Katalog

SAYFA + CUMHURİYET 29 OCAK 2005 CUMARTESf 10 DIŞ HABERLER dishab@cumhuriyet.com.tr ŞÜKRÜ ELEKDAĞ Turkıye Irak'a girebilir' İSTANBUL (AA) - TBMM Dışişleri Komisyonu Üyesı ve CHP tstanbul Mil- letvekili Şükrü Elekdağ, "Türkiye, insa- ni durumlarda Irak'ta güç kullanabilir" dedı. Millet ve Vekili iletişim Platfor- mu'nca Taksım Eresin Otel'de düzenle- nen panelde, "Kuzey Irak, Irak'taki Se- çitnler ve Türkiye'ye EtkUeri" konusu tartışıldı. Elekdağ, seçımlerin nüfus sayımma dayanmadığını, seçmen kayıtlannın "uy- duruk" olduğunu, ölenlere aıt kimlikle- rin Şii ve Kürtlere dağıtıldığını, güven- lık nedeniyle aday listelerinin ilan edi- lemedığim, oy sandıklannın konulaca- ğı yerlerin belli olmadığını ve güvenli- ğin bulunmadığını söyledi. Bu şartlarda yapılacak seçimlerde Sün- nilerin önemli bir bölümünün seçimle- re katılmayacağını ve dengeli bir parla- mento oluşmayacağını ıfade eden Elek- dağ, Irak tstihbarat Bakanı'nın da "Se- çimler iç savaşın kuvvetlenmesinezemin ha/ıılayacaklır. İç savaş nedeniyle Irak'm dağılması olasılığı güçlenecektir. Şiddet bölgede yaygınlaşacak, ABD ve dostıı olan ülkelere eylemde bulunacak terör ajanlarının yetişmesine uygun tarlalar haline gelecek" dediğini hatırlatarak "ABD'ııin politikası, ne kendisine ne de dostlarına yanyor" dedi. Elekdağ, "Kerkük'te nüfus yapısının, AED'nin izniyleKürÜertarafindan ken- dilehlerinedeğiştirildiğini,Talabaııi veBar- zanı'nin 350 bin Kürt'ü Kerkük'e yer- Ieştirerek burada seçinıi ezici bir şekilde kazanıp kcnti gelecekte bağımsız Kürdis- tan devletinin başkenti yapnıayı anıaçla- dıklannı" söyledi. "Türkiye'nin tüm uyaıılarma rağmen ABD'nin Kürtlerin yanındayer aldığuu" ifade eden Elekdağ, hükümetin bu konudaki girişimlerinin ye- terli olmadığı görüşünü dile getirdi. 'Habur, ABD'ye kapatılsın Elekdağ, şunlan söyledi: "Türkiye'nin ııe yapıııası la/ını? Türkiye,insanidurum- lardakuvvetkuDanabilir.Kerkük'teTürk- mcnler sürülüyorsa, hayatlarını koru- nıak için Irak'a girip biryerde onlaı ı ko- rumayaçalışabiliriz,Bunlarinsanidurum- lar. Bunıuı dışında Türkiye'nin yapaca- ğı diplomatik çok şey var. Dışişleri Baka- nı'nın BM'den derhal buraya bir heyet göndermesini istemesi lazını. Sadece se- çimleri i/lcmek için değil, kayıtlan ince- lemek için de... İş olup bittikten soııra bir şeyler yapmak zor. tşler olup bitmeden, durum görülmez bir noktaya gelmeden, kan dökülmeden hareket etmek lazıın." Elekdağ, Türkiye'nin ABD'ye sesıni duyurmasınm zor olduğunu belirterek, şunlan kaydeltı: "Ozaman Habur Sınır Kapısı'nı kapatacaksınız. Buradan ABD'nin bütünlojistik desteğigeçiyor. Bu- nu durduracaksınız. Afganistan'a 1600 asker gönderdik. Türkiye, asker gönder- mîyorum desin. Başka bir şekilde sesinizi duyuramazsınız." DIE WELT GAZETESÎ: Seçimler deprem yaratacakFRANKFURT (Cumhuriyet Büro- su) - Almanya'da da gündemin ilk sıra- sına oturan Kuzey Irak'takı seçimler ve Türkiye'nin tutumu kaygıyla izleni- yor. Kürt sorununun yeni boyutuyla Ortadoğu'da bir deprem etkisi yarata- bileceği, bu durumun Berlin, Brüksel ve VVashington'ın kurduğu "güzel ya- pıyı" bozabileceği savunuldu. Alman medyasının önde gelen yorumculann- dan Michael Stürnıer, Türkiye 'nın Ku- zey Irak'taki gelişmeleri bir var olma sorıınu olarak gördüğünü hatırlattı. Stürmer, Ankara'nın Irak seçimle- rinden sonra bölgede karışıklıklann ar- tacağını, ABD'nin denetimi yitireceği- ni ve Kürt liderlerin kendi kaderlerini ellerine alacaklarını, bu durumun da kaygı verici olduğunu