Katalog

17 MART 2006 CUMA CUMHURİYET SAYFA KÜLTÜR kultur?cumhuriyet.com.tr Reha Erdem’in ulusal ve uluslararası festivallerde ödüller kazanan, beklenen filmi nihayet bugün gösterime giriyor 15 KEDİ GÖZÜ VECDİ SAYAR Baharı Karşılarken ‘‘Bir kiremit parçasıyım ben Yoksul bir evden Bir çoban türküsüyüm Bir kiremit parçasıyım kırılan düşen Poyrazda yoksul bir evden Bir çoban türküsüyüm ben Poyraza karşı söylenen Yapma baba ya da korkuyorum anne uşkusuz sinema tarihimizin Denize İnen Sokak, Sevmek Zamanı, Umut ve Karanlık Sular’la birlikte en özgün filmleri arasında yerleştirdiğimiz o benzersiz, öncü, siyah beyaz A Ay (1989) başyapıtının, nerdeyse 15 yıldır reklam sektörüne gömülmüş yönetmeni Reha Erdem, paragüç ilişkisi üstüne ahlaki bir hikâye anlattığı, ikinci filmi Kaç Para Kaç’tan (1999) 5 yıl kadar sonra çektiği üçüncü filmi Korkuyorum Anne’yle kendisine bağladığımız umutları boşa çıkarmadığını gösteriyor. Zeki Demirkubuz, Nuri Bilge Ceylan, Kutluğ Ataman’la birlikte 1990’larda çıkış yapan en önemli yönetmenlerimizden biri kuşkusuz Reha Erdem. Adı gibi erdemli bir sinemacı. 2004 İstanbul Film Festivali’nde İnsan Nedir ki adıyla beğenerek seyrettiğimiz, son derece prestijli (Uluslararası Film Eleştirmenleri) Ödülü’yle değerlendirilmesine karşın nice zamandır nedense gösterime giremeyip ancak bugün seyirciyle buluşacak olan Korkuyorum Anne, özetle korkularımız, sevgilerimiz, yalanlarımız, arzularımız, zayıflıklarımız, özlemlerimiz ve umutlarımız üstüne, herkesin mutlaka kendinden bir şeyler bulabileceği, hemen gönüldeşlik kurulacak, insancıl bir yaklaşımın ürünü, ayrıca duygusal tonlardan da çalan, çok iyi yazılmış, çekilmiş ve oynanmış, alçakgönüllü, sıcacık, küçük bir başyapıt, baştan belirtmek gerekirse. O2@@f ?O2@@@@@@@@@f O2@@@@@@@@@@@@@@@@f O2@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@L?e ?O2@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@1?e ?O2@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@?e O2@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@?e ?O2@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@?e ?O2@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@?e O2@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@?e O2@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@?e ?O2@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@Le O2@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@1e O2@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@e ?O2@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@e ?O2@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@e O2@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@e ?O2@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@0Mf ?O2@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@0Mhe O2@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@0M? O2@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@0M? ?O2@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@0M? O2@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@0M ?@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@0M ?@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@0M ?@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@0M ?@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@0M? ?@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@0M? ?@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@0M? ?@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@0M? ?@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@0M ?@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@0M ?@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@0M ?