Katalog

22 MAY1S 2004 CUMARTESİ CUMHURİYET SAYFA DIŞ HABERLER dishab « cumhuriyet.com.tr 11 Israil, 40'tan fazla kişinin öldüğü operasyona gerekçe olarak gösterdiği tünelleri bulamadı Refah buişgaliunutmayacakDış Haberler Servisi - Israil ordu- su, 3 gündür ışgal altında tuttuğu ve büyük bır yıkım gerçekleştirdiği Re- fah mülteci kampından çekilmeye başladı. Arkasında onlarca ölü. yı- kılmış evler. harabeye dönmüş yol- lar ve bir de yıkılmış bir hayvanat bah- çesı bırakan İsrail ordusu, operasyo- na gerekçe olarak gösterilen ve si- lah kaçakçılığı için kullandıldığı be- lirtilen tünellen ise bulamadı. İsraıl-Mısır sınınndaki güvenlik bölgesini genişletmek ve kaçakçı- lık yapılan yeni tünellen bulmak gerekçesiyle "Gökkuşağı operas- yonu" adını verdiğı saldınyı salı günü başlatmıştı. Israil ordusundan bir yetkili Fransız haber ajansı AFP'ye yaptığı açıklamada operas- yon sırasında hiçbir yeni tünel bu- lunmadığını kabul ederken 2004'ün başından beri 11 tünel bulunduğu- nu söylemekle yetiniyor. Yapüanlar yıllarca haürianacak Israil ordusunun Gazze'nin güne- yinde gerçekleştirdiği operasyonun yarattığı tahnbatın boyutlan. ordu- nun ıki kilit bölgeden çekilmeye baş- lamasıyla bırlikte daha net ortaya çıkıyor. Ingiliz yayın kuruluşu BBCnın Gazze muhabiri. Israil bir- liklennin Bresil Mahallesi yakınla- nnda gerçekleştirdiği işgalin bir gün sürdüğünü, ancak yapılanlann yıllar- ca hatırlanacağını belırtti. Filistinli görgü tanıklannın. Isra- ıl askerleri ile tanklarının Refah mül- teci kampından uzaklaşmaya başla- dıklannı söylemesının ardından Is- rail ordu yetkilileri de askerlerin çe- kilmeye başladıklarını doğruladı. Yetkililer. kampta az sayıda asker bulundurmaya devam edileceğini. ancak bunun süresinin belirsiz oldu- ğunu açıkladı. Bölgede gerçekleştı- rilen yıkım ve saldınlann sonucun- da, 40'tan fazla Filistinli öldürülür- ken onlarca ev yıkıldı. Çarşamba günkü şıddet olaylannın ardından. Bırleşmiş Milletler (BM) Güvenlik Konseyi İsrairın bu eylemlerini kı- nayan bir karar almıştı. BM'nin açıklamasına göre, Israil ordusunun Refah'ta gerçekleştirdi- ği yıkımlann ardından 1600 Filistin- li evsız kaldı. BM Güvenlik Konse- yi karannda Israil. ev yıkımlannın uluslararası hukukun ihlali anlamı- na geldiğı belırtılerek uyanldı. Hayvanat bahçesi de yok edildi İsrail'ın operasyonunda, Gazze Şendi'nın tek hayvanat bahçesi de yok oldu. Filistinli güvenlik kaynak- lan ve görgü tanıklan, Israil buldo- zerlerinın önceki gün Refah mül- teci kampındaki Bresil Mahalle- si'nde bulunan küçük hayvanat bah- çesini yıktığını, yıkıntüarın altmda kalan hayvanlann telef olduğunu, diğerlerüıin kaçtığını, kaçan hayvan- lann kamp sokaklannda görüldü- ğünü belirttiler. Gazze'de Israilli banş yanlılan, Israil ordusunun Refah operasyonu- nu protesto