Katalog

EYLÜL20O2 ÇARŞAMBA CUMHURİYET SAYFA t j l S A J l N vJJVJJI ekonomi(5 cumhuriyet.com.tr 13 ndıkiçineylem GİRESUN (AA) - Giresun Ziraat dası Yönetim Kurulu üyeleri ve eticiler. fındık taban fiyatının :xklanmamasını protesto etmek nacıyla Atapark'ta oturma eylemi ışlattılar. Giresun Ziraat Odası aşkanı Özer Akbaşlı, hükümetin, ndığın ve findık üretıcisinin e-leceğiyle oynadığını öne sürerek iketim fazlası fındığın ahnması ;in 250 trilyon lira kaynak ktanlması ve taban fiyatı da en az milyon 500 bin lira olarak lelirlemesı gerektiğinı belirtti. şverenlep buhıştu • ANTALYA (AA) - Avrupalı şverenler, 11-15 Eylül tanhleri ırasında Antalya'da bır araya îelecek. Türkiye Işveren iendikalan K.onfederasyonu'nun TtSK) üye olduğu Uluslararası tşverenler Teşkilatı'nın (IOE) her fi\ farklı bir ülkede gerçekleşen 'Avrupa Üyeleri lcra Komitesi"nin bu yılki toplantısına, 40 Avrupa işveren teşkilatı ile 100'e yakın üst düzey temsilcisinin katılacağı belirtüdı. IBM Türk'ten yeni şirket • tSTANBUL (AA) - IBM Türk, birlikte çalıştığı şırketlerin verimliliğinin arttınlması amacıyla yeni bir şirket kurdu. Seri Bilgı Teknolojileri Destek Hizmetleri ve Ticaret Limited Şirketı adlı kuruluşun genel müdürü Suat Kızıltaş, yapılan bir araştırmaya göre bir PC'nin kullanım maliyetinin yanya yakınının iş üe ilgili olmayan teknolojik faaliyetlerden kaynaklandığını söyledi. Seri'nin sadece hizmet şirketi olacağını, pazarlama faaliyetlerini IBM Türk'ün yürüteceğini kaydeden Kızıltaş, orta ve büyük ölçekli şirketlerde verimliliği en az yüzde 10 arttırmayı planladıklanm belirtti. Türkiye turizmde lider • ANKARA (ANKA) - Belçika'da yayımlanan La Libre Belgique gazetesi, 11 Eylül'den sonra terorizme karşı yürütülen kampanyalann Türkiye'yi '"turizmde lider ülke"' yaptığını yazdı. Haberin Belçika'daki verilere dayandığı belirtilirken Turizm Bakanı Mustafa Taşar. Türkiye'nin turizm devi olarak dünya turizmindeki yerini almasırun turizmcüerle ortak çahşmalannın bır sonucu olduğunu belirtti. Bursa'da tekstil, IMerligi kaptırdı • BURSA (AA) - Bursa'da, 2002 yılına kadar, otomotivin ardından en fazla ihracat yapan tekstil yenni hazır giyim ve konfeksiyona kaptınrken katma değeri yüksek ürünlerin dış satımındakı artış ihracatçıyı sevindiriyor. Uludağ îhracatçı Birliklen (UÎB) Başkanlar Kurulu Başkanı Orhan Yıldınmçakar, "Bizim, Uzakdoğu ve Türki cumhuriyetlerle tekstilde rekabet etmemiz mûmkün değil. Katma değeri yüksek ürünler tek çıkış yolumuz" dedi. Üriversitede bal üpetimi • SAMSUN (AA) - Ondokuz Mayıs Üniversitesi (OMÜ) Ziraat Fakültesi'nce ilaç ve gübre kullanılmayan alanlardan ve çiçek çeşitliliği bakımından zengin yörelerden elde edilen bahn büyük ilgi gördüğü bildirildi. Bu yaz başında kovanlann Sıvas'ın Zara ilçesinin Bolucan vadisine götürüldüğünü belirten Zooteknik Bölümü Oğretim Üyesi Yrd. Doç. Dr. Ahmet Güler, ancıhk ünitesi faaliyetleri kapsamında yaptıklan çahşmalarla üstün kalitede bal ürettiklerini söyledi. TZOB'de kavga bitti • ANKARA (ANKA) - Türkiye Ziraat Odalan Birliği'nde (TZOB), aylardır süren ve "'yılan hikâyesine" dönen başkanlık kavgası Faruk Yücel'in yenilgisiyle