@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@0M ?@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@0M? ?@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@0M? ?@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@ ?@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@L? ?@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@)K ?@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@6 ?@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@ ?@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@ ?@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@ ?@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@ ?@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@ ?@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@ ?@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@ ?@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@ ?@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@ ?@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@ ?@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@ ?@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@ ?@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@ ?@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@ ?@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@ ?@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@ ?@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@ ?@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@ ?@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@0M ?I um Anne Korkuyor Ulu düşün çatısı çatılırken Bir kiremit parçası bir çoban türküsüyüm Gözyaşından alın terinden Bir kiremit sesiyim ben’’ 21 Mart’ta baharı karşılayacağız. Poyraza karşı söylenen çoban türküleriyle... Daha güzel, daha adil, daha özgür bir dünyaya ulaşmak umuduyla... 21 Mart, aynı zamanda Dünya Şiir Günü. PEN Türkiye Merkezi’nin tüm dünyaya kabul ettirdiği bir gün. Her yıl, bir şairimizden isteriz yılın ‘‘Şiir Bildirisi’’ni. Bu yılın şairi, Arif Damar... 90 yıllık bu şiir çınarının 22 yıl önce yazdığı bir şiirle başlamak istedim yazıma. Bildiriyi henüz bilmiyorum. 21 Mart’ta İzmir’de Konak Belediyesi’nin düzenlediği ‘‘II. Uluslararası Şiir Buluşması’’nda hep birlikte dinleyeceğiz ondan. ‘‘Ben’’ adlı şiirini ‘‘Arif DamarKülliyen Red’’ adlı kitaptan aldım. ‘‘Bilim Sanat Galerisi’’nin yayımladığı Şiir Dizisi’nin bir kitabı bu. Bu özenli kitabın yayıncısı Nevzat Metin, yurtiçinde ve yurtdışında gerçekleştirdiği kapsamlı sergiler ve 90’ın üzerinde yayınla, yalnızca ülkemizde değil dünyada eşi az bulunan kahramanlardan biri. Plastik sanatlar alanındaki değerlerimizi dünyaya tanıtmak için olağanüstü bir emek harcayan Nevzat Metin’e, Arif Damar’ın tüm yapıtlarını derleyen bu güzel yapıtı için de ne kadar teşekkür etsek az. Baharı karşılarken güzel şeylerden söz etmek istiyorum. Tüm yaşamlarını sanata adamış kahramanlardan ve onlara destek olmayı görev bilen kişi ve kurumlardan. Bunlardan biri, İzmir’de yarın başlayacak olan ‘‘Uluslararası Şiir Buluşması’’nın mimarı olan Konak Belediyesi. Dört kültür merkezinde yıl boyunca çok sayıda önemli sanat etkinliği gerçekleştiriyor bu belediyemiz. ‘‘Öykü Günleri’’nden ‘‘Mermer Heykel Günleri’’ne, ilköğretim öğrencileri ile gerçekleştirdikleri sinema çalışmalarından heykeltıraş Ekin Erman’ın tasarladığı Ahmet Piriştina anıtına uzanan bu tablo tüm yerel yönetimlere örnek olacak bir düzeyde. Bu anıt için, yüzlerce elin kalıbını alıyor sanatçı. ‘‘Bir el de siz verin’’ çağrısına İzmirliler coşkuyla koşuyor (Piriştina’nın heykeline el vermek şansını elde ettiğim için şanslı sayıyorum kendimi.) İzmir Büyükşehir Belediyesi