Katalog

3AYFA CUMHURİYET 4 TEMMUZ 2002 PERŞEMBE DİZt Aileler, Madımak'ı ateşe veren asıl güçlerin ortaya çıkarılmamasının üzüntüsüyle 9 yıl geçirdi Yangın analann yüreğindeıvas kıyımının üzerinden ge- çen9yılda,ço- cuğunu, eşini yitirenlennacı- sı asıl sorumlular bulunma- dığından her geçen gün da- ha da arttı. Gülsünı Kara- baba'nın annesı Sultan Ka- rababa için Madımak'ta ya- kılanlann hepsi kendi çocu- ğu. Ateşte açan yarayı tüm insanlık gibi duyumsayan Karababanın 9 yıldır Sı- vas'a gıtmemesi de yüreğinin daya- namayacağı korkusundan. Karaba- ba, biraz çekinerek korkusunu dile ge- tiriyor "Ya bunlara da af çıkarsa?" Nurcan Şahin'ın annesı Fidan Şa- hin. aradan kaç yıl geçerse geçsin bu acının dinmeyeceğini söylerken kat- liamın arkasındaki güçler ortaya çı- kanlmadıkça "Madunak'ın duma- nınm tüteceğiııi" vurguluyor. Madımak'ta yaşamını yitirenlerin yakınlan duygulannı şöyle anlatıyor: • Hikmet Özkan (Huriye-Ye- şim Özkan'ın babası): 2 Temmuz, yaş günlerı gelince. aynı duy- gu, aynı üzüntü, gözyaşı... Oyle sanıyorum, bizler meza- ra kadar da böyle gideceğiz. Nasıl ki, Pir Sultan haksızlı- ğa karşı geldi, astılar. Onun sevgisiyle Sıvas'ta yandık, yakıldık. Bizi biraz olsun ya- şama döndüren insanlığın sa- hip çıkması. Bizim soyumuz- dan gelenler unutsa bile, in- sanlığın soyundan gelen, dün- yalısı unutmayacak. Toplu- ma mal oldu. Bızi bunlartes- kin ediyor. Eşim adaletli yar- gılama olmazsa insanlık adı- na kendisini yakacağını söy- ledi. Bunlan destekleyen ay- nı zihniyet her yerde olduk- ça, idam etsen ne olacak. Bi- zim üzüntümüz, memlekeri- mize, defterle, kalemle, saz- la gitmiştik. 9 yıldır Sıvas'a gftmlyor llhan TAŞCI -3- • Sultan Karababa (Gülsüm Karababa'nın annesi): 'Madımak'ta yananlar benim çocuklanm.' • Fidan Şahin (Nurcan Şahin'in annesi): 'Benim acım. Madımak'ın dumanı tütüyor.' • Serap Kaynar (Uğur Kaynar'ın eşî): 'Bunca yıl kolay geçmedi ama ağıt da tutmadık'. • Pınar Akarsu (Muhibe-Muhlis Akarsu'nın kızı): 'Hem anne hem babayı yitirdik, bizim için çok zor oldu. Kardeşim hâlâ psikiyatrik tedavi görüyor'. • Zeynel Atay (Mehmet Atay'ın ağabeyi): 'Normal ölümden çok daha fazla acılan hissedilen bir ölümdü'. ca bir olay. Bundan arkasındaki güç- ler sorumlu. 2 maşayı. kuklayi so- rumlu görmüyoruz. SüleymanDemi- rel,Tansu Çülerde dahil o günkü yö- neticiler cezasını bulursa, bir anne olarak belki biraz se\"inirim. Yoksa, 90 yıl da geçse benim acım, Madı- mak"ın dumanı tüter. tdama mahkûm olanlarmahkemede bize hakaret edi- yordu. Bu gücü tabii ki bir yerden alıyorlardı. lçışleri Bakanı, emniyet amiri eli kolu bağlı durdu, benim ço- cuğumu korumadı. Kendi memleke- ölüm cezası verildi. Kişisel olarak ölüm cezasını onaylamıyorum. Ama bu 33 kişi, arkasındaki politik her şe- ye rağmen olayda yer almış. Hukuk kurallan içensinde cezalannı alma- lan gerekiyor. Çok planlı, kapsamlı bir olay. O dönemin