Katalog

SAYFA CUMHURİYET 12 OCAK 2006 PERŞEMBE 6 İstanbul Gaziosmanpaşa’da ve Ağrı Doğubeyazıt’ta yurttaşlar tüm uyarılara rağmen kanatlı hayvan beslemeye ve onlarla bire bir temas etmeye devam ediyor. (Fotoğraflar: AP) HABERLER B M G I D A V E TA R I M Ö R G Ü T Ü İ Y İ M S E R D E Ğ İ L PERŞEMBE ORHAN BURSALI ‘Salgına dönüşebilir’ Dış Haberler Servisi Birleşmiş Milletler Gıda ve Tarım Örgütü (FAO), Türkiye’de görülen H5N1 kuş gribi virüsünün hayvanlar arasında bir salgına yol açabileceği uyarısında bulundu. FAO Sözcüsü Erwin Northoff, kurumun Roma’daki merkezinde yaptığı açıklamada, kuş gribi virüsünün Türkiye’deki hayvanlar arasında yayılabileceğini ve bu durumun komşu ülkelere karşı da bir tehdit oluşturduğunu söyledi. Bu uyarının hayvanlara ilişkin olduğunu vurgulayan Northoff, ‘‘Hayvanlar arasında yayılan virüsten söz ediyoruz, insanlardaki durumdan değil’’ dedi. FAO’nun üst düzey yetkilisi Juan Lubroth, yayımladığı bildiride, ‘‘Alınan önlemlere karşın virüs yayılabilir. Sıkı tecrit kuralları uygulanmadıkça virüse maruz kalan insan ve hayvan sayısı artar’’ dedi. FAO bildirisinde, Türkiye’nin komşularının da tehdit altında olduğu belirtilerek Azerbaycan, Ermenistan, Gürcistan, İran, Irak ve Suriye’nin gözetim ve denetime yönelik önlemler almaları istendi. Dünya Sağlık Örgütü (DSÖ), Doğu Asya’nın ölümcül kuş gribi virüsü H5N1 için hâlâ en riskli bölge olduğunu bildirdi. DSÖ’nün Batı Pasifik bölgesi sorumlusu Şigeru Omi, Türkiye’de görülen yeni gelişmelere rağmen, Asya’daki durumun dünyanın diğer bölgelerine göre çok daha ciddi olduğunu söyledi. Bu arada Sırbistan, Türkiye’den gelen yolcu ve araçlar üzerindeki kontrollerini arttırdı. Karadağ’da ise Sağlık Bakanı Miograd Pavliviç, gerekmedikçe Türkiye’ye gidilmemesini salık verdi. Sağlık, Kuş Gribi, Yoksulluk ‘‘Doktorlar, yoksulların doğal avukatlarıdır.’’ Bu söz, 19. yüzyılda yaşamış Alman doktor Virchow’a ait. Kuş gribi patlak verince, bilim dergisi Scientific American’da yayımlanan ve Cumhuriyet Bilim Teknik’te özetleyerek verdiğimiz (Sayı 979, 24 Aralık 05), yoksullukla hastalıklar arasındaki ilişkiyi irdeleyen yazıyı anımsadım. Bugün biraz buna da değineceğim.. Virchow niye böyle düşündü? Çünkü hastalıklarla yoksulluk arasında bire bir ilişki var. Hayatı insanları iyileştirmekle geçen bir doktor, ‘‘yoksulluğun kötü beslenme, sağlıksız yaşam koşulları’’ demek olduğunu ve iyileştirme sürecinin bunlardan bağımsız olmadığını bilir. Bu nedenle, tarihsel boyutu ve süreci içinde doktorluğun bu özünü içinden hiç eksik etmemiş olanlar, ‘‘ezilmişlerin, güçsüzlerin savunucularıdır, çünkü yoksulluk ile bağlantılı hastalıkları’’ sebepsonuç ilişkileri içinde görürler.. Genel eğilimleri ve aldıkları eğitimin terbiyesi, onları genellikle düzene muhalif kılar.. ??? Yoksullukla sağlık arasındaki ilişkiyi görmek için ülkemiz iyi bir örnektir. AKP, her şeyi ticarileştiren politikaları ile bu ilişkiyi daha üst düzeylere tırmandıracaktır.. AKP aldığı oylara ihanet ediyor.. Kuş gribinin birdenbire ülkemizde yaygınlaşmasıyla yoksullaşma arasında illiyet bağı aramak, güçlü bir varsayımdır. Çünkü bu varsayımı destekleyen başka ‘‘salgınlar’’ da var. Sıtma tekrar hortladı.. hastane enfeksiyonları