Katalog

SAYFA CUMHURİYET 12 OCAK 2006 PERŞEMBE 10 DIŞ HABERLER dishab?cumhuriyet.com.tr AB’nin üç büyüğü, İran’ın nükleer programa başlama kararını ele alacak Berlin’ de kritik zirve ‘ABD Morales’i devirecek’ ? KARAKAS (AA) Venezüella Devlet Başkanı Hugo Chavez, ABD’nin, Bolivya’da devlet başkanlığına seçilen Evo Morales’i devirme girişiminde bulunabileceği uyarısı yaptı. Chavez, ‘‘Bolivya’daki ABD Büyükelçiliği’nin Evo’ya karşı komplo kurmaya başladığına eminim. Amerikan askeri personelinin, yerel darbe liderleri arayan görüşmeler yaptığına da eminim’’ dedi. Dış Haberler Servisi İran’ın Natanz’daki uranyum zenginleştirme tesisini yeniden faaliyete geçirmesiyle birlikte Tahran’a yönelik tepkiler yoğunlaşırken İngiltere, Fransa ve Almanya dışişleri bakanları konuyu değerlendirmek üzere bugün bir araya geliyor. Görüşmede İran’ın Birleşmiş Milletler (BM) Güvenlik Konseyi’ne gönderilmesinin gündeme gelmesi bekleniyor. Rusya Dışişleri Bakanlığı, İran’ın kararı konusunda Moskova ve Washington’ın aynı kaygıları paylaştığını bildirdi. Dışişleri Bakanlığı’ndan yapılan açıklamada, Rusya Dışişleri Bakanı Sergey Lavrov ile ABD Dışişleri Bakanı Condoleezza Rice’ın telefon görüşmesi yaptığı belirtilerek iki bakanın, Tahran’ın uranyum zenginleştirilmesiyle ilgili moratoryumu bırakarak nükleer alandaki çalışmaları yeniden başlatma kararı konusundaki kaygılarını dile getirdikleri vurgulandı. Rusya Başbakan Yardımcısı ve Savunma Bakanı Sergey İvanov da İran’ı kastederek durumun ‘‘çok iyi şekilde gelişmediğini’’ söyledi. İvanov, bu konunun kendisini rahatsız ettiğini ve endişe verici durum yarattığını sözle Y ABD İran için destek bekliyor ENİ BÜYÜKELÇİ WILSON Dış Haberler Servisi ABD Büyükelçisi Ross Wilson, Türkiye’nin Irak, İran ve Suriye konusunda vereceği desteğin büyük önem taşıdığını söyledi. New York’taki TürkAmerikan Ticaret ve Sanayi Odası’nın Yale Kulübü’nde düzenlediği tanışma toplantısında konuşma yapan yeni Büyükelçi Wilson, Tahran yönetimini nükleer silah projesinden vazgeçirmek için Türkiye’ye de çok iş düştüğünü söyledi. Ross Wilson, ‘‘Silah programından kaygı duyuyoruz. Türkiye ile yakın işbirliği içinde çalışmak istiyoruz. Diğer demokratik ülkeler ve NATO’nun işbirliğinin gerekliliğine inanıyoruz’’ dedi. Wilson, ABD’nin İran’a askeri operasyon düzenleme olasılığı hakkında ise, ‘‘Şimdilik diplomatik yolları izlemeye çalışıyoruz. Diplomasinin İran’ın nükleer silah gelişimini durdurması gerekiyor’’ diye konuştu. Wilson, Kuzey Irak’taki PKK varlığına da değindi ve ABD’nin Irak’ta şu anda yapmaya çalıştıklarının bu sorunla da uzun dönemde baş etmeye yarayacağını savundu. Büyükelçi Wilson, ‘‘Suriye’nin uluslararası güvenlikte gerilim oluşturduğunu ve yine Türkiye’nin bu barış ve özgürlük çabasında en önde yer aldığını’’ ifade etti. Wilson, ‘‘Olası istikrarsızlık, Türkiye’nin komşuları olan Ermenistan, Gürcistan ve Azerbaycan’ın da yer aldığı Kafkasya’da da hâlâ sürüyor. Afganistan’da, Ortadoğu’da, Kuzey Afrika’da barış ve demokratik değerler güçleniyor ama hâlâ yardım gerekiyor ve Türkiye bu konuda bizim yanımızda’’ dedi. A Bütün seçenekler masada lmanya, Fransa ve İngiltere’nin dışişleri bakanları bugün Berlin’de İran’ın kararını değerlendirecek. Görüşmede, konunun Konsey’e havale edilmesinin kararlaştırılması bekleniyor. Rafsancani, ülkesinin kararını savunurken ABD ile Rusya, İran konusunda aynı kaygıları paylaştıklarını bildirdiler. mesini gerektireceğine inandığını söyledi. İngiltere, Almanya ve Fransa dışişleri bakanları da İran’ın nükleer yakıt araştırmalarına yeniden başlama kararını görüşmek için bugün Berlin’de toplanıyor. İngiltere Dışişleri Bakanı Jack Straw, Fransa Dışişleri Bakanı Philippe DousteBlazy ve Almanya Dışişleri Bakanı FrankWalter