Katalog

20 NİSAN 2005 ÇAR$AMBA + CUMHURİYET SAYFA HABERLER Güneydoğu Anadolu'da yüzde 50'lere ulaşan oran nedeniyle devletin kaybı yülık 2 milyar dolan buluyor çarpıyor'_ | Elektrlk tüketlmi ve kaçak kullanım Eldekı son resmı ven olan 2004 yılı ıstatıstıklenne göre nüftısu 1.3 mılyon olan Dıyarbakır, elektnk tü- ketiminde 1.8 tnilyon nüfuslu sanayi şchri Adana'yı geride bıraktı Diyarbakır, yılın ilk altı ayında 1 4 milyar kılovvatt saat elektnk tüketırken, aynı rakam Adana'da 1.3 mılyarda kaldı. Şırnak yüzde 86, Mar- din yüzde 77 ve Van yüzde 69 oranı ile ılk uç sırayı paylaştı. TEDAŞ'ın en son venlennde, Bilecık 0 82 oranı ıle en az kayıp-kaçağın olduğu ıl Bılecık'ı 5 37 ıle Bursa, 6 48 ıle Denızlı takıp edıyor. • ANEL GRUP İşletme ve Bakım Süreçleri Sorunılusu Ali Ulvi Ağan tarafından yapılan 'Elektrikteki Kaçak' konulu araştırmaya göre elektrik kaçağı zararmın önüne geçebilmek için denetim ve yaptınmlann arttırılması gerekiyor. ÖZCAN YAŞAR Enerji Bakanlığı'nın son dönemde al- maya başladığı tünı önlemlere karşın, Türkıye'de her yıl yaklaşık 2 milyar dolarlık kaçak elektrik kullanıldığı be- lirlendi. Bazı illerde kaçak oranı top- lam tuketımın yuzde 90'ına ulaşırken, bu yolla devletin her yıl yaklaşık 2 milyar dolar zaraıa uğratıldığı tahmın ediliyor. Elektrik-elektronik konusun- da Turkıye'nın onde gelen kuruluşu ANBL ÜRUP işletme ve Bakım Sü- reçleri Sorumlusu Ali Ulvi Ağan tara- fından yapılan "Elektrikteki Kaçak" konulu araştırma, bır gerçeğı daha gözler önüne serdı. Türkiye'deki elektnk enerjisinin yandan fazlasının bedelsiz kullanıldığına dıkkat çeken Ağan, şoyle devam ettı: "lstatistikler vahim bir durumu işaret ediyor. Gü- neydoğu Anadolu Bölgesi'nde ortala- ma kaçak elektrik kullanım oranı yüz- de 50 civarında, bu oran bazı illerde yüzde 80'e ulaşnuş. Istanbul ve Anka- ra gibi büyük şehirlerin varoşlarında yine ortalama yüzde 50'leri bulmuş ve bazı nıahallelerde bu oran yine yüzde 80'leri /orluyor. Saptanamayanlar ve yakalananlanıı tümünde kaçak elekt- rik kullanınıının rahatlıkla yüzde 50'niıı üzerinde olduğu ileri sürülebilir. Kaçak elektrik kullanımı yüzünden devletin her yıl yaklaşık 2 milyar dolar zarara uğratıldığı tahmin edilmekte." 200 bln klşl vargılanıvor Ağan, Türkiye Elektrik Dağıtım AS'nın (TEDAŞ), geçen yıl 25 mıl- yon aboneden yüzde 52'sıne karşılık gelen yaklaşık 13 mılyon 233 bin 103'ünün taıanması sonucu ortaya çı- kan verileri de değerlendirirken şu ana başlıklara dıkkat çekti 1 • Tahakkuk ettınlen 649 mılyon 751 bın Y1L cezanın şu ana kadar 29.74 lık kısmına tekabül eden 193 milyon 284 bin YTL'si tahsil edilmiş. • Yaklaşık 200 bin kışı nıtelıklı hır- sızlıktan yargılanmak ıçın yargıya ve- nlmıştır. • Türkiye genelinde illerin kayıp ka- çak oranlanna gore sıralanışına bakıl- dığında Şırnak, Van, Mardın, Batman, Hakkân, Dıyarbakıı, Şanhurfa