Katalog

SAYFA CUMHURİYET 29 OCAK 2005 CUMARTESİ 4 CHP KURULTAYI BUGUN DUNYADABUGUN ALİ StRMEN Baykal'lı, Sarıgiil'lü Nafile Kupultay CHP bugün Baykal'lı, Sarıgül'lü bir nafile ku- rultay yapıyor. Kimin kazanacağının hiç önemi yok. Asıl kazanmayacak olanın CHP olduğu da, sonuç ne olursa olsun şimdiden bellidir. Kurultayın nafileliği, CHP'nin karşı karşıya bu- lunduğu ve aşamazsa, varlığını tehdit altına ala- cak olan sorunlara çözüm getiremeyecek olma- sındandır. Kurultaydayapılacakseçimin en büyükfavo- risi, halkın değilse de delegelerin desteğini, di- ğeradaylardan daha fazla sağladığıtahminedi- len Deniz Baykal'dır. Deniz Baykal deneyimli, donanımlı, kirlenmiş siyaset ortamında adı parasal yolsuzluklara ka- rışmamış bir siyasetçi. Ama Deniz Bey'in iki büyük noksanı var. Bun- lardan birincisi, öbür liderlerden bireksiği olma- yıp tersine kimi fazlalıkları olmasına karşın ne- dense halkın teveccühüne mazhar olamaması, yani halk tarafından fazla benimsenmemesi. Deniz Bey bu eksiğini, delegenin teveccühü- nü kazanarak kapatıyor. Ne var ki, halkın ve delegenin tercihleri arasın- daki çelişki, Deniz Bey'i genel başkan yaparken CHP'yi ya muhalefette ya da baraj altında bıra- karak küçültüyor. Gerçi Deniz Bey, bunu medyanın tutumuna bağ- lıyorsa da, hem bir medya üyesi hem de uzun yıllar CHP'ye oy vermiş bir kişi olarak çevremi de izleyince bu görüşe katılamıyorum. • • * Demokratik ülkelerde, doğal olarak parti içi demokrasi de çalıştığından, başında bulundu- ğu siyasi kuruluşu küçülten ve onu başarısızlı- ğa götüren liderler, karizmaları ve geçmişteki başarıları ne kadar büyük olursa olsun ve de uğ- ranılan başarısızlık isterse konjonktürel dış ne- denlerden kaynaklansın, istifa ederek yönetim- den çekilirler. Türkiye'de ne demokrasi ne de parti içi demok- rasi doğru dürüst işlediğinden Baykal bu yolu tut- muyor. Partinin örgütlenme biçimi de ahbap çavuş ilişkisine dayalı olduğundan demokratik meka- nizmalarçalışmıyorve Sayın Baykal, seçim san- dığındaki yenilgilerini, kurultay sandığındaki za- ferlerle örtmeye kalkarak CHP'yi gittikçe marji- nalleştiriyor. Bu durumda haklı olarak, Baykal'ın genel baş- kanlıktan uzaklaşması halinde, CHP'nin sorun- larını önemli ölçüde aşacağı düşünülüyor ve bu noktadan hareketle yeni adaylar çıkıyor ortaya. Şu anda kurultayda aday olup olamayacağı bel- li olmayan, ama kamuoyu tarafından benimsen- miş olan Mustafa Sarıgül, bu gereksinimi duyan- ların ortaya attıkları isim. Sarıgül'ün popülaritesi ve kamuoyunda ya- rattığı imaj ona bel bağlayanları daha da umut- landırıyor. ••• Bu umutların yanlış ya da hiç değilse eksik ir- delemeden doğduğunu belirtmek gerek. Deniz Baykal'ın partinin başından gitmesi çö- zümün zorunlu koşuludur, ama yeterli koşulu değildir. Çünkü Baykal'ın partiye verdiği en büyük za- rar, partide öncüsü olduğu örgütlenme modeli- dir, ki bunun da çağdaş sosyal demokrat örgüt- lenme ile uzaktan yakından hiçbir ilişkisi yoktur. Denebilir ki, CHP'nin gittikçe marjinalleşme- sinin ve çözüm üretememesinin nedeni, Baykal'ın imajından çok, temsilcisi olduğu "parti anlayışı- dır". CHP, bütün