Steinmeier ile yapacağı toplantıda, İran’ın bu kararının BM Güvenlik Konseyi’ne götürülmesi konusunu görüşeceklerini söyledi. Straw, İran’ın hareketinin uluslararası toplumda ciddi endişe yarattığını belirterek toplantıya AB dış politika temsilcisi Javier Solana’nın da katılmasının planlandığını ifade etti. Almanya Dışişleri Bakanlğı Sözcüsü Ger not Erler, 3 ülkenin İran uranyum zenginleştirmeye başlamayacağı yönünde güvence verene kadar Tahran’la görüşmeyeceğini söyledi. İran’ın, Avrupa Birliği adına İngiltere, Fransa ve Almanya ile yürüttüğü müzakereler, Tahran’ın ağustosta uranyum dönüştürme faaliyetlerine tekrar başlaması üzerine kesilmişti. El Baradey endişeli Uluslararası Atom Enerjisi Kurumu Başkanı Muhammed el Baradey, Tahran BM denetçilerini ülkenin niyetinin tamamen barışçı olduğuna ikna etmemişken nükleer programını yeniden canlandırmasını kaygı verici bulduğunu söylüyor. İran ise nükleer tesislerin sadece enerji gereksinimini sağlamayı hedefleyen barışçı amaçlar için kullandığını söylüyor. Eski Cumhurbaşkanı Haşimi Rafsancani de ülkesinin nükleer araştırmalara tekrar başlama kararını savundu, ancak konunun hassasiyeti nedeniyle temkinli davranılması uyarısında bulundu. Ülkesinin bu konuda Batı’dan büyük baskı gördüğünü söyleyen Rafsancani, İran’ın önünde sonunda hedef alınacağını belirtti. rine ekledi. ABD ise ‘‘nükleer yakıt araştırmalarına yeniden başlama kararı alan İran’ı vurma niyetinde olmadığını, ancak bunun bir seçenek olarak durduğunu’’ bildirdi. Beyaz Saray Sözcüsü Scott McClellan, ‘‘Başkan George Bush’un, İran’ın Irak olmadığını söylediğini ve bunu daha önce de söylemiş olduğunu’’ belirtti. Sözcü, ‘‘Bu durumu barışçıl ve diplomatik yolla çözmek için uluslararası toplumla çalışıyoruz. Ancak seçeneklerden hiçbiri göz ardı edilmiyor’’ dedi. İngiltere Başbakanı Tony Blair de dün yaptığı açıklamada, İran’ın son adımının BM Güvenlik Konseyi’ne götürül Yuşçenko: Fesih kararı yanlış ? ASTANA (AA) Ukrayna Devlet Başkanı Viktor Yuşçenko, parlamentonun hükümeti fesih kararının yanlış olduğunu söyledi. Yuşçenko, ‘‘parlamentonun önceki günkü anlaşılmaz, mantıksız ve yanlış kararının ülkeyi istikrarsızlığa sürükleyeceğini’’ belirtti. Başkan Yuşçenko, parlamentonun Ukrayna’da kargaşa yaratmak için her şeyi yaptığını ifade etti. Meclis, Rusya ile varılan doğalgaz anlaşması nedeniyle hükümetin feshedilmesini öngören bir güvensizlik önergesini kabul etmişti. Merkel, Bush’a konuk olacak ? Dış Haberler Servisi Almanya Başbakanı Angela Merkel bugün ABD’nin başkenti Washington’a gidiyor. Merkel’in ziyaretinin, halefi Gerhard Schröder döneminde Irak savaşı yüzünden ABD ile gerginleşen ilişkileri düzeltmeyi amaçladığı belirtiliyor. Alman basını, ziyaretin ‘‘güven ve dostluğu yeniden inşa etme’’ amaçlı olduğunu yazdı. Merkel göreve geldiği ilk günden itibaren Washington ile ilişkilere çok önem verdiğini sık sık dile getiriyor. Müntefering’den AB desteği ? BERLİN (AA) Almanya Başbakan Yardımcısı ve Çalışma Bakanı Franz Müntefering, Türkiye’nin AB içinde yer alması gerektiğini söyledi. Müntefering, ‘‘Türkiye büyük ve önemli bir ülke. Bir perspektif verilmesinden yanayız. Ancak şu anda Avrupa anayasasıyla ilgili olarak AB içinde bir kriz yaşanıyor. Doğuya doğru hızla genişlemesi insanları endişelendirdi. Ancak ortalık yatışacaktır. Avrupa bizim için büyük bir fırsat. Türkiye’nin de AB’de yer alması gerektiğine inanıyorum’’ dedi. Afganistan’a Çek askeri ? PRAG (AA) Çek hükümeti, Afganistan’da özel askeri birlikler konuşlandırılmasını onayladı. Hükümet sözcüsü, birliklerin, ABD’nin talebiyle NATO komutasındaki Uluslararası Güvenlik ve Destek Gücü’ne (ISAF) katılacaklarını açıkladı. Sözcü, kaç asker konuşlandırılacağı konusunda bilgi vermedi. CUMHURİYET 10 K