yüzlerce bebek ve yetişkinin canını alıyor.. Veremin yükselişi, Malatya’da ishal, bazı yerlerde şarbon ve veba ile Ankara’da kolera.. Devletin, salgın niteliğindeki hastalıkları saklama, küçük ve önemsiz gösterme huyunu ve pek çoğunun da kayıtlara girmediğini bilenler, salgın niteliğindeki olayları birkaç katı ile çarparak daha doğru kestirimlerde bulunur.. Bilinçli merkezi bir denetim mekanizması çalışmadığı için Türkiye yiyecek ve içecek bakımından da tam bir cangıl! Bu cangılın altyapısını da, AKP’nin, parası olanın sağlık hizmeti alabildiği, devlet hastanelerinin ve birinci basamak hizmetlerinin ise düzeyinin en alta düşürülüp kısmen de yok edildiği neoliberaltüccar politikaları oluşturuyor.. AKP, sağlıksızlığın dümeninde bir parti! ??? Biz yine yazının başına dönelim: Epidemiyolojik sağlık araştırmalarında, insanların sosyoekonomik statüsü ile hastalıklar arasındaki ilişkiyi inceleyen birleşik bir değerlendirme skalası oluşturulmuş: Sosyo Ekonomik Statü (SES).. Bu ölçüt, ‘‘insanların gelir düzeyini, mesleğini, eğitim ve barınma koşullarını’’ içeriyor. SES, zenginlerden yoksullara doğru bir gelir basamağına uygulandığında, ‘‘Aşağı inen her basamakta SES ile sağlıksızlık arasında yakın ilişki’’ görülüyor. ‘‘SES Eğimi’nin, Batılı toplumların tümünde solunum, kalp hastalıkları, ülser, romatizma, bazı kanserlerde önemli rolü’’ belgelenmiş. Öyke ki, gelir merdiveninin en alt ile en üst basamağı arasında hastalık riskleri 10 katına kadar çıkabiliyor. ‘‘Bazı ülkelerde SES spektrumu içinde yaşam sürelerinde 10 yıllık fark’’ da görülebiliyor. ABD, burada en kötü örnek: En yoksul beyazının yaşam süresi, en zengin beyazına kıyasla 10 yıl daha az! Yoksulluğa bağlı sağlıksız yaşam koşulları (ayrıca bu kesimlerde yaygın sigara, alkol, pislik, şiddet, hijyenik olmayan gıda ve beslenme...) hastalık risklerini arttırıyor.. Ancak SES ile sağlıksızlık arasında bulunan çok ilginç ve değişik bir parametre daha var: Psikososyal stres! Toplumda en büyük psikolojik ve sosyal strese uğrayanların yoksullar olduğunu belirtiyor araştırmacılar. Ve ayrıca bu faktör de yoksulları canevlerinden çok güçlü olarak vuruyor!.. Konuya bu açıdan, başka bir yazıda bakacağız.. obursali@cumhuriyet.com.tr Sağlık Bakanı Akdağ ile basın toplantısı düzenleyen DSÖ Direktörü Danzon ‘Panik yapmayın’ dedi ‘Türkiye’ye seyahat güvenli’ ANKARA (Cumhuriyet Bürosu) Dünya Sağlık Örgütü (DSÖ) Avrupa Bölge Direktörü Marc Danzon, Türkiye’de kuş gribine karşı alınan önlemler konusunda herhangi bir ihmal yaşanmadığını gördüklerini belirterek ‘‘Turistlerin bu ülkeye gelmesinde hiçbir sakınca yok’’ dedi. Sağlık Bakanı Recep Akdağ ile DSÖ Direktörü Danzon dün ortak bir basın toplantısı düzenledi. Toplantının başında konuşan Akdağ, şeffaflık politikaları gereği DSÖ ile birlikte basın toplantısı yapmaya karar verdiklerini söyledi. Danzon da konuşmasında, dünyada kuş göçünün yaşandığı bölgelerden birinin de Türkiye olduğunu ve göç yolları üzerindeki her ülkede bu hastalığın görülmesinin normal olduğunu kaydetti. Danzon şöyle konuştu: ‘‘Biz soruna halk sağlığı açısından yaklaşıyoruz. Sağlık alanında geleceği önceden görmek fevkalade güçtür. Her bir hasta çok iyi tedavi almaktadır, yeni hastalar titizlikle izlenmektedir. Halkın çok iyi bilgilendirilmesi gerekiyor. Ölü ya da hasta hayvanlarla temas edilmemeli. Çevre ülkelerin de ilgili bakanlıklarıyla temasa başladık. Bu teması sürdüreceğiz ve kendilerini bilgilendirmeye devam edeceğiz.’’ ‘YETERLİ ÖNLEM ALINDI’ Karşılaşılabilecek en kötü durumun ‘‘panik’’ olduğunu söyleyen Danzon, ‘‘Bu durum başa çıkılması zor sonuçlar doğurabilir. Birçoğunun kafasında seyahat kısıtlamalarıyla ilgili sorular var. Ben bunun canlı örneği olarak geldim. Bu ülkeye gelmenin tehlikeli olmadığının canlı bir kanıtı olarak karşılarında duruyorum’’ dedi. Danzon, kuş gribi virüsünde insandan insana geçiş görülmediğine işaret ederek ‘‘Bu tür durumlarda, insandan insana bir tane bile bulaşma vakası olsa bunu açıklama sorumluluğu Dünya Sağlık Örgütü’ndedir. Böyle bir durumda salgın için birinci adım atılmış demektir. Şu ana kadar görülen tüm vakalar kümes hayvanlarından kaynaklandı’’ dedi. Danzon, AB tarafından hazırlanan raporda Türkiye’de yeterli önlem alınmadığının belirtildiğinin anımsatılması üzerine ise ‘‘Biz DSÖ olarak Türkiye’de soruna zamanında ve ciddiyetle yaklaşıldığını gördük. Böyle olmasa ben burada olmazdım. DSÖ bu konuda bir tekel değildir. Herkes konuşma konusunda özgürdür. Ancak burada dikkat edilecek konu, söylemler içinde çelişkiler bulunmamasıdır’’ görüşünü kaydetti. ‘SALGIN BEKLEMİYORUZ’ Sağlık Bakanı Akdağ da şunları söyledi: ‘‘Hastalık doğru ve iyi şekilde kontrol edildi. Gerekenler yapıldığı için salgın beklemiyoruz. Kanıtlanmış 15 vakada ölüm sayımız sadece 3. Ev tavukçuluğunu ortadan kaldırmaya çalışıyoruz. Laboratuvar verileriyle kanıtlanmış kuş gribinden ölüm sayısı 2’dir. Bunun dışında ölen üçüncü yavrumuzun aynı aileden olması nedeniyle ölüm nedeninin kuvvetle muhtemel kuş gribi olduğunu düşünüyoruz. Ancak bu kişinin vücudunda kuş gribinden öldüğüne ilişkin virüs tespiti henüz yapılamadı.’’ Akdağ, hastalığın tedavisi ile ilgili ilaç sorunu olup olmadığının sorulması üzerine ise Türkiye’nin gerekli ilaç olan Tamiflu’dan 2.5 ay önce 1 milyon doz sipariş ettiğini, dolayısıyla bir sıkıntı olmadığını söyledi. ÇİN’DE İKİ KİŞİ DAHA KUŞ GRİBİNDEN ÖLDÜ PEKİN (AA) Çin’de kuş gribi hastası olan kişilerden ikisinin daha öldüğü açıklandı. Dünya Sağlık Örgütü’nün (DSÖ) Pekin’deki temsilcisi Roy Wadia ölenlerden birinin ülkenin güneyindeki Guangşi eyaletinden 10 yaşında bir kız çocuğu, diğerinin doğudaki Jiangşi eyaletinden 35 yaşında bir erkek olduğunu kaydetti. Söz konusu iki kişinin geçen ay öldükleri öğrenildi. Böylece Çin’de kuş gribinden ölenlerin sayısı 5’e yükseldi. DSÖ yetkilisi, ‘‘Başka vakalar da gördüğümüzden bu sürpriz olmadı’’ diye konuştu. South China Morning Post gazetesinin internet sayfasında yer alan habere göre, Çin’de kuş gribine yakalanan sekizinci kişi olan Hunan eyaletinden 6 yaşındaki erkek çocuğunun durumu ciddiyetini koruyor. Öte yandan, Çin Tarım Bakanlığı’nın internet sayfasında yapılan açıklamada, eyalette 16 Ocak günleri ölen 16 bin bıldırcında H5N1 tipi kuş gribi virüsü olduğunun görüldüğü ifade edildi. İSTANBUL 10 bin tavuk itlaf edilecek İstanbul Haber Servisi İstanbul Valisi Muammer Güler, kentte 110 bin kümes tavuğu bulunduğunu, karantina