Katalog

SAYFA CUMHURİYET 5 EKİM 2003 PAZAR GEZI Bütün iilke ABD'nin çeşitli hapishanelerindeki 5 devrimciyi hatırlatan bilboard'larla süslü Vblvemn-Dönecekler•D.)evrim Meydanı televizyonlarda görülenlerden daha büyük ve ihtişamlı... Ulusal kahraman Jose Marti ve Che Guevara'nın adım atanlan karşıladığı rneydan. aynı zamanda Devlet Başkanı Fidel Castro'nun her eyleme önderlik ettiği alan... Tüm işyerlerinde ve evlerin balkonlannda, pencerelerinde bir Küba bayrağı asılı olan başkent Havana'da, Castro'nun her zaman övgüyle bahsettiği Şili Devlet Başkanı Salvador Allende'ye ait bir cadde, bir park ve büyük bir EBRU ERDOGAN -2- Devrim Meydanı'na adım attığınızda sizi Jose Marti ve Che Guevara karşılıyor. Devlet Başkanı Fidel Castro'nun her eyleme önderlik ettiği b u meydanda, Ispanyollara karşı ulusal mücadele veren Marti'nin "Onurumla yaşadım, yüzüm güneşe dönük ölecegim'' sözleri sanki kulakJannızda yankılanıyor. Her ne kadar milyonlann katılımıyla gerçeldeştirilen eylemlerden televizyon sayesınde haberimiz olsa da, meydanın bu kadar büyük olabileceğini düşünmemiştik. Meydana çıkan geniş caddelerin, eyleınlerde trafığe kapatıldığını da düşünürsek, meydan, 11 milyonluk Küba halkının tamamj düşünülmüş de yapılmış gibi. Meydanın tam karşısında yer alan Jose Marti Müzesi'nde Marti'nin fotoğraflan, mekruplan ve şiirleri yer alıyor. Marti'nin devasa bir heykelinin yer aldığı müze girişinde bir de anıt bulunuyor. Aıutın üstüne çıktığınızda, Havana'nın tamamını ve meydanın ihtişamını daha iyi görmek mümkün.Havana'nın her yerinde, yollarda, bilbordlarda, tabelalarda, binalann duvarlannda, ya Castro'nun bir sözü, ya Che Guevara'nın resmi ya da devrimin nasıl yapıldığını ve nasıl sürdürüleceğini anlatan özlü sözler yer alıyor. Tüm işyerlerinde ve evlerin tamamına yakınımn balkonlannda, pencerelerinde bir Küba bayrağı asılı. Bu arada ABD'nin çeşitli hapishanelerinde esir tutulan 5 Kübalı devrimci de unutulmamış. Büyük bilbordıarda bulunan 5 Kübalı devrimcinin fotoğraflannın ve "Volveran" (Dönecekler) yazılannın yanı sıra turistlere yönelik bazı restoranJarda imza defterleri bulunuyor. Devrim şehitlerinin yol kenarlarında bile resimlerinin yer aldığı Küba'da, ABD darbesiyle öldürülen Şili Devlet Başkam Salvador ADende'ye ait bir cadde. bir park ve büyük bir heykel de var. Devlet Başkanı Castro'nun, konuşmalannda övgüyle bahsettiği Allende. 11 Eylül'de darbenin yıldönümünde Şili Komünist Parti yöneticilerinin de katılımıyla ve saatlerce süren bir programla amldı. Küba halkının Allende ve devrime olan büyük bağlılığınm da anlatıldığı programda, dakika dakika ABD darbesinin belgeseli de gösterildi. Kübalı kadınlar Küba'da kadınlarm tamamına yakını, erkekler gıbi üretime katılıyor. Genellikle çok erken yaşlarda evlenen ve cocuk doğuran kadınlar, bir süre uzak kalsalar da tekrar işlerine geri dönüyor. Küba'da kadınlar için 15. yaş günü çok önemli. 