Katalog

28 OCAK 2003 SALI CUMHURİYET SAYFA EKONOMÎ ekonomi(5 cumhuriyet.com.tr 13 Şekerlemenin Köln buluşması • KÖLN(AA)- Bisküvi ve şekerleme sektöründe dünyanın önde gelen ftıarlarından biri olan Köln Uluslararası Bisküvi ve Şekerleme Fuan'na (ISM 2003) Türkiye'den 44 şirket katıhyor. Fuara katılımda geçen yıla göre artış kaydeden Türkiye, Eti, Ülker, Sagra ve Kent gibi sektörün önde gelen firmalanyla ürünlerini uluslararası pazarda tanıtma imkânı buldu. Fuarda, Türk lokumu büyük ilgi gördü. Kamudaki engelli kadrosu dolacak • ANKARA (ANKA)- Başbakan Yardımcısı Mehmet Ali Şahin, kamunun engelli personel çalışma yükümlülüklerini tam olarak yerine getirmediğini belirterek kamuda 41 bine yakın açık bulunduğunu bildirdi. Şahin, kamu kuruluşlannın kadrolannın yüzde 3'ü oranında engelli çahşnrmakla yükümlü olduğunu, kadrolardan boş bulunanlan bir an önce dolduracaklannı bildirdi. Macaristan devleri yitirdi • BUDAPEŞTE(AA)- Macaristan'da uluslararası büyük şirketler ulusal para Forint'in aşın derece güçlenmesi nedeniyle zarar etmeye devam ediyor. Macaristan Merkez Bankası'nın döviz politikası ülkedeki ihracata yönelik yatınmcılan adeta iflasm eşiğine getirdi. IBM, Philips, Isveçli inşaat şirketi Skanska. Salamander ve daha birçok şirket fabrikalannı kapatma karan aldı. Ülkede beş bınin üzerinde kişi işsiz kahrken sayının artması bekleniyor. Tüpk-Amerikan • İSTANBUL(AA)- American Turkish Council İnşaat Komitesi Başkanı Charles Hartman. Türk ve Amerikalı inşaat sektörleri arasında işbirliğinin hızla geliştiğıni belirterek "Işbirliği belki de daha hızlı olacak" dedi. Türk-Amerikan Iş Konseyi çatısı altındaki İnşaat ve Taahhüt Komitesi ile ABD'deki muhatap kuruluşu ATC inşaat Komitesi'nin toplantısında Hartman, "Bosna Hersek'ten Afganistan'a kadar uzanan bölgede ilk değerlendirmelere göre 100'den fazlaproje teslim ettik" dedi. Japonya'da ticaret fazlası • TOKYO(AA)- Japonya'nın ticaret fazlası, geçen yıl bir önceki yıla göre yüzde 51.3 oranında arttı. Japonya Maliye Bakanlığı tarafından yapılan açıklamaya göre, Japonya'nın ticaret fazlası, geçen yıl 9.93 trilyon yene (4.29 milyar dolar) yükseldi. Aynı dönemde, Japonya'nın ihracatı yüzde 6.4 oranında artarken ithalatı 0.6 oranında geriledi. etCDNOMİ ) 1927: EczactlarKanunu ka- bul edildi. 1967: Ete Mensucat AŞ Bursa'da kuruldu. Çukurova grubu, BDDK ile uzlaştı, grubun borçlan yeniden yapılandınlacak Pamukbank'taanlasmaANKARA (Cumhuriyet Bürosu) - Bankacılık Dü- zenleme ve Denetleme Ku- rumu (BDDK) ile Çukuro- va Grubu, Pamukbank ve Yapı Kredi Bankası'nın mülkiyeti konusunda uzlaşma sağladı. BDDK ile Çukurova Grubu arasında imzalanan protokolle, Pamukbank'ın Tasarruf Mevduatı Sigorta Fonu'nda (TMSF) kalması benimsendi. Grubun Yapı Kredi Bankası'ndaki hisselerinin ortaklık haklannın TMSF tarafından kullanılması kabul edilirken Çukurova Grubu, bankadaki hisselerinin bir kıs- mı için 3 yıl içinde stratejik ortak bu- lacağı taahhütünde bulundu. Açıkla- mada, Çukurova Grubu'nun Pamuk- bank ve