dünyada gençlerin ve geniş kitle- lerin gittikçe apolitikleştiği birortamda, bu olgu- nun cemaatleşmeyle şeddelendiği Türkiye'de yepyeni bir örgütlenme modeli ile geniş kesim- lere ve gençlere açılacağı, onları siyasette daha etkin ve üretici hale getireceği, parti içinde eği- timi ve tartışmayı geliştireceği, partiyi, üniversi- telerin ve toplumun geniş kesimlerinin de katılı- mıyla, geniş bir araştırma, tartışma, siyasal üre- tim platformu haline getireceği yerde, Baykal modelini benimseyerek sen ben ahbap çavuş, "bizim delegeler" ilişkisi içinde etkisiz amorf bir yapıya itmektedir. Hastalık buradadır. CHP içinde değişmesi gereken, yalnızca De- niz Baykal değil ama aynı zamanda Deniz Bay- kal mantalitesidir. Deniz Baykal'ın kalması ve Deniz Baykal man- talitesinin gitmesi tabii ki mümkün değil. Ama Deniz Baykal'ın gitmesi ve fakat manta- litesinin, belki başka etiket altında da olsa kal- ması da bir çözüm değil. Ne yazık ki, şu anda Deniz Bey'in karşısında- ki aday Sarıgül de, bugüne kadar bu alanda yu- varlak sözlerin dışında elle tutulur herhangi bir program sunmuş ya da bir programın ipuçları- nı verecek öneriler yapmış değildir. Bu durumda da 29 Ocak kurultayını "nafile" olarak niteleyenlere kızmanın bir anlamı olma- yacaktır. asirmen@cumhuriyet.com.tr Türkiye Gazeteciler Cemiyeti'nin yayınladığı günliik sivil toplum gazetesi BİZİM CAZETE tarafsız haberleri, ilginç röportajları, araştırmaları, köşe yazıları ve ülke sorunlarını yansıtan raporlarıyla 10 yıldır okurlarıyla el ele... Tel:02125119494-flbone:02125138300 1253 delege, bugün genel başkan seçimi, yarın da PM ve YDK üyelerini belirlemek için sandık başına gidecek Zorlu yanş başlıyorANKARA (Cumhuriyet Bürosu) - CHP, "rüşvet-komplo" savlannın gölgesinde bugün 13. olağanüstü kurultayına gidiyor. Kurultaya bir gün kala Istanbul Milletvekili Zül- fii Livaneli ile HurşitGüneş'in aday- lıktan vazgeçmesi ile yanşın CHP lideri Deniz Baykal ile Şişli Beledi- ye Başkanı Mustafa Sangül arasın- da geçmesi kesinleşti. CHP'nin bugün ve yann Ahmet Taner Kışlalı Spor Salonu'nda ya- pılacak olağanüstü kurultayında, yaklaşık 12 yıldır genel başkanlık gö- revini yürüten CHP lideri Deniz Baykal ile Şişli Belediye Başkanı MustafaSangülarasında kıyasıya ya- nş yaşanması bekleniyor. CHP'nin kayıtlı 1253 delegesi, bugün genel başkan seçimi, yann da Parti Mec- lisi ve Yüksek Disiplin Kurulu üye- lerini belirlemek için sandık başına gidecek. Yaklaşık 2 bin 500 kişi kapasite- li kurultay salonunda 1253 delege- nin yanı sıra 1200 konuk, 500 ga- zeteci ve gençlik kollanndan da 300 Partililer geceden salonda Baykal'ı destekleyen Gençlik Kollaıı bugün sabah saatlerine ka- dar kurultayın yapıla- cağı Ahmet Taner Kış- lalı Spor Salonu'nu siisleı keıı, bunun yak- laşık 300 kişi tarafin- dan gerçekleştirilmesi dikkat çekti. Sarıgül yandaşlan, Baykal'ı destekleyen parti üyelerinin kendile- rini salona sokma- ınak için çalışma yaptıklannı iddia ederken, salonun 300 parti görevlisi taranndan süslen- mesinin bunun kanıtı olduğunu söylediler. CHP 'nin bugün ve yann Ahmet Taner Kışlalı Spor Salonu 'nda