15. yaş gününde gelinlik gibi çeşit çeşit elbiseler giydirilen kızlann, şehrin önemli yerlerinde profesyonel fotoğrafçılar tarafindan fotoğraflan çekiliyor. Akşam büyük bir partinin düzenlendiği yaş gününde, 15 yaşına giren kız önce babasıyla, daha sonra da 15 kavalyeyle dans ediyor. Yaş günü partisine katılanlann hediye olarak para verdiği kız, yaş gününden sonra genç kadınlığa adım atıyor. Devrimin, dansın, müziğin ve puronun ülkesi Küba'ya gitmek isteyenlere bir önerimiz var: Turist olarak gidip otellerde kalmayın. Öğrenci olmasanız bile aile yanında kahp onlann kültürlerini, yemeklerini, danslannı, müziklerini yakından görme şansına sahipsiniz. Havana'daki Jose Marti Anıtı, bütün kente tepeden bakryor KADINLAR VE CHE.. Küba, çok sevdiği devrimci lider Che Guevara'yı ülkenin her yerindeki bilbord, tabela ve binalann duvarlannda sık sık anıyor (üstte). Kadınlarm tamamına yakınının erkekler gibi üretime kaüldığı ülkede, genellikle çok erken yaşlarda evlenen ve çocuk doğuran kadınlar. bir süre uzak kalsalar da tekrar işlerine dönüyorlar. Guantanamo, sadece ABD'nin Afganlı esirleri götürdüğü kamptan ibaret değil... Cennette ABD üssü f G uantanamera (Guantanamo'dan ge- len kız) şarkısıyla ünlenen Guanta- namo kentini pek çoğumuz, ABD'nin Afganistan saldınsının ardından, Afgan esirlerinin götürüldüğü yer olarak ta- nıdı. Küba'daki en iyi kakaonun yetiştiği, nüfusun az olması nedenıyle yapılaşmamn da az olduğu bölge, yemyeşil ağaçlan, nehir- leri ve papağanlanyla cennet gibi. Santiago'ya 64, Havana'ya ise 920 km. uzaklıktaki Guantanamo Körfezi'nde bulu- nan Amerikan deniz üssü, 117.7 kilometre- karelik bir alanı ve 17.5 kilometrelik sahil hattını kaplıyor. 1903'te ABD, tek taraflı anlaşma ile Guantanamo Körfezi'nde ihti- yacı olan alanı aldığını ilan etti. 50 yıldan fazla süreyle, kumarhane ve fu- huşun merkezi olarak ABD tarafindan kul- lanılan bölge, 1959 'daki Küba Devrimi' nden sonra saldın ve provokasyon ıçın kullanılma- yabaşlandı. Yalnız 1961 ile 1966 yıllan ara- sında bir Kübalı işçi ile iki Kübalı asker öl- dürüldü, bir balıkçının kaçınlan çocuğu ise işkence sonucu yaşamını yitirdi. Bölgede bulunan ABD askerlerinin, nükleer bir de- nizaltı kullandıklan ve çevredeki ekolojik dengeyi bozucu deneyler yaptıklan da öne sürülüyor. Işgal altındaki güzelllkler Küba Devrimı'nden sonra anayasanın de- ğişmesine, Castro yönetimindeki devletin anlaşmayı tanımadığını ilan etmesine ve her fırsatta. her uluslararası görüşmede bunu ka- bul etmediklerinı dile getirmelerine karşın ABD, Guantanamo'daki işgalci tutumunu sürdürüyor. Her ne kadar Guantanamo'da bir ABD iş- gali söz konusu ise de el değmemiş, kimse- nın olmadığı eşsizgüzellikteki Baracoapla- jına mutlaka gidin. Dönüşte de yollarda sa- tılan, "Cucunıchu de coco" denilen ve