Katalog

SAYFA CUMHURİYET 5 EKİM 2003 PAZAR JVU.L/-1 U x l . kuftur(g cumhuriyet.com.trJ-T* J i f L l UJ.1 kuftur(g cumhurtyet.com.tr Bu yılın ISTobel Edebiyat Ödülü'nü alan J. Maxwell Coetzee her kitabında ayn bir dil üretiyor Kafka'nın mimsçılanndanGÜRHAMJÇKAIN STOCKHOLM - B*ı yılın Nobel Edebiyat Ödülü'nün Grüney Afrika- lı yazar J. M. Coetzee "ye verilmesi edebiyat dünyasında olumlu karşı- landı. Yazann adı daha önce en ön- de gelen adaylar arasunda geçiyor- du. Stockholm'de Isveç Akademi- si 'nin yer aldığı tarihi b»orsa binasm- da perşembe günii yapılan açıkla- ma bır anda bütün dürryaya yayıldı. AJcademının sürekli sekreteri Hora- ce Engdahl, karann resmi gerekçe- sini okuduktan sonra basının soru- lannı yanıtladı. Engdahl, Coetzee'nin yazarlıgını şöyle tanımladı: "J. M. Coetzee bu ödülü her şey- den önce romanlanndaın örürü ka- zandı. Romanlan birtoirinden çok farklı özelükler taşır. Coetzee için, kişiselyazma biçemi olnoayan bir ya- zar deıiilebilir. Taklit yapıyor, her de- fasında farklı bir yöntem iziiyor ve sürekli olarakyeni bir di] üretiyor.Ben öncelerionun romanlanıun aşın us- ta işioiduğugöriişürKteyciim. Ama da- ha sonra sözcüklerle nasıi ovnadığı- nın bilincine vardım. O. sürekli ola- rak kötülüğün soğuk nıerkeane doğ- ru yol alan bir astronot gibidir." 'Bîiyük sürprlz' Söyleşilerden kaçınan ve telefon- larabileçıkmayanJ. M. Coetzee ha- beri Boston'da öğrendi. Yazar, me- najeri aracılığıyla duygulannı şöy- le dile getırdı: "Haberi, sabah saat aJtıda Stock- holm'den gelen bir telefönla öğren- dim. Benim için büyük bir sürpriz ol- du. Ödülün bu sıraiar açıklanaca- ğından bile haberim yoktu. Bu kara- nn sonbahar dönerninde alınması beni özellikle mutlu etti. Ben bu dö- nemi Şikago l rûversitesi 'nde geçiri- rim. Son yedi yıldır Şikago Üniver- sitesi, özeUikle sosyal düşünceler ko- mitesi, benim enteJektüeİ adresim ol- du. Bu komitede benden önce görev yapan Saul Bellow bu ödülü 1976'da kazannuşü. Bu dönenı, meslektaşla- nmla birnkte ild kurs vermekteyim: PîlozofJonathan Lear'la birfiktePla- ton, şair Mark Strand'la biıükte Walt Whitman üzerine. Hiç kuşkusuz işi- me devam edeceğim. Yeni bir düzya- a yapıt üzerindeçahşmaktaymı veya- kında Hollandah şairlerin yapıtla- nndan yapbğun bir secki vayımlana- cak." Tepkller olumlu Ödül haberi, Coetzee'nin vatanı Güney Afrika'da coşkuyla karşılan- dı. 1991 'de NadineGordimer' in ka- zandığı Nobel'den sonra bu yeni ödül, ülkeyı birden fazla ödül alan ülkeler arasma soktu. Edebiyat bili- mi profesörü David Attwell, Coet- zee'yle işbirliği yapan ender kişi- lerden. Coetzee'nin denemelerin- den hazırladığı "DouMing the Po- int" adlı kitap bir süre önce yayım- lanmıştı. Atrvvell'in yorumu şöyle: "Coetzee'nin seçilmesi ilginç bir seçim, çünkü o tümüyle bir yazardır ve potitik bir yazar değildir. G. Afri- ka'daki edebiyat tarüşmalannda hep merkezi biryeresahip obnuştur. Ama üzerinde