Katalog

23AĞUSTOS2005SAJJ CUMHURİYET SAYFA dishab(Ş cumhuriyet.com.tr 11 Genci, açlık grevini bîtirdi • Dış Habeıier Servisi - Ixanlı muhalif gazeteci Ekber Genci, 11 Temmuz'dan beri cezaevinde sürdürdüğü açlık grevine son verdı. Genci, önde gelen Iranlı aydınlan hedefalan bir dizi cinayetin arkasında üst düzey yetkililerin olduğuna yönelik yazılar kaleme almış ve 2001 'de 6 yıl hapis cezasma çarptınlmıştı. Koşulsuz olarak serbest bırakılması talebiyle açlık grevine başlayan Genci, durumunun ağırlaşması üzerine hastaneye kaldınlmıştı. Yetkililer, Gencı'nin yoğun bakımdan çıktığını ve sulu gıdalar almaya başladığını açıkladı. Devlet başkanı adayına sansür • KAHİRE (AA) - Mısır Enformasyon Bakanhğı, Vefd Partısi Genel Başkanı Numan Cuma'nın miting konuşmasının El Cezire televizyonunda canlı yayırnlanmasına izin vermedi. Mısır'da 7 Eylül'de yapılacak curnhurbaşkanlığı seçiminde, Cumhurbaşkanı Hüsnü Mübarek'ten sonra en güçlü aday olarak görülen Cuma, ilk kez Kahire dışında, Port Said kentinde miting düzenledi. Enformasyon Bakanhğı, EI Cezire'nin Cuma'nın konuşmasını canlı yayımlama planını engelledi. Cuma, yaklaşık 5 bin kişinin katıldığı mitingde, Mübarek'in yanlış politikalar izlediğıni söyledi. Brezilya da soruşturacak • Dış Habeıier Servisi - Brezilyah iki yetkili, Ingilız polisi tarafından Londra metrosunda öldürülen Jean Charles de Menezes'in \urulmasıyla ilgili soruşturma yürüten komisyonu sorgulamak üzere İngiltere'ye gıdiyor. Menezes'in aılesine destek veren bir grup, Ingiltere Başbakanlığı önünde raumlarla anma töreni yaptı. Menezes'in ailesi, Emniyet Müdürü Ian Blair'in yeterli bilgi olmadan, Menezes'i terörist ilan ettiğini ve ıstifa etmesı gerektiğini söylüyor. Brezilya Dışişleri Bakanlığı, kamuoyuna sızan belgelerle ortaya çıkan ayrınhların tepkilerini arttırdığını bildirmişti. Afganistan'da avı • KÂBİLÇAA)- Afganistan'da ABD \3 Afgan askerlerinin operasyonlannda en az 40 militanın öldüğü btldirildi. ABD ordusundan Jerry O'Hara, aralannda 19 ABD askerinin öldüğü helikopterin dişürülmesirun de bulunduğu bazı aldınlardan sorumlu olduğuna inanılan militanlara yönelik operasyonun hafta sonu sonuçlandığını kaydetti. O'Hara, güneydeki Zebul eyaletinde '-10 Agustos aasındaki çatışmalarda & 65 militanın ödüğünü söyledi. Irak Anayasa Taslağı'nda Irak'ın federal Cumhuriyet olduğu belirtilirken Türkmenler 'millet' olarak sayıldı Kürt federasyonu anayasada yokMAHMUTGÜRER ANKARA - Yoğun tartışmalar sonrası Irak Anayasa Taslağı için verilen süre dün sona erdi. Taslağın son halinde Irak'ın yö- netim biçimi 1. maddede "Irak müstakil bir devlettir. Vönetimi cumhuriyetçL parla- menter, dcmokratik ve federaldir" denildı. Devletin dınınin Islam olduğu vurgulanan taslakta, devletin resmi dili ise Arapça ve Kürtçe olarak belirlendi. Anayasa taslağın- da önceki çalışmalardan farklı olarak "Kürt Federasyonu T> na doğrudan anayasa metni ıçerisinde yer verilmezken Türkmenler de azınlık değil, millet olarak sayıldı. Cumhuriyet dün akşam saatlerinde ta- mamlanan "IrakAnayasa Taslağı''nı ele ge- çirdi. 