Katalog

4 TEMMUZ 2005 PAZARTESİ CUMHURİYET SAYFA J\^ U JL A U XV kultur(5 cumhuriyet.com.tr 15 Festival yasaklanan filmle açılıyor • LONDRA (BBC) - Toronto Uluslararası Film Festhali, çekımi sırasmda setin saldınya uğrayıp yakılmasma kadarvaran şiddet dolu tepkiler nedeniyle çekimlen Sri Lanka'da tamamlanan 'Water'Su' ile açılacak. Deepa Mehta'nın yönetmenlığını yaptığı, 'Ateş' ve 'Toprak' adlı filmlenyle bırlikte bir üçlemeyi oluşturan film. Hındu dulların yaşadıklarına odaklanıyor. 5 yü önce setin yakılması sonucu çekımlerine yasak getinlen film, saldırganlarca 'Hint lcültürünü rencıde edıci' olarak tanımlanmıştı. Yapımın kesinlıkle 'Hindu karşıtı' olmadığını belırten yönetmen, ölünı tehditlen de almıştı. Kanada vatandaşı olan yönetmenın bu yeni fılmiyle açılacak olan Toronto Film Festivali, 8-17 Eylül tarihleri arasında yapılacak. 'Geçmîşi Olmayan Adam' • Kültür Servisi - Universal şırketi, ülkemizde ve dünyada büyük beğeni toplayan 'Geçmişi Olmayan Adam'ın üçüncü bölümünü kaleme alması içın senanst Tony Gilroy ile anlaştı. BaşTOİünde Hollyvvood'un genç yeteneklennden Matt Damon'un yer aldığı 2002 yapımı 'Geçmişi Olmayan Adam'ın (The Bourne Identıty) ıkincisi olan 'Medusa Darbesi' (The Bourae Supremacy) geçen yıl ızleyıcıyle buluşmuştu. Yapımcı şirket serinin üçüncü filmı olan 'The Bourne Ultimatum'un yapım aşamasına geçmek ıçın Gilroy'un senaryoyu bitırmesini beklıyor. llk ikı filmde Jason Bourne karakterını canlandıran Matt Damon, üçüncü bölümde de rol alabıleceğını açıkladı. Stüdyo yeni projede kimin yönetmen koltuğuna oturacağına ıse henüz karar vermedi. Ruslana'dan Türkçe şarkı I EREĞLİ (AA) - Eurovısıon şarkı yanşmasrnda, 2004'te binncı olan Ukraynah sanatçı Ruslana, kendı şarkılanndan 3 'ünü konserlennde Türkçe seslendırmek ıçin proje hazırlığında olduğunu söyledı. Ruslana, Zonguldak'ın Ereğli ilçesinde 1-3 Temmuz'da düzenlenen '12. Uluslararası Sevgı, Banş, Dostluk Kültür ve Sanat Festivali' etkinlikleri kapsamında Belediye Başkanı Halil Posbıyık'ı makamında zıyaret ettı. Ukrayna Cumhurbaşkanı'nın isteğıyle dünya banş ve kültür elçısi olduğunu belirten Ruslana şöyle konuştu: 'Bu yıl eylül ayında ABD'de yenı albüm çalışmasına başlayacağım. Dünya ve Avrupa içın yem şov çalışmalan gerçekleştirildi. Kendı şarkılanma Türkiye'de klip çekeceğim. Aynca şarkılanmdan 3'ünü konserlerimde Türkçe seslendirmek için proje hazırlığındayım. Ben Türk halkına mutluluk ve banş diliyorum." Kemal Sunal anıldı • tSTANBUL (AA) - Unutulmaz oyunculanmızdan Kemal Sunal, ölümünün 5'inci yıldönümünde Zincirlikuyu'daki kabn başında anıldı. Sunal'ın annesi Saime ve babası Mustafa Sunal ile eşi Gül, çocuklan Ali ve Ezo'nunkatıldığı anma töreninde, din görevlısı eşliğinde dua edilirken Kemal Sunal'ın eşı, çocuklan ve anne-babasının gözyaşlannı