Katalog

27MART2005PAZAR CUMHURİYET SAYFA MUZIK ARSEN LÜPEN ,* ; Vı .. TURHANSELÇUK DÜRUST TABİA^LI tSTANBUL EFENDİSİ ABDÜİCANBAZ1 IN HARİKULÂDE MACERAIARI KISIM TEKMİLİ BİRDEN ÂLLAHABAO'lKİ SENÎN Günümüz ozanlarından Dertli Divani, son albümünde sevenleriyle 'hasbıhâF ediyor Türkükadarduruolsak'HATtCE TUNCER G ünümüzün ozanlarından Dertli Divani, âşık- lığı ve ozanlığı "ateşten gömlck giymek ka- dar, demirden leblebi yemek kadar zor bir şey" diye tanımhyor. Halka verdığı öğütle- ri kendisi de hayata geçirecek, yani özü, sözü bir olacak. "Ozan yaşadığı yüzyıhn ay- nası"dır ve Dertli Divani de günümüzün de- yişlerıni yaratırken halkının "gözü, kulağT ol- maya gayret ediyor. tlk albümü "Divane GönüFü 1989 yılında yayımlanan Dertli Divani, "DiktiğimizFidan- lar"ı 1992,"Duazrilmam"ı 1996'daçıkardı. Türkü ve derlemeleri Arif Sağ, Zülfü Livane- li, Musa Eroğlu, Sabahat Akkiraz gıbı bırçok halk müziği sanatçısı tarafından seslendıril- di. Dördüncü albümü 2000 yılında "Serçeş- me" adıyla çıkan Dertli Divani'nin kendısi- nin ve büyük ozanlann deyişlerıni yorumla- dığı beşınci albümü "HasbıhâT geçen ay ya- ynnlandı. Kıbrıs'ta verdığı konserın ardından geç saatlerde geldiği Istanbul'da Sultanah- met'teki Taş House'dâkı söyleşımızi ozanın dınleyicıleri de dikkatle izledi. IİRFA'NIN KISÂS BELDESİ Urfa'ya 12 kilometre uzaklıkta Harran Ova- sı'nda 4 bin 500 nüfuslu bir belde olan Kı- sas'tan yetışen ozana memleketının özelliğı- nı sorduk: " Kısas, yüzyıllardan beri gelenek ve görenek- lerinden öiliinvermemiş, kendiiçine kapah ama çok bilge âşıklar, ozanlaı; dedeler yctiştirnıiş bir köy. O bilge insanlarsayesinde kültürünıüz, geleneğimizgünüınüze kadar gelmiş. Urfa'nın dibinde, ağzj, hoyratlan, türküleri Urfa kül- türünden çok farklıdır. Manileri, deyişleri, se- mahları da kendine özgüdür." BüRYANİNİN OĞLU Cem törenlerini, 5-6 yaşlanndan ıtibaren ozan babası 1990 yılında yitirdığimız ÂşıkBür- yani'nın (Hamdullah Aykut) dızının dibinde izleyen Dertli Divani'ye mahlası 16 yaşın- dayken Hacı Bektaş Dergâhı'ndan Bektaş Ulusoy tarafından venlmış. Alevı-Bektaşilı- ğin felsefi ve ınanç boyutunu yaşayarak öğ- renen Dertli, Büryani'nin oğlu olmayı büyük bir şans olarak görüp gelcneğe layık olmaya çahşıyor: "Halk ozanlığı yeryüzündeyaşayan dinli dinsiz bütün insanların, ırkı, rengi, nıez- hebi, inancı ne olursa olsun tüm halkların se- vincini,özlemini,derdini, bütün çelişkilerini di- le getiren bir gelenektir. Ben bu gcleneğin to- pal kannca nıisali bir yolcıısuvuın. O yüzden 'Altım üstüm kaç kuruşluk' diyen bir ozanım. tnsanlara 'Elimize, dılımıze, behmıze, aşı- mıza sahıp ve sadık olalım' derken bizhn her- kesten daha fazla o ilkelere uymamız gereki- yor." "DiRTLEŞMEK, SOÎLESÜEK' Dertli Divani, Âşık Büryani'nin "YolNer- deKaldı" deyışindeki "Kimenediyenıdeben kime küsenı/Yağmur gibi yağanı yel gibi esenı/ Büryani hasbıhâl olayım ıleseın/ IMüşkül da- nışacak kul nerde kaldı" dörtlüğünden esın- lenerek son albümüne "dertleşmek, söyleş- mek" anlamına gelen Hasbıhâl adını vermiş. "Babanun> 7 ansınıasıyım.Onun üriinüyüm. Ba- bam GUneydoğu Anadolu Bölgesi'nde gcz- miş, bölgede cetnler yürütmüş, bilge bir in- sandı. Şehirden gelen birinin getirdiği gazete- yi en büyük