etti. Yüzlerce banş yan- lısı, Gazze Şeridi'nin girişindeki Ki- sufım'de gösteri yaparak operasyon- lann durdurulmasını istedi.Gösteri- ciler, "SavaşsuçJannahajir", "Işga- le hayır" diye sloganlar attı. Gazze kentinin yakımndaki Ce- beliye mülteci kampında da 5 bin ka- dar Filistinli Israil karşıtı gösteri yap- tı. Hamas'ın karargâhlanndan biri sa- yılan kamptaki göstericiler, Israil aleyhinde sloganlar attı. Lsrail ordusu, tünelleri bulmak için başlattığı "Gökkuşağı" operasyonunun ardından geri çekilmeye başladı. 3 günlük işgal. mülteci kampmda 40'tan fazla ölü, yıkılmış evler ve geleceği olmayan çocuklar bıraktı. Sadr'a ikinci danbe • \ECEF (AA) - Irak'ın Kufe kentinde, Amerikan askerlerinin Iraklı Şii lideri Mukteda Sadr'a yakınlığıyla bilinen Muhammed Tabtabay Hekim'i yakaladığı bildirildi. Sadr'a bağlı milislerin açıklamasında, Hekim'in, Sadr'ın dün hutbe verdiğı Kufe'deki camiden aynlmasının ardından yakalandığı belirtıldi. Açıklamada, Hekim'in aracında Sadr'ın bulunduğunu sanan Amenkan askerlerinin araca ateş açtığı belirtildi. Açıklamada, ateş açılması sonucu Hekim'in şoförünün öldürüldüğü, kaydedildi. Kerkük kentinde de dün Sadr'ın temsilcısi Şeyh Abdülfetta El Musavi gözaltına alınmıştı. GYK: Baskından ABD sorumlu • BAĞDAT / WASHEVGTON (AA) - Irak Geçici Yönetım Konseyi'nin (GYK), Amerikan askerlerinin Irak Ulusal Kongresi lideri Ahmet Çelebi'nın evine ve parti bürolanna dün düzenlediği baskınlardan Irak'taki koahsyonu sorumlu tuttuğu bildirildi. GYK'nin olağanüstü toplanhsına katılan Samir El-Askari adlı yetkili, "GYK, baskından koalisyon güçlerini sorumlu tuttu" dedi. Askari, "Ne Içişleri Bakanı ne de Adalet Bakanı bu operasyonlardan haberdardı" diye konuştu. ABD Genelkurmay Başkanı Richard Myers ise, Çelebı'nin evine ve bürolanna baskın emrinın Irak İçişleri Bakanhğı tarafından verildiğini yineledi. Irak'ta Ispanyol askeri kalmadı • MADRİD(AA)- Ispanyol hükümeti, Irak'taki son birhklerinin de dün ülkeyi terk ettiğini açıkladı. Çeküme işlemı sürerken Şii milislerin Necef 'te alıkoyduğu Ispanyol radyo muhabiri Fran Sevilla'nın daha sonra serbest bırakıldığı öğrenildi. Erdoğan ve Gül'ün sözleri Ankara-Tel Aviv ilişkilerindeki sıkıntıyı gösteriyor IsraiPle yeni soğukluk dönemi SERKAN DEMtRTAŞ ANKARA - Israil' ın Fılistin halkına uyguladığı "katfiama" sert tepki veren Ankara, ıntı- fadanın başladığı 2000 yılın- dan bu yana izlediği "Finstin ağıriddT politıkasını güçlendır- me arayışında. Filistin Devlet Başkanı Yaser Arafaf a uvgu- lanan abluka yüzünden Isra- il'e sıcak mesaj vermeyen AKP, ilk aşamada İKÖ kapsamında uluslararası kamuoyunu hare- kete geçirmeyi planlıyor Dışışleri Bakanı Abdullah GüL Ankara'nın önceki gün Is- rail'e verdiği tepkiyi denge- • Dışişleri Bakanı Abdullah Gül. "Filistinlilerin intihar saldınlan da yanlış" diyerek İsrail'e yönelik önceki gün dile getirilen sert tepkileri dengelemeye çalıştı. lemek üzere Fılistinlilerin "in- tihar saJdınlannuT da yanlış olduğunu söyledi. Soğukluk göstergesL. Başbakan Recep Tayyip Er- doğan ve Gül'ün sert açıkla- malan. İsraıl'le ılişkilerde ye- ni bır soğukluk göstergesi ola- rak değerlendinliyor. 