politik oyunu. Bu insanlan da kullandılar. Kullanılma- salardı. Ama arka plandaki insanla- n Meclis'te görüyoruz. • Pınar Akarsu (Muhibe-Muh- lis Akarsu'nın kızı): Bizim için olay hâlâ dün olmuş gibi. 33 idam ka- ulaşmak gerekiyor. Ankara göz yum- du... Gerçekte idama mahkûm edilen- ler kullanılan birer piyondu. Yasianılacak yerler çoğaldı •Zeynel Atay (MehmetAtay'ın ağabeyi"): Normal ölümden çok da- ha fazla acılan hissedilen bir ölüm- dü. Tüm topluma, aydın kesime mal olduğundan, onlann sarmasıyla acı bi- raz daha farklı boyutta yaşandı. Tu- tunulacak, yasianılacak yerler çoğal- • Sultan Karababa (Gül- süm Karababa'nın anne- si): Her şeyimiz harap oldu. Çocuklanmız gitti. Onlann hepsi benimdi, ayırt edemem. .\fleferAjıkara>^şumesajıUetiyor:tnsanhkvaroklukçaMadımakunuruIma)^cak.(Fotoğraf CUMHURİYET ARŞlVl) Hepsirün annesiydim. Daha doğru- su insanlanmdı. O yara insan olan- lann. Gülsüm'ün babası sanatçı Meh- met Ali Karababa, Gazi katliamı gü- nü vefat etti. Bu acılarla eşim yaşa- yamadı. İdama karşıyım ama kor- kum, bunlara af çıkacak. Yaptıran kadar yapan da suçlu. Cumhurbaşkanı, Başbakan, Içişleri Bakanı, Garnizon Komutanı yargıla- nabiliyor mu? Katliam cumhuriyete karşı yapıldı. Çocuklanmız da kur- ban gitti. 9 yıldır Sıvas'a hiç gitme- dim. Arhk anneler sızlamasın. timde özgürce yaşayamayacaksam nerde yaşayacağım ki. Olaylarda Tür- kiye'nın her yerinden moÜalar vardı. Huzur içinde yaşamak istiyorum. Halk huzurluysa ben huzurluyum. Planlı. kapsamlı bir olay • Serap Kaynar (Uğur Kay- nar'ın eşi): Bunca yıl kolay geçme- di ama ağıt da tutmadık. Her zaman bir şey eksik oluyor. Sanıklara, Tür- kıye'nin politik durumuna uygun ce- zalar verildi. Farklı bir rüzgâr esince ran verihnesi, çözüm için yeterli de- ğil. Demokrasi sorunu var, hukuk devleti değiliz. Ailesel olarak düşün- düğümüzde, hem anne hem babayı yi- tirdik, bizim için çok zor oldu. Kardeşirn hâlâ psikiyatrik tedav i görüyor. Ülkeyi bu duruma getiren- ler kabahatli. Biz çok şey duyduk, öğrendik. Olaylar, bırçok üst düzey yöneticinin bilgisi olmasına rağmen bu hale geldi. Demek ki, işleyen çarkta çok bü- yük sorunlar var. Bireysel olarak de- ğil, toplumsal bazda ele alıp çözüme • Fidan Şa- hin (Nurcan Şahin'in anne- si): Kaç yıl ge- çerse geçsin bir anne için bunun acısı bitmez. Normal ölüm ol- saydı, Allah'ın emri derdik. Ama bu kullann, yo- bazlannbaşımıza getirdiği hunhar- Madımak katliamı öncesinden başlayarak yargılamamn sona erdiği güne kadar yaşanan gelişmeler, olayı organize eden örgûtler ve siyasi partilerin iç ve dış destek aldıklannı ortaya koyuyor. Sayıları on binlerle ifade edilen gericilerden yalnızca 100 dolayında kişi hakhnda dava açılmış olmasından, öldürmeyi "hak n sayan zihniyetin Sıvas ve Türkiye 'nin değişik kentlerinde aynı düşünceyie yaşamını sürdürdüğü, yenilerinin eklendiği anlaşılıyor. Madımak katliamına katılanlann cezasını