Katalog

Cumhuriyet İmtiyaz Sahibi: CUMHURİYET VAKFI adınaİLHANSELÇUK Genel Yayın Yönetmeni: İbrahim Yıldız # Yazıişleri Müdürü: SaKm Alpasbn#Sorumlu Müdür: Mehmet Sucu # Haber Merkezi Müdürü: Hakan Kara lstıhbarat Cengiz \ıldırım 0 Ekonomı Öz- lem \ üzak # Kultur Egemen Berköz • Spor Abdülkadir YücelmanO Makaleler Sami Ka- raören • Düzeltme Abdullah Vazıcı • Bıl- gı-Belge EdibeBuğra • YurtHaberlerı Meh- met Faraç 9 A\rupa Temsılcısı Güra\ Öz Yayın Kurulu: İlhan Selçuk (Ba>- kan). EmreKongar(Danışman). Orhan Erinç. Hikmet Çetin- kaya. Şükran Soner. İbrahim Yıldız. Orhan Bursalı. Musta- fa Balbav, Hakan Kara. Ankara Temsılcısı. Mustafa Balbav Ataturk Buh an No 125. Kaf4. Bakanlıklar-Ankarâ Tel 4195020 H hatl. Faks:419S02~#tzmırTemsılcısı SerdarKızık. H Zı>aBK 1352 S 2 3 Tel 4411220, Faks.4418"45 • AdanaTemsilcisı Çetin Yiğenoğlu, inönüCd. 119 S.No 1 Kat:l.Tel:363 12 ll.Faks 363 12 15 Müessese Müdürü Erol Erkut # Koordınator Ahmel Korulsan 0 Mu- hasebe. Bülent Yener# tdare Hüsejin Gürer 0 Satış: Fazilet Kuza REKL4M: P.M. Ltd. Şti. • Gene] Mudur Gülbin Erduran#Koordmator Reha Işılman 9 Genel VluduA rd. Sevda Çoban 0 Fmansman Müdürü Çetin Erduran Tel 0212 514 (T 53 - 513 84 60-61. FaU 0212 513 84 63 Yayıjnbvan: Yenı Gun Haber Ajansı BaMn \e ^ a\ ıncılık A Ş Baskı: Sabah 'l a> ıncılık A Ş Türkocağı Cad 39 41 Cagaloglu 34334 lstanbul PK 246 - Sırkecı 34435 lstanbul Tel 10 212) 512 05 05 (20 hat) Fak> IO212ISI.3 85 95 5 OCAK 2003 lmsak-5.49 Güneş: 7.24 Öğle: 12.16 Ikindi: 14.32 Akşam: 16.55 Yatsı:18 23 İstanbul Su Ürünleri Hali'ne gelen ürünleri Karadenizliler yakalıyor, Doğu Anadolulular pazarlıyor Balık Erzincanlıdansorulur• Günün ilk saatlerinde İstanbul Su Ürünleri Hali'ne gelen balıkçılar, balıklannı satılması için Erzincanlılara emanet ediyor. Büyük bölümünü Erzincanlılann oluşturduğu 'kabzımal' ya da 'komisyoncu'lar belirli bir yÜ2de karşılığı balığı esnafa pazarlıyor. Açık arttırma yöntemi ile yapılan satışta fiyatlar, balıkçılarm getirdiği balığın miktanna ve çeşidine göre değişiyor. ALPERİZBUL Yenikapı'da bulunan Su Ürünle- ri Hali 'nde her sabah saat 02.00 sı- ralannda bir karmaşa başlıyor. Denizden dönen teknelerdeki ba- lıklar "komisyoncu" ya da "kabzı- mal'' adı verilen kişiler tarafından yapılan açık arttırma ile balıkçı dükkânı sahiplerine ya da pazarcı- lara satılıyor. Işin ilginç yanı, ge- nelde Karadeniz insanının denizler- de evinden, ailesinden uzak kala- rak geçirdiği zahmetli günler so- nunda tutarak, hale getirdiği ba- lıklann, bir deniz kenti olmayan Erzincanlılarca pazarlanması... Türkiye'de genelde Karadeniz in- sanı tarafından yapılan birmeslek- tir bahkçılık. Her günün ilk saatle- rinde istanbul Su Ürünleri Hali'ne gelen balıkçılar. balıklannı satıl- ması için Erzincanlılara emanet edi- yor. Büyük bölümünü Erzincanlı- lann oluşturduğu "kabzunal" ya da "komisyoncu"lar belirli