1990'lar- da Israil'le stratejik ortakhğın temelini atan Türkiye, bu po- litikasını 2000'de başlayan ın- tifadayla beraber değıştirmış- ti. Ortadoğu'da denge poütika- sına dönen Türkiye, Israil'in şiddeti arttuTnasıyla dengeyi de Fılistin lehine bozmuştu. Israil'in şiddeti arttırması ve sivilleri doğrudan hedef al- masıyla uluslararası kamuoyu- nu harekete geçırecek bir adım atmayı öngören Ankara, ilk aşamada tKÖ gırişimıne kahl- dı. IKÖ: AB. BM. ABD ve Rusya'dan oluşan "dörtJergru- bu"yla temaslara başladı ve Türkiye de AB ve Rusya'ya gı- den heyette yer aldı. Gül: Şiddet durdurulmah Gül. Rusya'dan döndükten sonra dün. "Fflistin'de şiddet artryor. çok sayıda srvil ölüyor. Bu poBtika durdurulmah" de- dı. Abdullah Gül. Filıstinlile- rin intihar saldınlannın da yan- lış olduğunu belirterek. "Böl- gedeki hava rahatiablmah. Bu zehirii hava Türkiye'yi de et- kfliyor" diye konuştu. Erdoğan. önceki gün Isra- il'in politikasının insanlık dı- şı olduğunu, "bderierin ortak adrnıatmasıgerektiğni" belirt- miştı. Ancak Erdoğan. Türki- ye nin atacağı adımı somut- lamadı ve konunun "kişiser boyutunu öne çıkararak "Bu- nu bir baba olarak söylüyo- rum" dedi. Diplomatik kaynaklar, Tür- kiye'nin Israil'in şiddete son vermesını, ancak bunun dışın- da BM'nın adımlannı bekle- meyi düşündüğünü kaydedı- vorlar. İLK AŞAMADA 500 ASKER GlDECEK TürkiyeJ yeAfganistan y da 'otomatik' görevlendirme ANKARA (Cumhurrvet Bürosu) - 11 Eylül saldınlannın ardından ABD'nin bastırması sonucu NA- TO'nun ünlü 5. maddesini yaşama geçirmesiyle başlayan Afganistan operasyonu için yeniden Türk aske- ri gündeme geldi. ABD'nin Irak'a asker göndermeyen ülkelerin Afga- nistan'daki varhklannı arttırması çağnsını değerlendiren Türkiye, ilk aşamada Istanbul 3. Kolordu'dan 500 askerini bölgeye ^ ^ _ _ ^ _ göndermeyi planlıyor. Türkiye, Afganıs- tan'daki faaliyetlere NATO çerçevesinde ol- mak kaydıyla destek vermeye hazırlamyor. NATO'ya kolordu tah- sis eden ülkelerin ken- dı seçtikleri sırayla 2008'e kadar Afgaıiıs- tan'ın güvenliğinden so- rumlu olmalannın gün- demde olduğu belirti- liyor. Türkiye'nin bır- kaç yıl önce benzer bır etkinliği NATO'nun ~"~~~"^~ Balkanlar'daki harekâtı çerçevesin- de gerçekleştirdiği v e bunun için İs- tanbul'da konuşlu 3. Kolordu'yu tahsis ettiği kaydedıliyor. hk görev 'Eurocore'un Bu kapsamda Afganistan'da ilk görevi, liderliğıni Fransa'nın yaptı- ğı ve bünyesinde az sayıda Türk as- ken de banndıran Avrupa ordusu- nun çekırdeğı "Eurocore''un üst- lenmesi bekleniyor. 