düşündüğünü belirtiyor. Kuzey Irak ve Türkiye'nin güneydo- ğusundaki Kürtlerin birleşme eğilim- lerinin Türkiye için varlık sorunu an- lamı taşıdığı ve bu durumun bütün böl- geyi, Suriye ve Iran'ı da etkileyeceği- ni belirterek, "Gizli servisler büse bÜe, Berlin bölgeye dikkatli bakmıyor, tehli- keli işaretler Berlin'de moda olan cen- net Türkiye imajını bozabilir" diyen Stürmer, "Kürt sorunu Ortadoğu'da büyük bir depremi tetikleyebilir" yoru- munu yaptı. Stürmer, ortaya çıkacak dalgalann Berlin, Brüksel ve Washing- ton'ın kurduğu güzel yapıyı bozabile- ceğıni savundu. Türkiye, bütün Iraklıları seçimlere katılmaya ve ülke çıkarlannı gözetmeye davet etti Kerkük için sonuyarı• Yarm Irak'ta yapılacak tarihi seçim öncesinde Ankara, Kürt grupları Kerkük konusunda bir kez daha uyardı. Ankara Iraklılara, "fırsatı iyi değerlendirmeleri" çağrısı yaparak istenmeyen durumlara yol açılmamasını istedi. ANKARA (Cumhuriyet Bürosu) - Türkiye, tüm Iraklılara yarın yapıla- cak seçimlere katılmalan çağrısında bu- lunurken, Kürt gruplan Kerkük ko- nusunda bir kez daha uyardı. Irak'ta- ki rejim değişikliği ve yapılacak seçım- lerı, Ortadoğu'nun tarihinde "dönüm noktası" olarak nitelendiren Ankara, Iraklılara u Bu fırsatı iyi değerlendirin, ülke çıkarlannızı dar grup çıkalannın üzerine yükseltin" mesajını verdi. Dışişleri Bakanlığı'ndan yapılan açıklamada, Geçici Irak Yönetımi'ne, sıyası liderlere, koalisyon güçlerıne, BM'ye ve uluslararası topluma, "Irak'ta mevcut şartlardan kaynaklanabilecek eksiklikve pürüzlerin, siyasi süreci teh- likeye düşürebilecek ve iç barışı olııın- sıız etkileyebilecek boyutlar kazanma- dan giderilmesi" için duyarlı hareket etme ve etkili önlemler alma çağnsın- da bulunuldu. Koşullar çok güç Açıklamada şu görüşlere yer veril- di: "Seçimlerin çok güç koşullar altın- da gerçekleşmekte olduğunun ve Irak halkının aynlmaz parçası olan bazı ke- simlerin seçimlere katılmalan konu- sunda ciddi sorunlar bulunduğunun bilindndeyiz. Irak'ta toplumsal banş ve istikrariçin bu sorunlann adilve ger- çekçi bir şekilde çözülmesi gerekecek- tir. 1 lalkın seçimlere ne ölçüde katıla- bildiği, ulusun demokratik iradesinin seçim sonuçlanna adil ve dengeb' bir bi- çimde yansıyıp yansımadığı gibi hu- suslar, seçimlerin sonuçlaıı görüldük- ten sonra değerlendirilebilecektir. lçindebulunduğumıızaşamada, ulus- lararası toplumun Irak halkının hak- ları ve beklentilerine duyarlı olması kadar, Irak halkının da başta komşu ülkeler olmak üzere uluslararası top- lumun banş, güvenlik ve istikrar bek- lentilerine yanıt verecek şekilde sağ- duyulu hareket etmesi önem taşımak- tadır. Irakhalkınıntüm kesimlerini, so- rumlıı vatandaşhk ve ulus bilinci içe- risinde hareket ederek, ülkelerinin ve toplunılannın geleceği bakımından ha- yati önem taşıyan bu süreçte, meşru- iyetin temel şartlarından ve en başta ge- len vatandaşhk haklanndan birisi olan seçme hakkını en geniş şekilde kullan- maya, Irak'ta yeni bir ulusal uzlaşuun kay nağı olabilecek bu fırsatı iyi değer- lendirmeyeve ülke çıkarlannıdargrup menfaatlannın üzerine yükseltmeye davet ediyoruz." Vahim haksızlıklar Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Nanuk Tan da, Kerkük konusunda Ankara'nın uyarılarını yineledi. Irak'ta, ırk ve mezhep ayrımcılığı- na dayalı bazı görüşlerin ön plana çı- karılmak istendiğine, geçmişin ada- letsizliklerinin düzeltileceği söylemiy- le yeni ve daha vahım haksızhklara yol açabilecek aşırı talep ve iddiala- rın ortaya