gibi doğudakı illerin listenin başında oldu- ğu Kutahya, tzmır, Uşak, Bılecık gıbı batı ıllennın de altlarda olduğu görül- mektedir. • Kaçak kullanımdaki artışla birlıkte, bazı dengesizlıkler de göze çarpmak- tadır Özelhkle kış aylannda kaçak elektriğın yoğun biı şekilde ısıtma amaçlı kullanımı ile doğu ıllenndekı tüketım, sanayi ve nüfus yoğunluklu şehırlennın tüketımlenne yakın olma- ya başlamıştır. (705 bin nüfuslu Mar- din'deki elektrik tuketimi 2.1 milyon nüfuslu Konya'ya; 1 3 mılyon nüfuslu Diyarbakır'dakı tüketım ıse 2.1 mıl- yon nüfuslu sanayi şehri Bursa'nın tü- ketimine ulaşmış.) AMAÇ YURT EKONOMİSİNE KATKl SAĞLAMAK - Ali Ulvi Ağan, Anel Grap olarak, geliştirdikleri teknoloji ve sistenılere tüketilen elektrik encrjisinden maksimum fayda, nıininıunı maliyct sağlamayı aınaç edindiklcrini belirtiyor. Ağan, çalışmalannın hedefinin de ithal edilen bu encrjiyi doğru ve akdfa kuDanmakve yurt ekonomisine katkısağlayabilnıekolduğunu söylüyor. 'Takip birimleri kurulmalı' lektnkte kaçağı onlemek ıçın yapılabılecek çalışmaları da anlatan Ali Ulvi Ağan, bu konuda da şu bilgileri verdı: t/ Sayaçlan ıçende olan, tesısatlan uygıın olmayan abonelenn tespıtlen ve okunulabilır yerlere çıkanlması. \/ Enerji fiyatlannın ucuz hale getırilmesi ve kayıtlı tuketımın teşvık edılmesı • Bütün abonelerın sayaçlannın kontrol edıleıek mülıürlenmesı. ^ Kaçak takip birimlerınm kurulması ve ana tüketici merkezlerden çekılen guçle dağıtım toplamının kontrol cdılerek merkezden hangı hattan kaçak olduğunun tespıtı • Yenı eleman alımı veya taşeronlarla önlenmesi konusunun tekrar irdelenmesi. *^ Kaçak elektnk kullanımını zorlaştırmak amacı ıle ıletım hatlannın yeraltına alınması • Altyapı hızmetlerınden faydalandığı belgelenen ruhsat almamış ya da alamamış yapılara geçicı olarak elektnk bağlanması. ^ Yasal duzenlcmelenn yapılması; yenı Türk Ceza Kanunu'nda kaçak elektnk kullanımı nıtelıklı hırsızlık kapsamında yer alacak ve 2 yıldan 5 yıla kadar hapis cezası verilebilecektir Bunun yanında ceza ertelemelen zorlaştırılmaktadır. llltr Adana Adıyaman Afyon Ağn Amaaya Antalya Artvin »»_. Ayd.n «§§ Bahkeslr" J 3 B Bilecik jf*" Bıngöl f f aıtlıs 11 f Bundur|||- # Bursa ' 9 W Çanakkale Çorum Denlzll Dıyarbakır Elazığ Erzıncan Erzurum Eskışehır Gaziantep Glresun Gümüşhan» Hakkâri Hatay Isparta Içel Izmlr Kars Kastamonu Kaysen Kırşehır Kutahya Malatya Manısa K Maraş Mardln Muğla Muş Nevşehir Niğde Ordu Rlze Samsun Sıirt Sinop Sıvas Tokat Trabzon Tunoelı Şanlıurfa Uşak Van Yozgat Aksaray Batman Bayburt Yalova Osmanıye Kllıs ^ lğd,r ^sgB,, Şırnak ^ * Ardahan Istanbul Gaşksnt Bojjazlçı Meram Trakya Sakarya Körfez Karaelmas Qenel toplam Aldığı enarji* 1 330 385 593 327 622 976 325.482 501 242 047 416 16.1.639 298 1 459 258 587 94 133 277 L 557 780 079 5 ™ 694 350 264 ' )7 202 626 