sonuçlandı. Yücerin göreve ıadesine karar veren mahkeme karannın bir üst mahkeme tarafından bozulmasıyla aylardır TZOB'de işlerin aksamasına neden olan ve çahşanlar üzerinde sıkmtı yaratan başkanlık tartışmalannın sona erdiği belirtiliyor. tkinci çeyrekte GSMH yüzde 8.8 artarken GSYH 8.2 yükseldi. Büyüme hızı yılm ilk yansmda yüzde 4.7 artış gösterdi Ekonomide sürprizbüyüme• Yılın ikinci üç aylık döneminde sektörel bazda sanayi yüzde 12.2. ticaret yüzde 10.1 büyüdü. Sabit fiyatlarla özel nihai tüketim harcamalan yüzde 3.1, devletin nihai tüketim harcamalan ise yüzde 2.7 oranında arttı. Bu dönemde yine sabit fiyatlarla gayri safi sabit sermaye oluşumunda yüzde 0.1 gelişme sağlandı. Ekonomi Servisi - Türkiye. bu yı- lın ikinci 3 aylık döneminde ekono- mi çevTelerinın tahminlerinm üze- rinde bir büyüme hızı yakaladı. Dev- let îstatistik Enstitüsü'nce (DtE) ya- pılan açıklamaya göre nisan, mayıs, haziran aylannda büyüme hızı yüz- de 8.8'eulaştı. DÎE, yılın ikinci 3 aylık dönemi- ne ait gayri safi mılli hasıla sonuç- lannı açıkladı. Buna göre. ikinci 3 ayda gayri safi millı hasıla gelişme hızı yüzde 8.8'e ulaşırken gayri sa- fi yurtiçi hasıla artışı da yüzde 8.2 olarak hesaplandı. DİE'ye göre, ekonomik büyüme hızı yılın ilk ya- nsında ise yüzde 4.7 olarak gerçek- leşti. 2002 yıhnın ikinci üç aylık döne- mine ilişkin GSMH değen, cari fi- yatlarla 59 katrilyon 499 trilyon 536 milyar lira olarak hesaplandı. Büyü- me hızı ise cari fiyatlarla yüzde 55.6, sabit fiyatlarla yüzde 8.8 oldu. Yılın ikinci 3 aylık döneminde sektörel bazda, geçen yılın aynı dö- nemine kıyasla sanayi yüzde 12.2, ticaret ise yüzde 10.1 oranında bü- yüdü. Ithalat Vergisi'ndeki artış ise yüzde 21.9 oldu. 2000 yıh sonunda yüzde -3.1 ile başlayıp yüzde -12.3 Tere kadar inen büyüme oranı, bu yılın ilk üç ayın- da yakalanan yüzde 0.3 düzeyinde- ki yükseliş trendini, bu dönemde yüzde 8.8 ile iyice arttırmış oldu. Yılın ilk yansında ise geçen yılın aynı dönemine oranla sabit fiyatlar- la gayri safi milli hasıla artışı (GSMH) yüzde 4.7 olurken bu dö- nemde gayri safi yurtiçi hasıladaki (GSYtH) artış ise yüzde 5.2 olarak hesaplandı. Harcama gruplan Öte yandan, 2002 yıhnın ikinci üç aylık döneminde, bir öncekı yı- lın aynı dönemine göre, sabit fiyat- larla özel nihai tüketım harcamala- n yüzde 3.1. devletin nihai tüketim harcamalan ise yüzde 2.7 oranında arttı. Bu dönemde yine sabit fiyatlarla gayri safi sabit sermaye oluşumun- da yüzde 0.1 gelişme sağlandı. Mal ve hizmet ithalatının yüzde 19.4 arttığı söz konusu dönemde, mal ve hizmet ihracatında yüzde 4.2 büyüme gözlendi. Yılın ilk yansına bakıldığında, gayri safi sabit sermaye oluşumun- da yüzde 11.8 oranında bir gerile- me görülürken mal ve hizmet ıtha- latı yüzde 10.3. mal ve hizmet ihra- catı yüzde 6.4, devletin nihai tüke- tim harcamalan yüzde 2.6, özel ni- hai tüketim harcamalan yüzde 0.5 oranında arttı. Finans ve inşaat küçüldü Sektörler Büyüme hızı İkinci üç ay İlk 6 ay Ulaştırma ve Haberleşme Mali Kuruluşlar 4.0 Konut Sahipliği Serbest Meslek ve Hiz. -9.6 -8.5 1.9 1.9 8.2 5.3 Devlet Hizmetleri 0.3 1.1 Kar Amacı Olmayan Kur. Ithalat Vergisi 