tutamadığı görüldü. Sanatçı Kerem Alışık ile Sunal'ın yakın dostlannın katıldığı anma töreninde daha sonra katılanlara helva dağıtıldı. Osmanlı OUmpiyat Pıdlan • ANKARA (ANKA) - Osmanlı Imparatorluğu posta yönerıminin 1896'da Atina'da düzenlenen ilk olimpiyat oyunlan ıçın basmaya hazırlandığı, ancak boykot nedeniyle basamadığı belirtilen pullann deneme baskılan Singapur'daki olimpiyat pullan sergisinde yer aldı. Uluslararası Olimpiyat Komitesi'nin Singapur'da düzenlenen 117'nci toplantısında yüzyılı aşkın süredir basılıp piyasaya sürülen olimpiyat pullanyla ilgili bir de sergi düzenlendi. IOC bültenlerinde, sergideki en ilginç parçalardan bırinin Osmanlı Imparatorluğu'na ait oldugu bildirildi. Cappio, Scorsese'i bırakıyor — • Kültür Servisi - Oyuncu Leonardo DiCaprio, üç başanlı filmde bırlıkte çahştıktan sonra ünlü yönetmen Martin Scorsese'i bırakarak yeni bir tasanda Ed Zwıck ile birlikte çahşacak. Scorsese'in yönetmen koltuğuna oturduğu 'Nevv York Çeteleri', 'Göklerin Hâkimi' ve son olarak hâlâ çekimlen süren 'The Departed' gibi filmlerde başrol oynayan, 'Titanik'le oyunculuğunu ispatlayan DiCaprio, bir elmas kaçakçısmı canlandıracağı 'The Blood Diamond' adlı filmde rol almak için yapımcı şirketle anlaşma imzaladı. Ophan Pamuk Bpezilya'da • tSTANBUL (ANKA) - Brezüya'da 6-10 Temmuz tarihleri arasında düzenlenecek Uluslararası Edebiyat Festivali'ne Türkıye'den yazar Orhan Pamuk katıhyor. Brezüya'nın sahil kasabası Parati'de gerçekleştırilecek festivalde Salman Rushdie, yeni romanı 'Shalimar the Clown'u tanıtacak. Pamuk ıse 10 Temmuz'da Brezilyalı yazar Alberto Mussa ile birlikte 'Uygarlıklar Çatışması' başlıklı bir konferans verecek. Festivale, Booker ödüllü şaır ve romancı Michael Ondaarje ve Israilli ünlü yazar Davıd Grossman gibi isimler de katılacak. HAYATIN ÖTE YAKASI FERİDUN AJNDAÇ Bir düşün seyrinde...Beni ona götüren duygu ipiltisini anyor bakışlanm... Dayanılmaz suskunluk, kapanma günle- ri... Genç ömrümün tanığı bakışlan, aramızda edinilen sözleri, onunla usta-çırak ilişkisinin aldığı seyri özlüyorum... Küstüm ona nicedir. Sesine ulaşmadım, yüzünü görmedim... Yazdıklarını eksik et- medim masamdan ama... Bir yanım eksikti gene de... Kör kandil ba- kışlardan uzak durmanın da faydası yokru... Her ömür kendi tükenişini yaşıyordu bir yer- de... Kalıcı olan duygu tınısı elemin ne olduğu- nu anlatır biraz... Saklınızda duranı örtüp küllemeyi yeğle- diyseniz; kin, öfke asla uğramaz sokağını- za... Bir gün, bir yerlerden ağıp gelebileceğini hissedersiniz hayatınıza anlam katan sesin... Geçen gün gelip beni bulan iki kitap, iki göz nurunun emeği; bir hattat inceliğinde sırlanmış kapaklar... Dokundum her birine. Bir süre açmadım kapaklarını. Okşayıp dur- dum dostumun elini tutarcasma... Sonra da- yanamadım açtım bir bir