çok tarüşılan bir yazardır da. Ülkemizin siyasi tarihi konusun- da sürekli olarak tavn* almışör. Bir- çok Idşi, onun G. Afrika'dald geliş- meler konusunda da tavır abnasmı istemektedir. Ama o buna yanaşmı- yor. Coetzee, edebiyatın dokunul- mazfağmı savunuyor." J. M. Coetzee, İngütere'de her şey- den önce. ülkenin en saygın edebi- yat ödülü olan Booker'ı ikı kez ka- zanmış olmasıyla tanınıyor. Ancak yazar, her iki ödül törenine de katıl- madı. Ödül haberini duyuran BBC yazar- dül haberi Coetzee'nin ülkesi Güney Afrika'da coşkuyla karşılanırken dünyadan da olumlu tepkiler aldı. BBC, yazardan 'Çok etkileyici bir kariyere sahip' diye söz ederken Fransa'nın en saygın gazetesi Le Monde, yazann edebi - niteliklerini övdü. New York Times ise, Coetzee'nin bu ödülü kazanmasının beklendiğini ve değerinin geniş çevrelerce kabul edildiğini yazdı. dan, "Çok etldleyici bir kariyere sa- hip" şeklınde söz ederken, Cape Town'daki Ingılız Fakültesi'nin Rek- törü Stephen VVatson onun için "Kaf- ka'nın mirasçılanndan" 1 deyimını kullandı. Fransa'nın en saygın gazetesi Le Monde'un eleştirmenlerinden Josya- ne Savigneau, yazann edebi nitelik- lerinden övgüyle söz etti ve Coet- zee'nin sıyası yorumlar yapmaktan kaçındığına dikkat çekti: "Nobel Ödülü seçiminde politika sürekli olarak önenıB bir rol oynamış- or. Bu karar, Akadenünin poütika- dan edebiyata geri döndüğünü gös- teriyor." Törenlerl sevmlyor ABD'de New York Tımes'tan Alan Riding, Coetzee'nin bu ödülü ka- zanmasının beklendiğini ve değen- nin geniş çevrelerce kabul edildiği- ni yazıyor. Coetzee'nin, diğer birçok yazardan farklı olarak görüşlerinı sözleriyle degil, romanlanyla dile getirdiğini vurgulayan Riding şunu soruyor: "Coetzee, Booker Ödülü'nü abnak için her iki törene de gelmedi. Acaba Stockholm'e gidecek mi?" J. M. Coetzee'nin 10 kitabının Is- veç 'teki yayıncısı Bromberg'de per- şembe günü şampanyalar patlatıJdı. Bu küçük yayınevi, Nobel'i kazanan Bashevis Singer, Czeslavv Milosz ve Octavio Paz'ın kitaplannı da ödül- lendırilmelerinden çok önce yayım- lamıştı. Yayınevinin sahibı Dorotea Bromberg.Coetzee'nin basınla ve ya- yıncılanyla görüşmediğini, kendi- sınin de onunla hıç teması olmadı- ğını söyledi ve "Yazarken rahatsız edilmek istemeyen ve genel olarak çekingen biri" diye konuşru. Nasıladay gösterilir? Nobel Edebiyat Ödülü için aday gösterme başvurusu her yıl 1 Şubat'tan önce Isveç Akademisi'ne ulaşmış olmalıdır. Aday gösterme hakkına şu kişi veya kuruluşlar sahiptir: • Isveç Akademisi üyeleri ve diger benzeri kuruluşlar. • Diğer ülkelerdeki üniversite ve yüksek okullann dil veya edebiyat profesörleri. • Daha önce bu ödülü kazanmış olan yazarlar. • Her ülkenin edebiyatçılannı temsil eden yazarlar birliği veya benzeri kuruluşlann yönetim kurulu baskanlan. Her yıl adaylık önerileri yenilenmelidir. Akademi'nin üç yılda bir değişen Nobel Komitesi, yılda yaklaşık 350 aday arasından yaptığı elemeden geriye kalan 5 adayın yapıtlannı inceler ve gerekirse özel çeviri yaptınr. Ödülün açıklanacağı gün, yani ekim veya kasım ayında bir perşembe günü, yapılan son toplantıda 5 adaydan en çok oy alana ödül verilir. Ödül tutan her yıl değişmektedir. 