yapılacak olağanüstü kurultayında, yaklaşık 12 yıldır genel başkanlık görevini yürüten Deniz Baykal ile Mustafa Sarıgül arasında kıyasıya yanş yaşanması bekleniyor. CHP lideri Deniz Baykal 'ın il başkanlan tarafından aday gösterileceği belirtilirken tüzükgereği aday olabilmek için delege sayısının yüzde 20'sini oluşturan 251 delegenin imzası gerekiyor. görevli için yer aynldı. Salonun fi- ziksel yetersizliği nedeniyle man- yetik kart uygulamasının gerçekleş- tirileceği kurultayda konuklar için ha- zırlanan 1200 kartın 300 tanesi da- ha önce partide yöneticilık yapmış onur üyeleri için düzenlendi. Ancak salonun yetersizliğinin ku- rultayda kavga ve tartışmalara neden olacağına dikkat çekiliyor. Sarı- gül'ün yaklaşık 50 bın kişiyi kurul- tay salonu dışına yığmayı planladı- ğı belirtilirken genel merkez kana- dı da gençlik kollanndan 300 kişi- lik bir görevli kadrosu oluşturdu. Güvenlik sıkıntısı yaşanması bek- lenen kurultayda yaklaşık 1500 po- lisin görev yapacağı belirtildi. llk raunt aday gösterme CHP lideri Deniz Baykal'ın il baş- kanlan tarafından aday gösterilece- ği belirtilirken tüzük gereği delege sayısının yüzde 20'sini oluşturan 251 delegenin imzası gerekiyor. Ku- rultay salonunda, Baykal'ın konuş- masından sonra aday listeleri için masalar oluşturulacak. tllere göre 4-5 masada, aday aday- lannın isimleri yazılıp delegelerin im- zasına açılacaİc. Divan kâtibı ve her adayın belirleyeceği gözetmenler eşliğinde delegeler aday göstermek ıstedikleri kişilerin listesine imza koyacak. Muhaliflerinbır çeşıt "açık oylama" olduğu gerekçesiyle bu yönteme itiraz edebilecekleri belir- tiliyor. Aday gösterme işleminin tamam- lanmasından sonra genel başkan adaylanna söz verilecek, daha son- ra da genel başkanlık için oylama ya- pılacak. llk turda delegelerin salt çoğun- luğunu oluşturan 627 delegenin oyu- nu alan aday genel başkan seçilecek. llk turda sonuç alınamaması duru- munda ikınci turda da salt çoğunluk aranacak, bu turda da sonuç alına- mazsa, son turda en fazla oyu alan aday genel başkan olacak. Ancak genel başkan seçiminin ilk iki tur- da sonuçlanabileceği belirtiliyor. Çarşafliste tartışması Kurultayın ikinci gününde ise 80 parti meclisi ve 15 YDK üyeliği için seçim yapılacak. Parti tüzüğünde sonyapılan değişiklikle "blokliste" uygulamasına geçen CHP'de gerek muhaliflerin gerekse çok sayıda il başkanı ve delegenin "antidemok- ratik" olduğu gerekçesiyle uygula- maya karşı olduğu belirtiliyor. Bu nedenle Baykal'ın genel baş- kan seçilmesi durumunda da genel merkez yönetiminin "çarşafliste" ko- nusunda esnek olacağı, Baykal'ın da karan il başkanlanna bıraktığı belirtiliyor. Blok listeden çarşaf listeye geçi- lebilmesi için delegelerin onda bi- rinin oyuyla önerge verilmesı ve de- lege tam sayısının salt çoğunluğu tarafından kabul edilmesi gerekiyor. Çıkış: ' ••-•-> İN5ANA, ONÜN HUKOKI KİMLİGİNE VE EMEGİNE SAY Hurşlt Cünes adaylıktan çeklldl' 'Liderlik değil tasfiyeyarışı' Eski CHP Genel Sekreteri Günay adaylarm hırslanna yenildiğini söyledi 4 Kaybeden CHP olacak' ANKARA(Cumhuriyet Bürosu)- CHP olağanüstü kurultayının arifesinde