Katalog

15ŞUBAT2005SALI + CUMHURİYET SAYFA [email protected] 15 Alice'ten Pinokyo'ya, Küçük Prens'e, pek çok çocuk kahramanı beyazperdede izledik Çocuk yazmından sinemayaASLI SELÇUK _ _ _ _ Gulliver'in Seyahatlcri( 1726), Oliver Twist (1838), Dayid Copperfield (1850), Alice Harikalar Ülkesinde (1865),Pinok- yo (1881), Küçük Lord Fauntleroy (1886), Oz Büyücüsü (1900), Küçük Prenses( 1905), Gizli Bahçe (1909), Peter Pan (1911), Kara tnci (1941), Küçük Prens (1943), Uçan Otomobil (1968), Kutup Ekspresi (1985), Harry Potter (1996), Talihsiz Serüvenler Dizisi (1999) bence her yaşa yönelik unutulmaz edebi- yat yapıtlan. Edebiyatın bu seçkin, öğretici, eğlendi- rici örnekleri yıllar boyunca salt çocukla- rın değil yetişkinlerin de düş dünyalanm harekete geçirdi. Bunların içinde en ünlü- lerin başında tnatematik profesörü Lewis Carroll'un Alice Harikalar Ülkesinde geliyor. Alice pek çok dile çevrildi, o den- li de çok sayıda baskısı yapıldı. Birçok oyu- na, müzikale, senfoni orkestrasına esinko- nusu oldu, ondan yararlanmayan tekbirbi- lim ve sanat dah kalmadı. 1951'de Walt Disney Alice'i çizgileş- tirdi sinemada, 1972'de Peter Sellers gibi oyun- cularla beyaz per- deye uyarlandı. Klaslkler Carlo Collo- di'nin 'Pinokyo'su- nun üstünden 124 yıl geçmiş. Pinok- yo'nuıı perdede ilk görünüşü 1939'da ol- du: Yazar Aleksey Tolstoy'un senaryo- laştırdığı 'Altm Anahtar'ı Aleksandr Ptusko çekti. Bir yıl sonra Disney çizgi fil- mini, 1971'de Luigi Comencini de bir TV uyarlamasım yaptı. 1977'de müzikal Pinok- yo'da Danny Kaye, Geppetto Usta'yı oyna- dı. Ardından Pinokyo'nun Serüvenleri, Pi- nokyo Uzayda geldi. "Pinokyo olmak isti- yorsam acele etmeliyim" diyen Roberto Benigni 2002'de bu talıta çocuğu hem oyna- dı, hem yönetti. Şimdilerde Fransızlar robot bir Pinokyo çekiyorlar. Jonathan Svvift'in Gulliver'i çıkar çık- maz kapışıldı, öyle ki ilk baskısı tükenmeden fiyatı yükseltildi. Gulliver'in düşsel ülkele- re olan yolculuklarını W. Disney çizgi film yaptı (1939). 'Gulliver'in Üç Dünyası'nda (1960) Ray Harryhausen'in 'süperdina- JLİdebiyatın seçkin, öğretici, eğlendirici örnekleri yıllar boyunca salt çocukların değil, yetişkinlerin de düş dünyalanm harekete geçirdi. Sinemacılar, kimilerinin yaşı iki yüzyılı aşan bu sağlam yapıtlan defalarca beyazperdeye aktardılar, aktarmayı da sürdürecekler. Bu hafta gösterime girecek olan 'Düşler Ülkesi' (üstte) ve çekilmekte olan 'Charlie ve Çikolata Fabrikası' (yanda) gibi. mik' tekniğiyle yarattığı efektler zamanın çok ilerisındeydi. 'Muhteşem Oz Büyücü'süyle L. Frank Baum anında üne kavuştu. Oz'un ardından değişik başlıklar altında 13 Oz kitabı daha yayınlandı. 'Majesteleri Oz Korkulu- ğu'nu 1914'te kendi yönetti. Oyuncu ve yapımcı da olan Baum'un sinemada en bi- linen 'Oz Büyücüsü' Victor Fleming'in çektiğidir (1939). Kansaslı çiftçi kız Do- rothy'nin (Judy Garland) dünyayı görme isteği sonunda en iyi yer insanın kendi evi- dir üetisiyle biter. Yapım, peri masallarının bize yalın gerçekleri de göstereceğinin al- tını çizer. Sidney Lumet müzikal Oz'un- da (1978) Diana Ross'la Michael Jack- son'ı yönetir. Romantik öyküleriyle ünlenen Frances Hodgson Burnett'in çocuk romanlarının hemen hemen hepsinin filmi çekildi: 'Kü- çük Lord Fauntleroy'un ilk çevriminde (1921) Mary Pickford, hem anneyi, hem de oğlunu oynadı. Ikincisi 1936'da yapım- cı David Selznick'çe gerçekleştirildi. Ök- süz kalmak, büyümek, yetişkinlerin dünya- sını tanımakla ilgili 'Gizli Bahçe' iki kez (1949,1993) uyarlandı. 