0.5 0.5 Gayri Safi Yurtiçi Has. Gayri Safi Milli Has. 21.9 8.8 8.2 5.2 8.8 4.7 6 AYDA YÜZDE 11.8 GERİLEME Yatırım yok Ekonomi Ser\isi - Büyüme rakamlan, ihracat ve ithalatta büyümeye karşın. yatınm ve talepte bir artış olmadıgını gösterdi. Yılın ikinci çeyreğinde yüzde 3.1 oranında artan özel nihai tüketim harca- malan, yılın ilk yansmda ise yalnızca binde 5 ora- nında artış gösterdi. Kamunun tüketim harcamala- nndaki artış oranı ise, yılın ilk yansında yüzde 2.6 olarak gerçekleşti. Yıhn ilk çeyreğinde yüzde 24.6 oranında azalan yatınmlar, yılın ikinci çeyreğinde ise binde 1 oranında arttı. Bu dönemde kamu yatı- nmlanndaki artış yüzde 3.4 olurken. özel kesim ya- tınmlan yüzde 1 azaldı. Mali sektördekan kaybı sürüyor DÎE'nın 2002 yıhnın ikinci üç aylık dönemine ilişkin açıkladığı gayri safi milli hasıla (GSMH) rakamlanna göre, sabit fiyatlarla sektörel bazda diğer sektörler büyürken inşaat ve mali kuruluşlarda küçülme yaşandı. İkinci çeyTekte inşaat sektörü yüzde 5.3, finans sektörü yüzde 9.6 oranında küçüldü. Serbest meslek ve hizmetler sektörü yüzde 8.2, ulaştırma ve haberleşme yüzde 6.8. tanm yüzde 2.3, konut sahipliği yüzde 1.9, kâr amacı olmayan kuruluşlar yüzde 0.5, devlet hizmetleri yüzde 0.3 büyüdü. İlk altı ayda da mali kuruluşlar yüzde 8.5, inşaat sektörü yüzde 4.2 oranında küçüldü. Oral: Takdir hükümetin, ama bütçeye zarar verilmemeli, kaynak bulunmadan olmaz Memur zammı belîrsizANKARA (Cumhuriyet Bürosu) - Memur maaş zamlannda gelinen aşama ilk toplanacak Bakanlar Kurulu"nda degerlendiri- lecek. Bugün toplanması beklenen Bakanlar Kurulu Ankara'da yaşanan siyasi gerginlik nedeniyle ertele- nırken dün bakanlardan oluşan ve memur zammı konusunda çahşmalar ya- pan komısyon toplandı. Maliye Bakanı Sümer Oral, memurlann istediği düzenlemelerin yapılması durumunda bütçe dengele- rinin sarsılacağını söyledi. Oral, "Takdir hükümetin, ama bütçe dengeleri sarsü- mamalT dedı. KESK ve Türkiye Kamu-Sen üyesi memurlar ise tüm yurtta yaptığı eylemlerle hükü- metı bir kez daha uyardı. Memurlara ilişkin ola- rak Uzlaşma Kurulu'nun aldığıkarann yapılacakilk Bakanlar Kurulu toplantı- sında ele alınması bekleni- yor. Kurul toplantısı önce- sinde, Maliye Bakanı Sü- mer Oral. devlet bakanlan Mehmet Keçeciler, Ma- sum Tûrker ve Tunca Tos- kay'dan oluşan bakanlar komisyonu da bir araya geldi. Komisyon memur maaşlanndayapüacak iyi- leştirme ve sosyal haklara ilişkin düzenlemelere son şeklinı verdi. Maliye Bakanı Sümer Oral ise memurlann iste- diği düzenlemelerin yapıl- ması durumunda, tüm ke- sımlerin zarar göreceğini savundu. Konuyla ilgili esas karann Bakanlar Ku- rulu'na ait olduğunu belir- ten Oral, "Ancak, bütçe U- kelerinin bozulması duru- munda da o kesim bir şey alıyor gibi görünür, ama bir süre sonra çok daha fazlasının çıktığını hisse- der" dedı. Maaşlara yapılacak zammın yürürlük tanhinın de bakanlardan oluşan ko- misyon tarafından değer- lendirileceğım belirten Oral şöyle devam etti: "Kaynak yoksa program ve bütçe zedelenir. Onun için her şeyi bütçe ölçüleri içerisinde götüreceksiniz. Bütçenin genelilkesiniboz- duğumuzzatnan her kesim çokdaha fazla