biryüz- de karşılığı balığı esnafa pazarlıyor. Açık arttırma yöntemi ile yapı- lan satışta fiyatlar, balıkçılarm ge- tirdiği balığın, miktanna ve çeşidi- ne göre değişiyor. Balığın kasası- nın 1 milyon liradan satıldığı gün- ler olduğu gibi 100 milyon liraya ka- İstanbul Su Ürünleri Hali'ne gelen balıkçılar, balıklannı satılması için Erzincanlılara emanet ediyor. NEDEN ERZÎNCAN 50 yıl önce başlayan öykü Balığı pazarlama işinin Erzincanlılarca yapılmasının nedeni bundan yaklaşık 50 yıl öncesine dayanıyor. Öykü, adının "Abdurrahınan'' olduğunu öğrendığımiz ve şu anda Almanya'da ticaretle uğraştığı söylenen bir Erzincanlının Istanbul'a gelişiyle başlıyor. O zamanlar Karaköy'de bulunan balık halinde hamalJığa başlayan Abdurrahman, Erzincan'daki köylülerine Istanbul'a gelmelerini, balık halinde iş bulabiJeceklerini üetiyor. Bunun üzerine bir grup Erzincanlı Istanbul'a gelerek halde çalışmaya başlıyor. Zamanla parakazanan Erzincanlılar, yavaş yavaş ticarete ahlmaya başlıyor. Bir süre sonra Erzincanlılar, balık halinin önemJi bir parçasını oluşturmaya başhyorlar. jdar çıktığı hatta bu rakamı da aştı- ğı oluyor. Balık hali borsa gibi Sağdıçlar Balıkçılık'ın Genel Mü- dürü Yaşar Sağdıç ile saat 11.00 ol- masına karşın müşterisi çıkmayan balıklannın başında beklerken ta- nışıyoruz. Sözlerine, "Bu saatten sonra ancak bedavacüar gelir" di- ye başlıyor. Sonra orada bulunan ha- mallan çağırarak balıklan buzha- neye gönderiyor. Sağdıç, "Bizler komisyoncuyuz. Zarar etmemizsöz konusu değiL Balığı satarsak yüzde annz. Satamazsak kaybedeceğinıiz bir şey olmaz. Burada asıl risk al- öndaküer madrabazlardır" diyor. "Madrabaz"ın ne olduğunu sor- duğumuzda ise "Malı komisyon- cudan aup esnafa satmaya çataşan iküıci eldü-" diye açıkJıyor. O sırada yanımıza halde "mad- rabazhk" yapan Yusuf Kaya geli- yor. Kaya, Bayburtlu. O zaman bu işte Bayburtlulann da azımsana- mayacak kadar çok olduğunu öğ- reniyoruz. Sağdıç, "Yüzde elli Er- zincanh,yüzde30 Bayburtlu,geri ka- lanlar ise Türkiye'nin çeşitii yerle- rinden" diye anlatıyor. Madrabaz- lık yapan Kaya, ışini "borsa"ya benzetiyor; "Burada yapüğımız iş bir çeşit borsa oyunu. Balığı komis- yoncudan belli bir parayla alınz. Sonra bunu esnafa küçük bir kâr- la satmaya çalışınz. Yani araya gi- ren ikinci eliz." Ancak bazen işler iyi gitmiyor- muş. Bunu da şöyle ifade ediyor: "Meselabiz bahgın kasasmı 5 mfl- yondan alınz. Sonra bunu 6-7 mil- yondan esnafa satmaya çalışınz. İş- te bu sırada denizdeki teknelerden yeniden balık gelirse vay halimize. Çünkü fiyatlar bir anda düşer. Ba- zen aldığımız fiyatm çok altına sat- mak için bile uğraşır dururuz. O nedenle bu iş kumar oynamak gi- bidir." 