996 H 69.402.800 /*' 139 573 831 118 692 968 1 685 119 981 266 865 411 248 077 248 511 655 424 1 466 388 942 332.928.002 77 143 247 340 748 296 413 429 537 ,,•«•* 1 495 048 984 {•"•* 174 191562 J 35.056.580 156 466 818 905 745.413 200 661 180 1113516818 - 4 294 452 540 148 456 544 190 137 961 855 000 000 103 776 832 306.609 043 443 916 997 637 945 964 818 573 426 1021 103 563 649 936 496 211.392 893 179 196 211 211 549 023 320 002 356 198 380 149 720 441 726 212 698.950 87 320 432 281 665 904 208 064 431 339 877 428 3? 86? 417 1 667 452 726 283 703 916 543 900 625 210196 610 | 152.913 553 • • • 473 539 600 İ H P H Q İ 21 880.565 k~A 125 159 874 / , \\ 125 077 343 flgL 21 45 633 010 Sjjfö 85 445 947 569 471515 36 222 384 3 248 020 591 3181 208 251 8 397 290 949 1 168 620 217 1 498 412 160 946 792 017 1 229 987 147 756 905.979 51.535.236.66 C) Tüfaya Bektnk DatıUm AŞ 2004 yılı ılk 6 a/ (kWh ) Kayıp kaçuk 162 672 913 72 543 938 52.665 233 118 145146 17 998 445 193 170 552 13 218 268 105 117893 96 620 531 1 655 514 28 242 089 93 878 627 16 894 749 90 561 448 40 395 825 27 432 218 33 136 159 993 552 029 49 219 441 10 149 151 134 143 034 55 976 233 430 373 834 23 445 134 7150 571 110419186 238 298 707 14 814 228 347 711934 570 815 794 59143 340 18 196 935 68 000 000 8 380 327 24 699 859 70 121 ?57 140 118 520 118 449 827 794193 215 81 835 565 131 144 741 29 412 478 22 154 115 25 571 93? 26 058 029 109 560 976 93 474 097 20 695 015 19 219 948 34 677 872 47 907 414 7 373 364 1 064 385121 23 496 366 377 150 709 29 917 585 17 088 884 359 223 699 3 234 513 25 923 739 12 438 184 9 446 960 58 992 063 490 140 216 15 388 638 357 521 458 436 750 494 1 769 815 679 118 373 563 235 212 979 143 781 795 195 709 147 117 545 992 11.694.144.78 Akla gelmeyecek yöntemler kullanılıyor A lı Ulvi Ağan, Türkiye genelinde elektrik / l sayaçlannı ve bunlann olçu vc dcvrelen . X A ile uzantılan uzeruıde değışıklıkler yaparak kaçak elektnk kullanıldığını anımsattı. Ağan, sayaçlı ve sayaçsız abone olunmadan elektrik kullanma diye tanımlanan bu işlemin nasıl yapıldığı konusunda da şu bılgılen verdr "Kaçak elektrik için kullanılan son yöntemlerden birisi de seyyar trafo. Bu ilginç yöntcmle, traktörlere yerleştirilen seyyar trafo için, yüksek gerilim hattuıa kanca atılarak elektrik alınıyor. Trafo yardımı ile voltajı düşürülen elektrik kullanıma veriliyor. Bu tür kaçak kullanını daha çok sulaına gibi yoğun tükctimler için tercih ediliyor. Bir başka yöntem de kııyuya rezistans atarak 24 saat sıcak su elde ermc. Tuğlalann içinden elektrik kablolannı geçirerek konutları ısıtnıa tekniği de kaçak elektrikle gerçekleştirilen bir başka formiil." Türkıye'de, kaçak elektnk kullanımını, yüzde 5'lık dünya ortalamasına çekmenın bırinci hedef olarak seçilmesıni vurgulayan Ağan, geçmiş yıllann ıstatıstıklenyle