TMSF'nin diğer bankalanna olan borçlannın yeniden yapılandınla- cağı, Yapı Kredi Bankası'na yönelik borçlannın Istanbul Yaklaşımı kapsa- mına ahnacağı belirtildi. Protokol çer- çevesinde 31 Ocak'a kadar nihai bir anlaşma imzalanacağı belirtilen açık- lamada, Çukurova Grubunun da fon Yapı Kredi Bankası'na 3 yıl içinde stratejik ortak alınacak. . Yapı Kredi Bankası'nın temettü hariç ortaklık haklan TMSF'de olacak. aleyhine açtığı davadan vazgeçeceği kaydedildi. BDDK ve TMSF, Danıştay'ın aldığı karar doğrultusunda cuma günü yöne- timini eski sahiplerine bıraktığı Pa- mukbank'a ilişkin dün ortak bir açık- lama yaptı. BDDK ile Çukurova Gru- bu temsilcileri arasında süreceği açık- lanan görüşmelerde bir uzlaşma sağ- landığı belirtilen açıklamada, bu çerçe- vede protokol imzalandığı belirtildi. Açıklamada, protokolün maddeleri şöyle sıralandı: • Pamukbank'ın ortaklık haklan, yönetim ve denetimi, fonda kalacak. • Pamukbank'ın ortaklan, banka- ya el konulmasına ilişkin olarak Danış- tay'da açhklan ve yürütmeyi durdur- ma karan verilen davadan, protokol esaslan dahilinde vazgeçecek. • Pamukbank'daki borçlar grubun diğer TMSF bankala- nna olan borçlanyla birlikte, imzalanmışbulunan protokol- de belirlenen esaslar dahilin- de, gerekli ve yeterli teminat- lar ahnarak ödeme planına bağlanacak. • Pamukbank'ın hâkim ortaklan- nın Yapı ve Kredi Bankasf nda sahip olduğu hisselerin, temettü hariç ortak- lık haklannın TMSF tarafından kulla- nımına ilişkin mevcut uygulamaya de- vam edilecek. ı/ Çukurova Grubu, sözkonusu his- selerin birkısmını, Bankalar Yasası'nın ilgili hükümlerine uyum sağlamak amacıyla stratejik ortak bularak üç yıl içinde elden çıkaracak. • Yapı ve Kredi Bankası'nın faali- yetlerini sağlıklı bir mali yapı içerisin- de sürdürebümesi için, bankanınyöne- tim ve esaslan tarafiar arasında belir- lenecek. • Protokolde belirtilen esaslar çer- çevesinde, 31 Ocak 2003 tarihine ka- dar nihai anlaşma imzalanacak. Bankacıhk sektöründcki operasyonlan savunan Kemal Derviş, bakanbktan ahndıktan sonra Pamukbank'ın lona devrini yanlış olarak değeriendirdL BDDK'ye karşı 1 yıla yakın hukuk savaşı veren Mehmet Emin Karamehmet. sonunda Engtn Akçakoca ile anlaşb. ÜRETİCİYE KISKAÇ Bağ-Kur borçlusuna destekyok Ekonomi Servisi - AKP'nin yüz- de 6.5'lik faiz dışı fazlayı tutturmak için hazırladığı pakette çiftçiye öde- nen dogrudan gelir desteğinden prim borçlannın kesilmesi de var. Çiftçinin Bağ-Kur'a olan prim borçlannı destek ödemelerinden kesmeyi planlayan hükümetin uy- gulamasımn büyük tepki görmesi bekleniyor. Türkiye Ziraatçiler Der- neği (TZD) Başkanı tbrahim Yet- kin, "Buna nasd cesaret edebilirler. Üretici perişan; ne traktör kakb ne de üretim içinpara. Köylünün kent- lere yürümesiyle sonuçlanır" diye konuştu. Yetkin, bütün desteklerin kaldmldığını anımsatarak "Şimdi de verilen 3 kuruştan tasarruf mu edilecek" dedi. Zorunlu sosyal güvenllkl Bu arada, 2926 sayılı "Tanmda Kendi Adına ve Hesabına Çahşan- lar Sosyal Güvenlik Kanunu" adlı yasaya göre