yap- rak külahlarda 3 pesoya (1 dolar 26 peso) sa- tılan hindistancevizi ve ananas kanşımı lezzetli şekerlemeden yemeyi unutmayın. * • • ' - * • ' • Küba'daki en iyi kakaonun yetiştiği, yapdaşntanm da az olduğu bölge, yemyeşil ağaçlan ve plajlanyla cennet gibi. Kü bahlar kamuoyunun bu kenti ABD üssü ve Afgan esirlerie annıasından rahatsız. Türkiye ileKüba arasında bilim ağı K üba"nın Türkiye Büyükelçisi Vefahan Ocak, Türkiye"yle Küba arasında ye- tersiz olan ticari ilişkılere karşm, spor, kültür ve bilim alanlannda önemli ahşverişle- rin olduğunu belirtti. Ankara Üniversitesi'nden bir heyetin Havana Üniversıtesı'yle protokol im- zaladığını ifade eden Ocak, iki Kübalı öğretim görevlisinin. Bilgi Cniversitesi'nde yeni açıla- cak dans ve tiyatro fakültesinde eğitim verecek- lerini söyledi. Küba'nın 6 mılyardolarlık tıcaret hacminrn 3.5 milyar dolannı ıthalat oluşturuyor. Bu it- halat rakamından Türkiye'nin aldığı payın 15- 16 milyon dolar civannda olduğunu söyleyen Ocak. "Bu çok düşük bir miktar. Bunun sebep- lerinden bir tanesini de bizim ihracatçdanmı- zın geleneksel pazariarm dışma çıkmaması ola- rak göriryorum" dedı. Sağlık ve eğitim ihracı' Küba'nın 40 yılı aşkındır Amerikan ambar- gosu altında olduğunu anımsatan Vefahan Ocak, ambargonun hem direkt hem dolaylı yoldan ülkeyi sıkıntıya soktuğunu, buna karşın sağlık ve eğitim hizmetlennin kalitesinin çok yüksek olduğuna değindi. Hizmetlerin büyük ölçüde devlet tarafindan karşılandığına dikkat çeken Ocak,şöylekonuştu: "Küba'dabannakprob- lemi yok. Devlet her Küba vatandaşuıa şu ya da bu öİçekte bir ev temin ediyor. Bunun dışında verilen ayhk erzak paketkri var. Sağlık hizmet- Küba'nın Türkiye Büyükelçisi Vefahan Ocak. leri parasız ve genei gözJenümiz, sağhk hizmet- lerinin tarminkâr ölçüde yürüdüğü. Tıp alanın- da dünya ölçeğinde ileri giden ülkelerden biri. Elektrik, su, havagazı, telefon vs. gibi belediye- ler tarafindan sağlanan imkânlar çok ucuz. Küba'nın dünyanın çeşitli bölgelerindeki insanlann gönlünü kazanmış ve kazanmaya devam etmekte olan bir ülke olduğunu anlatan Ocak, Küba'nın eğitim ve sağhk hizmetlerini bu bölgelere taşımasının bunda büyük etkisi ol- duğunu söyledi. 4 bini aşkın Kübalı doktorun Afrika, Günev Amerika ve Orta Amerika ül- kelerinde faaliyet gösterdiğinin altını çizen Ocak." 11 milyon nüfuslu bir ülkenin 4 bin dok- torunu diğer ülketere gönderebihnesi ve bu ül- kelerden karşıhğnıda sıfir ödeme abnası takdir edilecek bir uygulama. Bunu idrak ve takdir et- mek gerekir*'' diye konuştu. Bedava kültür... Ekonomık anlamda özellikle Chavez yöne- tımındekı Venezüella"nın büyük desteğı oldu- ğunu vurgulayan Ocak, Küba'nın kullandığı petrolün yüzde 55'ini ithal ettiğini, bunun da önemli kısmının Venezüella'dan geldiğini ifa- de etti. Fidel Castro ile Chavez arasında en üst düzeyde vanlan anlaşmayla, Venezüella'daki