Katalog

1 NİSAN 2006 CUMARTESİ CUMHURİYET SAYFA DIŞ HABERLER dishab?cumhuriyet.com.tr 11 Irak’ta Şiilerin önde gelenlerinden Sistani bu hafta elden teslim edilen mektubun çevirisini bile yaptırmadı Bush’un mektubunu açmadı Bahreyn’de yolcu gemisi battı ? MANAMA (AA) Bahreyn açıklarında dün bir yolcu gemisinin batması sonucu 57 kişi öldü. İçişleri Bakanlığı yetkilileri, 130’dan fazla yolcu taşıyan turistik geminin batmasının ardından 57 kişinin cesedinin bulunduğunu, 67 kişinin kurtarıldığını kaydetti. Yolcular arasında 25 İngiliz, 20 Filipinli, 10 Güney Afrikalı ve 10 Mısırlı turistin bulunduğu sanılıyor. İngiltere Dışişleri Bakanlığı sözcüsü, ölenler arasında İngiliz turistlerin bulunduğunu doğruladı, ancak kesin sayının bilinmediğini belirtti. Dış Haberler Servisi Irak’ta liderler hükümet kurma görüşmelerine dün tekrar başlarken Şiilerin ABD’den duyduğu rahatsızlık giderek derinleşiyor. Şiilerin en önde gelen dini lideri Büyük Ayetullah Ali Sistani’nin, ABD Başkanı George Bush’un kendisine gönderdiği bir mektubu hâlâ okumadığı, hatta çevirisini bile yaptırtmadığı bildirildi. Sistani’nin bir yardımcısı, bu hafta elden teslim edilen mektubun, ABD’nin Iraklıların işgal sonrası ilk kalıcı hükümetlerini kurma çalışmalarına müdahalesinden artan hoşnutsuzluk nedeniyle ‘‘bir kenara konulduğunu ve öylece durduğunu’’ belirtti. Sistani’nin yardımcısına göre mektubu ileten kişi, Bush’un mektubunda, geçen ay Samarra’da Askeriye Türbesi’nin bombalanmasından sonra Şiileri sağdu ? Sistani’nin bir yardımcısına göre mektup, ABD’nin hükümet kurma çalışmalarına müdahalesinden artan hoşnutsuzluk nedeniyle ‘‘bir kenara kondu’’. Mektupta, Bush’un Şiileri sağduyuya davet ederek iç savaş çıkmasını engellediği için Sistani’ye teşekkür ettiği belirtiliyor. yuya davet ederek iç savaş çıkmasını engellediği için Sistani’ye teşekkür ediyor. Bush mektubunda, ABD’nin İbrahim Caferi’nin başbakanlığına karşı çıkan tutumunu da tekrarlıyor. Sistani, yeni hükümette Başbakan’ın kim olacağı tartışmasında bir taraf tutmamış, ancak daha sonra yaptığı açıklamada Şiileri birliğe davet etmişti. Irak Turizm ve Tarihi Eserler Bakanlığı, Amerikan ordusunu, 5 bin yıllık bir tarihi bulunan Kiş kentindeki arkeolojik alanlara zarar vermekle suçladı. Bakanlık açıklamasında, kentte kamp kuran Amerikan askerlerinin bölgeden çekilmeleri talep edildi. Açıklamada, Amerikalı askerlerin, bölgedeki tarihi alanlara, zararı belirlemek için girmek isteyen yetkililer dahil hiç kimseyi sokmadıkları kaydedildi. Amerikan ordusu henüz bir açıklama yapmadı. İngiliz müzesi de geçen yıl Babil’i üs olarak kullanan Amerikalı askerlerin, binlerce yıllık tarihi eserlere zarar verdiğini açıklamıştı. Saldırıların sürdüğü ülkede, Bağdat’ın kuzeyinde caddeye düşen bir havan topu mermisi yoldan geçen 3 kişinin ölümüne yol açarken, polisler