'Küçük Pren- ses'in üç çevriminin sessizinde (1917) yi- ne Mary Pickford, ikincisinde (1939) Shirley Temple vardı. Üçüncüyü (1995) ise çağdaş çocuk edebiyatının çok satanla- nnın başında gelen 'Harry Potter ve Az- kaban Tutsağı'mn (2004 ) Meksıkah yö- netmeni Alfonso Cuaron çevirdi. 1990'dan başlayarak 96'ya dek yazdığı Harry Potter dizisiyle dünyaca ünlenen J.K. Rovvling'in 'Felsefe Taşı' (2001), 'Sırlar Odası' (2002), ve 'Azkaban Tut- sağı'mn ardından 'Ateş Kadehi'nin (2005) çekimleri bitmek üzere. 'Ziinıı üdüanka Yoldaşhğı' (2007) ve altıncı kitap (2008) tasarı aşamasındalar. Antoine de Saint-Exupery'nin çocuk- lara ve büyüklere yönelik unutulmaz 'Kü- çük Prens'ini Stanley Donen 1974'te be- yazperdeye aktardı. Anna Seweü'in alnın- da beyaz yıldızı olan sıyah bir atı anlattığı 'Siyah Güzel'i (1887) 1994 te Caroline Thonıpson çekti. Walter Farley'in 'Kara İnci'si 1979da, devam filmi 'Kara Inci'nin Dönüşü' de 1983'te sinemaya aktarıldı. Charles Dickens'ın sarsılmaz klasikle- ri 'David Copperfield' ve 'Oliver Twist' bir çok kez sinemaya uyarlandılar. Oliver Twist'i 1912'de Thonıas Bentley, 1948'de David Lean, 1968'de Carol Reed çekti. Roman Polanski dördüncüsünü bugünler- de tamamlamak üzere. David Copperfi- eld'i ise 1935'te George Cukor, 1970'te Delbert Mann çekti. Yeni çekllenler Sinemalanmızda gösterimde olan 'Kutup Ekspresi' Chris Van Allsburg'un (1985),'Talihsiz Serüvenler Dizisi' ise Da- niel Handler'ın (2004) kitaplarından uyar- landı. 007 James Bond'un yaratıcısı Ian Fle- ming de çocuklara 'Uçan Otomobil'i arma- ğan etti. Ken Hughes'un filminin (1968) 'Chitty Chitty Bang Bang' şarkısı o yılla- rın hit parçası oldu. Senaryoyu ortak yazan Roald Dahl'ın 'Charlie ve Çikolata Fabri- kası' (1964), 'James ve Dev Şeftali' (1961) ve 'Matilda'sı da (1988) beyazperdeye ak- tarıldı. Tim Burton, 'Charlie ve Çikolata Fabrikası'm yeniden çekiyor (2005). Dahl'ın 'Fantastik Bay Fox'una da 2006'da başlanacak. îlk kez 27 Aralık 1904'te sahne- lenen J.M.Barrie'nin Peter Pan'i 1911 'de 'Peter ve Wendy' adıyla yayımlandı. Marc Forster'ın birçok kez beyaz perdeye uyarla- nan Peter Pan'dan esinlenerek çektiği 'Düş- ler Ülkesi'. 18 Şubat Cuma günü gösterime giriyor. Sinemacılar, kimilerinin yaşı iki yüzyılı aşan bu sağlam yapıtlardan esinlenmeyi sür- dürecekler. Çocuk edebiyatı diye nitelenen bu kitaplann taşıdığı masumiyet,merak, ze- kâyla dolu serüvenler ve çoğunda yer alan iyilik kavramı günümüzde belli ki izleyiciyi küçükbüyük demeden kuşatabilip neredcyse arındınyor. 1994'TEN BU YANA YAYIMLANIYOR Folklor veEdebiyat'ın 2005 kış sayısı çıktı Iklor/edebiyat• ll.tl.lin- anlropoloH • »«otoii • ntiı* • ta* • .d.bl,.t • WonııalİBV «•*('»« iı>ı(rı<tı-ı»'(i<,ftıiı,mw.Kaüml* vn Dayannma A . T ü ı l l ^ ıtoÇocukluğun 1*11» Ureınıe &Jdeırirt . H»(jo|> Mınl«ır!