okuma yazma bilmezlik sorununa çözüm pro- jesi başlatıldığını belirten Ocak, Venezüella ile Küba arasındaki ilişkilerin kültür ve eğitim bo- yutuyla da geliştiğini ifade etti. Küba'daki kültür hizmetlerine de değinen Ocak, bu hizmetlerin ya bedava ya da bedava denılecek duzeyde olduğunu anlatarak "Küba- lılar sinemaya 1-3 pezo arasında değişen fr/at- la giriyorlar. Bir konser biletU 3-5 pezo arasın- da. Tiyatro da aynı. Haftada birkaç gün ücret- siz küİtür gösterilerinin de var olduğunu düşü- nürsek halkuı kültürden istifade düzeyinin im- renilecek ölçüde olduğunu ve gözJemlememiz mümkün" dedi. BİTTİ GÖRÜŞ MERİÇ VELİDEDEOĞLU Bernard Levvis'in Gördüğü Günümüz tarihçilerınden biri olan Bernard Le- wis, Islam dünyasını, Doğu'yu veTürkiye'yı konu eden çalışmalarıyla tanınır. Doğu ile, Islam dünyası ile ilgili görüşlerinin olum- lu olmadığı bilınir. Sayın Ergin Yıldızoğlu'nun da yazdığı gibi, B. Levvis'e göre: Arap, Araptır; Müslü- man da Müslüman, bunlar asla değişmez, değişti- rilmesı gerekir! Tam biremperyalist değerlendırme. Ne var ki, B. Lewis, Islam dünyasından Türkiye'yi ara sıra ayırır, gönlümüzü hoş eden görüşler ortaya koyar. özellikle konferanslarında, TVsöyleşilerinde, demeçlennde Türkiye'nin laik, demokratik yönetimiy- le, düzeniyle Islam dünyasında tek olduğunu, daha- sı bu yüzden de örnek olabileceğini belirtir. Geçen yılın şubatında istanbul'da gerçekleştirilen "Uygariıklar Arası Diyalog Forumu" adlı toplantının -bizım açımızdan- adeta gözdesiydi. Toplantı süre- since hemen hemen her TV kanalında karşımıza çı- kıpTürkiye'nin Islam dünyasıncaörnek alınmasıge- rektığini türlü içeriklerde dile getirmiştı. Bu söyleşilerinin birinde, Batı'da temelin "özgür- lük", Doğu'da ise "adalef'ın olduğunu, Türkiye'nin bu adaletı laik yasalarla sağladığını dolayısıyla öz- gürlükle adaletin artık aynı anlama gelmeye başla- dığını söyleyip mavi boncuklar dağıtmıştı. Bu yüz- den olsa gerek, toplantı boyunca medyamız bir B. Levvıs hayranlığıyla çalkalanıp durdu. Ne var ki, geçen hafta basınımızda B. Levvis'in Türkiye ile ilgili bu olumlu görüşleriyle taban tabana zıt demeçleri yer aldı; gazetelere göre tarıhçi; Islam bütün biryaşam biçimini belirler, Hıristiyan ülkeler- le Türkiye'nin biraraya gelmesi mümkün değildir" diyordu. B. Levvis'in, Türkiye'nin AB'ye girmesiyle ilgili gö- rüşlerini açıklarken söylediklen bu kadar dadeğıl, şöy- le sürdürüyor konuyu: "AB'nin Türkiye'yi üyeliğe ka- bul etmesi için tek bir olasılık görüyorum, o da AB'nin bir gün Müslüman bir devlet olması..." do- layısıyla: "AB'nin Türkiye'yi üyeliğe kabul edeceği beklentisi saçma..." Şaşılacak birtutum; neden böyle 180 derecelik bir dönüş yapıyordu? Türkiye hakkındaki görüşleri ne- den bu denli tepetaklak olmuştu? Bu tutum karşısında ya tarıhçinin Türkiye hakkın- daki olumlu değerlendirmelerinde içtenlikli