bulduğunu düşünmek, asıl sorunun hâlâ sürdüğünü de gösteriyor. Katliamm en önemli aktörü RP'liBelediyeMeclis Üyesi CaferErçakmak'ın hâlâ yakalanmamış olması, şeriat özlemcilerinin, siyasetten bürohusiye, yurtiçinden yurtdışına, en ufak idari yönetimden bile aldıklan destek sürdükçe, eserleriyle yolumuza ışıktutan aydmlar yok edildikleriyle kalacak. Madunakyangını sönmeyecek.. dı. Elbette eksikliği hep hissedildi ai- le içinde. Bireysel olarak düşündüğü- müz zaman çok büyük acılar yaşadık. Dünya görüşünün ifade edildiği ta- rihsel süreçte bu rip katliamlarhep ya- şandı. Organizasyonun arkasında siyasi partilerin de olduğu biliniyor. Kabuk tutmaya başlayan yara 2 Temmuz'da yeniden kanamaya başlıyor. llk isimleri duyduğumda akşam te- levizyondan Mehmet Atay'ın ismi söylendi. Birşok yaşıyorsun. arkasın- dan Hasret Gülteltin'in adını duyu- yorsun. Onu da seviyor- sun, hepsinin acısı birbırinı örtüyor. Eğitimden yok- sun bu insanlar devlet tarafından bu hale getırildi. Bu kişilerin arkasında örgütlerin, yurtdışı desteklerinin oldu- ğu açık. B İ T T İ KAZIM GENÇ: Katliam planlıdır benzeri katliamlann hazırlıklannın yıllar öncesine dayandığını düşünen Pir Sultan Abdal Kültür Derneği Başkanı Kazım Genç, yaşananlann "Madımak katfianunın bilinçfi ve planlı'' olduğunu gösterdiğine işaret ediyor. Lise düzeyindeki okullann üçte birini imam hatip liselerinin oluşturduğunu vurgulayan Genç. "Ağırhklı dinsel eğidm abn yeni nesil, şeriat ilkelerine, bağnazhklanna yakın yetişhor. Böyle yetişen gençük de ADah adına, insan öldürmevi, yakmavı hak olarak" gördüğü görüşünde. Genç, kıyınun asıl düzenleyicilerinin ortaya çıkarılmamasının gelecekte yaşanabilecek benzeri katliamiardan duyduğu kuşkuya işaret ediyor. Kazım Genç, böylesı katliamlann nedenlerinin eğitimden kaynaklandığını vurgularken şu değerlendirmeyi yapıyor: "Bugün ülkemizde lise düzeyindeki okullann üçte birini imam hatip liseleri oluşruruyor. Bunun yanmda Fethulİahçuar vb. özel okuttarda da dinsel ağırfaklı eğitimler yapıbyor. Böylece yeni nesil de şeriata yatkm, şeriat ilkelerine yakın yetişiyor. Böyle yetişen gençKk de ADah adına insan yakmayı hak görüyor." Susloınlar onurunu yltirlr Türkiye'deki demokrasi sorununu irdeleyen Genç, yapılması gerekeni, "Biz ,\levikr, bizim dışımızdaki demokratik Jdtle örgüderiyle, demokrasi sorununu kendi sonınumuz olarak görüyoruz. Alevi örgütkri, sendikalar, demokratik kirJe örgütleri, demokrasiyi korumak anlanunda, örgütlenebümeK, sesini yükseltmelidir. Çünkü biz büivoruz ki. haksızbklant karşı sesini çıkartmayanlar, haklanm koruyamayanlar, haklannnı yanmda onuriannı da yitirüier'' sözleriyle açıklıyor. Sıvas'ta, insana dair güzel olan ne varsa yok edilmek istendiğini belirten Genç, sorunun kaynağını şöyle açıklıyor: "Madımak yanguuna seyirci kalan pon'tikacılar hâlâ umut oldukça, ırkçıhk, şeriat w oldukça, empenaüzm Anadolu'dan