ımi OyViüo!.«ln M»tkt>ibiMd Öıdlilürr • Vrtim *e Sonnf Uostır Sunı Kflteûren • ItlyMAİ tMıVro M M f t t f m M flB» Kentlfrifıd*Ûıtah KırnBOIn Kültür Servisi - Üç ayda bir çıkan folklor, iletişim, antropoloji, sosyolo- ji, müzik, tarih ve edebiyat dergisi 'Folklor ve Edebiyat'ın 2005'teki ilk sayısı çıktı. İllşklyi gündemde tutmak UEM (Uluslararası Eğitim - Öğre- tinı Basın - Yayım LTD) tarafından 1994'ten bu yana yayımlanmakta olan ve çizgisini koruyan derginin bu sayı- sında da konular uzmanlannca ele alı- nıyor. Derginin yayın yönetmeni Me- tin Turan, kaleme aldığı önsözde, folklor-sanat-edebiyat gibi birbirini besleyen bilim kolları arasındaki bağ- lantının önemine ve birbirinden yalı- tılması doğru olmayan bu dallann ara- sındaki ilişkiye dikkat çekiyor. Turan, derginin ana amaçlanndan birinin de bu üişkiyi gündemde tutmak olduğu- nu açıklıyor. Derginin bu sayısında yine farklı, aynntıcı konu başlıkları altında ince- leme yazıları yer alıyor. Marmara Üni- versitesi SiyasctBilimi vc Uluslarara- sı tlişkiler Bölümü'nde Doç. Dr. ola- rak görev yapan F. Belkıs Kümbetoğ- lu, 'Enformalleşnıe Süreçlerinde Genç (löçmen Kadınlar ve Dayanış- ma Ağları' başhklı yazısında güncel bırkonuyu ele alıyor. "Bu yazı çerçe- vesinde tartışmanın olgusal temeli- ni, Türkiye'ye turist vizesiyle giriş yapnıış Moldovalı kadınlarla yapıl- nıakta olan araştırmanın ilk verile- ri oluşturacaktır" diyor yazısında Kümbetoğlu. Tarihsel süreç 'II. MeşrutiyetDönemi Batıcı Dü- süncenin Önemli Bir Sözcüsü Olan İçtihad Mecmuasında Kadın ve Ai- le Üzerine Tartışmalar', Mustafa Gündüz'ün yazısının başlığı. Yazıda, bu tarihsel süreç içinde bugün de gün- celliğini koruyan konular ele ahnıyor. Bekir Onur'un 'Türkiye'de Çocuk- luğun Tarihi Üzerine Gözlemler 2'sinin yanında, Müge Artar, Ufuk Beyazova, Bekir Onur, Onur Ham- zaoğlu'nun 'Çocuk Sağlığı Konu sunda Geleneksel Davranışlar: Van Örneği'nde çocukluk bu kez yöresel bir incelemeye konu oluyor. Bir edebıyatçı, Enver Gökçe, 'Ha- gop Mıntzuri'nin Öykülerinde Halkbilimsel ÖzeUikler' üzerine bil- gilerini okurla paylaşırken Münevver Oğan 'Yazın ve Sanat Dostu Gaze- teci: Sami Karaören' adlı söyleşide, Karaörenle okuru tamştınyor. Necdet Ekinci 'Siyasal îletişim Açısından Yunan Kentlerinde Ortak Kimliğin Oluşumunda Etki Eden Kut- sal ve Kamusal Alanlar'ı, Sibel r Iur- han Tuna 'jVIuğla ve İlçelerindc Baş Bağlama Âdeti'ni ele alıyorlar. Richard C. Dietrich'in 'Hannibal ve Stratejisi', Fuat Bozkurt'un 'Sı- vas Kabadayıları', Dr. llhanü Gök- çen'in Osmanlıcadan çevirisiyle Mahmud Ragıp'ın (Gazimihal) 'Mösyö Öjen Borel ve Alaturka Mu- sıki' başhklı yazılan da derginin bu sa- yısındaki ilgi yazılar arasında. (0 312 425 39 20) SANATÇILAR ETKlNLlKLERlNl SÜRDÜRECEK YENİ YER ARAYIŞINDA KartalSanat Tiyatrosu sokakta kaldı • 17 yıl önce kurulan, 2001 yılında tiyatro salonu, sanat galerisi ve sanat atölyesiyle sanat alanındaki çalışmalarını pekiştiren Kartal Sanat Tiyatrosu'nun Eczacıbaşı llkokulu'nun çatısı altında yer alan sahnesi pazar günü boşaltıldı. NENA