2. sırayı ise Ital- T J. ürkiye'nin Afganistan'ın güvenliğini sağlama amacıyla 2005'te yeniden komutayı üstlenmesi öngörülüyor. ya, lspanya ya da Türkiye'nin ala- bileceği kaydedıliyor. Türkiye'nin görev takvimı konusunda henüz ka- rara varmadığı, ancak Fransa'mn ardından 2. sırayı alabileceği ve 2005 'te 1500 kişilik bir güçle komu- tayı üstlenebileceğı ifade edıliyor. Türk askerierin sayısı artabüir Türkiye'nin halen Afganistan'da 240 askeri bulunuyor. Ankara'nın bu ^ ^ _ ^ _ sayıyı 1500'e kadar çı- kartabileceği, ancak mu- harip sınıflann bölgeye göndenlmesı durumun- da bu saymın artabile- ceği belirtılıyor. Türki- ye'nin Afganıstan'a gön- dermeyi planladığı 80'i asker 200 kışılık İl Imar Timi'nin de görev yeri- nin gelecek hafta netleş- mesi bekleniyor. Anka- ra, Takhara konuşlan- mak isterken NATO'nun henüz görevlendirme yapmadığı söyleniyor. ~ " ^ ~ ~ ~ Irak'taki 30 Hazı- ran"dakı devir teslim nedeniyle ge- leceğin net görülememesı 28-29 Ha- ziran'da İstanbul'da yapılacak NA- TO Zirvesi'nde Irak'ın gündemin alt sıralanna ınmesine neden oldu. Brüksel'deki değerlendirmelerde, NATO nun "görev alanı dışı" kon- septinın başansızhğa uğramaması ve ittıfakın saygınlığını yitirmemesi için Afganistan operasyonunun ba- şanlı olmasmm büyük önem taşıdı- ğı benimsendi. Klosson, KKTC Başbakanı Talat ile görüştü ABD elçisinden ilk ziyaret REŞATAKAR LEFKOŞA - İngiltere'den sonra, ABD'nin Kıbns'taki Büyükelçisi Michael Klosson. dün ilk ke'z KKTC Başbakan Mehmet AH Talat ı makamında ziyaret ettı. Talat, ABD Büvükelçisi'yle yaptığı görüşmede, Kıbnslı Türklere uygulanan ambargolann kaldınlmasını istedi. Dünyanın destek verdiği bir plana yüzde 65 gibi büyük bir oranla onay veren Kıbns Türkü'nün. ızolasyonu hak etmedığıni kaydeden Talat, Kıbns Türkü'nün çözüm vizyonuna sahip _ çıktığını ve bu vızyonu • ABD'nin Türk kesimindeki irtibat bürosuna ABD bayrağı çekilecek. kaybetmediğini vurguladı. Michael Klosson da. Washington Yönetımi'nın. Kıbnslı Türklere yönelik önlemler paketi üzerinde çalışmalannı sürdürdüğünü söyledi. Büyükelçi, söz konusu paketin ne zaman yaşama geçirileceğı konusunda kesın tarih vermedı. ABD'nin, Lefkoşa'nın Türk kesimindeki Köşklüçiftlik bölgesinde bulunan "irtibat bürosunu T> yeniden organize ettiği belirtiliyor. Ek personelle talcviye edilmesi kararlaştınlan büroya yakın bir gelecekte ABD bayrağının da çekıleceği ve statüsünün yükseltıleceği kaydedildi. AÇIKÇA ŞÜKRÜ StNA GÜREL 'Diyet' 'Diyet' sözcüğünün iki anlamı var Türkçe Söz- lük'te. Birincisi, "Islam hukukunca öldörme veya- ralamalarda suçlunun ödemek zorunda olduğu para veya mal" olarak açıklanıyor. Yaygın kulla- nımla, haksızbiredimin veyaedinimin, sonradan ödetilen karşılığı" da