sabah 2530 yaşlarında elleri bağlı 6 kişinin cesedini buldu. ‘El Zerkavi taktik değiştirdi’ ABD ordusu ise Irak’taki El Kaide’nin lideri Ebu Musab el Zerkavi’nin taktik değiştirdiğini, intihar saldırganlarını Amerikan askerleri yerine Irak birlikleri ve sivilleri üzerine yoğunlaştırdığını öne sürdü. Tümgeneral Rick Lynch, ‘‘Şu anda El Zerkavi’nin ittifak güçlerinden Iraklı si ABD 5 bin yıllık kente zarar verdi ABD’nin Irak Büyükelçisi Zalmay Halilzad, Bush’un benzer bir mektubunu Irak İslam Devrimi Yüksek Konseyi lideri Abdülaziz el Hakim’e iletti. villere ve Irak güvenlik güçlerine doğru hedef değiştirdiğini görüyoruz’’ dedi. ABD’nin aylık kayıplarının kasım ayından bu yana düştüğüne ve Iraklı birliklere yönelik saldırıların arttığına dikkat çeken Lynch, ‘‘Son 4 haftada, daha önceki 6 aya göre Iraklı güvenlik güçlerine yönelik saldırıların sayısı yüzde 35 oranında arttı. Bu planlı. Düşman, Irak güvenlik güçlerinin yeteğininin arttığını biliyor’’ dedi. İntihar saldırılarının azaldığına dikkat çeken Tümgeneral, ‘‘Geçen yıl mayıstan temmuza kadar ortalama her ay 50 intihar saldırısı düzenlendi. Bu yıl ocaktan marta kadar ayda 24 saldırı düzenlendi’’ diye konuştu. Lynch, El Kaide’nin şimdi ‘‘seçici suikastlar’’ yaparken, bomba yüklü araç ve yola yerleştirilen bombalarla mezhep çatışması çıkarmaya çalıştığını öne sürdü. Uganda’da 12 çocuk yandı ? KAMPALA (AA) Uganda’da bir okulda elektriklerin kesilmesi üzerine yakılan bir mumdan çıkan yangında 12 çocuk öldü. Polis Sözcüsü Patrick Onyango, ülkenin batısında Fort Portal kasabasında bulunan okulda çıkan yangında, 713 yaşları arasında kız ve erkek çocukların öldüğünü belirtti. Onyango, ‘‘Bir öğrencinin bıraktığı mumun yatak çarşafını tutuşturduğu ve yangının yayıldığı sanılıyor’’ dedi. Yangını görenlerin su dolu tenekelerle okula koştukları, ancak çocukları kurtaramadıkları belirtildi. Rice protestolarla karşılandı ABD Dışişleri Bakanı Condoleezza Rice’ın iki günlük Kuzeybatı İngiltere turu önceki gece protestolar arasında başladı. Rice, İngiltere Dışişleri Bakanı Jack Straw’un davetlisi olarak mevkidaşının seçim bölgesi Blackburn ve bölgedeki bazı kentleri ziyaret etmek üzere önceki gece Liverpool John Lennon Havaalanı’na geldi. Havaalanında 50 kişilik bir grubun protestosuyla karşılanan Rice, kaldığı otelin önünde de göstericiler tarafından protesto edildi. Rice, Blackburn’deki bir lisede de protestolarla karşılandı. Straw ve Rice’ın Blackburn’deki bir camiyi ziyaret etme planları, gezinin gergin bir havada başlaması üzerine iptal edildi. (Fotoğraf: REUTERS) K Türkmenler büyük kurultayı topluyor... ERKÜK YA DA BAĞDAT MAHMUT GÜRER İngiltere’de 570 bin kaçak var ? LONDRA (AA) İngiliz The Independent gazetesi, ülkedeki göçmenler konusunda hükümetin halktan sakladığını öne sürdüğü ‘‘gerçekleri’’ açıkladı ve yasadışı göçmen