Hurşit Güneş adaylıktan çekıldiğini açıkladı. Hurşit Güneş dün CHP Genel Merkezi'nde düzen- lediği basın toplantısmda, CHP'nin son yıllarda hız- lı bir çöküş sürecine girdi- ğini, ancak bundan "akh sefim" ile kurtulma yolunun ortaya konulamadığını be- lirtti. Güneş, "Kimileriso- runu sadece liderlere bağ- larken kinıileri sorunu tü- zük ve partiiçi antidemok- ratikişleyişebağlamaktadır. Bunlann her ikisi de hak- lılık taşımakla biriikte bu- gün CHP'nintenıelsorunu toplumsaltabanından kop- masıdır" dedi. Son günlerdeki gelişme- lere dayanarak "boşa ge- çenbir kurultaydahayaşa- nacağuu" savunan Hurşit Güneş, "Bu kurultay kişi- sel kavgalardan öteye taşı- namadı" diye konuştu. Ge- lecek dönem ıçıngenel baş- kanlık hedefinin devam et- tığinı vurgulayan Güneş, ancak bu kurultayda aday olmaktan çekildığini söy- ledi. Güneş, "Böylebirku- rultayda aday olamanı. Çünkügenelbaşkan, YDK ileyenemediğirakibini ku- rultayda yenmeyi istiyor. Genelbaşkanlıkyarışı kar- şıhkhtasfiyeyeveDenizBay- kal'dan kurtubna blokuna dönüştü" dedi. ANKARA (CumhuriyetBüro- su) - CHP'de, genel merkez ve muhalifler arasında genel başkan- lık yanşına dönük karşılıklı eleş- tın ve suçlamalar sürerken bazı partililer, hesaplaşmanın kurul- tayda bitmeyeceği görüşünü dile getiriyorlar. Eski CHP Genel Sekreteri Er- tuğrul Günay, yannki olağanüs- tü kurultayda, genel başkanlığı kim kazanırsa kazansın kaybede- nin CHP olacağını söyledi. Aday- lık yanşma giren taraflann bu ku- rultayda "hırslanna, öfkelerine yenilmiş göründüğünü" kayde- den Günay, kurultay sonrası par- tide bölünmenin kaçınılmaz ola- cağını vurguladı. Kurultay süreci ve sonrasını Cumhuriyet'e değerlendiren Gü- nay, baştan bu yana kurultayın CHP için kazanç olmayacağı kay- gısı taşıdığmı belirterek "Bunu engellcmckiçinbir akılyoluöner- • Ertuğrul Günay seçimi kim kazanırsa kazansın bölünmenin kaçınılmaz olduğunu söylerken Yakup Kepenek de CHP'nin kötü yönetildiği için bu noktaya geldiğini ifade etti. meyeçahşnk.AncakCHP, bu ku- rultayda akhnı kullanmakyerine yine hırslarına, kişisel arayışlara ve ölkelerineteslimolmuşgörünü- yor" dedi. Karşı karşıya kalınan ikilemde kim kazanırsa kazansın CHP'nin kaybedeceğini vurgu- layan Günay, "Sayın Baykal ka- zanırsaCHP'nintoplumlaiııatiaş- masıvetoplumsaletkinliğininazal- masısürecidevamedecek. Sangül kazanırsa, önce Baykalcılar ayn- lıp kopacak, arkasuıdan parti bi- linmezyönelişlereyelken açacak" diye konuştu. CHP Ankara Milletvekili Ya- kup Kepenekise mevcut yönetim ışbaşında kaldığı sürece CHP'nin kurultaylar partisi olmaktan kur- tulamayacağı görüşünü savundu. CHP'nin kötü yönetildiği için bu noktaya geldiğini ifade eden Ke- penek, "Birince derecede önemli olan yönetim sorunudur. Yöneti- min parti içi demokratik kaülım ve süreçleritam olarakişletip bü- tün organlannı, kuruUarını, üye- lerini etkin olarak sürece katma- sı gerekir. Bu da yetmez, toplum- la kucaklaşmahdır" dedi. CHP yönetiminin sadece, "par- tiiçve dış güçlertarafindan kiışa- uldı" söylemiyle hareket ettiğini kaydeden Kepenek, bu varsayım- lann da doğru olabileceğinı, an- cak yapılması gerekenin, etkili