7 Bölüm ve 167 maddeden oluşan tas- • Irak Anayasa Taslağı'nın komisyon tarafından tamamlanan son halinden, Kürtlerin federasyonu bulunduğu ifadesi çıkanldı. Ülkenin 18 vilayetten oluşması öngörülürken bu vilayetlerin anayasaya aykın olmamak kaydıyla eyalet kurabileceği öngörüldü. Taslakta, devletin resmi dili ise Arapça ve Kürtçe olarak belirlendi. lakta ana hatlanyla şunlar yer alıyor: ^ Irak müstakil bir devlettir. Yönetimi cumhuriyetçi, parlamenter, demokratik ve federaldır. Devletin dini Islamdır. Demok- ratik haklar ise din ile kısıtlanamaz. Ana- yasa Irak'ın çoğulcu îslami hürriyetine say- gı gösterir. Bütün halka dini haklan verilir. Irak çoğulcu milletlerden oluşur. Irak halkı Arap ümmetinin bir parçasıdır. \/ Devletin 2 resmi dili vardır. Bunlar Arapça ve Kürtçedir. Türkmence, Süryani- ce ve Ermenice eğirim öğretim dili olabilir. • Kürt bölgelerinde 2 dil okutulur, bun- lar Arapça ve Kürtçedir. Türkmence ve Sür- yanice ise vilayet ya da eyaletlerde halkın istemi üzerine resmi dil yapıiabilir. ^ Irkçılık, terör, dini bölücülük, Baasçı- lık ve Saddamcılık suçtur. f/ Irak ordusu ve Irak istihbaratı herhan- gi bir aynm yapılmaksızın Iraklılardan olu- şur ve ordu mensuplan hiçbir şekilde siya- set yapamaz. Irak ordusu dışında (eyaletler de dahil olmak üzere) hiçbir toplu kuvvet ya da milisler olamaz. Irak ordusu nükleer, kimyasal ve biyolojik silahlar yapamaz. */ Dini mercilere ruhani görevlerınden ötürü saygı gösterilir. Devlet bunlann özel işlerine ve ıbadet yerlerine de kanşamaz. ^ Parlamentonun 3 'te 2 'sinin kabul etme- mesi durumunda Irak başka ülkelere yol güzergâhı ve yerleşim yeri olamaz. Başka bir ülkenin askeri üssü kurulamaz. ^ Anayasa en yüksek yasadır. Eyaletler- de aksi bir yasal düzenleme yapılamaz. */ Irak Cumhuriyeti'nde güçler aynlığı il- kesi vardır. Yüz bin kişiye 1 parlamenter dü- şer. Parlamento 275 milletvekilinden oluşur, süresi 4 yıldır. Parlamentonun en az yüzde 25'i kadm olmak zorundadır. • Ülke federal yapısı gereği eyalet ve vi- layetlere aynlır. Halk tarafindan kabul edil- mesi durumunda vilayetler eyalet kurabilir. . ÜRTLER 'DENYENÎSTRATEJİ Kerkük'e doğru göç başlatddı • Kerkük'e her gün ortalama 1000 ile 5 bin Kürt'ün göç ettiği söyleniyor. Kerkük'e yönelik yeni göç dalgasının, anayasanın onaylanmasına ilişkin halk referandumunda dengeleri değiştirmek için planlandığı ifade ediliyor. ANKARA (Cumhuriyet Bürosu) - Irak ana- yasa taslağından Kerkük başkentli bir federas- yon kurulması istemlenni geri çeken Kürtlerin, yeni bir stratejiye geçtiği ögrenildi. Bölgeden gelen bilgilere göre, kente her gün ortalama 1000ila5binKürtgöçediyor. Kürtlerin geçı- ci anayasada yer alan "Yeni anayasanın kabul edümesiyie birlikte Kerkük Saddam öncesi dö- neme döner" maddesınden hareketle, kentin kıme ait olduğuna ilişkin referandum isteyece- ği ifade ediliyor. Irak Türkmen Cephesi Türki- ye Temsılcısi Ahmet Muradı ise Mesud Barza- ni ve Celal Talabani yandaşlannın Irak parla- mentosunda çoğunlugu sağlamak için Türk- menleri sıkıştırdığını söyledi. Irak Anayasa- sı'nın hazırlık çalışmalan sırasında Kerkük'ün kaderini belirleme haklarından vazgeçtiklerini açıklayan Kürtlerin yeni bir strateji peşinde ol- duklan ortaya çıktı. Yeni stratejilerini geçici anayasanın Kerkük ile ilgili 58. maddesine da- yandıran Kürtlerin, kentte bir kez daha nüfus sayımı yapılmasını isteyecekleri belirtiliyor. Bu kapsamda Irak'ın kuzeyinde yaşayan Kürtlerin tamamına yakını Kerkük'e getiriliyor. Kente gelenler, oturma hakkını karakollardan "Daha önce burada onıruyordum. Ancak Saddam ta- rafindan evimden edildim" diyerek alıyor. 