatmalarına boyun eğme ile ancak olabileceği ültimatomunu çekmekte hiçbir sakınca görmüyor. İş dünyasının AKP’nin tek başına Cumhurbaşkanı seçmeme, parlamento içi ve dışı demokrasi desteği, uzlaşı sözü vermesi beklentisini elinin tersi ile iten Başbakan’ın yanıtı, ‘‘Vakti geldiğinde AKP grubu olarak bu ismin kim olacağına oturup karar veririz ve Meclis’teki demokratik haklarımızı da en ideal şekilde kullanırız’’ oluyor. ??? ‘‘Hani sözün bittiği nokta’’ diye bir an vardır. Aslında o an yeni değil. AKP iktidarının ülkenin geleceğine ilişkin her kritik kararında kendini ağırlıklı hissettiriyor. Aslını ararsak, en sıradan iktidar icraatlarında bile, ‘‘Demokrasiye, hukuka, hakka uysun uymasın bildiğim bildik.. ben çoğunluğum, parlamentoda parmaklar bana çalışır..’’ anlayışı geçerli. Anayasaya, hukuka, hakka aykırılık gerekçeleri ile gelen Cumhurbaşkanlığı vetosu, yargıdan dönen Meclis ve hükümet icraatları kararlarına büyük tepki var. Kimilerinde zorunlu Meclis’te yeniden aynı parmaklar kaldırılarak bilinen yolda gidiliyor, kimilerinde yargı kararları, hukuk bile yok sayılıyor. Erdoğan hükümetinin parmak diktatörlüğüne, pardon Meclis çoğunluğuna dayalı yönetiminden yakınma, örnekler verme, eleştirme durumu değiştirmiyor. Gidişten gerçekten kaygı duyanların, Erdoğan hükümeti icraatlarına karşı, caydırıcı demokratik duruş yollarını bulmaları gerekiyor. Demokrasilerde çarenin tükenmeyeceği kesin. Yeter ki olup bitenler sağlıklı algılanıp, sağlıklı örgütlenmeler, refleksler geliştirilebilsin. Meclis’teki tek muhalefet partisi CHP’nin yapabileceklerinden başlayarak, Meclis dışındaki siyasal partilerin yapabileceklerine uzanan ne kadar çok iş, demokratik karşı duruş yolu var. Demokrasinin güvencesi kurumların, başta sendikalar, demokratik kitle örgütlerinin yapmaları gereken, yapmadıkları o kadar çok iş var ki. Demokrasiler içindeki rolleri yere göğe oturtulamayan sivil toplum örgütlenmelerinin, demokrasinin, ağızlarından düşürmedikleri uzlaşma kültürünün geçerlilik kazanması yolunda yapmaları gereken, sorumsuz, duyarsız davrandıkları o kadar çok aykırı iktidar icraatı var ki... Demokrat olmak, demokrasiye sahip çıkmak zor zanaat. Demokrasinin beşiği sayılan ülkelerde bile sorunlar çoğunlukla sadece sandıkta oy kullanma ile çözülemiyor. Sandıktan çıkanlar, Meclis çoğunluğunu yakalayanlar her zaman demokrasinin gereklerine, ülke, halkın çıkarlarına uyumlu icraatlar içinde olmuyorlar. Demokrasinin güvencesi kurumlar, parlamento muhalefeti, parlamento dışı siyasal muhalefet, sendikalar, demokratik kitle örgütleri, sivil toplum örgütleri, etkin, caydırıcı devreye girmek zorunda kalıyorlar.. İyi ki öyle oluyor. Askeri darbelere, diktatörlüklere görev düşmeden demokrasi çarklarının işletilmesinin yolları bulunuyor.. soner?cumhuriyet.com.tr renin ardından en az üç yıl olmak üzere, ödeme planına bağlı ek bir süre var. avea’nın yüzde 40.5’i TT’ye, yüzde 40.5’i Telecom Italia’ya