ve etkin projelerin yaşama geçirilme- si olduğunu söyledi. Parti yöne- timinin dış dünyaya kendini ka- patıp yöneltilen eleştirilere "suç- lamalarla" yanıt vermesini doğ- ru bulmadığını kaydeden Kepe- nek, CHP'nin, kurultay sonrasın- da acilen "lktidara Yürüyüş Ha- reketi"nı başlatması gerektiğini söyledi. "lktidara Yürüyüş Ha- reketi" sözcüsü, CHP lzmir Mil- letvekili Hakkı Akahn ise "Ka- zananuı parti olmasını istiyoruz. Bizim için isimlerden çok CHP önemli. CHP'nin yeni bir başlan- gıç yapmasını istiyoruz" dedi. "CHP'nin tariholacağı,parça- lanacağı" yorumlanna katılma- dıklannı vurgulayan Akahn, "Sı- kıntüı bir süreç bu. Ama geçici. Bu mücadelenin partiyi yarala- madan geçmesiiçin eliınizden ge- len çabayıgöstereceğiz. Siyasalra- kibimiz içinüzdekiler değil, AKP iktidan. Parti kurultaydan tek yumruk halinde çıkarsa başanlı oluruz" görüşünü dile getirdi. Kurultay, gayrl resml zemlnde' Baykatn f dan 'beyaz oy'çağrısı İstanbul Haber Servisi - Eski CHP Parti Meclisi (PM) üyesi, ressam Bedri Baykanı, CHP'li delegele- re çağn yaparak kurultay- da "beyaz oy" protestosu- na gitmelerini istedi. Baykam, yaptığı yazılı açıklamada, Genel Başkan Deniz Baykal'ın halkla bir inatlaşma içinde olduğunu öne sürdü. CHP'de parti içi demokrasiyi yaşama geçir- mek için en son konuşma hakkının, Şişli Belediye Başkanı Mustafa Sangül ve Istanbul Milletvekili Zül- fülivaneli'de olduğunu sa- vunan Baykam, her iki ada- yın da tüzük kurultayında- ki "darbe"ye duyarsız kal- dıklannı ileri sürdü. CHP'de altıokçu, demok- rat güçlerin bir şemsiye al- tında buluşma çağnsının yaşama geçirilemediğinin altını çizen Baykam, CHP'nin, böyle seviyesiz bir kurultayı hak etmedi- ğini vurguladı. Baykam, açıklamasında şu görüşle- reyerverdi: "Buolağanüs- tükurultayhukukensakat- ür ve gayrimeşrubir zenıi- ne oturtulmuştur. Avuka- nmızTayyar Selçuk ile da- vacüar Ertuğrul Cepni ve ben, bu kurultayın durdu- ruhnasıiçuıAnayasaMah- kemesi'ne başvurduk. Amacumz partuün önünü açnıaktır." NOKTASI /ORAL ÇALIŞLAR oralcalislar@cumhuriyet.com.tr Bu hafta sonu iki önemli seçim yapılacak. Bu iki seçim de ülkemi- zin kaderini etkileyecek derecede önemli. Her iki seçimin bir ortak ni- teliği daha var, sonuçları ne olursa olsun tartışmalar bitmeyecek. 29 Ocak'taki CHP kurultayının iki ada- yından Baykal kazanırsa, CHP'de sular durulmayacak. Çünkü Bay- kal'ın liderliğindeki CHP'nin halk içinde yeni bir umutyaratması müm- kün görünmüyor. Baykal kazanır- sa, CHP üzerindeki umutsuzluk ha- vası daha da ağırlaşacak. Sarıgül kazansa sorun çözüle- cek mi? Onu bilmiyoruz. Çünkü, Sarıgül'ün halk üzerinde bir parti genel başkanı olarak nasıl bir izle- nim yaratacağını anlamak kolay de- ğil. Bir ilçenin belediye başkanı ol- makla bir muhalefet partisinin lide- ri olmak aynı şey değil. CHP kurul- tayı bu iki adaydan hangisini seçer- se seçsin CHP'de kavga devam edecek. Kavganın devam etmesi zararlı mı? Bence değil, bu kavga- nın sonunda bir sonuç elde edilir- CHP Kurultayı ve Irak'taki Seçim se, üzerinde birleşilebilecek bir aday ortaya çıkarsa belki deyeni birbaş- langıç umudu doğabilir. Irak