hediye kabul ederdi, bulabildiği zaman hep Cumhuriyet okıırdu." UZANİN SORUMLULUĞU Hasbıhâl, Dertli'nin Kısas'tan derlediği 15. yüzyıldayaşamış Kalender Çelebi'nin "Veli'yi Gördüm" deyişiyle başlıyor: "Sorumluluğunun bilincinde olan ozan, ya- şamış olduğu zaman dilinıi içerisinde gördü- ğü olunılu olumsuzherşeyişiirlerindeişler. Ye- di ulu ozanunız Seyit Nesımi, Yemıni, Vıra- nı, Kul Himmet, Şah Hatayi, Fuzuli ve Pır Sultan yaşadıklan yüzyıluı aynasıclıı. Şah Ka- lender Çelebi, Hacı Bektaş Velı'nin torunu- dur ve Kanuni Sultan Süleyman döneminde idanı edilmiştir. Onlan annıak had'limize düş- Tpv ertli Divani, türkülerin, deyişlerin, manilerin, semahların, halaylann tüm dünya insanlarımn JLJ kardeşçe yaşamasına katkısı olacağına inamyor. Ozanlığı "atcşten gömlek giymek kadar, demirden leblebi yemek kadar zor bir şey" diye tanımlayan Divani, "Su nasıl bedeni kirden arıtıyorsa küJtürcl değerlerimiz de insanın özbenüğini, ruhunu arıtır. Keşke türküler gibi an ve duru olabilsek. Türkülerin, deyişlerin tüm dünya insanlığının kardeşçe yaşamasına büyük katkısı olacağına inanıyorum. İnsan sevgiyi üretebilir ve paylaşabilirse yeryüzünde sorun kalmaz" diyor. memiş, ama bu pir kisjle- rin halkımıza ulaşması ge- rektiğini düşündüm. Bıın- lar bizim geçmişimiz ve geçmişini bilmeyen toplum da geîeceğine yön vere- mez." KADIN OZAN Dertli'nin kadın ozanla- ra saygısı nedeniyle albü- müne aldığı 18. yüzyılda yaşayan Güzide Ana'nın "Bulandı Aşkınıın Seli" adlı deyışi bilge insanlar, pırlerıçinyazılmış: "Gü- zideAna bunukâmilinsan- lar için yazmış. Karşı cinse de yazabilirdi. Bu son derece doğaldır, aşk sadece erkeklere öz- gü bir şey değUdir.'" DEDELIK Ozanlığının yanı sıra Hacı Bektaş Veli'yi temsıl eden kışinin vekılı olan, yanı Alevı topluluğunda "dede" olarak anılan Dertli, cem törenlerini yürütme yetkısıne sahip' "Ama halk ozanlığı kimliğim öndedir. Cem yürütme benim halka hiznıet anlayışı içerisin- deyapmış olduğum birgörevdir. Oturduğumuz yere layık olnıamız, hiç değilse kirletmememiz gerekiyor. Üstlenmiş olduğu hiznıeti hakkıyla yapnıayanlan da halkınsorgulaması gerekiyor. Ömeğin eserini okuduğu ozanın adını anma- yan sanatçılara göz yunımanıalı." DERLIMECI Derlemecilığe, yani halkın sözlü kül- tünde kalarak kaybolmaya yüz tutmuş ürünleri ortaya çıkarmaya büyük önem ve- ren Divani, "Derleme" adı altında yapılan "kolaycı" ışlerı eleştiriyor: "Önce kaynağuıa gideceksiniz. Bir türküyü, deyişi en az beş kişiden dinleyeceksiniz. Tür- küler, deyişler, maniler, halaylar, semahlar bi- zimkülturel değerlerimiz. Su nasıl bedeni kir- den anüyorsa bu değerlerimiz de insanın öz- benüğini, ruhunu arıtır. Keşke türküler gibi an ve duru olabilsek. Türkülerin, deyişlerin tüm dünya insanlığuım kardeşçe yaşamasına bü- yük katkısı olacağına inanıyorum. İnsan sev- giyi üretebilir ve paylaşabilirseyeryüzünde so- run kalmaz." Dertli, söyleşımiz sona ererken felsefesıni, insana bakışını özetleyen şu şiirini okuyarak sözlennı tamamladı: "Ba cehalet yaktı gitti milleti/Sevgi saygı ile dolahm canlar/Onurlu bir yaşanı felsefesin- den/Barış, huzur doğar her ilkesinden/Ver Dertli Divani şah nefesinden/Sevgi türküsünü çalalım canlar..." ertli Divani: Halk ozanlığı yeryüzünde yaşayan dinli dinsiz bütün insanların, ırkı, rengi, mezhebi, inancı ne olursa olsun tüm halkların sevincini, özlemini, derdini, bütün çelişkilerini dile getiren bir gelenek. Ben bu geleneğin topal kannca misali bir yolcusuyum. 