atıldığına işaret eden Tan, şunlan kaydetti: "Irak'ın hassas so- runlan bulunnıaktadır. Bu sorunlar- dan bir kısmının bölgesel ve uluslara- rası banş ve güvenliği ilgilendiren bo- yutlan da bulunmaktadır. Kerkük'ün gelecekteki statüsü ve bu kentin çoğul- cu karakterinin korunması ifade etti- ğim hassasiyetler arasındadır. Irak halkının faıklı katmanlan ara- sında husumet tohumlan ekebilecek, Irak'ı istenmeyen bir anarşi, istikrar- sızhk ve iç çatışma ortamına sürükle- yebileceksöylem ve teşebbüslerden ka- çınılması gerektiğini tüm taraflara bir defa daha önemle habrlatmayı görev addediyoruz." B' aşbakan Erdoğan, Dünya Ekonomik Forumu toplantılanna katılmak üzere gittiği Isviçre'nin Davos kasabasında Almanya Başbakanı Gerhard Schröder ile görüştü. Tayyip Erdoğan, görüşmenin çok iyi geçtiğini söyledi. Başbakan, Irak'taki genel seçimlerin demokratik olmayacağmı söyledi Erdoğan: Gelişmeler olumsıız Dış Haberler Servisi - Başbakan Reccp Tayyip Erdoğan, "Kerkük'te- kigelişmelerolumlu gelişmeler değil- dir. Burada bir taşımacıhk söz konu- sudur. Bu, Irak'ın geleceği açısından olumsuz bir gelişmenin bana göre ilk işaretleridir" dedi. Isviçre'nin Davos kentindekı Dün- ya Ekonomik Forumu'na katılan Er- doğan, öncekı gece Rınaldi Otel'de yabancı gazetecilerin sorularmı ya- nıtladı. Irak'ta Şiilerin parlamento çoğunluğu sağlayacağı seçim sonuç- larının ülkeyı nasıl etkileyeceğine ilişkin soru üzerine Erdoğan, seçimi "tam demokratik bir seçim" olarak nitelemenın mümkün olamayacağı- nı ıfade ederek "Olsa olsa bu demok- rasiye geçiş için bir seçim olarak de- ğerlendirilebilir" dedı. Taşımacüık anlayışı karanaunası, seçim sonrası için olum- lu biryansıma doğurmayacaktır. Ön- ce bu ctııik unsurlann tümünün ka- tılımını sağlayabilecek demokratik altyapının oluşturulması lazını. Bu başanlamamıştır. Kerkük'teki geliş- meler olumlu değildir. Burada bir ta- şımacüık söz konusudur. Bu, Irak'ın geleceği açısından olumsuz bir geliş- menin ilk işaretleridir.*' Erdoğan, şu anda Irak'ın adeta "terörün arenası" haline geldiğini belirterek "Irak'taki seçinılerden sonra terör azalacağa benzemiyor" dedi. Başbakan Erdoğan, ABD'nin lran'a saldırması durumunda Tür- Özellikle seçim kütüklerinin hazır- lanması, ancak daha sonra başanla- madığı için karnelerle seçmen kütük- lerinin oluşmasının, daha başlangıç- ta bu süreci olumsuz etkıledığını an- latan Erdoğan, şöyle devam ettı: "Halkın bütünü bu seçime kanlama- yacak. Taşımacıhğm yansıdığı bir an- layış var. Irak'ın bütününde yapılan bu seçim ve etnik unsura dayalı bir seçim havası yansıyor. Şu anda belli bir etnik grubun seçime katılmama 'SEÇÎM MÜKEMMEL OLACAK DEMİYORUZ' Boucher'dan itiraf VVASHINGTON (AA) - ABD Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Richard Boucher, Irak'ta yarın yapılacak parlamento seçimlerı ıçın, "Iliç kimse bu seçimlerin mükemmel olacağını iddia etmiyor. Şiddet olacağını ve bazılannın bu seçimi engellemeye çalışacağını bih'yoruz" dedi. Boucher, düzenledıği basın toplantısında, bir gazetecinin, Başbakan Recep Tayyip Erdoğan'ın, Irak seçimlerının tam demokratikliğı konusunda şüphelerıni ifade ettiğini hatırlatması üzerine, "Komşulanmızm çoğu, Irak hükümetiyle çauşmaya lıazır. I liç kimse bu seçimin mükemmel olacağını iddia etmiyor. Hepimiz biliyoruz ki şiddet olacak. İnsanlar bunu durdurmaya çahşacak. Ancak bu yine de büyük bir kilometretaşı" dedi. Richard Boucher, 30 Ocak seçiminın Iraklılar ıçın kendi lıderlerını seçecekleri ilk seçim olacağına işaret etti ve bunun ilenye dönük büyük bir adım olduğunu söyledi. Boucher, "Sanırım herkes seçimle gelecek bu insanlann, bir önceki Irak hükümetinden daha fazla destek ve meşruiyet taşıdığını tanıyacak" dıye konuştu. kiye'nin üslerin kullanılmasına izin verip vermeyeceği yönündeki so- ruyu yanıtlarken, "Bu konu erken. Böyle bir şey olduğunda bunun ka- ran verilir. Önyargılarla, ön kabul- lerle bu tür kararlar verihnez" diye konuştu. 