püskürtülmedikçe, tam bağımsız bir ülke yarablmadıkça, faili meçhuDer, haksız gözaltdar bitmedikçe, ifade özgüriüğünün önündeki engeDer kalkmadıkça, "Gazamz mübarek olsun' diyen belediye başkanı VlecKs'teyken bu ateş hiç sönmeyecek, bu yürek susmayacakJ n PERŞEMBE ORHAN BURSALI Orhan Bursalı yıllık izninin bir bölümünü kullanacağından yazılarına ara vermiştir. îstanbul 'da protesto edildi Srvas katliamının dokuzuncu yıldönünıü İstanbulda protesto edildi Kaüiamın yıldönümü nedeniyle Nurtepe'de yaklaşık 50 kişilik bir grup gösteri düzenledi. Nurtepe'deki Dilan Pastanesi önünde toplanan ve ellerinde meşaleler ile \ürü\en topluluk, 'Faşizme karşı omuz omuza'. 'Analann öfkesi katilleri boğacak' sloganlan arü. Yaklaşık 10 dakika süren gösteri, gnıbun dağılnıasıyla olaysız sona erdL (Fotoğraf: ALPER IZBUL) AVUKAT ŞENAL SARIHAN YAZDI Madımak kitaplaştı ANKARA (Cumhu- riyet Bürosu) - 2 Tem- muz 1993 'te Türkiye ta- rihine kara bir leke ola- rak düşen şeriatçı ayak- lanmayı, avoıkat Şenal Sanhan, titiz çalışma- sıyla, "MadnnakYangı- nı / Srvas Katfiamı Da- vas" adıyla ikı ciltte ki- taplaştırdı. Ankara Ba- rosu Yayınla- n'ndan çıkan kitapta, katli- amın iç yüzü, olay, teknik hasar ve bilir- kişiraporlany- la anlatılıyor. Tarihe ışık tu- tacakçaüşma- da, gericileri tahrik etmekle suçlanan AzizNesin'in Sıvas'ta- ki konuşmalan ve olay anlatımına yer verildi. Kitapta, "Şeriat için ayaklanma" çağnsının yapıldığı -Vlüslüman Kamuoyuna" başlıklı bildırinin tam metni bu- • Ikiciltokiu Ankara Barosu Yayınlan'ndan çıkan kitapta, katliaraın iç yüzü, olay, teknik hasar ve bilirkişi raporlanyla anlatılıyor. lunuyor. Madımak'ta katledi- len aydınlann yaşamla- nnın da aktanldığı ça- lışmada, Allah adına ölümü hak gören geri- ci yayınlann Sıvas kat- liamına yaklaşımı göz- ler önüne seriliyor. Sıvas katliamı ile ilgi- li acılan dava- lann trajik sey- ri, şeriat öz- lemlerini dile getiren sanık- lann ifadeleri ve yerel mah- kemelerle Yar- gıtay kararlan bulunuyor. Kitabı ha- zırlayan mü- dahil avukat- lanndan Şenal Sanhan ile yayın kurulundaki avukat tclal İlimoğlu, Sevil Ceylan Erkat ve Onur Tatar'ın titiz ça- lışmasıyla ortaya çıkan yapıt, araştırmacüara ve gelecek nesillere de ışık tutacak. SIVAS KATLİAMINDAN KURTULAN GÜNBULUT ANLATIYOR: Kâfirlere ölüm diye bağınyorlardı ŞÜKRÜ GÜTMBULUT Dr. Antropolog - 1 - Pir Sultan Abdal'ı anma etkinlikle- ri için beni de konuşmacı olarak ça- ğırmışlardı. 30 Haziran 1993 akşamı Ankara'dan otobüslerle yola çıktık. 