ÇALİDİS Shakespeare şöyle der: "Doğduğu gün de bugün de tiyatronun asıl amacı nedir? Dünyaya bir ayna tutmak, iyi- lerin iyiliklerini, kötülerin kö- tülüklerini göstermek, çağı- mızın ne olup olmadığını or- taya koymak." Deprem bahane 17 yıl önce kurulan, 2001 yı- lında tiyatro salonu, sanat gale- risi ve sanat atölyesiyle sanat alanındaki çahşmalannı pekiş- tiren Kartal Sanat Tiyatro- su'nun Eczacıbaşı llkokulu'nun çatısı altında yer alan sahnesi pazar günü boşaltıldı. 'Dep- remden' hasar gördüğü ve ona- rılması mümkün olmadığı ge- rekçesiyle Istanbul Valiliği'nce boşaltma karan alınan ve kendi- lerine söylendiği halde yeni bir salon gösterilmeyen Kartal Sa- nat Tiyatrosu'nun dekorları ve diğer malzemeleri pazar günü Kartal Kaymakamhğı'nın em- Kartal Sanat Tiyatrosu pazar günü boşaltıldı. riyle emniyet güçleri ve zabıta- lar tarafından zift kamyonlanna konularak Karlıtepe Mahalle- si'nde bulunan îstanbul Menkul Kıymetler Borsası Lisesi'nin sı- ğınağına konuldu. Kartal Sanat Tiyatrosu'nun Genel Sanat Yönetmeni Nihat Nadi Ülger pazar günü yaşa- nanları şöyle anlattı: "Sabah 09.00 itibarıyla güvcnlik ted- biri alındı. Zabıta ekipleri ge- lip salonun içine girdiler. Bu yapılanlar haberli bir şey de- ğildi. Biz son anda böyle bir şeyin yapılacağının duyumu- nualdık." Ülger tiyatronun anahtarları- nı Kartal Belediyesi Zabıta Mü- dürü'ne verdiklerini ve tiyatro- nun içinde duvarlarda asılı olan afiş ve panolann olduğunu söy- ledi. 2001 yılından bu yana o bi na- da çalışmalarını sürdürdükleri- ni belirten Ülgen, depremin ba- hane edildiğini belirtti. Yetkili- lerın "bize yeni bir yer göste- receklerini söyleyerek kamu- oyunu yanılttıklarını" belirten Ülger, bundan sonra da sa- vaşımlarını sürdüreceklerinin de altını çizdi. Yeni bir yer arayışı Büyük küçük herkesin sevgiy- le sahip çıktıgı tiyatro salonunun yok olmasını istemeyen Kartal halkı, pek çok sanatçı ve sivil top- lum kuruluşu pazar günü Kartal Sanat Tiyatrosu çalışanlanna des- tek verdi. Nihat Nadi Ülger bun- dan sonra yeni bir yer arayışına gireceklerini ve orada çalışmala- rını sürdüreceklerini belirtirken oyunlannı sahnetemek için başka sahneler arayacaklarını belirtti. Kartal Sanat Tiyatrosu büyük- lere yönelik 20'nin üzerinde, ço- cuklar için de 10'a yakın oyun sahnelemişti. 'üzak' şimdi çok yakın • Kültür Servisi - Cannes'da En İyi Film ve En İyi Erkek Oyuncu ödülleriyle büyük başarı sağlayan Nuri Bilge Ceylan'ın yönetmenliğini yaptığı 'Uzak'm senaryosu kitap olarak yayımlandı. Kitapta senaryonun yanı sıra, filmin aldığı tepkiler, yorumlar, yazılar, Nuri Bilge Ceylan'la yapılan söyleşilerden geniş bir seçki ve Mehmet Emin Toprak'a aynlan özel bölüm var. Uzak bu ay, Melbourne'da gösterime girecek. Tsunami ıtıağdurları için salsa • Kültür Servisi - Istanbul'un önde gelen Salsa dans okullan Mundo Latino, FFDC, DansTurk ve Cihat Can Dance Company yann Buz Hole'de düzenleyecekleri özel gecede Güney Asya'da yaşamını yitirenler için dans edecekler. Geceden elde edilecek gelir UNICEF yoluyla felaket bölgesinde yaşayan çocuklara ulaştırılacak. Ayhan Sicimoğlu'nun "Las Estrellas" öğrencilerinin