de, ‘‘İzmir Sanat’’ ve ‘‘İsmet İnönü Kültür Merkezi’’ gibi mekânlarındaki etkinliklerle İzmir’in kültürsanat yaşamına ciddi katkılar sağlıyor. İstanbul’da da yerel yönetimlerin kültür sanat etkinlikleri giderek yoğunluk kazanıyor. Beşiktaş ve Şişli belediyelerinin çalışmaları Büyükşehir’le yarışır düzeyde. Şişli Belediyesi geçen hafta açılan ‘‘Turhan Selçuk Karikatür Sergisi’’nin ardından, yarın AB Bilgi Merkezi’nin Hafta Sonu Söyleşileri kapsamında ‘‘Çokkültürlü Avrupa’da İslam, Barış ve Tolerans’’ adlı bir panel düzenliyor. Konuşmacı, İsveç’in İstanbul Başkonsolosu Ingmar Karlsson. (Büyükelçi Karlsson, kendisi de bir yazar olan nadir diplomatlardan. Türkçeye de çevrilen ‘‘İslam ve Avrupa’’ adlı yapıtı çok değerli bir kaynak.) Beşiktaş Belediyesi de Zeliha Berksoy’un yönetiminde oluşturduğu ‘‘Kültür Sanat Platformu’’ ile çok sayıda başarılı etkinliğe imza atıyor. MKM’deki ‘‘Beşiktaş Çağdaş’’ adlı galeride açılan ‘‘Orhan Peker Sergisi’’, ‘‘Cumhuriyeti Aydınlatan Kadınlar’’ başlıklı yayın ve önceki gün Akatlar Kültür Merkezi’nde (Melih Cevdet Anday Sahnesi’nde) sergilenmeye başlanan ‘‘Mikadonun Çöpleri’’ oyunu ile örnek bir performans sergiliyor. Berksoy, büyük şairimizin ‘‘insan’’ı anlatan bu önemli yapıtını ustalara yakışır bir titizlikte, özgün bir yorumla sahnelemiş. Barış Dinçel’in sahne tasarımı ve iki genç oyuncu, Timuçin Esen ve Devin Özgür Çınar’ın sinemasal derinlik içeren yorumları her türlü övgüyü hak ediyor. Hiç kuşkusuz mevsimin en başarılı yapımlarından biri. Baharı ‘‘Mikado’nun Çöpleri’’ ile karşılama şansını kaçırmayın derim. vecdisayar?yahoo.com Yönetmen: Reha Erdem / Senaryo: Nilüfer Güngörmüş, R.Erdem / Kamera: Florent Herry / Müzik: Abboud Abdel’aal / Montaj: Nathalie Le Guay, R. Erdem / Oyuncular: Ali Düşenkalkar, Köksal Engür, Işıl Yücesoy, Şenay Gürler, Turgay Aydın, Arsu Bazman, Bülent Emin Yarar, Aydoğan Oflu, Ozan Uygun, Esra Bezen Bilgin / Türkiye 2003 (Kenda) davranışlarıyla, yiyip içtikleriyle, vücutlarının verdiği tepkileriyle tüm bu kahramanlarımızın öne çıktığı bir bütünlüğe erişiyor giderek. Herkesin bir parçasını yaşadığı, çeşitli benzer sözcük oyun ve çağrışımlarıyla renkli kılınmış hikâye, iki saati aşkın bir sürede tamamlanıyor. Aslında kaybetmediği hafızası geri gelen Ali artık her şeyi hatırlarken sadece karakterlerin değil, vücutların da ‘konuştuğu, kütürdediği, çatırdadığı, kanadığı, acıdığı, iyileştiği’ film, İpek’in yeni doğan bebeğinin viyaklamalarının ardından herkesin sarılıp ağlaşıp birbirini bağışladığı, umutlu bir finale bağlanırken baskıcı babaanne otoritesine baş kaldıran iki oğulun da zirveye çıkmasıyla noktalanıyor. İnsan kırılgan bir vücuttur K na, yaşamına ilişkin gözlem ve genellemelerle destekli, birtakım yan hikâyelerle, derinlikli karakterlerle zenginleştirilmiş, birkaç ödüllü, sağlam bir senaryodan çekilmiş film, 40’ına merdiven dayamış, hem biraz aklı kıt, saftorik, hem de cin gibi, uyanık, irikıyım bir çocuk izlenimi veren, sağlık memuru Rasih Bey’in hem analık hem babalık yaparak baskı altında büyüttüğü, bir baltaya sap olamamış oğlu Ali’nin (Ali Düşenkalkar) geçirdiği kazayla başlıyor. Polisin, taksi şoförü olarak karıştığı bir kuyumcu soygununun zanlısı muamelesi yaptığı oysa çocukluğunun kırmızı balonunu da plastik cerrahiye dair nutuklar da atan, yardımsever, feleğin çemberinden geçmiş, vicdan sahibi, sevgi dolu anne, güvenilir dost, fedakâr komşu ve becerikli terzi kadın Neriman (Işıl Yücesoy). Tıpkı kadınları biraz da mesleği gereği, incekalın belli diye ikiye ayıran Neriman gibi, insanları doğrueğri basanlar olarak kategorize eden, evi insan bedenini