1 Temmuz'da, gün ışuken Sıvas'a var- dık. Bize aynlan. Madımak Oteli, Sı- vas 'm tam ortasında. Belediyeye ve valilik binasına yüz metre. O gün Sıvas Kültür Merkezi'nde, öğleden önceki etkinliğe katıldım. Asmı Bezira ve AzizNesm'i dinledim. Aziz Nesin, niye böyle suya sabuna dokunmayan bir konuşma yaptı diye düşündüm. Meğer bilirmiş usta, bu- rada gericiliğin fırsatçı yığıntı yaprı- ğını. Onlara fırsat olabilecek en kü- çük söz ve davranışı yoktu. Musa Eroğhı'ndan sonra yine söz aldı: "Bu saz, yüzviOardır ayiu biçimde sürege- Hyor. Arök onu geKştireunL~" dedi. O gün Aziz Nesin 'den duyduğum tek sert eleştiri bu idi. Hasret Gültekin. çelpedekı ustalı- ğım gösterdi. Bıtirince, ABBalkız, he- pimizin duygulannı dile getirdi: "Aşk olsun Hasret Gültekin!" Asım Bezirci'yi ilk gö- rüyordum. Dış görünü- münden hiç beklenmeyen bir enerjiyle konuşuyor- du. Bir eleştirmen olarak Pir Sultan ı ele aldı. Sonra Ismail Kaya çık- tı. Şemahlar çalındı. Öğleden sonraki etkin- liklere katılamadım. Çok yorgundum. Yathm. O sırada Buruciye'de yazarlar kitap imzalamış. Halk gecesi olmuş. Gecede Musa Eroğlu,Muhfis Akarsu. Nesinıi Çimen, Ismail Kaya ve diğer sanatçılar varmış. Ertesi gün (2 Tem- muz Cuma), erkenden uyandım. O gün saat 14'te ArifSağ'ın bir dinleti- si ve 14.30'da bir panel vardı: Medya veEmpen^Hzm Panelde Sanu'Kara- ören.Ran^ürk,ŞükrüGünbuhrt,Mus- tafa Yalçıner ve Soner Doğan bulunu- yordu. Sonra, tiyatro ve şiir akşamı olacaktı. Ayın üçünde de Banaz'a gi- • Aziz Nesin, suya sabuna dokunmadı O gün Sıvas Kültür Merkezi'nde, öğleden önceki etkinliğe katıldım. Bezirci ve Nesin'i dinledim. Aziz Nesin, niye böyle suya sabuna dokunmayan bir konuşma yaptı diye düşündüm. decektik. Orada ilk gün, Mahzuni Şe- rifi dinleyecektik. Kalkar kalkmaz panel konuşması için son hazırlığımı yaptım. Öğleye dogru dışan çıktım. BizimkilerCumhuriyet lokantasm- da. Ben de oraya gidiyorum. Lokantamn önünden geçen Cum- huriyet Caddesi'nde bağırtılar duyu- yoruz: "KatilAziz_Şe}tanAziz_Kâ- fîrlereöhnn_ADahuEkber_ n Birbö- lük insan, yumruklannı sallayarak Ma- dımak'a doğru gıdiyor. Aralannda Aczmendi giysililer ve çocuklar da var... Lokantadaki- ler, vitrinlere dizilip caddeye bakryor. Yü- rüyenlerin elinde MÜSLÜMANLA- RA yazılı küçük kâ- ğıtlar görülüyor. Yanımdaki Şarkış- lalı köylü. "Rahat batü bunlara" diyor. Dönerimi bitirip otele vanyonım. Yürüyüşçüler, Madı- mak Oteli'nden aynlıp, biraz ötedeki vilayet konağına doğru gitmişler. Otel girişindeki salonda, dip köşe- de, Âşık Nesımi tek başına oturuyor. Nesimi'yle on beş yıl kadar önce bir âşıklar toplantısında ayaküstü tanışmış, o zamandan beri görüşememiştik. O toplantıda, yobazlann çıkardığı bir ka- nşıklığı nasıl yiğitçe göğüslediği, hâ- lâ gözlerimin önünde. Sıvas'a gelmek için Ankara'da Kardelen'de toplandı- ğımız akşam eşi ile birlikteydı. Sesi- mi duyunca birden dönmüştü: - Sen Şükrü Baba'sın. - Ooo âşığım! Birden tanıyamadım. - Ben sesinden tanıdım babam. DünNesimi'ninkonseri vardı. Saf- lık ve çocukluğu, duygu ve akılla bir araya getirmiş bu eşi bulunmaz insan- la konuşmayı seviyordum. Görünce gıdıp karşısına oturuyonım. - Selam Nesimi Baba. - Selam Şükrü Baba. Sen, akşam konsere gelmedin? - Uykusuzdum, uyudum. Nasıl bil- din o kadar adamın içinde? - Bilirim babam. SÜRECEK