zarar görür. Bir süre sonra da' Sız dev- letsinız, devleti idare edi- yorsunuz. Keşke, bunu yapmasaydınız' denir." Eylemler sürüyor Kamu Emekçileri Sendikalan Konfederasyonu (KESK) üyeleri, yurt genelindeki kamu işyerk- rinin yemekhanelerinde ve işyeri önlerinde, "sosyal haklann günün koşullanna uygun ola- rak düzeltilmesi" istemiyle kirJesel eylem yapn. BEDAŞ, Maliye Bakanlığı'na bağh işyerieri ile vergi daireleri, İstanbul'daki SSKve devlet has- taneleri. İstanbul Üniversitesi Tıp Fakültesi ve Cerrahpaşa Tıp Fakültesi hastanelerinde çah- şan KESK üyeleri, 12.00-13.00 saatieri arasında yemekhanelerde ve işyerierinin önlerinde topla- narak ortak basm bUdirisi okudular. Toplusöz- kşme görüşmelerinde. Uzlaşürma Kurulu'nun u devlet gibi davrandığı'' ve "KESK'in önerileri- ni dikkate almadığı" belirtilen açıklamada, ka- mu çahşanlannın toplu görüşme masasına sun- duklan taleplerinin arkasında durduklanve de- mokratik haklannı kullanarak kamuoyunu bil- gikndirmeve devam ettikleri kaydedildi. Oku- nan basm bikürisinde aynca, aile. kira. çocukve kreş \ardımlannın vükseltilmesi istendi. Y tınmlar-yİBdelW"ora- n ı n d a g e n ı e d i Bılkent Üniversitesi öğretim üyesi prof. Dr. Erinç Yeldan, ithalat ve ihracat ile nihai tüketim yönlendinciliğınde bir büyüme yaşandığını be- gösterdiği başannın azımsanamayacağı nı belirten Yeldan, "Ancak kalıcı büyüme yatınm ve istihdamla olur ' dedi. l u b i r m6Ûe ü e l e b e t ^ • • çülme olacak dh e birşey olamaz" dedi. Yeldan. yılın üçüncü çeyreği için böylesi bir büyüme beklenemeyeceğini belirterek Ecevit'in hastalığıyla fırlayan faizlenn hâlâ yüksek sevıyelerde seyrettiğini anımsattı. ""Faizlerinbu ka- dar yüksek olduğu bir ortamda imalat sanayii yati- nmlannın artmasını bekkmek gerçekçi olmaz" di- yen Yeldan. şu değerlendirmeyi yaptı: "Kahcı bü- yüme için sabit sermaye yahnmlarryla, istihdanun artması zorunlu. Bu rakamlar da elbette küçümse- necek bir başarı değil, ancak unutmayahm çok düşük bir sevrveden bu noktaya geldik" DPT'NÎN PROJEKSÎYONU Dolayh ver^ cansinddi HACER BOYACIOĞLU ANKARA - Devlet Planlama Teşkilatı (DPT), 2002-2005 döneminde devletin en önemli gelir kaynağı olarak, mal ve hizmetlerden aluıan dolay- h vergileri gösterdi. Dolayh \ergilerin bütçe ge- lirleri ıçindeki payının yüzde 15.3"ten yüzde 16.9'a çıkacağını öngören DPT. servet vergileri- nin payında ise bir değişiklik öngörmedi. Deprem vergilerinın birkısmının da 2005'e kadar sürece- ği tahmininde bulunan DPT. 2002-2005 arasında . yeni vergi getirilmeye- ceğini de belirtti. . DPTtarafındanhazır- lanarak AB ye sunulan -2 002 Yıh Katüım Ön- cesi Ekonomik Progra- mı"nda, 2002-2005 dö- nemindekı kamunun fi- projeksivonunda vergıde adaletsizliğin temelini oluşturan dolaylı vergilerin 2005'e kadar kamuyu fmanse edeceğmı öngördu. nansman kaynaklan da behrlendı. DPT nın p r o j e k s ı y o n u n d a , v e r g i sistemmdekı adaletsiz- ————————— liğın temelini oluşturan dolayh vergiler. 