ve yüzde 19’u İş Bankası grubuna ait bulunuyor. TT’nin yüzde 55 hissesi blok olarak geçen yıl 6.55 milyar dolara Oger Telecom’a satılmıştı. TT’yi devralan Oger Telekomünikasyon’un yüzde 99’una Oger Telecom Ltd Dubai, yüzde 1’ine ise Saudi Oger sahip. Oger Telecom Ltd Dubai’nin de yüzde 87’si Saudi Oger LLC’ye, yüzde 13’ü de Telecom Italia’a ait bulunuyor. Doany, TT’nin özelleştirme bedelinin kalan tutarının erken ödenmesi konusunda da Özelleştirme İdaresi Başkanlığı ile görüşmelerin sürdüğünü ve önümüzdeki ikiüç hafta içinde sonuçlanabileceğini belirterek, ödemenin daha önce konuşulandan daha hızlı gerçekleştirilmesi için bankalarla görüşmelerin sürdüğünü söyledi. TT için 1.4 milyar dolar geçen yıl kasım ayında ödenmişti, kalan tutarın ise beş eşit taksitte yılda libor+yüzde 2.5 faiz ile beş yıl içinde ödenmesine karar verilmişti. Mastercard’ın harcama eğilimleri araştırmasına göre tüketimde de üstlerine yok En eli açık taraftar Brezilyalı Ekonomi Servisi 2006 Almanya Dünya Kupası’nın ana sponsoru MasterCard International, farklı kültür ve ülkelerden taraftarların, futbol fanatizmini harcamalarına nasıl yansıttığını inceledi. 10 ülkede 7 bin kişi üzerinden yapılan araştırmanın sonuçlarına göre, en fazla harcamayı, Brezilya, İtalya ve Meksika taraftarları yapıyor. Bu taraftarlar en az 100 dolar harcama eğilimindeler. Araştırmaya göre harcamalarda sıralama şöyle: İtalyanların yüzde 12’si, Brezilya, Meksika ve Amerikalıların ise yüzde 11’i en az 100 dolar harcama eğiliminde. Brezilyalılar yüzde 50, Meksikalılar ise yüzde 40 ile başı çekiyor. En az 50 dolar harcama eğilimindeler. Amerikalıların yüzde 25’i, İtalyanların ise yüzde 23’ü forma ya da atkı almayı düşünüyor. 01 0 23 1 45 2 67 3 89 4 5 00 8900 4567 0123 012345678900 Brezilyalı, İspanyol ve İngilizler, Dünya Kupası maçlarını bar ya da restoranda izlemeyi tercih ediyor. Brezilyalıların yüzde 33’ü, Meksikalıların ise yüzde 20’si elektronik eşya için en az 100 dolar harcama eğiliminde. Brezilyalıların yüzde 65’i, İtalyanların yüzde 56’sı ve Meksikalıların yüzde 54’ü maç partileri için süpermarketlerde en az 50 dolar harcama eğilimindeler. Fanatiklerin en az yüzde 94’ü Dünya Kupası maçlarını TV’den seyretmeyi tercih ederken, Amerikalıların yüzde 12’si, Avustralyalıların ise yüzde 5’i maçları internet üzerinden takip etmeyi planlıyor. Amerikalılar, internet bağlantısı için en az 100 dolar harcama eğiliminde. Bar/restoran Elektronik 6 7 8 9 0 0 Süpermarketler İnternet Başbakanlık koruma için gerekenlerin yapılmasını vurgularken şirket iddiaları yalanlıyor Cargill’ de işler arapsaçına döndü Gates emekliye ayrılıyor Ekonomi Servisi Dünyanın en zengin adamı Bill Gates, kurucusu olduğu Microsoft’taki aktif görevlerinden iki yıl içinde ayrılmaya karar verdi. 