bölgesi ilan edilen Küçükçekmece, Gaziosmanpaşa ve Esenler’de yaklaşık 10 bin tavuğun itlaf edileceğini söyledi. İstanbul İl Jandarma Komutanlığı’ndaki bayramlaşma töreninin ardından soruları yanıtlayan Güler, gelen talepler nedeniyle itlaf ekiplerinin sayısının arttırıldığını belirterek ‘‘İstanbullulardan rica ediyorum; çocuklarını, kendilerini yoğun temastan sakındırsınlar. Tavukla, kanatlılarla temas, belki yemekten daha tehlikeli’’ dedi. Bazı yurttaşların tavuklarını saklamalarını eleştiren Güler, bu tip durumlara ekiplerin müdahale edeceğini söyledi. Kriz merkezinde ilk toplantı yapıldı Kuş gribinin İstanbul’da görülmesi ile oluşturulan İl Yerel Hastalık Kriz Merkezi ilk toplantısını dün yaptı. İstanbul Vali Yardımcısı Hürrem Aksoy, bugüne dek 72 kişinin şüphelenerek hastaneye başvurduğunu, bunların 32’sinin ayakta, 40’ının da yatarak kontrolden geçtiğini ifade ederek, ‘‘29 kişi taburcu edildi. Kuş gribi şüphesiyle 11 kişi hastanede yatıyor’’ dedi. Aksoy, Küçükçekmece, Gaziosmanpaşa ve Esenler’de 5.978 kanatlı hayvanın itlaf edildiğini söyledi. Başbakan Yardımcısı Mehmet Ali Şahin, ‘‘Türkiye’nin kuşların göç güzergâhı üzerinde yer aldığını ve bunun doğuracağı riskleri yeni keşfettik. Ama bütün bunlardan dersler çıkarıyoruz. İnanıyorum ki, bu sorunu çok kısa sürede çözeceğiz. Bu bizim boynumuzun borcu’’ dedi. MANN: YENİ TALEPLERİMİZ YOK Virüs taşıdıkları kesinleşen 13 kişinin tedavisi sürüyor AB memnun ELÇİN POYRAZLAR Kuş gribi önlenemiyor Yurt Haberleri Servisi Van, Ankara, Ağrı, Samsun, Sıvas, Kastamonu ve Çorum’da kuş gribi olduğu kesinleşen 13 hastanın tedavisi sürüyor. Van Yüzüncü Yıl Üniversitesi (YYÜ) Tıp Fakültesi Hastanesi’nde tedavi altında olan Ayşegül ve Yusuf Özcan’ın iki kardeşi daha kuş gribi şüphesiyle hastaneye kaldırıldı. Diyarbakır, Bayburt ve Elazığ’da da ölen bazı tavuklarda kuş gribi tespit edildi. V AN: YYÜ Tıp Fakültesi Araştırma Hastanesi Başhekimi Doç. Dr. Hüseyin Avni Şahin, hastanelerine bugüne kadar 239 kişinin kuş gribi şüphesiyle başvurduğunu, halen 27’si çocuk 33 kişinin tedavi gördüğünü bildirdi. Şahin, yoğun bakımda ya da solunum cihazına bağlı, durumu kritik olan hasta bulunmazken, kuş gribi olduğu kesinleşen Ayşegül ve Yusuf Özcan’ın kardeşleri Fatma (15) ve Muhammet Özcan’ın (5) da önceki gün akşam saatlerinde kuş gribi şüphesiyle hastaneye kaldırıldığını belirtti. Van Valisi Niyazi Tanılır da dün itibarıyla Van’da 100 bin 194 kanatlı hayvanı öldürdüklerini söyledi. SIVAS: Gülten Yeşilırmak’ın kuş gribi olduğunun kesinleşmesinin ardından bölgede önlemler arttırıldı. Yeşilırmak’ın yaşadığı Kangal ilçesine bağlı Yellice köyü ile yakınındaki Ufacıkören mezrası karantinaya alındı. Durumu şüpheli görülen 7 kişi hastanede tedavi altına alındı. Yeşilırmak’ın 3 çocuğunun test sonuçlarının negatif çıktığı, ancak yeniden örnek alınarak teste gönderildiği belirtildi. DİYARBAKIR: Suriçi bölgesinde çöplükte bulunan 5 tavuktan alınan örneklerde kuş gribinin tespit edilmesinin ardından bölge karantinaya alındı. Diyarbakır, Şanlıurfa, Batman, Bitlis ve Siirt’ten kuş gribi şüphesiyle Dicle Üniversitesi’ne sevk edilen 19 kişiden tahlil sonuçları negatif çıkan 8 kişi de taburcu edildi. BAYBURT: Demirözü