mini vurmalılar konseri, Buket Bahar ve Cenk Rofe ikilisinin yanı sıra Latin Müziği DJ'sı Mehmet Ceyhan geceye renk katacak. (0 212 244 63 59) 4. Ingiliz Kısa Film Günleri • Kültür Servisi - British Council ve Ankara Sinema Derneği'nin birlikte düzenledikleri 4. Ingiliz Kısa Film Günlen 18 Şubat-5 Nisan 2005 tarihleri arasında Ankara, Eskişehir, Bursa, tstanbul, Iznıir, Kars, Van, Diyarbakır ve Batman'da gerçekleştirilecek. Her yıl olduğu gibi, bu kez de üç paketten oluşacak gösterimlerde birinci paket lngiltere'den canlandırma filmleri, ikiııci paket ise lngiltere'den müzik filmlerinden oluşurken üçüncü pakette bu yıl ilk kez Türkiye ve Avrupa'dan genç film yönetmenlerinin filmleri yer alacak. Bu kapsamda filmlerin yönetmenleri etkinliğe konuk olacak ve izleyicilerle filmleri üzerine söyleşiler yapacaklar. Country ustası Kilgore öldü • Kültür Servisi - Country müziğin en büyük ikonlarından biri olan Merle Kilgore geçirdiği kalp knzi sonucu Öldü. 70 yaşındaki efsanevi sanatçı kanser tedavisi dolayısıyla bir Meksika hastanesinde yatıyordu. Bugünc kadar country müzik adına çok önemli çalışmalara imzasını atmış olmuş olan sanatçmın en bilinen çalışması 1963 *te Johnny Cash'in hit şarkısı 'Ring of Fire'ın söz yazarlığını yapmış olmasıydı. Aynca Claude King'in hit şarkısı' VVolvertoıı Mountain de onuıı bilinen yapıtlan arasındaydı. Ve Webb Pierce'in 1964'te 10 hafta boyunca billborardlarda bir numarada kalan şarbsı 'More and More'un da söz yazarlığını yapmıştı. Hank Williams Jr.'ın menajerliğini de yapan Kilgore, daha önce Country Music Association taranndan yılın en iyi menajen seçîlmişti. Ağa Han'dan şatoya destek • PARİS (AFP) - Fransa'nın en eski şatolarından, ülkenin önemli sanat koleksiyonlarından birine ev sahipliği yapan bir yapı, bakımsızlıktan Ağa Han'ın desteğiyle kurtulacak. 1886'da son sahibi tarafından Fransız Enstitüsü'ne bağışlanan şato, Moliere'e de 'Tartuffe'ü sahnelerken ev sahipliği yapmış. 21. yüzyıla gelindiğindeyse enstitü, şatonun onanm harcamalarını karşılayamadığından şato bakımsız kaimış. Şatodaki 6000 sanat eserinden oluşan koleksiyonun bir özelligi de Rönesans'ın ustalanndan Raphael'in Louvre dışındaki bazı yapıtlarının yer alıyor olması. BUGÜN • İTALYAN KÜLTÜR MERKEZİ'nde saat 19.00'da 'Çellistanbul' konseri, Çağ Erçağ, Murat Berk, Melih Kara, Ozan Tunca. (0 212 293 98 48) • TARIK ZAFER TUNAYA KÜLTÜR MERKEZİ'nde saat 18.00'de 'Tiyatro Tartışması'. (0 212 293 12 70) • ATATÜRK KİTAPLlĞI'nda saat 18.00'de sinema: 'Şüphe', yönetmen, Alfred Hitchcock. (0 212 249 38 19) • YAPI KREDİ KÜLTÜR SANAT'ta Sermet Çifter Salonu'nda saat 18.30'da Edebiyat ve Eleştiri kapsamında 'Eleştiride Son Durum', yöneten Murat Yalçın, konuşmacılar Mehmet Rifat, Asuman Kafaoğlu-Büke. (0 212 252 47 00) • tSTANBUL GOETHE ENSTlTÜSÜ'nde saat 18.30'da Joseph Beuys'un 'Aslolan Çizgidir' sergisine ait video gösterimi. (0 212 249 20 09) • tSTANBUL TEKNİK ÜNİVERSİTESİ, Maden Fakültesi Ihsan Ketin Konferans Salonu'nda saat 12.30-13.30'da 'Türkiye Avrupa Birliği tlişkileri' başhklı konferans, konuşmacı Prof. Dr. Erol Manisalı. (0 212 285 37 29)