kapaklarını kitap- lannın... Bir an önce sözlerine ulaşmak is- tedim. Duru bakışlarına, bilgece sözlerine... Yaşama dervişi kesilen duruşuna, eski ve yenı dünyayı buluşruran birikimine, uzayıp giden söyleşimlerimize uzandım bir an... Bir beyaz zarf, ak kâğıda yazılmış bır be- tik çıkmaz mı karşıma... En son, Bursa'da Cumalıkızık'taydık, do- ğanın mekânın koynunda. Koço'da içmiştik son rakımızı. Bîr yerlerde okumuştum son şiirlerinden birini... Blreydelcl 'hlçllk' duygusu... Bir düş seyrındeydim onun sözleriyle bu- luşunca... "Merhaba... Son görüşmemiz 1.5 yıl önce mi, yoksa 15 >ıl önce miydi, unuttum. Uzun bir ara, uzun bir kopukluk, dolayısıyla uzun bir üzüntü de sayılabilir. Ne var ne yok? Nerden gelir, nereye gi- dersin? Neler yapmaktasın? Çok ilginç öykülerin, tasarüarın olsa gerek. Bunları bana aktarmak istemez misin? Seninle en kısa tarihte bir rakı sofrasında baş başa gelmemiz gerekmez mi? Sen ne diyorsun bu işe? ...ilişkilerimizin yumağı arasında birta- kım kara iplikler ortaya çıktı sanıyorum, gel bunları birlikte ayıklayalım ve eskisi gibi güzel, sevecen, sağbJdı bir kumaş do- kuyalım." Sabahın ilk ışıklan masama vurmuştu. Ye- ni bir defter açmış, " Yazmak, Yaşamak ts- terdim O An'ı" adıyla bir metni yazmaya yönebniştim. tlk sözler, bilinmez bir yolculuğun işaret- leri gibi gelip geçiyordu gözlerimin önün- den: "Tükeniş çağındayız. Yüzümü kime OKUMA ÖNERİLERI * Sait Maden: Bütün Şiirler: 1. Açıl, Ey Gizem!, 1996, 168 s.; 2. Yol Yazılan, 1997,134 s.; 3. Hiçlemeler, 1997, 158 s.; 4. Şiirin Dip Sularmda, 2004, 138 s.; İnsanoğlunun Beş Bin Yıllık Şiir Serüveni: 1. Yeryüzü Şiiri, 1998, 360s.; 2. Yeryüzü Destanlan, 1998, 206 s. * Edgar Poe/Sait Maden: Örneklerle 'Şiirin İlkesi', 2005, 154 s. BELLEK KUTUSU "Çağımızda söz 'ün büyüsü yok oldu, kutsallığı yittu Binlerce yıllık bir çaba sonunda ele geçirdiği nesneler evreninin bütün köşe bucağını bir kö'stebek gibi durmadan kazarak, altüst ederek orada varhğını daha çok kanıtlayabileceği yeni yollar, yeni geçitler açmaya çalışan ve bu girişiminde olağanüstü başarı gösteren 'us' için söz kullanışsız bir araca döndü günümüzde. Yalnız kinti ozanlann işine yarıyor şimdilik. Amayağı bitmiş, ışık vermeyen bir lamba." Sait Maden dönsem bundan bir iz, bir ses çıkıyor kar- şıma. Değişkenlilik burcunda yaşıyoruz. Doğ- rudur bu. Biriktirdiğim her şeyi bir yana bıraka- rak, hayata yeniden başlama duygusuyla, çıkıp geldim bu kasabaya." Elim yeni şiir kıtabı Şiirin Dip Sulann- da'ya gider gıtmez, "Kimlersiniz, Sözcük- ler?" şiirini okumaya koyuluyorum... Şa- irin ilk sözleri ahyor beni içine, yazmaya yö- neldiğim metne epigraf yapıyorum ondan i- kı sözcüğü: "Ötesi hiçlik..." Anlatmak ıstediğim bireydekı 'hiçlik' duygusunun ne anlama geldiğidır... Bunu iyice pekiştiriyorum. Sonra, şair