Bağ-Kur'lu olan üreti- cilerin çok büyük bir kısmının "zo- runhT olarak üye olduğu bildirili- yor. TZD'nin yaptırdığı bir araştır- maya göre, sigortalı olan 899 bin 809 üreticiden 890 bin 70'i "prim borçlan biriktikten sonra" Bağ- Kur'lu olduğunu öğrendi. Bağ- Kur'a kendi isteğiyle üye olan çift- çi sayısı ise sadece 9 bin 739. Resen yani zorunlu olarak üye olanlar tanmsal KlT'lere ürün sa- tarken yapılıyor. Örneğin bir buğ- day üreticisi TMO'ya ürününü sa- tarken yasal olarak üye olması ge- rektiğinden üye yapılıyor. Üretici bunu prim borcu birikince öğreni- yor. Ancak hem af beklentisiyle hem de iptal ettirme şansı olmadı- ğından kendi haline bırakıyor. ay uğraştı sonra Dava üstiine dava açılmıştı Ekonomi Servisi- Engin Akçako- ca'nın başkanlığındaki Bankacılık Dü- zenleme ve Denetleme Kurumu'nun 31 Aralık 2001 tarihinde 2 milyar dolar ser- maye açığı bulunduğu gerekçesiyle Ta- sarruf Mevduatı Sigorta Fonu'na dev- rini kararlaştırdığı ve altı ay sonra Fon bünyesine alınan Pamukbank, toplu- mun çeşitli kesimlerinden çeşitli yo- rumlann yapdmasına yol acmıştı. Bü- yük bir haksızlık olduğu da ileri sürül- müştü, IMF'nin Türk bankacılık siste- mi ve bankalanna el konduğu da... Ban- kacılık sektöründeki yapılanmayı sonu- na kadar savunan dönemin Ekonomi- den Sorumlu Devlet Bakanı Kemal Der- viş, daha sonra yükün kamuya değil, özel sektöre devredilmesi gerektiğine dairbir mesaj vererek aslında bankanın Fon'a devredibnemesi gerektiğini söy- lemişti. Dün BDDK ile anlaşmaya varan Çu- kurova Grubu bünyesinde bulunan Pa- mukbank'taki köşe taşlannı şöyle özet- lemek mümkün: - BDDK, uzun ve aynntılı bir rapor hazırlayarak 31 Aralık 2001 tarihi iriba- nyla bankada 2 milyar dolar sermaye açığı bulunduğunu saptadı. - Söz konusu açık nedeniyle banka 18 Haziran 2002 tarihinde Fon bünye- sine alındı. Birkaç gün içinde yeni yö- netimi belirlenerek atandı. - Devir, karşılıkh davalann açıldığı süreci de başlattı. Sermayedarlar Da- ruştay 10. Daire'ye 29 Haziran 2002'de karann iptali ve yürütmenin durdurul- ması istemiyle dava açtı. -19 Temmuz 2002'de bankanın satış süreci başladı. Teklif verme süresi ön- ce 4 Ekim 2002 olarak ilan edildi ancak sonra uzatıldı. - Daruştay 10 Daire, 19 Eylül'de Fon' a devir karannın iptali ve yürütme- yi durdurma istemini redetti. - Dışbank, Iş Bankası, Oyak Bank ve Societe General bankaya talip oldu. - 29 Haziran'da satışı durduruldu. - Daruştay Idare Dava Daireleri Ge- nel Kurulu, 22 Kasım 2002'de Pamuk- banlc'ın Fonadevrine ilişkin BDDKka- rannın yürütmesini durdurdu. Bir bakı- ma banka 30 gün içinde eski sahıpleri- ne devredildi. Tasarruf önlemleri ve 2003 bütçesinin kesinleşeceği YPK toplantısı bugün IMF, bütçeye son şekliııi verdi HACERBOYAaOĞLU ANKARA - Hükümetin, 2003 yılında uygulayacağı ta- sarruf önlemleri netleşmeye başladı. Bugün yapılacak Yüksek Planlama Kurulu (YPK) toplantısı öncesinde IMF de 2 bütçe uzmanını gön- dererek, bütçe ve tasarruf ön- lemlerine son şeklini verdi. Cumhuriyet'in edindiği bilgi- lere