tüm ayrıntısıyla gösteren, birtakım eğitici, anatomik heykel ve resimlerle, tıp alet edavatıyla dolu, sünnet de ya özel ulağı gibi buyruklar yağdırdığı, mazlum ve şirin çocuk, küçük Çetin’in (Ozan Uygun) de annesi, korkusuz kadın Selvi (Esra Bezen Bilgin). Ali’nin bir kuyumcu soygununa karıştım diye şişindiği boksör eskisi arkadaşı, sakata ayrılıp askerlikten yırtmak isteyen, lunaparkçı arkadaşı Aytekin (Aydoğan Oflu). Ali’yle birlikte tüm karakterlerin başrolde olduğu filmin, seyircide yer yer grup terapi etkisi yapan bütün kahramanları, giderek hafızasını kaybetmiş, şaşkın ve sarsak Muzip ve hınzırca Martı çığlıklarının vapur sirenlerine karıştığı, harala gürele, tıknefes yaşanan, karmakarışık bir hayatın hüküm sürdüğü İstanbul’un Tophane’den Samatya’ya, Karaköy’den Kilyos’a, Haliç’ten Adalar’a kadar uzatılacak, çeşitli bölgelerinde çekilmiş, TophaneTünel taraflarındaki eski bir apartmanda oturan, eski komşuluk dostluk ve geleneklerini sürdüren bir grup sıradan insanın, iç içe geçmiş hikâyelerini anlatıyor, ince duyarlıklar avcısı Reha Erdem, muzip ve hınzırca bakışıyla ve kendine özgü, kişisel sinema diliyle. İnsanın doğası yakalamak amacıyla çıktığı ağaçtan düşerek geçici hafıza kaybına uğradığı bu kazanın ardından, Ali’nin çevresine toplanıp geçmişi(ni) hatırlatmak, hafızasını geri getirmek için çabalıyor çevresindekiler. Eski fotoğrafları göstererek, habire kendilerini anlatarak, maziyi naklederek devreye giren, filmin seyirciyle anında sıcak ilişkiler kurabilen öteki kahramanlarını tanıyoruz peşpeşe: Hamile komşu İpek’e (Şenay Gürler) gizliden gizliye tutkun delikanlı oğlu, Keten’i (Turgay Aydın), (tıpkı Rasih Bey’in Ali’ye farkında olmaksızın yıllar yılı yaptığı gibi) yoğun sevgisiyle, ilgisiyle, otoritesiyle hep daraltan, kılındantüyünden ötürü sürekli hapşırmasına neden olan; masum bakışlı köpeği Çakır’ı da, çalçene avcı, sürekli et ve kemiklerle haşır neşir, bitirim mahalle kasabının (Bülent Emin Yarar) dolduruşuna gelerek evden uzaklaştırıp sonra da bunun vicdan azabını, pişmanlığını yaşayan, ara pan, insan bedenini bilmeli, tanımalı diyen, kalbinden sorunlu, oğlunun bir türlü kendisine baba diye hitap etmemesinden şikâyetçi, artık bir huzur evine kapanmaktan da dem vuran, eski toprak, sağlık memuru Rasih Bey (Köksal Engür). Spor Akademisi sınavlarına hazırlanan, jimnastikçi, Alamancı genç kız Ümit’i (Arzu Bazman) yanına ev arkadaşı olarak alan, erkekleri sevdiklerine verdikleri hediyeyi geri isteyenleristemeyenler diye ikiye ayıran, hamile kaldığı erkeğin sürekli yüzüğünü isteyen telefonlarıyla taciz ettiği, işveli cilveli İpek (Şenay Gürler). Gezdirmek üzere aldığı Çakır’ı kapısına bağladığı kahvede, onun gibi, iki köpek dolaştırıcısı, dalgacı arkadaşıyla hastalık üzerine, lak lak geyik muhabbeti yapan kapıcı Rıza’nın sürekli martı kovalayan, pencere silen, cam perisi, hamarat karısı, en çok sünnet edilmekten, karanlıktan ve (oğlu Ali gibi) Rasih Bey amcadan korkan, herkesin seslenip Alimizin kafa karışıklığından kaynaklanan genel bir karmaşanın içine yuvarlanıyor. Bu sıradan karakterlerin, elden ele geçen, değerli bir yüzüğün başrolüne oturduğu bir soygun dalaveresi ve polisiye soruşturmayla karışık bir entrikaya paralel giden hikâyelerini, iki saat süresince artan bir ilgiyle izlediğimiz Korkuyorum Anne, bedensel alışkanlıklarıyla, hastalıklarıyla, duruş İnsan nedir ki sorusuna ‘korkulardan, zaaflardan, arzulardan, özlemlerden örülü bir hafıza ve etten, kandan, kemikten oluşma, kırılgan bir vücuttur’ yanıtını veren film, sonuçta temposu, anlattığı, biçimi, oyunculukları, görüntü ve müzikleri ve çeşitli