'Gelecek de Erzincanlılann' Halde kasalan taşıyan iki genç yaklaşıyor yanımıza. Birinin adı Fatih diğerinin Mumammer. tkisi de ilkokulu bitirdikten kısa süre sonra çalışma yaşamına atılmışlar. Fatih 17 yaşında ve 2 yıldır bu işi yapıyor. Muammer ise 16 yaşında ama o bu işe 6 yıl önce başlamış. tkisi de doğma büyüme Istanbullu. Ancak babalannı sorduğumuzda cevap ay- nı: "Erancanh." Dünyanın en uzun binası • SEUL (AA) - Güney Kore'nin başkenti Seul'de, dünyanın en uzun binası 2008 yılına kadar inşa edilecek. Güney Kore'de faaliyet gösteren uluslararası yatınmcılan temsil eden "Kore Yabancı Şirketler Birliği" tarafından inşa edilecek olan gökdelenin 110 katlı ve 540 metre uzunluğunda olması planlanıyor. Projenin 1.3 mılyar dolara mal olacağı tahmin ediliyor. Malezya'nın Kuala Lumpur kentinde 445 metre uzunluğu ile Petronas tkiz Kuleleri şu anda dünyanın en uzun binası konumunda bulunuyor. Dünya'yla kovalamaca oynuyor • \VASHINGTON (AA) - Dünya'yla "kovalamaca" oynayan minik bir asteroid (minik gezegen), çarşamba günü yüzyıldır yeryüzüne en yakın mesafesine ulaşacak. Amerikan Ulusal Havacılık ve üzay Dairesi (NASA), Dünya'ya sırasıyla farklı iki yönden yaklaşan. astronomi katalog numarasına göre 2002 AA29 adlı göktaşının, çarşamba günü yeryüzüne uzaklığının 6 milyon kilometre olacağını bildirdi. Göktaşının çapı 60 metre. NASA'ya göre bu göktaşı, Dünya ile hemen aynı yörüngede seyreden keşfedilmiş ilk göktaşı özelliğini taşıyor. Soljeniisin hastalandı • MOSKOVA (AA)- SSCB döneminin muhalif yazarlanndan Aleksandr Soljenitsın, yüksek tansiyon nedeniyle hastaneye kaldınldı. Eho Moskova radyosunun dünkü haberine göre ünlü yazar, Kremlin Sarayı'na ait Moskova Merkez Kliniği Hastanesi'ne yatınldı. Nobel ödülü sahibi Soljenitsın'in durumunun hastanede düzeldiği ve yeni kitabı üzerinde çalışmalannı burada sürdürdüğü kaydedildi. Yazar Gironella öldü • BARCELONA (AFP) - Katalan yazar Jose Maria Gironella. Barcelona yakınJanndaki Arenys de Mar kentinde 85 yaşında öldü. 1917 yılında bir Katalan köyü olan Darnius"ta doğan yazar, İspanyol tarihi ve toplum yapısı üzerine belgesel çahşmalar da yapıyordu. ilk romanı 'A Man' (1946) ile Nadal Ödülü, 'Condenados a Vivir (Condemmed to Live) (1971) ile Planeta Ödülü alan Gironella'nın, "The Cypresses Beilive in God' (1953), 'One MilIionDead' (1961), 'Peace After War' (1966) tanınmış yapıtlanndan bazılan. 'Tatlı Cadı'Kidman Televizyoniarda bir donemın sevilen dizisi "Tatlı Cadı"nın sinema versiyonunda rol alacak olan ünlü yıldız Nicole Kidman, burnunu oynatnıayı öğrenebilmek için L egzersizlere basladığuu açıkladı. tnternetteki "imdb" sitesinin haberine göre Kidman. Türkiye'de de 1980'li \ ıllarda ilgiyte izlenen diziden beyazperde>e uyarlanan -Be»itched" adlı filmde evlenince cadıhğı bırakacağına söz veren, ancak w tövbe tutmayan" Samantha Stephens'ı canlandıracak. Değeri 1 trilyon liranm üzerinde MeryemAna heykeli orijinal UŞAK (Cumhurhet) - Uşakın Banaz Ilçesi Gediker Köyü'nde bir ihbar üzerine jandarma ekipleri tarafından düzenlenen operasyonla ele geçirilen aziz tasvirli