seçimleri tabii ki CHP kurul- tayına benzemiyor. Bu seçimlerde işgal var, direniş var, ölüm var ve de belirsizlik var. Seçimlere ne kadar Iraklı katılacak? Irak bu seçimden bir- leşerek çıkabilecek mi? Katılımın çok düşük olacağı belli. Sünniler seçimi boykot edecek gibiler. Şiile- rin ne kadannın katılacağı da çok tar- tışmalı. Bu seçim, seçim öncesin- den daha olumlu bir durum yarata- bilir mi? öyle gözükmüyor. Seçimler, Irak'ın bölünmüşlüğünü daha da arttıracak. Saddam döne- minde otoriter yönetimin sağladığı birlik artık bugün için mümkün de- ğil. Bir bölgenin egemeni Şiiler, bir bölgeninki Sünniler ve Kuzey Irak'ın da Kürtler. Irak aslında şimdiden üçe bölünmüş durumda. Seçimle- rin bunu ortadan kaldırması müm- kün değil, bu bölünmeyi pekiştire- cek gibi görünüyor. • * • Türkiye'nin de tartışmaya katıl- masıyla Kerkük sorunu daha da çet- refil bir hale geliyor. Kerkük, Irak'ın en kıymetli kentlerinden birisi. Çün- kü bu kente egemen olan, zengin petrol yataklarını da er veya geç elinde bulundurma olanağını elde edecek. Kentteki Türkmen nüfusla Kürt nüfus arasındaki tartışmalı durum, işin iyice kızışmasınayol açıyor. Sad- dam döneminde şehirden kaçan Kürtlerin dönmesi ve bunlann bu seçimde oy kullanacak hale gelme- leriyle Türkmenlerin mağdur edile- ceğini düşünen Türkiye'nin sert açık- lamaları, Batı dünyasında da kaygı- ları arttırıyor. New York Times, Türkiye'nin Ku- zey Irak'a müdahale edebileceğini yazdı. Gerçekten böyle bir ihtimal var mı? Yoksa ABDyönetimi, "Türkiye müdahale edecek" diyerek yeni bir kamuoyu mu hazırlamak istiyor? Çünkü, Türkiye'nin bölgeye askeri müdahalesi bütün yöreyi daha bü- yük felaketlerin içineçekebilir. Şim- diye kadar Türkiye, Kuzey Irak'taki işgalin aktif birtarafı olmadı. Birçok Batı ülkesi ve NATO üyesi ülkeler Irak işgaline askerleriyle katılırken Türk askeri oraya gitmedi. Bunun ülkemiz için bir şans oldu- ğunu kabul etmeliyiz. Çünkü bir komşu ülke olarak Türk askeri işga- le katılmış olsaydı, bunun bedelini acı bir şekilde ödeyeceğimizi unut- mamalıyız. Bu nedenle, şimdi yeni- den bu felaketin içineTürkiye'yi çe- kebileceksenaryolardan kaçınmak gerekiyor. Türkiye'den giden kamyoncuların uğradığı saldırılar da, aslında sava- şa dolaylı olarak taraf olmamızın bedeli sayılabilir. Kamyoncularasal- dıran Iraklı direnişçiler, kamyonların ABD silahlı kuvvetlerine petrol ve yakıt taşıdığmı iddia ediyorlar. Yani bu yollaTürklerin kendilerine saldı- rıya destek olduğunu düşünüyor- lar. Dönelim Kerkük senaryosuna.. Kerkük'te adil bir seçim olmasını is- temek her komşu ülke gibi Türki- ye'nin de hakkı. Ancak, müdahale başka bir şeydir. Sonuç olarak Irak'ta olanlar Irak'ın iç işi. Üstelik her şey o kadar karışık ki, bu karışıklığın içinde adalet aramak ne kadar an- lamlı? Zaten ülke işgal altında, Irak halkı özgür iradesini ortaya koyacak olanaklara sahip değil ki!.. Kerkük gerginliği, umarız birtep- kiyle sınırlı kalır. ötesi, Türkiye'yi içinden çıkılmaz maceralara sürük- ler. Ben böyle bir maceraya girişi- leceğini sanmıyorum da New York Times neden böyle biryorum yapı- yor, onu anlamaya çalışıyorum.