karşılaştmldığında, 2002'de yüzde 24 5 olan elektnk kayıp-kaçak oranının yüzde 18.5'e düşürülmesının olumlu yönde atılan adımlann bir göstergesı olduğunu da kaydettı Ömer Koçyiğit toprağa verildi • YALOVA (Cumhuriyet) - Izmir Pınarbaşı Pisti'nde düzenlenen Turkıye Pist Şampiyona- sı'nm 1. etabını goruntulemek isterken yanşçı Orkun Altınbaş'ın kullandığı otomobılın çarp- ması sonucu yaşamını yıtıren foto muhabın ömer Koçyığit'ın (26) cenazesı, Yalova'da toprağa verildi. Koçyiğit ıçın, doğum yen olan Yalova merkeze bağlı Esadıye köyünde tören duzenlendı Esadıye Camıı'ndekı törene, Koç- yığıt'm aılesı, yakınlan, Hyundaı Genel Mü- duru Kurthan Tarakçıoğlu, Türkiye 2004 Ralli Şampıyonu Serkan Yazıcı, yanş camıasının onde gelen ısımlen Müfıt Çırpanlı, Murat Ak- dılek, Nejat Avcı, Mehmet Besler, Volkan Işık, Burak Çukurova ve Ah Yazıcı da katıldı. Güneş enerjili araçlar pistte •ANKARA (ANKA) - Türkıye'de guneşten elde ettığı enerjı- yı elektnk enenısıne çe- vırerek hareket sağla- yan araçlar arasında yapılacak ılk yanşma- "" <Xf%~r<S & V ya sayılı günler kaldı Güneş enerjısıyle çalışan araçlar 30 Ağustos'ta istanbul Kurtköy'dekı Formula 1 pistınde yapı- lacak Formula G'de yarışacak.Yanşmanın ha- zırlıkları, Kasım 2003'te TÜBlTAK Bilim ve Teknık dergısınde yayımlanan duyuruyla başlatılmıştı. TÜBİTAK'ın oluşturduğu juri, yaptığı eleme sonucunda 28 aday arasından yanşacak takım sayısını 16'ya indırdi. Behramoğlu gençlerle • İstanbul Haber Servisi - Gazetemiz yaza- n, şaır Ataol Belıramoğlu, yarın üniversiteli gençlerle bır araya gelecek. Behramoğlu, Okan Ünıversıtesı Mütercim Bolumü'nün davetlisı olarak katılacağı etkinlikle, şiır çe- virisi üzerine bir konferans verecek. Behra- moğlu'nun Rus edebiyatından örnekler ve- receği konferans, universıtenin Kadıkoy'de- ki yerleşkesinde 15 00'te başlayacak Türk başkomisene ödül • NEW YORK (AA) - Turk Polis Teşkila- tı'nın yurldışı eğıtim programı çerçevesınde ABD'dckı Baltımore Unı- vesitesi'nde yuksek lisans eğitimi goren Başkomıser Ozgür Nikbay, unıversıte tarafından branşında yılın oğrencisi seçildi. Baltimo- re Üniversitesi'nden Prof. Dr. Cindy J Smıth'in ver- diği bilgıye gore, Başko- mıser Nikbay, başarılı ça- lışmalan ve not ortalama- sıyla, 80'ın uzerindekı yuksek lisans oğren- cisi arasında yılın öğrencısı oldu Insan hakları ihlal başvuraları • ANKARA (AA) - Başbakanhk Insan Hak- lan Başkanlığı'na, şubat ayında msan haklan ihlal iddıası ıle 102 kışı başvuruda bulundu. tnsan Haklan Başkanlığı'ndan yapılan açık- lamada, 102 kışıden 62'sının Başbakanhk In- san Haklan Başkanlığı'na, 48'ının ıl ınsan haklan kuruluna, 2'sının ıse ılçe ınsan haklan kumluna başvuruda bulunduğu belırtildi. Sigarada kalıcı vergi arayışı • ANKARA (AA) - Sıgaradan alınan özel tü- ketım vergısınde değışıklık yapan kararname ıle başlayan