Meryem Ana heykelinin orijinal olduğu bildirildi. Değeri ilk aşamada 1 trilyonun üzerinde açıkJanan, MS 600-650 yıllannda barok stilde yapılmış heykelin uzun bir süredir arandığı kaydedildi. Ahmet Ozyurt adındaki çiftçinin Gedikler Köyü'ndeki ahınnda samanlar arasında bulunan heykel üzerinde uzmanJar inceleme yaptılar. Değerlendirmenin ardından hazırlanan raporda, "Usta bir he\ keltıraş tarafından kilise malı olarak yapıldığı. bu nedenle 450 kg'lık olduğu tespit edildi" denildi. Raporda aynca, heykelin barok stilde, haça tutunmuş, üzüntülü Meryem tasvın olduğu ve ışlendiğı mermerin Afyon yöresinden çıktığının sanıldığı vurgulandı. Uşak Müzesi'ne getirilen heykelin bulunması için 10 yıldır çahşmalar yapıldığı kaydedildi. 2001 yılının mayıs ayında ele geçirilen Isa- Melek heykelinin ardından arama çalışmalannın hız kazandığı kaydedildi. Doğruluğu araştırılıyor Ikinci kopya bebek doğduA.MSTERDA.M (AA) - Dünyanın "ikinci kopya bebeğuıin" Avrupa'da doğduğu iddia edildi. Dünyada yaşamın tohumfannın "uzaydan eldldiğüıi" savunan Rael tarikatının lideri Bart Chervliet, tngiliz Reuters ajansına telefonla bebeğin dün gece doğduğunu açıklarken doğum yeri olarak "HoDanda ve>a başka bir ülke" diye belirsiz bir cümle kullandı. "Dünyanın ilk kopya insanlannı rürettiğini iddia eden" Rael tarikatına bağlı Clonaid şirketi, ilk kopya insanın yeryüzüne geldiğini, geçen ay Noel zamanı ABD'nın Florida eyaletinde açıklamıştı. Bilim adamlan, bu iddianın doğruluğunu araştınyor. Doğan ikinci kopya bebeğin annesinin eşcinsel olduğu ve şu anda eşiyle birlikte Hollanda'da bulunduğu bildirildi. Tarikat şefi Overvliet, 'anne' ile bebeğin sağlığının gayet ıyi olduğunu da kaydetti. Kalp hastalarına umut Kök hücrelerle doku yenileme CHICAGO(AA)-Kemık iliğinden alınan kök hücrelerin, kalp krizı hastalannın hasarh dokulannı yenileyebildiği saptandı. Almanya ve Çin'de iki ayn tıp merkezinde yapılan araştırmalarda, kemık iliğinden alınarak kalp kaslanna enjekte edilen kök hücrelerin, kalp krizinin yol açtığı hasarh dokulan tamir edebildiği gözlendi. Uzmanlar, bu durumun, by-pass olamayan ciddı kalp hastalan için umut olabileceğini \ıırguladı. Geçen yıl nisan ayında, Avustralya"da 74 yaşındaki bir hastanın kalbine ilk kez kök hücreler enjekte edilerek kalpteki hasarlı dokulann tedavisi denendi. Araştırmacılar kök hücrelerin, kalp, beyin ve şeker hastahğı gibi bırçok hastalığın tedavisınde kullanılabileceğini düşünüyor. Sıcaklık balığı etkiliyor Mevsime göre lezzet değişiyor ERZURUM(Cumhu- riyet) - Türk insanının fazla ilgi göstermediği balıklann, lezzeti çeşidi- ne göre değişiyor. Sıcak- lık da lezzeti etkilerken uzmanlar, her ay ayn ba- lık türünün yenmesini öneriyor. kadinlar.com adh sitedeta bılgilere gö- re 'balık türlerinin yen- mesi önerilen aylar şöy- le sıralanıyor: Ocak Uskumru, lüfer, palamut, istavrit lezzet- hdir. Kefal ve hamsi