'Kürtler kandırryor' Ahmet Muratlı, Kürdistan Yurtseverler Bir- liği ile Kürdistan Demokratik Partisi yetkili- lerinin "Kerkük'ten vazgeçtik" şeklindeki açıklamalarının gerçeği yansıtmadığmı söyle- di. Göçü doğnılayan Muratlı şöyle konuştu: "Bu şehrin özel statülü olacağı anayasada onaylanmadığı sürece. Kürtler ellerinden gele- ni yapmaya devam edecekkr. Geçici anayasa- nın 58. maddesinde 'Kerkük Saddam öncesi halıne dönecek' deniyor. Şimdi bu açık kapryı gören Kürtler, kente insan yığryorlar. Onun için anayasada Kerkük bize bağlansuı demi- yotiar. Bu konuyu erteledik drvorlar. Şimdi Kerkük'ün demografîk yapısını yeniden boza- caklar. tkride bir kanşıknk çıküğında ise Ker- kük halkına soralını diyerek Türkmenlerin haklannı birkez daha çiğnevecekler." în KPmhnlİİ Nptrnrİm âp Qİtİİ kraUBaşbakanı ArielŞaron'unplanıçerçevesindedünGazze'de- Un MZmUUIH 1 ICUUrtm Ut gUU a ^ , , veı1eşiın birimiNe(zariın'de>aşa>îUilarda tahliyeediML 1972 vüında kurulan ve tannıla ugraşan köktendinci 521 verleşimcinin yaşadığı Netzarim, Gazze işgalinin simgesrv di. Netzarim'in de boşaralınasıyla Gazze Şeridi'nde bir zamanlar 8500 kişinin yaşadığı 21 yerleşimde hemen hemen kimse kalmamış du- rumda. Gazze'nin tahhyesinin ardmdan Batı Şeria'daki 4 yerleşim biriminin boşaltümasuıa da bugün başlanıyor. Bölgede- ki en az iki yerieşinıdc şiddeüi direniş bekkniyor. Operasyon öocesinde bölgeye havadan takviye asker sevk edildL (AP) Şaron baklayı çıkardı İsrail Başbakanı, Batı Şeria'da yerleşim birimleri inşasının süreceğini, büyük yerleşkelerin 'İsrail'in birparçası olarak kalacaklannı' söyledi Dış Haberier Servisi - israil güven- lik güçleri, Gazze Şeridi'ndeki son Yahudi yerleşkesi Netzarim'i dün bo- şaltırken Başbakan Ariel Şaron, Batı Şeria'da yerleşim birimı inşasına de- vam edeceklerini söyledi. Israil'deki Jerusalem Post gazete- sinde bir söyleşisi yayımlanan Şaron, Gazze Şeridi'ndeki yerleşkelerin tama- nnndan Batı Şeria'daki yerleşkelerin ise 4'ünden çekilmelerinin ardmdan başka çekilme obnayacağını kaydet- ti. Şaron, Batı Şeria'da Kudüs dışında- ki Maaleh Adumim ve Tel Aviv kenti yakınlanndaki Ariel gibi birçok yerleş- kenin kalacağmı belirterek buralarda inşa faaliyetlerinin süreceğini söyledi. 1967 'den beri tüm hükümetlerin kimi özel bölgelerin stratejik öneminin far- landa olduğunu belirten Şaron, Ma- aleh Adumim'in geüşmeye devam ede- ceğini ve Kudüs'e bağlanacağını kay- detti. Şaron. "\riel sonsuza kadar Is- rail'in birparçası olarak kalacak" dıye konuştu. İsrail Başbakanı, toplam 4 küçük yerleşkenin boşaltılacağı Batı Şeria'da bundan sonra tahlıye yapıhnasuıı ka- bul etmeyeceğini de bildirdi. 