'Çekilme için erken' Irak savaşı öncesinde TBMM'de kabul edilmeyen 1 Mart tezkeresi ile ılgılı karann iyi mi, kötü mü bir ka- rar olduğuna ilişkin soruya Erdoğan, şu yanıtı verdi: "Biz, bu konuda il- kelerin paıüsiyiz. İlkelerimizi şu ki- şi için farkh, bu kişiiçin farklı değer- lendümeyiz. Bir şeyin haksızlıkoldu- ğuna inamyorsak bunun karşısuıda dururuz. Hiçbir zaman zulmün ya- nuıda olınayacagız, bundan sonra da olmayız." Erdoğan dün yaptığı açıklamada da, ABD askerlerinin Irak'tan çekıl- mesinin henüz erken olduğunu söy- ledi. Seçimlerin gıda kartlanyla ya- pılacak olmasının katılımı sınırladı- ğını kaydeden Erdoğan, seçimlerin tam demokrasi değil, ancak demok- rasiye geçişte ilk adım olarak değer- lendırilebileceğini belirtti. Erdoğan, Irak'ta önemli olanın etnik grupla- rın bırbirlerine karşı üstünlük sağla- ması sorununun giderilmesi oldu- ğunu ifade etti. ,, EÇİRVAN BARZANİ 'Geri adım atmayacağız' • IKDP yetkilisi Barzani, Kerkük'ün Kürdistan'm parçası olduğunu, bu konuda geri adım atmayacaklarmı söyledi. Dış Uaberler Servisi - Irak Kürdıstan Demokratik Partısi (IKDP) bölgesel yönetim sorumlusu Neçirvan Barzani, Kerkük konusunda ödün vermeyeceklennı söyledi ve "Kerkük coğrafi ve tarihi olarak Kürdistan'm bir parçasıdır" dedi. Fınancıal Times gazetesine demeç veren Barzani, Kerkük'ün Saddam Hüseyin döneminde Araplaştırılmaya çalışıldığını, artık durumun normale dönmesi gerektiğini söyledi. Barzani, Washington yönetimi ile Başbakan İyad Allavi hükümetinin, Kerkük sorununu zamanın çözeceğini düşünmekle hata ettiğini de savundu. Neçirvan Barzani, "Bağdat'ın da, VVashington'ın da, Kürtlerin Kerkük konusundaki hassasiyetini tam olarak anlayamadığını fark ettik. Bu konuda Kürtlerin ödün vermesi söz konusu olamaz" dedi. Kürtler önemli görevler istiyor Barzani, yeni Irak yönetiminin, eski Baas Partisi üyelerinden arındırılması gerektiğini belirtti ve Kürtlerin yeni yönetimde önemli görevler üstlenmek istediklerini söyledi. Öte yandan, Washington yönetimi, Kerkük'ün gızli bir anlaşmayla Iraklı Kürtlere verilmesinin kararlaştınldığı yönündeki haberleri yalanladı. Yetkilı, anayasayı yeni parlamento hazırlayacakken ABD'nin Kerkük'ü Kürtlere vermesinin teorik ve pratik açılardan mümkün olmadığını belirtti. NTV'ye konuşan üst düzeyde bir ABD yönetimi yetkilisi, Kerkük'ün statüsünün, 30 Ocak seçiminde ortaya çıkacak meclisin hazırlayacağı yeni anayasa tarafından belirleneceğini belirtti. ABD'li yetkili, daha bu aşamaya gelinmediğini, yeni Irak anayasasının ancak yaz sonunda ortaya çıkacağını anlattı. Yetkili, anayasayı yeni parlamento hazırlayacakken, ABD'nin Kerkük'ü Kürtler'e vermesinin teorik ve pratik açılardan mümkün olmadığını belirtti. ABD'li yetkili, Kerkük konusu dahil Irak'ın geleceğıne Iraklıların karar vereceğini söyledi. Öncekı gün Cumhuriyet'in sorularını yanıtlayan ABD Büyükelçiliğı'nin sözcüsü de "Kerkük'ün Iraklı Kürt gruplara ya da herhangi bir başka gruba bağlanması yönünde açık ya da gizli bir anlaşma söz konusu değildir" demıştı. j,