2005'e kadar kamunun en temel finansman aracı olarak gösterildi. Buna göre, 2002 yılında genel devlet gelirleri içerisinde yüz- de 15.3 oranında bulunan dolayh vergilerin payı 2003 yılında yüzde 16.6'ya. 2004 yılında yüzde 16.8'e çıkacak. Dolayh vergilenn bütçe gelirle- ri içindekı payı, 2005 yılında ise yüzde 16.9'a ulaşmış olacak. Faiz azalmasına paralel olarak gelir vergisi ha- sılatında reel olarak gerileme olacağı tahminini ya- pan DPT, buna bağh olarak dolaysız vergilerin tüm gelirler içindeki >üzde 8.2Tık payının da, 3 yıllık dönem sonunda \iizde 7.3'e ineceğini öngördü. ÇAKAN'IN AÇIKLAMALARIREDDEDİLDİ Iranh bakandan doğalgaza savunma î BîLGİ TOPLUMUNA DOĞRU/ÖZLEM YÜZAK 07Jemyu:a yahoo.com TAHRAN (AA) - tran Petrol Bakanı Bican Namdar Zangene. Enerjı ve Tabii Kaynaklar Bakanı Zeki Çakan'm "Türkiye'ye gönderilen İran gaanın kah'te yönüyle teknik şartnameve uygun olmadığı'' açıklamasını reddetti. Iran'ın Türkiye'ye ihraç ettiği doğalgazın kalitesinde sorun olmadıgını ve bunu değerlendirmek için uluslararası uzmanlara başvurmaya hazır olduklannı söyleyen Zangene, Türkiye'nin tran'dan doğalgaz alımını kesmesinin asıî nedeninin ekonomik büyümedeki yavaşlama olduğunu belirtti. Pırıl pırıl bir üniversite öğrencisi... Gençliğin o başdöndürücü dinamizmi ile dolaşıyor standlan. Gözü, beyni, yüre- ği yalnızca gelecekte... Beklentileri kıpırkıpır... Ya- şadığı ülkenin gerçeklerinin ne kadar farkında olsa da dizginleyemiyor içindeki coşkuyu. Bilişimteknolojile- rinin en yeni ürünleri yanı ba- şında. Onlan elindetutup in- celiyor. Dolaştığı mekân CE- BITEurasia2002 Bilişim Fu- arı. Dünyayı avuçlannın için- de hissediyor. Gömlek ce- bindetaşınabiiir, son derece hafif, dijital fotoğraf makine- leri... Seslerin şarkı gibi çık- masını sağlayan cep tele- fonları... Bazılan en son mo- del takılabilir kamerayla uyumlu çalışıyor. Böylece kullanıcı herhangi bir fotoğ- rafı istediği kişiye mesaj ola- rak anında gönderebiliyor. Gençlerin Sesine Kulak Vermek Yani resimli, animasyonlu vi- deo görüntülü mesajlaş- ma... Yeni donanımları ile avuç içi bilgisayarlar... Fark- lı teknolojik grafik ve sesle- monte edilmiş bilgisayarın tuşlarındadolaşan parmak- lar eğitim programlarının ta- nıtıldığı internet sitelerinde durakhyor. rin oyun dünyasını zengin- leştirdiği, interaktif oyun oy- namaya da olanaksağlayan dizüstü bilgisayarlar... Belki satın alamıyor ama izleme- nin hazzını yaşıyor. Duvara O şimdi, yeniliğe, teknolo- jik sınırtanımazlığa, özgürlü- ğe pupayelken açmış, ren- garenk bir dünyanın içinde. 6 gün süren Avrasya'nın bu en büyük bilişim fuan ve zirvesine yoğun ilgi, bir an- lamdaTürkiye'nin 'değişim' ihtiyacının da bir gösterge- si. Birkaçtuşla istenilen bilgi- ye kolayca ulaşılabilen bir dünyada artık başka şeyle- rin de farklı olabileceğinin bi- linmesi. Artık bilme-bilme- me sınırlarının da aşılması, 'değişimin' talep edilmesi... Daha adil, daha şeffaf, daha dürüst bir yönetim istemi. Dolayısı ile siyasetçilerin "Bilişime inanıyoruz. Türki- ye'nin yarınını bilişime yatı- nmda görüyoruz" şeklinde- ki konuşmaları inandırıcı gelmiyor. Bu sözlerinde sa- mimi olduklannı ispatlama- lan gerekiyor. Aydınlık yüzlü, pırıl pırıl gözlü üniversiteli genç bir- kaç yıl sonra belirsiz bir ge- leceğe mezun olmak istemi- yor. Istememek de en doğal hakkı.