olmadı- ğı, böylece Doğu için sergilediği emperyalist görüş- te Türkiye için açtığı gediği kapamak istediğı ya da Türkiye'de onun görüşlerını sarsacak bırdeğişikliğin oluşması mı, dıye düşünüyor ınsan. İçtenlikli olmadığı görüşünü biryana bırakırsak, 3 Kasım seçımlennden sonra Türkiye'de olanları B. Levvis'in de izlediğinı kabul etmek gerekiyor. Türkiye'de şimdi "dinsel kökenli", demokrasıyi "amaç "değıl bir "araç" olarak gördüklerini söyleyen bir partinin iktidarda olduğunu, bugörüşlerinideğiş- tirdiklerıni söylemelerine karşın genel başkanlarının konuşmalanndan, yönetimın gerçekleştirdiklerinden herhalde B. Levvis'in de haberi vardır. Dolayısıyla bu iktidarın AB'ye giriş tutkusunun da "amaç" olmayıp bir "araç" olarak kullanılacağından kuşku duyması yerinde görülebilir. Kısacası B. Levvıs de AKP iktida- nnın "takıyye"sinin ayırdına varmış olabilır. Sanınz, Bernard Levvis'in Türkiye ile ilgili görüşün- deki bu denli şaşırtıcı değişimin nedeni kısa sürede açıkça ortaya çıkacaktır. Harbiye'de Sezen coşkusu • İstanbul Haber Servisi - Türk pop müziğinin mınık serçesı Sezen Aksu, Harbıye Açık Hava Tiyatrosu'nda sevenleriyle bir kez daha buluştu. Hınca hınç dolu olan tiyatroda, yıllann eskıtemediği duygu yüklü parçalanm seslendiren sanatçıya hayranlan, ellerinde çakmaklarla eşlik etti. Gecede minik serçenin yaptığı espriler de şarkılan kadar beğenı topladı. Haliç dünya markası • İstanbul Haber Servisi - Hahç Belediyeler Birliği'nce düzenlenen "Halıç'te Turizm Sempozyumu". Cemal Reşit Rey Konser Salonu'nda başladı. İstanbul Büyükşehir Belediye Başkanı Ali Müfit Gürtuna, "Istanbul'u bir dünya markası, Haliç'i de Istanbul'un markası yapmayı hedeflediklennı" belirtti. Eskişehir'de 3.8'lik deprem • ESKİŞEHİR (AA) - Eskişehir'de 3.8 büyüklüğünde deprem me>dana geldi. Boğaziçi Üniversitesi Kandilli Rasathanesı ve Deprem Araştırma Enstitüsü'nden alınan bılgiye göre, dün saat 20.53'te, merkez üssü Eskişehir olan 3.8 büyüklüğünde sarsıntı kaydedildi. Suç ve terör korrferansı • İstanbul Haber Servisi - Emniyet Genel Müdür Yardımcısı Feyzullah Arslan, Bilgi Üniversitesi'ndeki "3. Göç, Kültür Catışması, Suç ve Terör Konferansfnda düzenlenen panelde, "'Teronzmle Mücadelede Stratejiler: Polis Perspektifi" başhklı bir sunum yaptı. Arslan, Türkiye'nin terörle mücadelede dünyaya örnek olduğunu belırterek "Şimdi öncelikli konu mala karşı ışlenen suçlar. Cezalann caydıncılığı konusunda sıkıntılar vardı O konu ılgililerce çözümlenmeye çalışılıyor"' dedi. 3 kişiye 698'er milyar lira • A>İKARA (AA) - Sayısal Loto"nun bu haftaki çekilişınde kazanan numaralar '04, 12. 16, 18.21, 38' olarak belırlenirken 6 bilen 3 kişı 698 milyar 336 milyon 2OO'er bın lira ikramiye kazandı. Cekilişte, 5 bilenler 1 milyar 128 milyon 200 biner, 4 bilenler 10 milyon 800 biner, 3 bilenler ise 1 milyon 200 biner lira ikramiye kazandı.