'Singıl'a multimedya eklendi Morve Ötesi'nden 10.yıliçin'Yaz! Mor ve Ötesi grubu kuruluşlarının 10. yılın- da sevenlerinin karşısına bırçok yeni pro- jeyle çıkacak. Mor ve Ötesi, "Yaz" adlı sin- gıllarını multimedya ekleyerek yenıden ya- yımlayacak. Morve Ötesi'nın son iki albümü arasında ge- çen sürenin hem müzikal hem görsel özeti olan çalışma, grubuntakipçilerini sevindirecek gö- rüntüler ve fotoğraflar içeriyor. Mor ve Öte- si'nin Ajda Pekkan'ın yorumuyla tanınan Şeh- razat'ın "Yaz Yaz Yaz", Bulutsuzluk Özle- mı'nin "GüneyeGiderken" şarkılannı seslen- dirdığı "Yaz" albümü 2003 yılında ilgıyle kar- şılanmıştı. TarkanGözübüyük'ün yapımcılığında "Ba- zen" adlı şarkı eklenerek yeniden yayımlana- cak olan mini albümle birlikte multimedya bö- lümünde grubun 16 adet fotoğrafı yer alacak. Aynca Mor ve Ötesi'nin 2003 yılında 17 kent- te toplam 450 bin izleyiciye ulaştığı konser gö- rüntülen turne belgeselı nıtelığinde izleyiciye sunulacak. Mircan'dan türküler Deprem mühendisinin 'KüP albümü B atum göçmeni bir ailenin kızı olarak doğan ve deprem mühendisi olarak çalışan Mircan'ın solo albümü "Kul", Kalan Müzık tarafından yayımlandı. HakanOral ve Eminİjgüs'ün mü- zikal danışmanlığında hazırlanan albümde, başta Neşet Ertaş türküleri olmak üzere Türk halk türküleri ıle Boşnakça ve Gürcüce birer halk şarkısı yer alıyor. Oldukça sade düzenlenmiş bir albüme irn- za atan Mircan, en çok yollan, yolculuklan ve yollarda şarkı söylemeyi sevdiğini; sokakmü- zisyenlerinin arasında kaybolmanm ve bir kal- dınmda enstrümanıyla şarkı söylemenin onun için müzikte ulaşılabilecek en ileri nokta ol- duğunu söylüyor. Ünlü gruplar geliyor Temmuzda rock festivali M ajor Müzik Organizasyon, temmuz ayın- da Sarıyer'de rock festivali düzenleyecek. "Rock Republic Open Air" adındaki fes- tival, 1-2-3 Temmuz tarihlerinde Sarıyer Mehmet Akif Ersoy Parkı'nda gerçekleştıri- lecek. Overkill, Slayer, Inflames gibi efsanevı rock gruplannın sahne alacağı festivalin Av- rupa'nın müzik etkinliklen arasında yer alma- sı hedefleniyor. Bilgi için: (0 212) 251 58 07 I 1 Nisan'da başlıyor Rock'ın Dark konser dizisi emancı Rock Bar'da Rock'ın Dark konser- ler dizisi kapsamında 1 Nisan Cuma günü saat 22.00'den ıtibaren Tibet Ağırtan&Kı- rıkKalplervePinUp sahne alacak. 8 Nisan'da Serdar Öztop ve Catafakme nın sahne alaca- ğı rock gecelerı 15 Nisan'da Ogün Sanlısoy ve Ases, 22 Nisan'da Kesmeşeker ve G.E.C.E ile sürecek. Nisan ayı konserleri 29 Nisan'da Fe- ridun Düzağaç ve Apent ıle sona erecek. Engin Gürkey konseri Kadıköy'de ritim gecesi K T ürkiye'nin ilk perküsyon topluluklanndan "Engin Gürkey Perküsyon Topluluğu" salı akşamı Kadıköy'dekı Oyun Atölyesi'nde bir konser verdi. Gürkey, 2000 yılında kurdu- ğu perküsyon atölyesi çalışmalannı, çeşitli yurtıçi ve yurtdışı konserlerinde sundu. Kon- servatuvarlardan ve ritım atölyesinden yetiş- tirdiğı gençlerle çalışan Engin Gürkey'e, vur- malı çalgılarıyla Yansımalar grubuna albüm- lerinde ve konserlerinde eşlik ediyor.