51 yaşında, 50 milyar dolarlık bir servete sahip olan Gates, tam zamanlı çalışmaya aşamalı olarak son verecek. Gates, eşi Melinda ve kendi adını taşıyan, 27 milyar dolarlık fona sahip ‘‘Bill ve Melinda Gates Vakfı’’ aracılığıyla, aralarında Türkiye’nin de bulunduğu çok sayıda ülkede eğitim ve sağlık için gönüllü çalışmalarına hız verecek. Ekonomi Servisi Bursa’nın Orhangazi ilçesinde faaliyete başladığı 2000 yılından beri sürekli olarak hakkında dava açılan Cargill’e ilişkin yeni bir gelişme kamuoyuna yansırken şirket yöneticileri yöneltilen suçlamaları yazılı olarak yanıtlama yolunu seçti. Başbakan adına imzalanan 20 Nisan 2006 tarih ve 3020 sayılı Başbakanlık yazısında Tarım ve Köyişleri Bakanlığı’ndan Cargill ile ilgili yargı kararlarının hükümsüz kılınması ve tesisin faaliyetini sürdürmesi için 5403 sayılı Toprak Koruma ve Arazi Kullanımı Kanu ? Cargill’e ilişkin yeni bir gelişme kamuoyuna yansırken şirket yöneticileri yöneltilen suçlamaları yazılı olarak yanıtlama yolunu seçti. nu’nda değişim yapılması istendi. Yazıda yer alan ifadelere göre, söz konusu değişiklikle ‘‘İldeki kamu kurum ve kuruluşları ile üniversite temsilcilerinin yanında sivil toplum örgütü temsilcilerinin katılımı ile oluşan Toprak Kurulu’nun, bu kanundan kaynaklanan yetkisinin Tarım Bakanlığı’na devredilmesi’’ planlanıyor. Böylece ‘‘sivil toplum örgütlerinin bu konudaki olumsuz tutumlarının bertaraf edilebileceği’’ belirtiliyor. Yazıda vurgulanan bir diğer husus ise şöyle: ‘‘5403 sayılı kanunun geçici 1. maddesinde yer alan, gerekli izinler alınmadan tarım dışı amaçlı kullanıma açılmış ve tarımsal bütünlüğü bozmayan tarım arazilerinin istenilen amaçla kullanımı için bakanlığa müracaatta tanınan 6 aylık sürenin yapılacak bir kanun değişikliği ile 6 ay uzatılması, böylece şirketin izinlerini yenileyebilme sine imkân verilmesi ve faaliyetin devamını sağlanması...’’ Öte yandan Cargill tarafından yapılan yazılı açıklamada şirket aleyhine son dönemde çıkan haberlerin Orhangazi tesisi ile ilgili devam eden yargı sürecini etkilemeye yönelik olduğu belirtildi. Yazılı açıklamada, tesisin idarenin izni ile ve tüm yasal prosedürü tamamlayarak faaliyete geçtiği, hammadde olarak yüzde 100 yerli mısır kullanıldığı ifadeleri yer aldı. Ayrıca, Cargill’in 2005 sonu itibarıyla 50 milyon dolar peşin ödeme ile Türk çiftçisinin ürettiği mısırı aldığı vurgulandı. ABD Merkez Bankası Başkanı’nın enflasyon değerlendirmesi borsaları coşturdu HİSSE SENEDİ TARİH OLDU Küresel fırtınaya Bernanke molası Ekonomi Servisi Dünya borsalarında mayıs ayından itibaren etkili olan düşüşlerin ardından, ABD Merkez Bankası (FED) Başkanı Ben Bernanke’nin önceki gün enflasyon konusunda korkuları azaltan konuşması, ABD başta olmak üzere tüm dünya piyasalarına olumlu yansıdı. Chicago Ekonomi Kulübü’nde yaptığı konuşmada, yüksek enerji maliyetlerinin diğer fiyatlar üzerindeki etkisinin sınırlı olacağına dikkat çeken Bernanke’nin, ‘‘Enflasyon beklentileri azaldığında, para otoritesinin hareketi de daha sınırlı olabilir’’ açıklaması piyasadaki alımları arttırdı. ABD’de Dow Jones Endeksi