2003 yılının ödülü 10 milyon tsveç Kronu'dur. Banş dışındaki bütün ödüller Stockholm'de karara bağlanır ve sahjplerine verilir. Banş Ödülü'nün sahibini Norveç Parlamentosu' nun seçtiği Nobel Komitesi saptar ve ödüller Oslo'da açıklanıp dağıtılır. Ceniş Açı Dergisi'nin bu sayısında Marc Riboud ve Cueorgui Pinkhassov öne çıkıyor Fotoğmfin usta sihirbadanKültür Servisi - iki ayda bir yayımlanan Geniş Açı Fotoğraf Sanaü Dergisi'nin yenı sayısı çıktı. Farldı söyleşilerin, sergı haberlerinin yer aldığı dergi, 15. Visa pour I'Image ve 8. Uluslararası Istanbul Bienalı'nin de nabzuu tutuyor. Magnum Fotoğraf Ajansı'nın iki önemli ismi Marc Riboud ve Gueorgui Pinkhassov ile yapılan söyleşilere de yer veriyor Geniş Açı bu sayısında. Londra'da açılan sergisi nedeniyle Marc Riboud ile yapılan söyleşi, okuyucuya, son dönemde yayımladığı Istanbul kıtabıyla gündeme gelen fotoğrafçıyı tanıraa ve klasik fotoğraflanndan örnekleri görme fırsatı sunuyor. Fotoğraflanndaki şaşırtıcı renk kullanımı nedeniyle 'renk sihirbazT olarak da adfandınlan Gueorgui Pinkhassov ile yapılan söyleşi ise sanatçının fotoğraf serüvenıni gözler önüne senyor. Derginin sayfalanna özel bır bölümle konuk olan bır diğer konu, gazete fotoğrafçıhğının en başanlı örneklerine yer veren Perpignan Fotojurnalizm Festivali. Sipa Press'ten Gül Düzyol'un festival ızlenimlennın yanı sıra, Arzu Yayıntaş'ın Uluslararası Istanbul Bienah'nde yer alan fotoğraf işlenni anlattığı bölümün de okunabileceği dergide, Avtaç Uzmen'in kaleminden Londra'da son aylarda açılan sergilerin geniş bir değerlendirmesini de bulmak mümkün... Her sayıda geniş yer verilen Londra köşesıne ek olarak, derginin yazarlanndan Rana Öztürk ve Fatoş Üstek'in bir ay boyunca kaldıklan Berlin'deki fotoğraf ortamını değerlendirdikleri bir köşe de bulunuyor Geniş Açı'da. Kısa bir süredir ara verilen "Optik Zamanlar' ve 'KöşebaşT bölümleri de bu sayıda yenıden okûrlanyla buluşuyor. 'Optik Zamanlar'da \azif TopçuoğJu Londra'dakı bır fotoğraf müzayedesinden yola çıkarak sanat piyasalannda fotoğrafin yeri üzerine ılginç saptamalar yaparken, Merih Akoğul, 'Köşebaşı'nda Viyana'dan fotoğraf görünümlerıni aktanyor. Marc Riboud'nun 1953 yıhnda çektiği 'E>fel Kulesi' fotoğrafi. DVP / VCD Asli SELÇUK J The Lord of the Rings: The Two Towers (Yüzüklerin Efendisi: iki Kule) / Yön: Peter Jackson / Oyn: Elijah Wood, Viggo Mortensen, lanMcKellen/2002, renkli, 172 dakika / Umut Sanat- Palermo. Yeni Zelanda'da 2 yıl boyunca 6 ayn ekip, yüksek bir bütçeyle başanyla gerçekleştırilen J.R. Tolkien'ın "Yüzüklerin Efendisi" üçlemesinin ikinci böiümü olan bu çekici ve epik serüvende kötü güçler