Katalog

SAYFA CUMHURİYET 21 MART 2006 SALI 10 DIŞ HABERLER dishab?cumhuriyet.com.tr T ÜRKMENBAŞI’NIN ŞİİR KİTABI AB, devlet başkanlığı seçimlerini eleştirdi, BDT gözlemcilerine göreyse seçimler adil ve şeffaftı Ruhname’yi okuyanlara cennet vaadi ? Türkmenbaşı ‘‘Kim ki Ruhname’yi üç kez hatmeder; dosdoğru cennete vasıl olur’’ ifadesini kullandı. Ruhname, ehliyet sınavında bile soruluyor. AŞKABAT (AA) Türkmenistan’ın ‘‘ömür boyu lideri’’ Saparmurat Türkmenbaşı, kendisinin kaleme almış olduğu ‘‘Ruhname’’yi üç kez okuyanların doğrudan cennete gideceğini iddia etti. TV’den halka hitap eden Türkmenbaşı, ‘‘Kim ki Ruhname’yi üç kez hatmeder; onun gönül zenginliği artar, feraseti ve zekâsı keskinleşir, ilahi varlığı tanır ve dosdoğru cennete vasıl olur’’ ifadesini kullandı. Türkmenbaşı, iki ciltlik şiir kitabı ‘‘Ruhname’’yi kaleme alırken ‘‘sadık okuyucularına doğrudan cennetin kapılarını açmasını yaradandan niyaz ettiğini’’ belirtti. Felsefi ve dini şiirlerden oluşan ‘‘Ruhname’’, bütün Türkmenistan’da okullarda okutuluyor. Devlet memurları her yıl ‘‘Ruhname’’ imtihanına tabi tutuluyor, ehliyet sınavında bile ‘‘Ruhname’’ soruluyor. İlk cildi 21 Eylül 2001’de yayımlanan kitap, devlet başkanının yandaşları tarafından Kuranıkerim’le eş tutulunca büyük gürültü kopmuş, Türkmen liderinin ‘‘peygamberliğe soyunduğu’’ değerlendirmeleri yapılmıştı. Batı, Belarus için ısrarlı Dış Haberler Servisi Belarus’ta önceki gün yapılan ve Devlet Başkanı Aleksandır Lukaşenko’nun kazandığı açıklanan seçimler, Avrupa Birliği (AB) tarafından eleştirildi, ancak Bağımsız Devletler Topluluğu (BDT) gözlemcileri tarafından olumlu bulundu.1994’ten beri devlet başkanı olan Lukaşenko’nun oyların yüzde 82.6’sını, muhalif lider Aleksandır Milinkeviç’in ise yüzde 6’sını aldığı açıklanmıştı. AB dönem başkanı Avusturya Dışişleri Bakanı Ursula Plassnik, AB Genel İşler Konseyi toplantısından önce yaptığı açıklamada, ‘‘seçimlerin bir sindirme ortamında yapıldığını’’ söyledi. Plassnik, kampanya sırasında muhalefete sistematik olarak gözdağı verildiğini belirtti. Çek Dışişleri Bakanı Cyril Svodboda da seçimlerin ‘‘adil ve demokratik olmadığını’’ ve muhalefeti desteklediklerini açıkladı. Svodboda, yakında ekonomik yaptırımların konuşulabileceğini belirtti. Alman hükümet sözcü yardımcısı Thomas Steg, Berlin’de yaptığı açıklamada, ‘‘Belarus’taki başkanlık seçimlerinin özgürce ve adil bir şekilde yapılmadığı yönünde bilgiler bulunduğunu’’ belirterek ‘‘Biz muhalefetteki demokratik güçleri desteklemeye devam edeceğiz’’ dedi. vusturya’nın Dışişleri Bakanı Plassnik, Lukaşenko’nun ezici farkla kazandığı açıklanan seçimlerin sindirme ortamında yapıldığını ileri sürdü. Lukaşenko’ya göreyse ‘‘Batı yanlısı devrim girişimi başarısız oldu.’’ A ladı. Rusya Devlet Başkanlığı’ndan yapılan açıklamaya göre Putin, Lukaşenko’ya gönderdiği kutlama mesajında, “Rusya ve Belarus birbirlerine güçlü dostluk bağlarıyla bağlı. Biz, çok yönlü entegrasyonun geliştirilmesi ve ilişkilerin her alanda derinleştirilmesi konularında etkin çalışıyoruz’’ dedi. Muhalefet: Meşru değil Belarus muhalefet lideri Aleksandır Milinkeviç ise Lukaşenko’nun ‘‘meşru devlet başkanı olmadığını’’ ileri sürdü. Milinkeviç düzenlediği basın toplantısında, ‘‘İktidarda