sayısının 570 bin civarında olduğunu savundu. Gazete, yasadışı göçmenlerin yasal konuma kavuşturulmaları halinde ödeyecekleri yıllık verginin 1 milyar sterline ulaşacağını yazdı. Bu göçmenlerin sınır dışı edilme maliyetinin 4.7 milyar sterlin civarında olacağına dikkat çeken gazete, İngiltere’nin temizlikçi, otel görevlisi ve benzeri meslek gruplarında işgücünden yoksun kalacağını kaydetti. Taliban’a taş çıkaran fetva Mısır Müftülüğü, evlerde heykel bulundurmanın caiz olmadığına hükmetti. Aydınlara göre fetva, eski Mısır’dan kalma eserlere zarar verecek bir ‘saatli bomba’ KAHİRE (Ajanslar) Mısır’da müftülüğün fetva yayımlayarak evlerde heykel bulundurmayı yasaklaması aydınları öfkelendirdi. Mısır’ın önde gelen dini otoritelerinden müftü Ali Cuma, ‘‘heykel yapanların cehennem ateşine atılacağı’’ yolunda bir hadise dayanarak yayımladığı fetvada, ‘‘Heykel yapmanın caiz olmadığına, dolayısıyla evlerde de heykel bulundurulamayacağına’’ hükmetti. Aydınlar, bu fetvayı ülkeyi Avrupa’nın Ortaçağ karanlığına sürükleme girişimi olarak tanımladı ve fetvanın, eski Mısır’dan kalma eserlere bile zarar verebilecek saatli bir bomba olduğunu belirtti. Roman yazarı Cemal el Hitani, tepkisini dile getirirken, ‘‘Felaket bu... Bundan böyle birileri Karnak ya da başka bir firavun tapınağına girerek ortalığı kırıp dökebilir’’ dedi. Hitani, fetvanın Taliban’a yaraşır bir açıklama olduğunu da belirterek müftü için, ‘‘Artık ona terör müftüsü demeliyiz’’ diye konuştu. Edebiyatçı İzzet Kamhevi de, bu fetvanın Müslümanları ancak ‘‘ortaçağa götürebileceğini’’ söyledi. Fetva, İhvanı Müslimin (Müslüman Kardeşler) örgütünce de tepkiyle karşılandı. Örgüt sözcüsü, fetvanın insanların dikkatini başka yöne çekmeye yönelik olduğunu söyledi ve ‘‘Ülkemizde insanları endişelendiren şey yolsuzluk, hırsızlık. Onlar heykellere karşı fetva değil, 25 yıldır ülkenin sırtında hep aynı kişinin oturmasına karşı fetva bekliyor’’ dedi. B M’YE GELEN TALEPLER Annan artık başa çıkamıyor NEW YORK (AA) Son bir yıl içinde GineBissau’dan kadın hakları meselesine kadar pek çok konuda 1200 rapora imza atan Birleşmiş Milletler, üye devletlerden taleplerini azaltmasını istedi. BM’nin geçen yıl sırf insan hakları alanında 44 bin sayfalık belge hazırladığı, bunun da 6 dile çevrildiğine dikkat çekildi. BM Genel Sekreteri Kofi Annan, yayımlanan bir raporda, ‘‘Böylesine çok belge ve bunu hazırlamak için gereken bürokrasi BM’yi boğmak üzeredir’’ ifadesini kullandı. Annan, üye ülkelerden, BM’den rapor istedikleri zaman bunun finansmanını karşılamaları ve durmadan bir şeyler talep etmekten vazgeçmelerini istedi. Annan, aksi halde örgütün kuruluşundaki ideallerini yerine getiremeyeceğini belirtti. Örgütle ilgili hazırlanan 44 sayfalık raporda, devasa BM bürokrasisinin elden geçirilmesi gerektiği kaydedildi. Raporda, BM’nin 60 yıl içinde