yüzüğü ele geçirip Orta Dünya'yı yok etmek için birleşmişlerdir. t iki diskîen oluşan fılmin Özel BölümJer ı de çok zengin; set görüntülen, hazırlıklar, dijital karakter Gollum'un ilginç tasanmı. filmin öyküsü, çekım anılan, ana setlerin yapımı, güç ve tehlikeh sahnelerin çekimi, set dışı yaşantı, fragmanlar, TV reklarrüan, video klip, özel görünrülerle uzatılmış DVD versıyonunun tanıtımı, karakterlenn analızı. ses- mekân-yaratık tasanmlan, görsel efektler, aksesuvarlann yapımı yer alıyor. Oyuncu Sean Astin'in kısa filmi ve yapım belgeseli, son bölüm "Krahn Dönüşö"nün ön tanıtımı ve video oyununun fragmanı D\T)'yidahada donanımh kılıyor. • • • Ghost Ship (Hayalet Gemi) / Yön: Steve Beck /Oyn: Julianna Margulies, Gabriel Byrne, Ron Eldarv/ 2002, renkli, 87 dakikaAVarner- Tiglon. 1950'lerinenlüks gemilerinden bıri olan Antonia Grazia 40 yıldır denizın ortasında terk edilmiştir. ErkekJer dünyasında bir kadın kahraman olan Epps ve onun kurtarma ekibi servet aramak umuduyla gemiye çıkarlar. Bulduklan külçe altınlar ekibin içindeki açgözlülüğü ç»lduğu gibı ortaya çıkanr. Özel Bölümlerde film öyküsünün gelişimi, set görüntüleri, karakterlerin analizi, görsel efektler, protezlerin yaratımı, açılış sahnesinin hazırlığı, protez kuklalarla dijital teknolojinin bileşimi, makyaj efektleri, setin, geminin tasanmlan, minyatür dekorlann yapımı, bulmaca oyunu, yaratıcı kadronun listesi ve video klip yer alıyor. Insanın itilmiş duygulanyla, açgözlülüğüyle, şehvetiyle bağıntıh tepkılennın dışa\iırumunu bu hızı giderek artan korku-genlim filminde kopmadan izliyorsunuz. , Cinri, Akbank Çocuk Tıyatrosu'nda • Kültür Servisi - Işıl Kasapoğlu'nun yönettiği Moliere'in ünlü yapıtı 'Cimri' ekim ayı boyunca Akbank Çocuk Tiyatrosu tarafından sahnelenecek. 'Cimri', çocuklann erken yaşta tiyatro alışkanhğını kazanması ve dünya edebiyatının klasikleriyle tanışması fikri çerçevesinde Işıl Kasapoğlu ve Günay Ertekin tarafından uyarlandı. Dekor ve kostümlerini Karina Cheres'in, müziklerini Joel Simon'un yaptığı oyunda Hayrettin Aslan, Suat Sungur, Özdemir Çiftçioğlu, Vural Buldu, Sevil Aki, Emel Çölgeçen, Güneş Han rol alıyor. Oyuri her cumartesi ve pazar saat 11.00'de Şişli Terakki Lisesi Salonu'nda izlenebilir. Batman festivalle şenteniyor • Kültür Servisi - J. Batman-Hasankeyf Kültür ve Sanat Festivali 6-12 Ekim tarıhleri arasında Batman'da düzenlenecek. Festival kapsamında Ciwan Haco. Şilili Inti-IUımani topluluğu, Arif Sağ, Selda Bağcan, Knar, Xero Abbas, Grup Kızılırmak müzik dinletılen, Türkçe ve Rürtçe tiyatro oyunlan, paneller, söyleşiler, sergiler, dans ve film gösterimleri Batmanlılarla buluşacak. 