'E-l Bati Şeria'yı ildye böler' Filistinlüer, Maaleh Adumim'in Ku- düs'e bağlanmasını öngören E-l pla- nınm Batı Şeria'yı ikiye böleceğini savımuyorlar. Jerusalem Post Şaron'un kabul ettiği "Yol Haritası"nın yeni yerleşim birimlerinin inşasımn dur- durulmasını öngördüğünü ve bu adı- mı atması halinde AB ve ABD ile ih- tılafa düşeceğini bildiğini hatırlarh. Ancak Netzarim'den aynlan yerle- şimcilerin Ariel'e görürüleceği yö- nündeki haberlere karşın Şaron bu du- rumun Israil'in ABD'den istediği 2.2 milyar dolar yardımı engelleyeceğini düşünüyor. Şaron, Filistin taran taah- hütlerini yerine getirmediği sürece Yol Haritası'na sadık kalınmasının müm- kün olmadığını savunuyor. Gazze'den tahliye edilen yerleşim- cılerin bir bölümü şimdiden Batı Şe- ria'da yerleşimlere taşmmaya başlan- dı. Netzarim'deki yerleşimcilerin Ba- tı Şeria'daki en büyük yerleşkelerden biri olan Ariel'e gönderileceğini Ye- dioth Ahronot gazetesi yazmıştı. Ge- çen hafta Şirat Hayam'dan aynlan yer- leşimcilerin de geçici olarak kaldık- lan otelden şikâyetçi olmalaruun ar- dından Batı Şeria'daki Kedumim'e ta- şındıkları belirtilmişti. Filistinlüer ve siyasi gözlemciler Gazze'yi tamamen tahliye eden Şa- ron'un, Batı Şeria'nın büyük bir bö- lümüyle Kudüs'ü ilhak etmeyi plan- ladığı yorumlannı yapmıştı. Savaş karşıtlanna konser verdi Teksas kampında John Baez rüzgân Dış Habeıier Servisi - Irak savaşında oğlunu kaybeden Cindy Sheehan m, ABD Baş- kanı George Bush'un Tek- sas "taki çiftliğinin yakınlann- da başlattığı savaş karşıtı pro- testoya, ünlü folk şarkıcısı Jo- an Baez da destek verdi. Vı- etnam savaşı karşıtlannın sem- bol isimlerinden olan Baez, önceki gün protestocuların kamp kurduğu ve yaklaşık 500 kişinin bulunduğu alan- da bir konser vererek, Irak'ta ölen askerlerin yakınlanyla kucakiaştı. "Biz ilk defa Ylernam sava- şma karşı çıkbğumzda 10 kişi kadardık, burada ise büyük bir kalabahk var~ dıyen Baez, protestocularm "Benimçocu- ğum bir hiç uğruna nıı öldü" sorusunu sorduklannı, cevabı çok acı verici olduğu için so- ruyu kimsenin düşünmek is- temediği belirtti. Savaş karşı- tı hareketin kaçımlmaz oldu- ğunu söyleyen Baez, "Akan suyu durduramazsuuz. Cindy son danüaydı" diye konuştu. Sheehan'ın başlattığı pro- testo, kalp krizi geçiren anne- sini görmek için kendisi Los Angeles'a gitmesine rağmen devam ediyor. Bush'un çiftliğinin yakın- lannda 6 Agustos'ta kamp ku- ran Sheehan"a, Irak'ta öldü- rülen askerlerin yakınlan ve savaş karşıtlan destek veri- yor. Arsasuım protestocular tarafindan kullanılmasına izin veren Bush'un komşusunun da savaş karşıtı olduğu belir- tiliyor. Kampta devamlı ola- rak 100 kadar kişi kalırken her gün yüzlerce kişi de kam- pı ziyaret ediyor. ^ Eyalet meclisleri kendi sınırlan içeri- sinde uygulanmak üzere, Anayasa'ya aykı- n olmamak şarnyla yasa çıkarabilirler. • Ülkedeki petrol, su, gaz ve diğer ma- denler bütün Iraklılanndır. Yeraltı zengin- likleri çıktığı eyalet ya da vilayete bakıl- maksızın aym oranda dağıtıhr. MiDervekili yemini Allah adıyia Anayasa'da milletvekillerinin parlamen- toda edecekleri yemin şöyle: "ABah'm vük- sek adına yemin ederim ki; vasalar dahi- lindeki sorumluluğum ve mesuliyetim kapsammda Irak'ın ve halkm çıkanflelop- rağmı, havasuu, su\ıınu, servctinL nizami- yesüıi, denıokrasisini. hürriyet ve özgür- lüklerinj koruyacağıma söz verhonım. ADah şahidim olsun." TASLAKPARLAMENTODA Uzlaşma sağlanamadı Dış