diyebilirsiniz... Ikincisi ise, "perhiz, rejim". Bu yazının başlığında sözcüğün her iki aniamı da var. Hatta, başlığı değiştirip "Bu ne diyet, bu ne lahana turşusu" deyin, olur... ABD, IngiKere ve Israil Ortadoğu'yu bir kat- liam alanına çevirdiler. İlk ikisi, Irak'ı bır yalanlar dizgesı uydurarak işgal edip, her gün onlarca suç- suz, günahsız insanı öldürerek bölgede güç gös- teriyorlar. öte yandan Israil de adeta -bir zaman- lar Ecevit'in dediği gibi- bir soykırım çabası için- de Filistinlileri öldürüyor. Bu israil politikasına bel- ki -uluslararası hukukta soykırım "birırkın sistema- tik bir biçımde yok edilişi" olarak tanımladığı için- "soykınm" tanımını uygun görmesek de, en azın- dan "etnik temizlik" -bir bölgenin hertürlü zor yön- temiyle bir insan grubundan arındırılması- diye- mez miyiz? Evet, ABD, Ingiltere ve Israil, biriikte ve ayrı ayrı insanlık suçu işlemeye devam ediyorlar. Insanlığa karşı suç işlenirken sessiz kalmak, engel olmaya çalışmamak da suça katılma an- lamını taşır. Üstelik bu katılım suçunu, sözde ka- lan "ınfiai" açıklamalanyla ortadan kaldırmak da mümkün değıldir. Ve bu suçlara olduğu kadar, son- radan ödenecek "diyef'e de ortak eder seyircile- ri... Dünyanın ABD ve Ingiltere'ye ödeteceği diyet, saygınlığın, sözüne güvenilirliğin ortadan kalkma- sı, ıtibann srfırlanmasıdır. Seyirciler de aynı bedeli ödemek zorunda kalacaklardır. Dünyada ve ülke- lerinde... Tayyip Erdoğan ve Abdullah Gül, herhalde "di- yef'e ortak olma kaygısından olacak, Israil'in ve ABD'nin kadın, yaşlı, çocuk demeden Filistinlileri ve Iraklıları katletmesine "sert tepki" göstermişler. Isim vermeden, ama uluslararası alanda "ortak ta- vır" çağnsı yaparak... Başbakan'ın ve Dışişleri Bakanı'nın tutumları inandırıcı ve içten olmaktan uzak gibi görünüyor. Şimdiye kadar yaptıklan perhize bakarsak, bundan sonra hem aynı diyete devam edip hem de perhiz- lerine uymayan lokmalar çığnemeleri zor görünü- yor. Son günlerde yaşananlar bile, "6u ne perhiz, bu ne lahana turşusu" dedirtecek nıtelıkte. Daha ıki gün önce Ankara'ya hızlı bır "NATO do- ruğuna akort ve BOP 'a ilk adım" ziyareti yapan Bla- ir'e Irak'ta ve Filistin'de olanlarla ilgili hangi tepki gösterildi? Tepkiyi bır kenara koyalım, acaba Ma- jestelerinın Başbakanı'na Ortadoğu'da yapılan yan- lışlan düzeltme konusunda, bölgenin en önemli ül- kesi Türkiye'yi yönetenler ve onlann diplomatlan ta- rafindan bir cümlecikle de olsa uyan yaptldı mı? Erdoğan, "BOP'un merkezı Diyarbakırolacak" sö- zünü düzeltecek bir cümle sarf edebıldı mi? Yok- sa, bizimkıler Blair'in "AB'yeinşallahgireceksiniz" sözlerinden etkilenıp, hitabet yeteneklerini mi yitir- diler? Battığı Irak batağından, tıpkı Afganistan gibi sorumluluğu NATO'ya "yayarak" sryrılma pe- şindeki ABD'nin Afganistan'la ilgili