12 Ekim günü ise, baraj sulannın altında kalma tehlikesi bulunan Hasankeyf 'te Dicle kıyısında görkemlı bir sanat buluşması yaşanacak. En ciddi komedi filmi: Çıplak • Kültür Servisi - Türkiye Sinema ve Audiovisuel Kültür Vakfı (TÜRSAK) tarafından Garanti-Bonus Card'ınana sponsorluğunda 19-25 Eylül tanhleri arasında düzenlenen '2. Uluslararası Komedi Filmleri Festivali'nin 'En Ciddı Komedi Filmleri Yanşması'nın sonucu izleyıcilerin oylanyla belirlendi. Yedi fılmin katıldığı yanşmada Doris Dörrie'nin yönettiği 2002 Almanya yapımı 'Çıplak'Naked' adlı film 'en ciddi komedi filmi' seçildi. Film; arkadaşlannın evinde partı için toplanan üç çiftin, bir bahis sonucu soyunmalan ve gözleri kapalı ıken sevgililerinin bedenlerine dokunarak birbirlerini tanımalan oyunuyla başlayarak kadın ve erkek ilişkılerine hicivli bir yaklaşımı konu alıyor. Ankara Küttür ve Sanat Günleri • ANKARA (AA) - Ankara Kulübü Derneği, Atatürk'ün Ankara hemşeriliğini kabulünün ve Ankara'nın başkent oluşunun yıldönümlen dolayısıyla '80. Yıl Ankara Kültür ve Sanat Günleri' düzenledi. Bugün başlayan etkinlikte, 'Ankara'da yaşayan Türk dünyası sanatçılan resim sergisi', 'Ahilik kültürü sergisi'. 'Ozan Sağdıç fotoğraf sergisi' ve 'Fotoğraflarla cumhurbaşkanlanmız sergisi'nin açılışlan yapılacak. Deniz Kuvvetleri Bandosu 6 Ekim'de, TRT Türk Halk Müziği Gençlik Korosu 7 Ekim'de, TRT Türk Sanat Müziği Korosu 10 Ekim'de, Devlet Opera ve Bale sanatçılan 11 Ekim'de Ankaralılar için konser verecek. Etkinliğin son günü olan 13 Ekim'de ise Milli Eğitim Bakanlığı Şûra Salonu'nda, 'Cumhuriyet'in ve başkent oluşun 80. yılı Ankara gecesi' yapılacak. Tarantmo yine olay yaratacak • Kültür Servisi - 'Rezemıar KöpekJeri' ve 'Ucuz Roman' gibi filmlere imza atan yönetmen Quenrin Tarantino'nun iki bölüm halınde kurguladığı yeni filmi 'Kill Bill'in ABD ilk gösterimi Los Angeles'ta yapıldı. Filmin başrolünü üstlenen Uma fhurman'ın da katıldığı gece sonrasında, iki bölüme aynlmasına karar venlen filmin diğer yansının en erken gelecek yıl göstenme sokulacağı açıklandı. Thurman'ın, eski patronunu öldürmeye çahşan bir katil rolünü üstlendiği 'Kill Bill" hakkında konuşan oyuncu Lucy Liu, filmin 'şıddet dolu oiduğu ve izleyıcilerin filmin sonunu getiremeden salonu terk edeceklen" yorumunda bulundu. Yönetmen Quentin Tarantino ise yaşanacak deneyımi, '500 kişinin doluştuğu ve kapılann kilitli oiduğu bır salonda, karanlıkta yaşanacak bir çılgnüık anına' benzetti. 'Kill Bill'ın 10 Ekim olarak açıklanan Türkiye göstenm tanhi ise dağıtımcı firma A&P Fılmcilik tarafından ılen bir tanhe ertelendi. Diyaliz hastalanndan oyun • ADANA (AAJ - Adana'da, dıyalız hastalanndan oluşan tiyatro topluluğu, yeni sezona bugün 'tnsan Nasıl tnsan Oldu?' adlı tek perdelik oyunla başlayacak. Oyun, Hacı Ömer Sabancı Kültür Merkezi ndekj Adana Devlet Tiyatrosu sahnesmde izlenebilecek. Başkent Universıtesı Adana Hastanesi Diyaliz Ünitesi Merkez Müdürü Yrd. Doç. Dr. Turgut Noyan, diyaliz hastalanna yönelik 'Yaşamlar, dinamik amaçlarla güçlenirler' ve 'Yaşamın kjnlma noktasından yeniden oluşuma' sloganlanyla Adana'da yapılan bu çalışmanın, Türkiye'de bir ılk olduğunu kaydetti. (