göre. gündeme getirilecek önlemler şöyle: • Belediyelerden kamuya personel geçişinde kısıtlayıcı önlemlenn sürmesi. (36 tril- yon lira) • 93 bin geçici işçinin 1 ay daha az çahştınlması. (12 tril- yon lira) • Işçi ikramiyelerinden bi- rinin verilmemesi. (310 tril- yon) • 16 bin 300 işçininmemur kadrosuna geçirilmesi (195 trilyon lira) i/ Emekli Sandığı'na bağ- lı olarak çalışanlann özlük haklannın sınırlandınlması. v' Muhtaç, güçsüz ve kim- sesizlereyapılan maaş ödeme- leri (650 trilyon), Isriklal Ma- dalyası olanlara verilen şeref aylığı (85 trilyon), vatani hiz- met tertibi aylığı (500 milyar) ve Dünya, Olimpiyat- Avrupa Şampiyonlugu kazanan spor- culara verilen aylıklann (400 milyar) Emekli Sandığı dışına Bütçe büyüklükleri bugün netleşecek ANKARA (Cumhuriyet Bürosu) - Ekonomi yöneti- mininüzerinde çalışnğı büt- çe yasa taslağında bütçenin 150 katriryon lira civannda olması öngörüldü. Bürokratlann yaptığı dü- zenlemelere son şeküni ise IMF heyeti ve hükümet ve- recek. Bürokratlann çalış- masında faiz dışı harcama- lara 85 katriryon lira aynl- ması öngörüldü. Buna göre personele 30 katrilyon, di- ğercari harcamalara 10kat- riryon, yaünma 8 katriryon 100 trilyon liraverilmesi be- nimsendi. Faiz hariç trans- ferlere 37 katrilyon 561 tril- yon, sosyal güvenlikaçıkla- nna ise 17 katrilyon lira ay- nlması belirlendı. Konsobde bütçe gelirleri- nin de 90 katrilyon 974 tril- yon lira olarak belirlendiği bütçede gelir kalemleri de şöyle şekillendi: • Vergi gelirleri 78 kat- rilyon lira. ^ Vergi dışı normal gelir- ler 9 katriryon 87 trilyon li- ra. ^ Özel gelir ve fonlar 2 katriryon 652 trilyon lira. • Katma bütçe gelirleri 400 trilyon lira. çıkanlması. • rrÜ'ye bedelsiz olarak verilen Sümer Holding Bey- koz Kundura Fabrikasrnın 187 dönümlük arazisiyle Bakır- köy'deki arazisinin geri alın- ması ve bu yerlerin gelir geti- rici olarak değerlendirilmesi. ^ Makam. görev, temsil tazminatlannın emekli kesin- tisine tabi tutulması. ^ Personelden Emekli San- dığı'na yapılan kesintinin yüz- de 15'ten 16'ya çıkanlması. (109 trilyon lira) • Emekli Sandığı'na ke- sintinin yüzde 22'ye çıkanl- ması. • Uçakla yapılacak seya- hatlerin 500 kilometreyle sı- nırlanması. • Istanbul hariç personel servis kiralamasına son veril- mesi. (2003 yılında konulacak ödenek 48 tnryon lirayla sınır- landınlacak) • Taşıt ahmı yapılmaması (40 trilyon lira). Şubattan itibaren kg. başına 3 milyon lira üzerinden alım yapılacak Tütün üreticisine müjdeANKAR4 (Cumhuriyet Büro- su) - Başbakan Yardımcısı ve Hü- kümet Sözcüsü AbdüIlatifŞener, TEKEL'in sözleşme yaptığı 281 bin 422 tütün üreticisinden şubat ayından itibaren kilogram başına 3 milyon lira üzerinden alım ya- pılacağım bildirdi. Şener, tütün üreticileriyle ilgili alınan karan açıklamak üzere dün bir basın top- lantısı düzenledi. Daha önce TE- KEL'in 400 bin tütün üreticisin- den 281 bin 422'si ile sözleşme yaptığına dikkat çeken Şener, bu çerçevede de şubat ayından itiba- ren tütün alımlannın başlanacağı- nı söyledi. Şener, bu