isteklerine nasıl yanrt verilmesi düşünülüyor? Ortadoğu'da olanlara uluslararası alanda "ortak tavır" alınması- nı isteyen Tayyip Erdoğan, herhalde Afganistan'da bizim seçtiğimız, kendimız bakımından en güveni- lir bölgenin dışında askerimizi tehlikeye atmak is- teyen ABD'nin isteklerine boyun eğecek değildir! Ya da ABD'nin Konya'yı bütünuyle "uçak talim alanı"na çevirmesine, BOP için yeni bir NATO merkezinin Türkiye'de kurulmasına ve haziran- da Bush'un getireceği öteki taleplere "Başüs- tüne"diyecekdeğildir... Çünkü tersi olursa, "di- yet "ten kuşku duyanz, "lahana turşusu"ndan değil! ödenecek "diyet"\er varsa, sorumlular ödesin, Türk halkı değil... Birilerinin yenecek turşulan var- sa, biz "perhizdeyiz" diye kandırmaya çalışma- sınlar. Başbakan Ortadoğu ile ilgili esip yağarken, Dev- let Bakanı Babacan da "Paraya gereksinımimiz var, hangi koşulla olursa olsun para bulmalıyız" diye- ceğine, şu 8.5 milyar dolarlık, "koşullu" krediyte il- gili yorum yapmış: "Kuzey Irak'a girmememize iliş- kin koşul, yalnızca anlaşmanın yapıldığı 'an' için ge- çertidir. Sonradan koşullar degiştiğinde mesete kalmaz" buyurmuş! Söyledikleri uluslararası huku- ka ne kadar uygundur, belirtilmesi bile fazla... Ama bu sözler, bu iktidarın yenecek turşuyu perhize uy- durmakta ne kadar acemi ve beceriksiz olduğunu gösteriyor... illşkfler güçlenecek Ankara, Gürcü liderden memnun A-MCARA (Cumhu- riyet Bürosu) - Gürcis- tan Cumhurbaşkanı Mi- hail Saakaşvili. Türki- ye ile ilişkileri güçlen- dırme vızyonuyla An- kara'yı memnun etti. Saakaşvili, Dışişleri Bakanı Abdullah Gül ile görüşmesınde Türki- ye'nin Acanstan krizin- de izlediği yapıcı poli- tıka nedeniyle teşekkür ederken, Abhazya ve Güney Osetya sorunla- rının çözümü için de destek istedi. Gül ise Gürcistan'ın "toprak bütünlüğü ve Lstikran- nm" Türkiye ıçın önce- lıklı olduğunu vurgu- larken, sorunlann ba- nşçıl yollardan çözül- mesinin önemini kay- detti. Diplomatik kaynak- lar, eski Devlet Başka- m Eduard Şevardnad- ze döneminde Gürcis- tan ile geliştirilen yakın ilişkilenn ardından iç kanşıklıklarla birlikte durgunluk dönemine gi- rildiğini, ancak Saakaş- vili'nin ziyaretinde or- taya koyduğu vizyonun memnuniyet yarattığı- nı kaydettiler. Dün tstanbula geçen Saakaşvili, Başbakan Recep Tayyip Erdo- ğan ile görüştü. Basına kapalı gerçekleştirilen görüşmeden sonra gaze- tecilerin sorulannıya- nıtlayan Erdoğan. "Türkiye ile Gürcis- tan arasındaki gerek siyasi, gerek ekono- mik, gerek ticari, ge- rekse kültürel konu- lar üzerinde geniş fi- kir alışverişinde bu- lunduk" diye konuştu. Saakaşvili , Genel- kurmay Başkanı Orge- neral Hilmi Özkök, ile de görüştü. Svvissotel'de basına kapalı olarak ger- çekleşen görüşme, ar- dından Orgeneral Öz- kök, çıkışta "askeri konularda görüştük- lerini" söyledi.