çoğu aynı işi yapan onlarca komiteyi kapsayacak şekilde büyüdüğü ve bürokrasinin artık güncelliği kalmamış konularla bile meşgul edildiği belirtildi. Raporda, Genel Kurul’dan, gereksiz hale geldiği halde halen yerine getirilen görevleri gözden geçirmesi istendi. Raporda ayrıca, Genel Kurul’un çok fazla şey talep ettiği, bunun da talep ettiklerinin öneminin azalması riskini getirdiği belirtildi. Buna örnek olarak Genel Kurul’un 2008’i hem ‘‘Dünya Gezegeni Yılı’’ hem de ‘‘Patates Yılı’’ olarak ilan etmesi gösterildi. ETA mahkumları af istiyor ? MADRİD (AA) İspanya’nın Bask bölgesinin bağımsızlığı için savaşan ETA örgütü üyesi mahkumlar, genel af istedi. Örgütün 24 Mart’ta yürürlüğe giren kalıcı ateşkes ilanının ardından ETA üyesi mahkumlar, Gara gazetesinde dün bir bildiri yayımladı. Bask bölgesinde barışın sağlanması sürecinde ‘‘demokratik çözüm için Bask halkının kendi geleceğine ve toprak bütünlüğüne karar vermesi gerektiğini’’ ileri süren mahkumlar, sürecin genel af ile sonuçlanmasını istedi. El Aksa Şehitleri Tugayı üyesi intihar komandosu, Batı Şeria’nın kuzeyinde, Yahudi yerleşim birimlerinden Kedumim’in girişinde, benzin istasyonundaki bir otomobilin yanında kendini uçurdu. Biri saldırgan 4’ü İsrailli 5 kişinin öldüğü saldırıdan sonra İsrail uçakları ve topçusu Gazze’yi bombaladı. Uçaklar Gazze’nin kuzeyinde 4 binayı bombalayarak yıkarken İsrail topçusu da Filistinlilerin İsrail’e roket atmak için kullandığı iddia edilen bölgedeki açık araziyi bombardımana tuttu. Gazze’de, Halk Direniş Komiteleri komutanlarından Halil el Kuka da aracına düzenlenen roket saldırısıyla öldürüldü. İsrail Savunma Bakanı Şaul Mofaz, İslami Cihad örgütü militanlarının tek tek hedef alınarak öldürüldüğü saldırıların arttırılmasını emretti. Filistin Enformasyon Bakanı Yusuf Rizka ise İsrail işgalinin Filistinlileri kendilerini savunmaya ittiğini söyledi. (Fotoğraf: REUTERS) Ortadoğu’da kanlı gün ANKARA Irak Türkmen Otonom Örgütü ülkedeki tüm Türkmenlerin katılacağı ‘‘Büyük Türkmen Kurultayı’’ gerçekleştirecek. Bağdat ya da Kerkük’te gerçekleştirilecek olan kurultayda, ‘‘Milli Uyanış ve Şahlanma Hamlesi’’ adlı belge ile Irak Otonom Örgütü’nün programı da onaya sunulacak. Örgütün programında, başkenti Kerkük olan ve Irak Anayasası kapsamında Telafer, Musul, Beyat bölgelerini kapsayan bir özerk bölge kurulması için mücadele edileceği belirtiliyor. Irak’ta geçen aylarda Muzaffer Arslan öncülüğünde kurulan Irak BM olumlu Türkmen Otonom Örgü? Erbil şehrinin tarihi tü tarafından düzenlene Türkmen kimliği ve esercek olan kurultay, Bağdat lerinin koruma altına alınya da Kerkük’te toplana ması için çaba gösterilecak. Kurultay’a Şii ve cek ve şehrin asıl yerlisi Sünni Türkmenlerin tüm olan Türkmenlerin, kimileri gelenleri davet edi liklerinin anayasal haklalecek. Büyük kurultay rının garanti altına