meşru olmayan bir devlet başkanının bulunduğunu düşünüyoruz. Bu insanlarla konuşmanın tek yolu sokaklarda konuşmaktır. Sokaklara çıkmak zorundayız’’ dedi. Başkent Minsk’te yapılan ilk protesto gösterilerinde çoğunluğunu öğrencilerin oluşturduğu yaklaşık 6 bin kişi,‘‘Yaşasın Belarus’’ sloganları atarak eylem yaptı. Belarus’ta bulunan BBC muhabirleri, Minsk meydanındaki havanın Ukrayna’da iktidar değişimine yol açan Turuncu Devrim’e benzemediğini, burada yeterli insan gücünün olmadığını bildirdiler. ABD’nin geçen hafta açıklanan ulusal güvenlik strateji belgesinde Belarus, diktatörlükle yönetilen ülkeler arasında sayılıyordu. Muhalefet soğuğa rağmen eylem yaptı, ancak Lukaşenko’ya halk desteğinin büyük olduğu, iktidar değişimi için yeterli gücün bulunmadığı belirtiliyor. (Fotoğraf: REUTERS) nin açık ve şeffaf’’ olduğunu söyledi. Rusya’nın eski içişleri bakanı olan Ruşaylo, BDT’nin 467 gözlemcisinin görevini tamamladığını kaydetti. Lukaşenko, ‘‘Birçok insanın söylediği, bazılarının hazırlandığı devrimin başarısız olduğunu söylememe izin verin’’ dedi. Lukaşenko, ‘‘muhalefete destek veren Batı ülkelerinin baskısına ve talimatlarına direndiklerini ve bölünmediklerini’’ belirterek ‘‘aklı başında olan herkesin, muhalefetin değersiz olduğunu görebileceğini’’ kaydetti. B Kıbrıs yüzünden süreç çökebilir AB Komisyonu ise Belarus’a karşı cezai önlem ve yaptırımları arttıracağını duyurdu. Komisyon sözcüleri, günlük basın toplantısında yaptıkları açıklamada, Lukaşenko’nun yapılan devlet başkanlığı seçimlerini kazandığının bildirilmesinden sonra bu gelişmeye şüpheyle bakıldığını ifade ettiler. Eski Sovyet ülkelerinden oluşan BDT’nin Belarus’taki seçim gözlemcilerinin başkanı Vlamidir Ruşaylo, ‘‘Belarus devlet başkanlığı seçimleri ‘Batı girişimi başarısız oldu’ Belarus Devlet Başkanı Lukaşenko ise seçimi açık farkla kazandığını ilan etti ve ‘‘Batı yanlısı devrim girişiminin başarısız olduğunu’’ söyledi. Belarusluların, dışarıdan gelen büyük baskıya direndiğini ve Belarus’ta ‘‘kimin patron olduğunu’’ gösterdiğini kaydeden Rusya’dan kutlama Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin, Aleksandır Lukaşenko’yu kut BC’DE MÜZAKERE ANALİZİ F İsrail’in güvenlik gerekçesiyle giriş çıkışları sık sık kapattığı Gazze’de bakkal ve fırınların önünde ekmek için uzun kuyruklar oluşuyor. (Fotoğraf: REUTERS) İLİSTİN KABİNESİ Hamas listeyi Abbas’a sundu Dış Haberler Servisi Filistin’de iki ay önce yapılan seçimlerden zaferle çıkan radikal Hamas örgütünün başbakan adayı İsmail Haniye, kabine listesini önceki gece Devlet Başkanı Mahmud Abbas’a sundu. İsrail ‘‘terörist Hamas’’ hükümetiyle her türlü teması reddedeceklerini yineledi. Gazze Şeridi’nden Batı Şeria’ya geçmesi İsrail tarafından yasaklanan isimler arasında bulunan Haniye’nin, Abbas’a sunduğu kabinede 10’u Gazze’den, 14’ü Batı Şeria’dan 24 bakanın yer aldığı bildirildi. Kabinede bir kadın ve bir Hıristiyan bakanın da bulunduğunu açıklayan Haniye, Nablus’taki El Neceh Üniversitesi öğretim görevlilerinden Nasreddin Şaer’i başbakan yardımcısı olarak atayacağını açıkladı. Hamas içinde ılımlı isimlerden biri olarak bilinen Şaer’in örgütün silahlı kanadında yer almadığı belirtildi. Londra eğitimli Şaer’in aynı zamanda Eğitim Bakanlığı