çerçevede tü- tün üreticilerine kilogram başına 3 milyon lira ödeme yapılacağını, buna ek olarak da enflasyon far- kının ödeneceğini, kaliteli ürün teslim edenlere de kilogram başı- na prim ödeneceğini bildirdi. Ancak Kurban Bayramı ön- cesinde sözleşme imzalanan üreticilere kilogram başına 500 bin lira olmak üzere üretici ba- şma en fazla 100 milyon lira ol- mak üzere avans ödemesi yapı- lacağını kaydetti. Şener, bunun toplam tutannın da 28 trilyon li- ra olduğunu ifade etti. Üreticiden şubatta başlamak üzere tütün ahnacak. Kilogram fiyat 3 milyon lira olarak açıklandı. İŞÇtNtN EVRENİNDEN ŞÜKRAN SONER İki Yüzü Haftasonu "Banş Için 100'lerMeclisi", miting- ler, Porto Alegre, Davos'tan küreselleşme, savaş karşıtlannın eylemlerinden gelen haberler.. "Bu sa- vaş durdurulabilir" inancımızı beslemişti... Yeterli örgürtlülük yoktu. "Savaşa hayır" sesleri hem geç, hem de yeterince güçlü, örgütlü çıkan- lamamıştı. Ama işte yine de dünyada büyük çogun- luk bu haksız savaşa karşıydı. Giderek daha etkin, ulusal ve uluslararası dayanışma ile tepkilerini dile getiriyorlardı. Daha önceleri yan yana geldiklerin- de birbirlerinin üzerine gidecek farklı düşünceden, örgütlenmeden insanlar, savaşın ağır tehdidi altın- da birbirlerinin varlığına, dayanışmasına gereksinim duyuyor, biriikte eylem yapıyorlardı... Dahası, AB'den nihayet anlamlı bir savaş karşı- tı ses çıkmış, Almanya-Fransa'nın ortak çıkışının ABD'yi etkilediği, dahası savaşın tarihinin ertelen- mesinde rol oynayabileceği haberieri gelmişti. Bizde AKP ve Başkanı Tayyip Erdoğan'ı iç po- litikada, AB görüşmelerinde güçlendirme adına baştan verilmiş büyük ödüne karşın, AKP'nin ken- di gerçekleri ile yüz yüze gelmesinin sonucu poli- tika değişikliği gündemdeydi. AKP, ABD'nin istem- lerine, hele de Türkiye'de askerleri ile üs olarak kul- lanılabilecek her yere yerieşmesine, kolay kolay "evef" diyemeyecekti. Türkiye'nin ABD istemlerine "evef" dememesi- nin ABD açısından işleri zorlaştıracağı, hatta sa- vaşın başlaması karan, stratejisi üzerinde etkili ola- cağı da bilinmeyen bir durum değil. Hafta sonu sa- vaş karşıtı etkinlikleri bizimle paylaşan, ABD, AB'den gelmiş banş yanhlannın, "Siz dayanırsa- nız, Türkiye direnebilirse savaş çıkmaz" vurgula- maları dikkat çekici. Ülke için, Cumhuriyet değerleri için gerçekten en olumsuz, ciddi tehdit olarak görülse de AKP hü- kümetinin savaşa karşı direnmesine destek sınır- sız. Bu ülkenin her vatandaşı diyemeyeceğim. (Çünkü bir verip üç almayı hesaplayan özalizm değerieri ile yetişmiş köşe dönücüler var.) Ama halkın büyük bir çoğunluğunun sonuna kadar des- tek vereceği tartışılmaz. İşte bu artılaria hafta başına girerken, insanlığın uyanması, insandan yanadirencin, dayanışmanın güçlenmesi, Irak'tacanlı kalkan oluşturmagirişim- leri de dahil yapılacak çok şey, her şeyin birbirine eklenmesi ile savaşın durdurulabileceği umutlan besleniyordu ki.. ABD, havayı kendinden yana degiştirmek üze- re daha baskıcı devreye girdi. Yıne vurma tehdidi- nin ardından