ve son 1.5 yıldır devam eden sıga- radata ÖTV tartışmalannın boyutunun her ge- çen gün artması, yenı sıstem arayışını da hız- landırdı. Bu konuda üretıcı fırmalann görüş ve önenlennı alan Malıye Bakanlığı, istismarı ön- leyen kalıcı bır vergi sistemı üzennde çalışıyor. Düzenlemeyle kalıcı vergi sistemi amaçlanıyor. TBMM Akaryakıt Kaçakçılığını Araştırma Komisyonu: Mersin'de bir mahalle havaya uçabilir Mahkeme kararıyla ders Patlamaya hazır bombalarEMİNEKAPLAN ANKARA - TBMM Akaryakıt Ka- çakçılığını Araşnrma Komisyonu, Mer- sın, istanbul ve Kocaeh'nde yaptığı ıncelemeler sonucunda çarpıcı bulgu- lara ulaştı Mersin'de denızdenkaraya, karadan denıze petrol naklı ıçın 22'sı kaçak 54 boru hattının döşendığı be- lirlenirken kaçak hatlar nedeniyle bır mahallede su tulumbalanndan vc ku- yulardan petrol çıktığı, mahalle sakın- İerının de bu petrolü vanllere doldu- rarak sattığı ortaya çıktı. Komisyon Başkanvekılı UfiıkÖzkan, "Mersin'de bu mahalletamamenpetrolkokuyorve bir ateş alsa bütünmahalle havaya uça- bilir.Hiçbirşekildedenetim yapılmıyor" diye konuştu. Ozkan, Mersın'ın Karaduvar ma hallesınde su tulumbalanndan ve ku- yulardan akaryakıt çıktığinı belirterek " Yerinde incelemelerde bıılunduk. Tu- lumbalardan çıkan akaryakıtvarillere dolduruluyor. Konuştuğumuz mahal- le sakinlcri, bu akarvakılı sallıklarını söylediler. Düşünün, bir mahallede su yerine petrol çıkıyor" dedı. MERSÎN LlMANI'NDAN IRAK'A GlDEN KAMYONLARDA YOLSUZLUK ABDyakıtı önceçalınıyor, sonrasatılıyor ANKARA (ANKA)- Irak'taki ABD askeri guçlenne ulaştınlmak uzere Mersin Lımam'na gelen akaryakıtın, Türkiye'de kaçak olarak satıldığı ortaya çıktı TBMM Araştırma Komısyonu'nun yaptığı tespıtlere göre, Irak'taki ABD asken unsurlanna Mersin Lımanı'ndan gondenlen petrolun kara yoluyla naklı sırasında büyük bır bölümü, kaçak olarak Türkıye'de dağıtıhyor. Bazı komisyon üyelennın verdığı bilgıye göre, Mersin Lımanı'ndan TlR'lara yüklenen akaryakıt, Türkiye sırurlan ıçınde bırden ortadan kayboluyor. Bu TIR'ların çoğu sahte belgelerle gıriş çıkış yapıyoı ve yeniden yükleme yapmak ıçın Mersın'e dönüyor. Bazı TIR'lar da yukünun buyuk çoğunu boşaltıyor ve boş olarak ABD üslenne gıdıyor ABD üslerınde ıse kamyoncular yolda soyulduklannı, akaryakıta yerel dırenışçıler tarafından el konulduğunu ya da dırenışçılerin yüklennden vergi aldıklarını söylüyorlar. Söz konusu kaçakçılığın Irak'taki yönetım boşluğu nedeniyle kolayca yapılabıldiğıne işaret eden komisyon üyelen, Türkıye'de kalan kaçak akaryakıtın ıse yerel dağıtım şııketleri tarafından "ucuzmazot" ılanlanyla piyasaya sürüldüğünu bildirdıler. Konuyla ılgılı olarak Mersin Çevre Müdürü ıle görüştüklerinı, ancak doğ- ru dürüst bir yanıt alamadıklannı kay- deden özkan, "Bir kuyunun ü/ürineki- litli bir kapakyapılnuş. Zanıanzaman bazı dolum tcsislerinin, buraya