görevini üstleneceği de öne sürülüyor. Dış Haberler Servisi İngiliz yayın kuruluşu BBC, Türkiye ile AB arasında başlayan tam üyelik müzakerelerinin Kıbrıs yüzünden çökebileceğini iddia etti. BBC’nin internetteki haber portalında Avrupa haberleri sayfasında yer alan analizde, Londra ve Brüksel’de bazı endişelerin hâkim olduğu belirtilirken, ‘‘Zaten kimse müzakerelerin kolay geçmesini beklemiyordu, ancak erken çöküş de beklenmiyordu. Bu korkuların temelindeki konu da Kıbrıs’’ denildi. AB’nin Türkiye ile Kıbrıs Rum kesimi arasında hassas bir denge oluşturmaya çalıştığı, ancak bu dengenin her an bozulabileceği öne sürülen analizde, TürkiyeAB ilişkilerinde genel görüntünün önümüzdeki sonbahardan itibaren daha da kararabileceği, Türkiye ile Kıbrıs Rum kesimi arasında ‘‘tanınmatanınmama’’ konusunda ‘‘ince bir kedifare oyununun’’ sürüp gitmekte olduğu görüşü dile getirildi. Düşünmek bile istemiyorlar Analizde pek çok AB üyesi ülkenin politikacı ve diplomatlarının Türkiye ile müzakerelerin tartışmalar ve kızgınlıklar içinde çökmesi ihtimalini düşünmek bile istemedikleri kaydedildi. Bazı diplomatların, Kuzey’in resmen tanınması tehdidini Rumların yeniden görüşme masasına çekilmesinin bir yolu olarak gördükleri kaydedilen analizde, büyük bir kesimin ise Rumların önümüzdeki sonbaharda görüşmeleri uçurumun kenarına itmeyecekleri umudunu dile getirdikleri ifade edildi. BBC’nin analizinde, Rumların sadece kendi çıkarları için böyle bir şey yapmalarının büyük bir hata olacağı vurgulandı ve soğukkanlı bir tutum izlenmesi çağrısında bulunuldu. Gazze’de yaşam savaşı Dış Haberler Servisi İsrail’in güvenlik gerekçesiyle Gazze ile İsrail sınırındaki geçişi kapatması bölgede temel gıda ve tıbbi malzemelerde yokluk yaşanmasına neden oluyor. Birleşmiş Milletler’den önceki gün yapılan açıklamada 1.3 milyon Filistinlinin yaşadığı Gazze’de en temel gıda maddesi olan ekmek için un stoklarının tükendiği belirtildi. Gazze’de bakkal ve fırınların önünde ekmek için uzun kuyruklar oluşurken, çocuk mamasından süte, şekere kadar birçok tüketim maddesinin bulunmasında ciddi sıkıntılar yaşanıyor. Hastanelerde tıbbi malzeme stoklarının bittiğine ve bu yüzden doktorların ameliyat yapamadıklarına dikkat çekiliyor. Eczanelerde çocuklar için gerekli olan ilaçlardan başlayarak, kronik hastalıklarda kullanılan ilaçların da kalmadığının altı çiziliyor. İsrail’in tehdit ettiği Zahar bakan oluyor Haniye, Hamas üyelerinden Said Siyam’ın İçişleri Bakanı, Mahmud Zahar’ın da Dışişleri Bakanı olacağını açıkladı. İsrail, sert çizgisiyle tanınan Zahar’ı daha önce öldürmekle tehdit etmişti. Mecliste Filistinli gruplarla koalisyon görüşmelerinin başarısızlıkla sonuçlanmasının ardından, kabinede Hamas milletvekillerinin yanı sıra, dışarıdan bazı isimlerin ve teknokratların da olması bekleniyor. Hükümeti inceleyen Devlet Başkanı Abbas, meclisin çok yakında toplanarak, yeni hükümetin güven oylamasının yapılacağını kaydetti. İsrail, Hamas’ın, kabine listesini Abbas’a sunmasından hemen sonra ‘‘terörist Hamas’’ hükümetiyle her türlü teması reddedeceğini açıkladı. İsrail Başbakanlık bürosundan bir üst düzey yetkili, ‘‘Hamas denetimindeki Filistin yönetimine yönelik fonların naklini dondurmayı sürdüreceklerini’’ kaydetti. Yetkili, İsrail’in Filistinlilere insani yardımı Hamas denetimindeki Filistin yönetiminden geçmeyecek biçimde nakletme yolları bulacağını da söyledi. BM’ye göre İsrail’in sınırı kapatmasından sonra Filistinliler ekmek ve un bile bulamaz hale geldi, hastanelerde tıbbi malzeme stokları bitti Gazze’de iş isteyen Filistinli silahlı kişiler, dün hükümet binalarına girerek rasgele ateş açtı ve polisle çatıştı. Olaylar sırasında bir kişi yaralandı. Yine iş isteyen ve maaşlarını alamayan Filistinli 2 ayrı silahlı grup, Gazze’de bir elektrik santralıyla askeri hastaneye baskın düzenledi. Filistinli güvenlik güçlerinin müdahale etmesiyle başlayan çatışmalarda iki kişi yaralandı. Eylemciler kısa bir süre sonra santraldan ve hastaneden ayrıldı. Gazze’deki bir anayolu kapatan militanlarla Filistinli güvenlik güçleri arasında çıkan çatışmalarda 3 Filistinli yaralandı. OLMERT: SINIRLAR DEĞİŞECEK İsrail Başbakan Vekili Ehud Olmert, gelecek yıllarda İsrail’in sınırlarını değiştireceğini söyledi. 28 Mart’ta yapılacak seçimleri lideri olduğu Kadima Partisi’nin kazanması ve başbakanlığa gelmesi beklenen Olmert, ordu radyosuna yaptığı açıklamada, ‘‘İsrail’in Batı Şeria ile sınırı bugünkünden çok farklı olacak’’ dedi. Kesin sınırları henüz şekillendirmediğini kaydeden Olmert, bu konuda ulusal bir uzlaşının sağlanması için çalışacağını belirtti. KAVŞAK ÖZGEN ACAR Yazarımız Özgen Acar’ın yazısını yarın yayımlayacağız. VEFAT VE TEŞEKKÜR Babamız Emekli Merkez Bankası Kısım Amiri Ankara, Yunanistan’ın Kıbrıs planını bekliyor HÜSEYİN KILINÇLAR’ın vefatı dolayısıyla acımızı paylaşan dostlarımıza teşekkür ederiz. Bakoyannis sıkıntısı ANKARA (Cumhuriyet Bürosu) Yunanistan’ın yeni Dışişleri Bakanı Dora Bakoyannis’in Atina yönetiminin de Kıbrıs için bir eylem planı hazırladığını açıklaması üzerine Ankara’da tedirgin bir bekleyiş başladı. Kıbrıs’a yönelik kapsamlı bir eylem planı hazırlayan ve çok sayıda taviz vermesine karşın, planı uluslararası platformda yeterince destek görmeyen Türkiye, plan üzerinde ne gibi bir müzakere yapabileceğini hesaplamaya çalışıyor. Yunanistan’ın BM Genel Sekreteri Kofi Annan’a önceki tezlerine oranla daha ılımlı bir plan sunacağı kaydediliyor. Buna karşın Rum Kesimi’nin Türkiye tarafından tanınması ve KKTC’nin Rum Kesimi üzerinden ticaret yapmasına ilişkin tezlerini savunmaya devam edeceği ifade ediliyor. ALİ KILINÇLAR KÂZIM KILINÇLAR ASLAN KILINÇLAR Nüfus cüzdanımı kaybettim. Hükümsüzdür. EZGİ ERASLAN ‘Çok taviz verdik’ Konuya ilişkin Cumhuriyet’e bilgi veren diplomatik kaynaklar ise, Bakoyannis’in metnini görmeden herhangi bir yorumda bulunulamayacağını, ancak Türkiye’nin her türlü duruma hazırlıklı olduğunu belirtiyorlar. Kaynaklar, ‘‘Türkiye’nin planı belli. Biz bunu hazırlarken tüm dünyaya şimdiye kadar çok sayıda açılım yaptığımızı ve çok sayıda taviz verdiğimizi açıkladık. Müzakere etmeyeceğimizi de herkese söyledik’’ değerlendirmesini yaptılar. Ancak Atina yönetiminin planını açıkladıktan sonra, durumun tekrar değerlendirileceğini vurgulayan kaynaklar, ‘‘Biz yine de kendi açıkladıklarımızdan geri bir adım atmayı düşünmüyoruz. Şimdiye kadar çok açılım yaptık. Geri adım atacak olan, Rumlar ve Yunanistan olmalıdır’’ görüşünü bildiriyorlar. CUMHURİYET 10 K