Haberier Servisi - Irak'ta anayasa tas- lağı, verilen sürenın dolmasuıa kısa bür süre kala dün gece parlamentoya ulaştı, ancak anayasadaki uzlaşılamayan konular yüzünden oylama yapılamadı. Sünnıler, Anayasa Taslağı'nı reddettiklerini bildirdi. Meclis Başkanı Hacinı El Hasani. anayasa taslağının. dün akşam toplanan meclise ulaştığım, ancak taslakta çözülmesi gere- ken konular olduğunu belirtti. El Hasani, tüm taraflann, gelecek üç günde anlaşma sağlanamayan konulan çözmeye çalışaca- ğını belirtti. Oylama yapılmadan oturumu erteleyen Meclis Başkanı, üzerinde anlaşı- lamayan konulann federalizm, federal bi- rimlerin oluşturulması, Baas Partısi'nden ne şekilde söz edileceğiyle ilgili sorunlar- la devlet başkanı, parlamento ve kabine arasında güç paylaşımı olduğunu söyledi. Taslagı hazırlayan komıtenin Sünni üyesi Nasır ElCenabL "Sunulan anayasa tasia- ğmı reddedivoruz, çünkü biz taslakta mu- tabık kannadık" dedi. Anayasanın meclis- te onaylanması için üçte ikilik çoğunluk aranacak. Bu orana sahip olan Şiiler ve Kürtler anayasayı mecliste onaylayabile- cek güçte. Sünniler ise anayasının kabul edilmesi durumunda 15 Ekım'deki refe- randumda anayasanın reddedilmesi için kampanya başlatmaya hazırlanıyor. RAK 'IN BÖL ÜNMESÎ 'ABD'niıı başı ağnr' Dış Habeıier Servisi - ABD'de iktidardaki Cumhuriyetçi Partı'den senatör lindsey Graham, Iraklı Kürtlenn ülkeden aynlma- lan durumunda Türkiye için problem ya- ratacak bu durumun ABD'nin kendisi için de büyük bir sorun olacağını söyledi. Fox News televizyonuna konuşan Güney Ca- rolina eyaleti senatörü Graham, Irak'ta ba- şarının ABD'nin geleceği için yaşamsal önem taşıdıgını ve VVashington'un dikkatli olması gerektiğini belirtti. Graham, "Eğer Irak bir anarşi vuvasına dönüşürse, Türki- ye için problem yaratacak şekilde Kürtler aynhrsa ve yeni anayasada kadın baskı al- onaaunıp Sünnilerin çıkarlan korunmaz- sa kendimize çok büyük bir problem ya- ratmış ohuTiz" dedi. Bu arada Cumhuri- yetçi Parti'nin önde gelen senatörlerinden Chuck HageL Irak'ta savaşın giderek Viet- nam'daki duruma benzediğini ve ABD'nin çekilmek için strateji geliştirme- si gerektiğini belirtti. Hagel, George Bush yönetiminin Irak politikasıru eleşrirerek "Mevcut potitika çözüm değiL Iraktaki son iki buçuk seneyi incelediğinizde, kaza- namadığunızı göreceksiniz" dedi. ABD 'LİBAKAN YARDIMCISI Barış annelerine destek veren Joan Baez'e göre "Savaş karşıü hareket kaçımlmaz." (Fotoğraf: AFP) PKK için iki heyet geliyor Dış Haberier Servisi - ABD Dışişleri Ba- kan Yardımcısı Matt Brj'za, PKK ile mü- cadele konusunu görüşmek üzere yann Türkiye'ye geliyor. ABD'nin Merkez Kuvvetleri Komutanı General John Abiza- id ile Avrupa Kuvvetleri Komutanı James Jones'un da eylül başında Ankara'ya gel- mesi bekleniyor. Görüşmelerin gündemin- de, terör örgütü PKK ile mücadele, Kıbns ve AB ile ilgili son gelişmeler bulunuyor. Bryza, toplantıdan önce Ankara'yı da zi- yaret etmişti. ABD'nin Merkez Kuvvetleri Komutanı General John Abizaid ile Avru- pa Kuvvetleri Komutanı James Jones'un ise eylül ayı başında Ankara'ya gelmeleri bekleniyor. Komutanlar da Türk muhatap- lanyla, PKK'ye karşı alınabilecek askeri önlemleri masaya yatıracak.