ilçesinde bir tavukta kuş gribi virüsü tespit edilmesi üzerine bölgede 6 kilometre çapında bir alan karantinaya alındı. Tavukların sahibi ile eşi ve 3 çocuğundan alınan örneklerden yapılan analizlerin de negatif çıktığı bildirildi. Vali Vekili Süleyman Yıldırım bölgede 2 bin 803 kümes hayvanının öldürüldüğünü belirterek ‘‘Bayburt’ta hava sıcaklığı sıfırın altında olduğundan dezenfekte için kullanılan ilaçlar donuyor. Bu nedenle ilçeye ve köylere giriş çıkış yapan araçları dezenfekte edemiyoruz” dedi. ELAZIĞ: Kurban Bayramı’nı yakınlarıyla birlikte geçirmek için İstanbul’dan Elazığ’a giden Resul Ekici, ailesine ait tavuğun öldüğünü yetkililere haber verdi. Yetkililerin kümesteki başka bir hayvandan aldıkları örnekte kuş gribine rastlandı. Ekici ailesinde virüse rastlanmazken, bölge karantinaya alındı ve kanatlı hayvanlar öldürülmeye başlandı. İtlaf çalışmaları sırasında zaman zaman yurttaşlar ile görevliler arasında tartışma çıktı. ISPARTA: Şarkikaraağaç’taki Karayaka köyünde kuş gribine rastlanması üzerine tarım ve sağlık il müdürlükleri ekipleri bölgede çalışma başlattı. Hayvanlara dokunan ve hastaneye kaldırılan 15 kişiden 4’ü karantina odalarına alındı. Afyon’un Dinar ilçesinden bir kişi de kuş gribi şüphesiyle bu hastaneye gönderildi. URFA: Siverek ilçesinde ölü tavuklara dokunduğu gerekçesiyle gözetim altına alınan aynı aileden 6’sı çocuk 7 kişide kuş gribi bulgusuna rastlanmadığı bildirildi. ZONGULDAK: Kuş gribi vakasına rastlandığı bildirilen Çaycuma ilçesine bağlı Çomranlı ve Akyamaç köylerinde kesin sonuçlar negatif çıktı. İZMİR: İki tavuk ve bir güvercinden alınan örneklerde yapılacak ikinci testlerin de pozitif çıkması üzerine ilçedeki tüm kanatlı hayvanların öldürüleceği açıklandı. ERZURUM: Kuş gribi şüphesiyle Bayburt’tan bir kişi hastaneye kaldırıldı. BRÜKSEL AB Komisyonu, Türkiye’nin kuş gribine karşı aldığı önlemlerden tatmin olduğunu açıkladı. AB Komisyonu’nun dünkü basın toplantısında gazetecilerin sorularını yanıtlayan sözcü Michael Mann, ‘‘Türkiye’nin kuş gribine karşı aldığı önlemlerden memnunuz’’ dedi. AB Komisyon Başkanı Jose Manuel Barroso’nun kuş gribine yönelik olarak Ankara’ya ‘‘önlemleri arttırın’’ mesajı vermeye hazırlandığı yönündeki haberleri doğrulamayan sözcü, Türk yetkililerin çalışmalarını tatmin edici bulduklarını ifade etti. AB Komisyonu’nun dünkü toplantısında sağlık ve tüketicinin korunmasından sorumlu komiser Markos Kipriyanu’nun diğer komiserleri Türkiye’deki duruma yönelik bilgilendirdiğini açıklayan sözcü, AB’nin bu noktada Türkiye’den yeni talepleri olmayacağını belirtti. AB Komisyonu, hafta başında kuş gribi nedeniyle Türkiye’nin komşuları Azerbaycan, Ermenistan, Gürcistan, Suriye, İran ve Irak’tan işlenmemiş kuştüyü ithalatını durdurma kararı aldıklarını bildirmişti. TÜRKİYE KAMPINI İPTAL ETTİ Grasshoppers korktu ZÜRİH (Cumhuriyet) İsviçre’nin Grasshoppers futbol takımı, kuş gribi vakaları nedeniyle Türkiye’deki hazırlık kampını iptal etti. Kulüpten yapılan açıklamada, 25 Ocak4 Şubat tarihleri arasında Türkiye’de yapılacak hazırlık kampının iptal edildiği bildirildi. Açıklamada ayrıca, kulüp yönetiminin takımda yer alan oyuncuların talebi üzerine karar aldığı belirtildi. CUMHURİYET 06 K