tam yağlı durumdadır. Çine- kop, kofana, mezgit, ber- lam. minakop, dere pisi- si bolca bulunur. Şubat:Kalkan mevsi- midir. Uskumru, lüfer, palamut yağını kaybet- meye başlar. Tekir, gü- müş balığı. kefal, dere pisisi, minakop yenir. Mart:Kefal, levrekve kalkanın en lezzetli za- manıdır. Gümüş balığı fazladır. Lüfer ve palamut yağını kaybeder. Mina- kop ve tekırher zaman ol- duğu gibi lezzetlidir. Nisan:Kalkanın en bol zamanıdır. Mercan, lev- rek, kıhç ve kırlangıç bol- ca çıkmaya başlar. Gü- müş balığı, kefal, mezgit, berlam, minakop, tekir ve barbunya çok tutulur. Mayıs: Levrek, bar- bunya, dil balığı, tekir, kıhç ve iskorpit çok lez- zetlidir, kolayca buluna- bilir. Uskumru, torik, pa- lamut, hamsi ve istavrit yağını kaybetmiştir. Ke- fal yine lezzetlidir. Haziran: Bahkçılık açısından verimsizdir. Te- kir, barbunya, gelincik, mercan, sinarit, levrekve eşkina bulunur. Temmuz: Sardalya mevsimidir. ekim orta- sına kadar lezzeti devam eder. Koh/oz, istaMİt, us- kumru, tava ve haşlama- ya elverişlidir. Tekir ve barbunya lezzetli, kefa- lin tadı yoktur. Ağustos: Sardalyanın en lezzetli zamanıdır. Çingenepalamutu mevsi- mini açar. Bu ayda kılı- cın tadına doyum olmaz. Eylül: Sardalye ve kı- hç lezzetlidır. Koh/oz, is- tavrit ve kırlangıç bolca çıkar. Ekim: Uskumru tur- fandadır. Lüfer tam lez- zetini kazanmıştır. istav- rit yağlanmıştır. Palamut bolca çıkar. Tekir, bar- bunya, kıhç, levrek, sinağrit, mercan, sardal- ya, eşkina, minakop, torik, izmarit, iztrangiloz ve aterina ucuzlar. Kasun: Uskumrunun en iyi zamanıdır. Torik akışı başlamıştır. Pisinin en lezzetli olduğu aydır. Aralık: Palamut ve hamsi başta olmak üzere, uskumru, lüfer, ve tonk yağlı olduklanndan her türlü pişirmeye uygun- dur. Tekir bol bulunur. AL GÖZÜM SETREYLE / IŞIL ÖZGENTLRK 'Öteki Türkiye GurmesV "ÖtekiTürkiyeGurnıesr, bupa- zar kendime böyle bir ad vermeyi pek bir sevdim. Şımdi nereden çık- tı bu gurmelik ve öteki Türkiye de- meyin. Herhalde bir açıklama yapa- cağız. Efendim bir süredir özellik- le büyük medyanın gazeteleri gur- melik turlan düzenlemekJe pek bir ilgililer. Aralannda şarap hakkmda tek bir kitabı bulunmayan, ama şa- raptan bir Fransız şarap bilimcisi kadar anladığını iddia edenlerin, zeytinyağı üstüne tek bir satır yaz- mamış zeytinyağı uzmanlannın bu- lunduğu bir grup Türk gurmesi, ye- mek yenilen çok lüks mekânlan ge- zip, her türlü ağız tadmı unuttukla- nnı sandıklan muhterem Türk hal- kına yemeği ve içmeyi öğretiyorlar. Bu arada hakkını yemeyeyim ayıp olur, bu gurmeler içmde gerçekten gurme olanlar, bu işi bir bilim işi, bir sanat işi haline getirmiş çok de- ğerli gurmelerimiz de var. Bu konuda bir örnek vermek is- terim, bir gün bu- ga- zetede gurme Tuğ- rul Şavkay' ın bakla- va üstüne bir yazısı- m okumuştum. Öy- le çok aynntı öylesi- ne güzel anlatılmış- tı ki. hiç üşenmedim kalktım, giyindim ve kendimi en