dostumun yazdıklanna dönü- yorum. Onun bilinmezci yamna. Her bir di- zesine sinen bakışının izlerini taşıyan dü- şünce yogunluğu; yerin/yeryüzünün, insan- daki 'hiçlik' / 'varUk' duygusunun tınısını hissettiren sözcüklerinin anlamına doğru yü- rüyorum. O, apayn bir yerde durur... Evet, 'saklı su' gibidir şiiri... Dipte, en diptekini çıkanr yü- zeye. Tanımlar, deyişler, aktarmalar, söz biliciliğiyapmaz... Okurken her bir dizesini evrenin bir an durduğunu hissedersiniz. Şiirin Dip Sularmda admı vererek bir ara- ya getirdiğı yeni dönem şıirlerinde o yanını görmek olası. •Pll düsüncenln aynasıdır' Şairin sözü hep dile, hayata/ anlama dair- dir. Çünkü o dilin içinden konuşur. Belki de; "Dil düşüncenin aynasıdır" sözü, onun şi- irinin dokusunu en iyi anlatandır. Hayata/insana dair konuşur şair. Bitek ev- renin sesine/rengine bakmaz... Çünkü orada, kaotik olanı, bilinmezi, göze gelemeyeni şı- irinin tözünde var kılar. Bazen bır doğa bilimcisi gibidir, bazen bü- tün bir evrenin söz bilicisi kesilir... Onu, an- lamın düşüncenin şairi kılan da budur ka- nımca. Şıırini şiir gibi okursunuz elbette... Onda- ki biçimsel örgü, damıtıhnış şiir bilgisi, ba- kıp gören bir gözün taşıyıcıhğım içerir. Anlamsal zenginliği sait bundan gelmez. Bir ressamdır o... Başka dıllerın tutkunu- dur... Aynı zamanda yeryüzü gezginidir. O genç çağımda daha yırmisıne varma- dan gidip karşısına durduğum bu yazı/söz/ renk ve yaşama bilgesı insan Sait Ma- den'den söz edıyorum size sevgili okurum... Evet, ustama küsmüştüm bır süre. Terk etmiştim onun işliğini, masasuu. Se- sinden, sözünün sıcaklığından mahrum et- miştim kendimi uzunca bir zaman... Kayıp bir zamandı bu benim için. Yeni şiir kitabını elime aldığımda, neleri yitirdiğimi düşündüm bir an. O gene ustahğını/bilgeliğini göstermiş, sözleriyle ulaşmıştı bana. Siz bu yazıyı oku- duğunuzda kalkıp ustamm yanına gidece- ğim. Söze kaldığımız yerden devam edece- ğimizi biliyorum. Şimdi dilimde onun şu di- zeleri: "Beni de al: bildiğim bütün sesle- ri/ kendi seslerine kat, kendi yüzünü/ ara ezgilerimde. Durduğum yeri// senden baş- ka bilen yok; ah beni de al/ gideceğin her yola. Yeni bir günü/ aç kendine: cıvütı, renk, ışık, masal..." Ragıp Savaş'ın sahneye koyduğu 'Gılgameş', üç dalda ödüle değer görüldü. Gılgameş 'e Ukraynatfanödül Kültür Servisi - Istanbul Büyükşehir Belediyesi Şehir Tiyatrolan'nın 2004- 2005 sezonunda seyirciyle buluşan oyun- lanndan "Gılgameş", Ukrayna turne- sinden ödülle döndü. 