Türkiye'den karar çıkması, AB, diğer ülkeler siyasilerine yönelik baskılar güçlendi. AB'nin direnci, pasta paylaşımında payın büyütül- mesi ile kolayca kınlabilir. Yugoslavya örneği cap- canlı önümüzde. Kosova'da ABD'nin AB içindeki en önemli üs merkezi inşa edilirken, Bosna'daki güvenlik güçleri tümü ile AB'ye teslim ediliyor. Sizce ABD Kıbrıs'ta AB'nin isteğinin olmasında Türkiye'yi neden o kadar zorluyor ki? Kendi part- neri Kıbns'taki Ingiliz üsleri zaten tartışmanın tü- mü ile dışında. BM planına göre Türk askeri çeki- lecek, güvenlik için devreye AB askeri güçleri gi- recek. Aslını ararsak Kıbns AB'nin yeni askeri, eko- nomik ve siyasal üssü olacak. Ortadoğu'da ABD'nin mutlak iktidanna karşı AB'ye bir sus pa- yı olabilir mi? Yeterii olmazsa?.. Ki dünkü ABDbasınındauya- n niteliğinde yorumlar çıktı: ABD'nin Irak'ı ele ge- çirme sonrası, yerleşme aşamasındaki maliyetler için, AB'nin parasal desteğine gereksinim duyula- cak. AB bir biçimde ortak olacak. Ayrıca ABD eko- nomik gerekçelerle savaştan geri dönemeyecek. Bu kadar ağıriıkla, petrol iktidannda bu kadar net çıkıştan sonra geriye dönüşün, ABD ekonomisi için "çöküş" anlamına geleceği üzerine yorumlar, hesaplar yapılıyor. Zaten yeni gelen bütün haberler, ABD'nin sava- şı başlatma tarihini öne alabileceği yolunda. Da- vos'tan gelen taze haberler de Türkiye'de AKP' nin direnişinin daha çok iç karnuoyunu oyalama nite- liğinde olduğu üzerine. Yani yüreğimiz ağzımızda, gelişmeleri iki yüzü ile izlemeye çalışıyoruz.. soner@cumhuriyet.com.tr Sımriara ticaret merkezi • ANKARA (AA) - Sınıra yakın yerlerde yaşayan vatandaşlann ihtiyaçlannı daha kolay karşılayabilmesi için, sınır hatlan üzerinde "ticaret merkezleri" kurulması planlanıyor. Buralarda, yolcu beraberinde getirilen mallar alınıp satılabilecek. Mallann miktannda, gümrük me\r zuatında bulunan sırurlann dikkate alınması öngörülüyor. Söz konusu ticaret merkezlerinde, akaryakıt ticaretine izin verilmeyecek. AB tarımında zorlu vir^j aşılcta • Ekonomi Servisi - A\Tupa Birliği (AB) Tanm Bakanlan'nın Ortak Tanm Politası'na (CAP) yönelik toplantısından, .\vrupa Komisyonu'nun reform önerilerine uyma karan çıktı. Toplantıda, Komisyonu'nun baskılannın "birkaç gönülsüz dışında" olumlu cevap bulduğu bir zeminde geçti. AB sübvansiyon sisteminin "kaymağını yediği" bilinen ve reform tasansına karşı muhalefetleriyle gündeme gelen Fransa ve trlanda'nın "aldığı garanti ve açıklamalar" sonrası karara katıldığı ifade edildi. Metro Croup baskanma ödül Körber yılın perakendecisi Ekonomi Servisi - Amerikan National Retail Federation"ın (NRF) New York'ta dü^erüedi- ği 2002 yılı değerlendlirme konferansında, Metro Group Yönetim Kurulu Başkanı Dr. Hans-Joachim Körber."" Vıhn uluslararası perakendecisi"" se- çildi. NRF Başkanı Tracy Mullin, ödülün ulusal ve uluslararası pazarlarda üstün başan gösteren yöneticilere venldığıni be- lirterek "Dr.Körberyauatıavebaşanhçalışınalan ile Metro Group'u uluslararası arenada güçlü bir marka haline getirdi" dedi.