alınmada ayrıca örgütün uygu sı gerçekleştirilecektir. lamayı planladığı prograTürkmen Otonom Örmı onaya sugütü Başkanı nulacak. ProgMuzaffer Arsramda şunlar lan da, konuyer alıyor: ya ilişkin yapürkmen ? Türkmen tığı açıklamaOtonom Otonom Örgüda, MendeÖrgütü’nün tü başkenti li’den Kerkük olan ve Telafer’e kayapacağı Irak Anayasadar olan böl‘Büyük sı kapsamında gede yaşayan Türkmen Telafer, Musul, TürkmenleBeyat bölgele Kurultayı’nda rin, her zaman rini kapsayan fedakârlık örgütün otonom bir bölgösterdiğini programı da ge kurulması ancak hiçbir oylanacak. için mücadele zaman karşıedecektir. lığını alama? Türkmendıklarını söylerin anayasal milli hak ledi. Örgütü ilan ettikten larının, uluslararası hu kısa bir süre sonra BM ile kuka dayandırılarak sağ görüştüklerini ve otonom lam bir zemine oturtul bir bölge için olumlu göması gerekmektedir. Ak rüş aldıklarını kaydeden si takdirde Türkmenlerin, Arslan, konferansa Şii ve günü birlik politikalarla, Sünni tüm Türkmenlehayal ürünü ümitlenmeler rin katılmasını istedikleve boş beklentilerle oya rini anlattı. lanmaktan öteye varmala‘‘Türkmen otonomi rı mümkün olmayacaktır. projemizi, bir yerlere ya? Otonom bölge kuru malama gayreti içinde luşu için Irak Devleti ve olanlar, hayal kırıklığına hükümetleri nezdinde gi uğrayacaklar, hevesleri rişimlerde bulunup, iş kursaklarında kalacaklemlerin hızlandırılması tır’’ diyen Arslan şu değersağlanacaktır. lendirmeyi yaptı: ? Kerkük’ün, Mart ‘‘Yaptığımız inceleme2004’te kabul edilen Irak ler bu konuda yasal bir Geçici Anayasası’na gö engelin olmadığı yönünre, herhangi bir federal dedir. Üç yıldan beri gerbirimle birleşmeyecek şe çekleşen, baskı ile şehir kilde, ‘‘özel statüde’’ kal yönetimlerini ele geçirme, ması için girişimler de şehir işgalleri başta Kervam ettirilecektir. kük olmak üzere Türk? Telafer ve Tuzhur men köy ve ilçelerinde etmatu ilçelerinin; il statü nografik yapıyı değiştirsü kazanmaları, acilen ya me çabaları, soruların dasal düzenlemelerin yapıl ha da çetrefil hale gelmeması sağlanacaktır. sine ve bazen de sonu ar? Dikta rejimi döne zulanmayan felaketlere yol minde göçe zorlanan 150 açabileceği görüşündeyiz. bin Türkmen aileye Ker Projemiz, BM heyetince kük’te arsa ve ev yapma de olumlu karşılanmıştır.’’ ları için kredi temini sağlanması için çalışma yapılacak. Beyat bölgesinin tekrar Tuzhurmatu’ya ve Kerkük’e bağlanması sağlanacak. ? Musul, Telafer, Altunköprü, Tuzhurmatu, Dakuk, Kifri, Hanekin ve çevrelerindeki yerleşim merkezlerinde, mağdur Türkmen ailelere arsa ve kredi temini gerçekleştirilmesi sağlanacak. ? Kerkük’te planlanan Fuzuli Üniversitesi her konuda desteklenecek ve Telafer ile Tuzhurmatu’da Türkmence ağırlıklı üniversitelerin açılmasına çalışılacaktır. Ayrıca Türkmen bölgelerinde Türkçe eğitim verilmesi konusu üzerinde durulacaktır. T CUMHURİYET 11 K