gelip malı çekip gittiklerini öğrendik" diye konuştu. Mersin'de denızden karaya, ka- radan denıze petrol naklı ıçın borula- rın döşendığını belırledıklennı anla- tan Özkan, 32'sı projelı 54 boru hattı- nın olduğunun kendilerine aktarıldı- ğını soyledi Ozkan şu görüşlen dıle getırdı- "Doğ- nı dürüst denetim yapılmıyor. Plansız vcprogramsızolarakborulardöşcnmiş. Tulumba ve kuyulardan çıkan petro- lun,yeralundakibu borulardankaynak- landığı söylendi. Bir gecede bir yerde asfalt kazılmış ve alttaıı boru döşen- miş. Yeraltı kaynaklaruıa o kadar çok petrol karışıyor ki kuyulardan su yeri- ne petrol çıkıyor. Buradaki akaryakıt miktan çok yüksek ohnah." Karaduvar Mahallesi sakinlerınin bomba uzcrinde oturduğunu kayde- den Özkan, "Mahalleye girdiğiniz za- man tamamıyla petrol kokuyor. Bir yanguı çıksa bütün bir mahalle hava- ya uçar. Bana göre Mersin'de denetim mekanizmaları çalıştırümıyor. Akar- yakıt kaçakçılığını bir yaııa bırakın, büyük bir çevre soruııu var orada" di- ye konuştu Akaryakıt kaçakçılığının nasıl ya- pıldığının ve nasıl engelleneceğının çok ıyı bılındığını, ancak kımsenin bir şey yapmadığını anlatan Özkan, Istan- bul'da yaptıkları incelemelerde kendi- lenne tatmın edıci bılgılenn venlme- dığım soyledi Ozkan, "İstanbul'dada çok büyük bir baştan savmacüık var" dedı. Özkan, Kocaeli'nde ıse kaçakçı- lığın önlenmesi için ciddi çalışmalarya- pıldığinı tespıt ettıklcnnı bıldırdı Bır komisyon üyesı, Mersin'de akar- yakıt kaçakçılığının herkes tarafın- dan kanıksandığını behıteıek "Göre- bildiğinıiz kadanyla hiç kiııısc engel- lenıek için bir şcy yapnnyor. Halla ka- çakçdıkyapmayanlara 'enayi' gözüy- le bakdıyor" dedı Aynı komisyon üyesı, Istanbul'da çürümeye yüz tutmuş bazı genıılerm 15-20 yıldır İstanbul açıklannda de- mırli olduğunu vurgulayarak "Anla- şıldığı kadanyla bu gemiler aracılığıy- la kaçakçılık yapılıyoi'^ diye konuştu • HAMBURG (AA) - Almanya'da 9 yaşmdaki bz öğrencinın Müslüman anne ve babasının, kızlarının okulda yüzme dersine katılmaması yönündekı isteği mahkemece reddedildı Ham- burg idare mahkemesi, adı açıklanmayan kız öğrencınin, arkadaşlanyla havuza gırmesı ge- rektiğine hukmetti Mahkeme, "Kuran'daki ör- tünme emrinın, cınsel olgunluğa enşmeden uy- gulanamayacağı ve sporun sağlık bakımından ıyi olduğu" yolunda goruş belırttı CRR'de Sanat İmecesi' • tslaııbul Haber Servisi - Koy Enstıtülen'nın Kuruluşunun 65 yıldonumu etkmlıklen kapsa- mında Cemal Reşıt Rey (C'RR) Konser Salo- nu'nda açılan Sanat Imecısı Karma Sanat Ser- gısı yoğun ılgı göruyor lsmaıl Hakkı Ton- guç'un oğlu Dr Engın Tonguç'un açılışını yap- tığı sergıde, Lütfii Ozsoy, Nafız Tanyelı, Fıkn Cantürk, Sefer Öztürk, Tayyıp Yılmaz, Hasan Tuna, Eren Eyüboğlu'nun da aralarıııda bulun- duğu toplam 57 sanatçının 2'şer çalışması ser- gılenıyor. Sergı 24 Nısan'a dek gezılebılecek.