yüzde 1.8 değer kazanarak 2005 Nisan ayından bu yana en büyük günlük yükselişini gerçekleştirdi. Nasdaq ve S&P 500’de de yatırımcılar son üç yılın en büyük yükselişini yaşadılar. Nasdaq yüzde 2.8, S&P 500 ise yüzde 2.1 değer kazandı. Güney Amerika’da ise Brezilya Borsası yüzde 3, Arjantin Borsası yüzde 4.4 yükseldi. Yurtdışındaki yükseliş dalgası İstanbul Borsası’na da olumlu yansıdı. Açılıştan itibaren alımların geldiği İMKB’de, banka hisselerinin önderliğinde yükselen Ulusal 100 Endeksi yüzde 1.25 artışla 34 bin 48 puana çıktı. ABD’nin cari işlemler açığında, 2006 yılının ilk çeyreğinde öngörülenin de üzerinde daralma görülerek (yüzde 6.5) 208.7 milyar dolar olarak gerçekleşmesi de piyasalara olumlu yansıdı. 320 tonluk kâğıt 51 kiloluk diske sığdı Ekonomi Servisi Fiziki hisse senetlerini elektronik ortamda kayıt altına alan Merkezi Kayıt Kuruluşu’nun (MKK) 28 Kasım 2005’te hizmete soktuğu Merkezi Kaydi Sistem’i (MKS) tanıtmak amacıyla Esma Sultan Yalısı’nda düzenlenen gecede, hisse senetlerinin Türkiye’de geçirdiği dönüşüm değerlendirildi. Merkezi Kaydi Sistem’in her yerden, herkesin ulaşabildiği internet tabanlı bir elektronik altyapı sistemi olduğunu belirten MKK Genel Müdürü Remzi Özbay, ‘‘7 gün 24 saat kesintisiz çalışan Hülya sistemle, 320 bin kiloluk hisse Kemahlı senedi, 51 kilogramlık diske girdi’’ dedi. Özbay, sistem sayesinde aracı kurum ve bankalar açısından şu ana kadar 500 milyon YTL’yi bulan bir tasarruf sağlandığının altını çizdi. MKK Yönetim Kurulu Başkanı Hülya Kemahlı ise ‘‘Aracı kurumlar, bankalar ve halka açık şirketlerden oluşan 530’u aşkın üyesi, 3 milyon bakiyeli 16 milyon yatırımcı hesabı ve günlük gerçekleşen 3 milyonu aşkın işlem ile MKS, Türkiye sermaye piyasaları için teknolojik olarak dev bir altyapı özelliği taşıyor’’ diye konuştu. Kemahlı, ‘‘Sistem kendini 7 ayda kanıtladı. Devlet iç borçlanma senetlerinin de kaydileştirilmesiyle tüm amaçlarımıza ulaşmış olacağız’’ dedi. Magic Life’ta seçenek çoğaldı Ekonomi Servisi Türkiye’de 7 kulübüyle hizmet veren Magic Life, misafirlerine üç farklı ödeme imkânı sunuyor. 7 Temmuz tarihine kadar rezervasyon yaptıranlara vadeli fiyatlar üzerinden peşinatsız 10 taksit, vadeli fiyatlar üzerinden yüzde 10 indirim + 6 taksit ve vadeli fiyatlar üzerinden yüzde 20 indirim olanakları sunuluyor. En kral meze uskumru dolması Ekonomi Servisi Efe Rakı’nın sponsor olduğu ve 2 bin 500 dolar (4 bin YTL) ödüllü ‘‘En Kral Meze’’ yarışmasını kazananlar belli oldu. 1.000’den fazla tarifin gönderildiği yarışmada emekli aşçı Hüner Seren Denizman, uskumru dolması ile birinciliğe ulaştı. Yarışmacıların yüzde 65’i kadınlardan, yüzde 35’i erkeklerden oluştu ve tariflerin yüzde 35’i İstanbul’dan gönderildi. Yarışmada dereceye giren diğer mezeler sırasıyla şöyle: Çerkez usulü balık, tavuk kokoreç, gâvurali salatası, balık kavurma, antepfıstıklı peynir, ahtapot yahnisi, hibeş, muhamara, havuç mücveri. CUMHURİYET 13 K