yakın baklavacıya attım. Benim takıldığım gurme ohnadan gur- melik yapanlar... Neyse bu da ha- yatın tatlanndan biri, çok önemli de değil. Şimdi gelelim bugünlük öteki Türkiye'nin gurmeliğine so- yunan ben haddimi aşarak nelerden sözedeceğim... Öteki Türkiye diye söze başla- dun ya, anlaşıldığı gibi cepte para yok, öyle sıradan bir Fransız şara- bmın 300 milyona açıldığı, kuşkon- mazuı somon balığıyla terbiye edil- diği adını bilemediğim yemeklerin yenildiği yerlerden söz edecek de- ğilim. Benim işim farklı. en ucuza en güzel ne yemek yapılır ya da ne- rede en güzel kann doyurulur, ben- den bunlan öğreneceksiniz. Eğer dışarda yemek yiyecekse- niz bu konuda çevredeki esnaf lo- kantalanndan asla vazgeçmeyin. Kapahçarşı'da, Beyazıt'ta, Fener- yolu sabit pazaruıda, Kadıköy çar- şısuıda Nişantaşı'nda, Aksaray'da, Ümraniye'de.. yani şu Istanbul'un dört bir yanında sayısız esnaf lo- kantası bulunur. Bu lokantalar her gün yakın çe\Teye yemek verdikle- rinden işlenni asla kaytaramazlar. Ne koyduklan yağı değiştırebılırler ne de iki günlük domatesle salata yap- maya kalkarlar. Hemen hepsinin aş- çılan erkektir. Annelerinden, eşle- rinden gördükleri usulle, ölçülerle yemek yaparlar. Ben oralarda yedı- ğim yemeğin tadını şöyle tarifle- rim: "Anne yemeğûün avTUSL" Çok özel tatlılan olduğunu da aynca be- lirtmeliyim. Esnaf lokantalan sadece istan- bul 'da değil Anadolu'nun tüm böl- gelerinde de en iyi lokantalardır. Mahalli tatlan sevenlerin Anado- lu'da esnaf lokantalanndan şaşma- malannı öneririm. Esnaf lokanta- lan dışında, özellıkle Istanbul'da hemen her semtte önlüğü önünde, küçük tezgâhında kofte, ko.-coreç, nohutlu pilav; ciğer, balık hızmeti su- nan seyyar aşçılar vardır. Çevrele- rinde bir kedi ordusuyla dolaşırlar. Dikkat, eğer yanla- nnda kediler yoksa, karnıruzı başka yer- de doyurmanız tav- siye edilir. Bı hiz- meti sunanlar tvr tür- lü malzemeyı bu- ge- ce önceden ev<ie ha- zırlarlar. Eh rralze- me evde hazırtnın- ca doğal olarak tme- ce tarzı bir çajşma ortaya çıkar. EVTI ha- nımı, genç kızı, hatta oğlu. bala el- birliğiyle köfteyse köfteyı yogurur- lar, balıksa balığı ayıklarlar. Eaba— lar ofullanna hiç üşenmeden ışiı büı— rün püf noktalannı öğretırleı B u nedenle özellikle tatıl günlennde babanın yanında erkek çocuklat. ek— mek kesme, maydonoz ayıklımaL, soğan doğrama konusunda ciddı bir sınav verirler. Bu yemeklerin tadına doyun ol— maz, size gene annenizi anımatır— lar ve inanılmayacak kadar ucıızat patlaymcaya kadar doyarsınız. l ı m - lann en güzel örneklenndea bırii Harem'de arabah vapurıskelesnder en küçük istavTİtleri titizlikle s*çem ve buiılan çıtır çıtır kızartmay-:i>a— şaran bir balık tezgâhıdır. Bır ceki de Sirkeci'deki kokoreççıdir. E\-et, öteki Türkiye gurmesnjn turları de\am ediyor. Şimdı evinçı- ne giriyorum ve az sonra asgarüc- retin on üç kilo et ahnaya ancak «t- • Devamı 8. Sayfada