25 Haziran Cumar- tesi günü Ukrayna'da, Bospor 7. Antik Sanatlar Festivali'nde sahnelenen Gılga- meş, en iyi prodüksiyon ödülü alırken oyunda rol alan Erol Keskin'e "en iyi erkek oyuncu", oyunun yönetmeni Ra- gıp Savaş'a da "en iyi yönetmen" ödü- lü verildi. Gılgameş, insanlık tarihinde- ki bir mitosa dayanıyor ve bundan yola çıkarak insanm ölümsüzlük arayışını sahneye taşıyor. UrukKralı Gılgameş'üı yaban insam Enkidu ile dostluğu mito- lojik güçlere karşı mücadelesi ve ölüm- süzlük peşindeki olağanüstü macerasını anlatan Gılgameş, yaşamm içindeki ger- çekliklere gönderme yapan, büyükler için bır masal olarak da tanımlanabilır. Oyunun sahne tasanmı Banş Dinçel, giysi tasanmı Duygu Türkekul, müzığı Uskan Çelebi, ışık tasanmı Cengiz Öz- demir, dramaturjusi Arzu Işıtman. ko- reografisi Yasemin Gezgin'e ait. Oyunda, Yıldıray Şahinler, Can Ba- şak, Erol Keskin. Selçuk Soğukçay, Ali Karagöz, Bensu Orhunöz, Ezgim Kı- lınç, Sevil Akı, Kubilay Penbeklioğlu, Savaş Barutçu, Kosta Kortidis, Tuğ- rul Arsever, Derya Kurtuluş, Güneş Han, Berrin Akdeniz, Yonca Inal, Us- kan Çelebi, Hüseyin Tuncel, Yalçın Av- şar, Sibel Topaloğlu, Radife Baltaoğlu rol alıyorlar. Borusan Filarmoni, Nurdan Küçükekmekçi'ye eşlik edecek Cemil Topuzlu <dakonser • Dünya Mimarlık Kongresi çerçevesinde düzenlenecek konserde Gürer Aykal yönetimindeki Borusan İstanbul Filarmoni Orkestrası Ferit Tüzün, Sibelius ve Çaykovski'nin yapıtlanndan bir seçki sunacak. Kültür Senisi - Gürer Ay- kal yönetimindeki Borusan İs- tanbul Filarmoni Orkestrası, 'XII. Dünya Mimarlık Kong- resi' çerçevesinde bir konser ve- recek. Ferit Tüzün, Sibelius ve Çaykovski'nin yapıtlanndan bir seçki sunacak olan orkestra- nınkonseri, 6 Temmuz Çarşam- ba akşamı Cemil Topuzlu Açık- hava Tiyatrosu'nda, etkinlik kapsamındaki ödül törenınin ar- dından 21.15 'te başlayacak. Or- kestra, bu konserle, dünyanın önde gelen mirnarlannın da ara- lannda bulunduğu U1A 2005 İSTANBUL katı- lımcılanna seslenmiş olacak. Cürer Aykal yönetecek Gürer Aykal yönetimindeki Borusan istanbul Filarmoni Or- kestrası, J. Sibelius'un 'Finlan- diya op. 26', Ferit Tüzün'ün Borusan İstanbul Filarmoni Orkestrası konserde Ferit Tüzün, Sibelius ve Çaykovski'nin yapıtlannı seslendirecek. 'Çeşmebaşı Bale Suiti' ve Çay- kovski'nm 'İtalyan Kapriçyo- su Op. 45'ini seslendirecek. Tü- zün'ün Çeşmebaşı Bale Su- iti'nin son bölümündeki 'tür- kü'yü soprano Nurdan Küçü- kekmekçi sunacak. UIA 2005 istanbul Dünya Mi- marlık Kongresi, 30 Haziran - 10 Temmuz 2005 tarihleri ara- sında İstanbul'da dünyanın en ün- lü mımarlannı konuk edıyor. UIA XII. ISTANBUL'un, 1996 yılında Istanbul'da yapı- lan Habitat zirvesinden bu yana en kapsamlı uluslararası etkin- lik olması ve refakatçilerle bir- likte en az 10 bin kayıtlı katı- lımcıyı ağırlaması bekleniyor. Kongre ve bağlı etkinlikler, 'Konferans Vadisi' olarak ad- landınlan, Harbiye Askeri Mü- ze ve Kültür Merkezi, Hilton Convention Center, İstanbul Uluslararası Kongre ve Sergi Merkezi, Cemal Reşit Rey Konser Salonu, Cemil Topuzlu Açık Hava Tiyatrosu, Muhsin Ertuğrul Tiyatrosu ve ITÜ Taş- kışla Kampusu'nda yapılacak.