incelikleriyle son dönemde seyrettiğimiz en iyi yerli filmlerden biri bizce. Yine tanıdık Fransız teknik ekibiyle (kameraman Florent Herry, montajcı Nathalie Le Guay) çalışmış, setteki titizliğiyle, ödün vermezliğiyle başkalarından ayrılan Reha Erdem’in yine yeni bir yönetmen eseri niteliğindeki Korkuyorum Anne’si, beylik deyişle insanın yaşama coşkusunu tazeleyen, mutlaka görülesi bir film, özetle. F LMMOR BUG N da İZLEYİCİ GÖZÜYLE... ERDAL ATABEK ? FRANSIZ KÜLTÜR MERKEZİ’nde 12.00’de ‘Kaçış’, 14.00’te ‘Bu İz Silinmez’, 16.00’da ‘Prova’, 18.30’da ‘Kristina ve İsa’, ‘Kim Ninni Söyler’ ve 20.00’de ‘Otar Gittiğinden Beri’ adlı filmler gösterilecek. (0 212 334 87 40) DÜZELTME VE ÖZÜR: Dün 14. sayfada çıkan Turhan Selçuk Sergisi haberinde açılışa katılanlar arasında Sezen Cumhur Önal’ın adı belirtilmemiştir. Düzeltir, özür dileriz. Kim neyi izliyor... ‘‘ Annenizin Richard ile ilişkisi vardı. Ne? Nasıl ilişki? Richard mı? Evet, biliyorsun sanıyordum. Hayır, bilmiyordum.’’ Bu konuşma baba Bernard ile 17 yaşındaki oğlu Walt arasında geçiyor. Mürekkep Balığı ve Balina filmini izliyorum. Brooklyn’de yaşayan bir ailenin öyküsü anlatılıyor. Baba, yazar ve akademisyen; anne de yazmayı deniyor. İki oğuldan büyük olanı, Walt 17 yaşında, küçüğü Frank 12. Anne ve baba boşanmaya karar veriyorlar. Bunu çocuklara birlikte açıklıyorlar. Frank ağlıyor, Walt üzgün. Ama Joan ve Bernard kararlılar, Bernard yeni bir ev tutuyor. Çocuklarla birlikte olmanın programını yapıyorlar. Annenin Richard ile uzun süreli (dört yıldan beri) ilişkisi var. Bernard bunu bilmesine karşın evliliğini kurtarmaya çalışıyor ama olmuyor. Sıcak, insancıl, incelikli bir film. Uygar insanların yaşamını anlatıyor. Yönetmen Noah Baumbach, kendi yaşamında benzer bir olay yaşamış. Ama bize çok şaşırtıcı gelecek bir durum var ortada. Kavga yok, gürültü yok, karşılıklı suçlamalar yok. Bıçak çekme yok, silahlı saldırı yok. Bernard gidip de Richard’ın suratını çarşamba pazarına çevirmiyor. Karısını saçlarından sürüyüp küfürler savurmuyor. Kadında d,a adamda da bir sakinlik, bir olgunluk, bir anlayış var ki bize hiç uymuyor. Bizde boşanmaya karar veriyor gibi olup da bir türlü karar veremeyen çiftlere gösterilmesi gereken bir film bu. Yani hiç bizim toplumun duygularına, davranışlarına uymuyor. Bu yüzden olacak ki salonda sadece beş kişi var. (Kadıköy, Sinematek, çarşamba günü, saat 17.00 seansı.) Filmde iki ergen çocuğun boşanma olayı karşısındaki tutumları, davranışları büyük bir başarıyla veriliyor. Film son derece başarılı. İnsan duyguları, insan davranışları, kadının yaşama bakışı, adamın olayları kabullenişi, bu evrelerdeki sessiz iniş çıkışlar. Ama izleyici yok. ‘‘En İyi Film Oskar’ı’’ alan Crush (Çarpışma) filminin Türkiye’de seyirci sayısı 52 bin. ‘AntraktSinema’ dergisi karşılıklı iki sayfasında filmlerin aldıkları yıldız tablosu ile izleyici sayılarını vermiş. Bir ibret levhası gibi karşı karşıya duruyorlar. Sinema eleştirmenlerinden üç ve dört yıldız alan filmler: Jarhead 21 bin, Sınırları Aşmak 8 bin, İyi Geceler İyi Şanslar 7 bin, Maç Sayısı 23 bin seyirci bulabilmiş. Kurtlar Vadisi Irak, eleştirmenlerden tek yıldız, iki yıldız almış, seyirci sayısı rekora gidiyor, 3.6 milyon. Keloğlan Karaprens’e Karşı, tek yıldız almış, seyirci sayısı bir milyon. Babam ve Oğlum, beğenilen bir film, 3.2 milyon. Sinema eleştirmenleri ile sinema izleyicisi birbirinden kopuk, hatta birbirine karşı duruşlarıyla ilgi çekici bir tablo yaratıyor ki bu konu bütün sinema sanatıyla ilgilenenlerin üzerinde durması gereken bir olgu. Ben, Mürekkep Balığı ve Balina’yı görmenizi öneriyorum. CUMHURİYET 15 K