Katalog

gYLÖL2001 ÇARŞAMBA CUMHURİYET SAYFA KULTUR kultur@cumhuriyet.com.tr 15 EVLLEGRO EVİN ttYASOĞLU Yeni mevsmade IDSO ve Bursa Senfoni"Yeni bir konser mevsimine girer- :e?n biz konser merakhlan için de r&ni heyecanlar başlar. Acaba bugü- ı e dekyaşamadığımızhangimüzik- >el duygular yaşanacak ya da bizle- i hangi yapıtlar, hangisolistler alıp ?ix yerlere götürecek? Önce elimize g&çen Istanbul Devlet Senfoni Or- kestrası'nın prograrmnı inceleyerek b»şlayalım işe: Cenelde geniş kitlenin sevdiği alı- şıl agelmiş ünJü senfoni ve konçerto- İann yer aldığı bu yılki programda önemli değişikliklerde var. Her şey- den önce korolu- solistli "vokal" ya- pıtlara büyük önem verilmiş. Yıllar- drr rastlanmayan bir aynntı bu. Ay- nca birkaç solistli konserlerden de kaçınılmış. Topluluğun ilk kez ses- lendireceği Benjamin Britten'in Sa- vaş Requiem'ı başta olmak üzere açıhş konserinde yer alacak Tokyo Senfoni ile ortak proje Beethoven'ın 9. Senfonisi; geçen yıl gerçekleşe- meyen Verdi Requiem; Pergolesi'nin Stabat Mater'i; aynca Aspendos'ta seslendirilecek olan Broadvvay mü- zikalleri; yeni yıl konseri ve ttalyan sinema müzikleri haftası, hep vokal içerikli programlar. ÎDSO'nun bu yılki bir başka özel- liği de kendini güvenli şeflerin elle- rine teslim etmesi. Programlan yö- netecek tüm şefler bugüne dek de- nenmiş, toplulukla uyum sağlamış, orkestranın eski dostlan; Pijarows- ld beş konser ile başı çekiyor. Ardın- dan Krimetz ve Galati üçer konser- le geliyor. Tabakov, Pollitt, Nozy ve Pirolli'ye ikişer konser verilirken, Altschuller, Greenwood ve Grif- frthse de birer konser verilmiş. tlk kez konuk edilen üç şef: San Diego Filarmoni'nin şefi Jung-Ho Pak, Kazakistanlı Abdvaşev ve geçen yıl piyanist olarak dinlediğimiz Baca- lov. Yerli şeflere gelince, orkestra- mızuı kıdemli başkemancısı Gûler Aksöz,ErolErinç, EminGüven Yaş- bçam ve Naci Ozgüç'ten başka ada rastlanmıyor. ÎDSO önceki yıllara göre oldukça devingen bir mevsime başlıyor. 12 Eylül'de Tokyo Senfoni ile ortak proje olan konseri Lürfi Kardar Sa- lonu'nda gerçekleştirecek. Ardın- dan bir Karadeniz turnesi yer alıyor. Onun ardından da Antalya'daki As- 1) Massimo Quarta, 2) Florin Ionescu Galati, 3) tdil Biret, 4) Emil Tabakov, 5) Toros Can, Fazıl Say. pendos konseri. îstanbullular için AKM'de mevsimin ilk konseri, 12 Ekim'de Verdi Requiem olacak. Mevsim içindeki ilginç solistleri ve seslendirecekleri konçertolan da şöyle sıralayabiliriz: Dünyanın en önemli piyano yanşmalannda ödül- ler kazanmış olan, Skryabin uzma- nı, Kazanlı piyanist HandaDinova- Ulvi Cemal Erkin; Hüseyin Sermet - Mendelssohn no. 1; Florin Galati - \VTeniawski; EmreŞen -SaintSaens; ünlü ltalyan flütçü Mario Carbotta - Reinecke; ünlü bandonencu UBses PassareOa-Piazzola,ünlü Bulgarke- mancı MinchoMinchev -RStrauss; genç fagotçumuz Ömûr Kazd - Vi- vakü; genç çellistımiz Efe Baltacıgil - Dvorak; tdil Biret - Stravrasld; Ni- han Yapah - Chopin no. 2; kemancı Aleıander Rojdetsvenski - Paganini no. 5; kemancı LucasDavid-Ispan- yol Senfonisi; çellist Aleıander Ru- din - NVlethorski; kemancı ErgunTe- kinson - Ekrem Zeki Ün; piyanist TorosCan - Ravel sol el; Gülsin On- ay - Rachmaninof no. 2, Fazıl Say - Gershwin Rhapsody in Blue. Bu arada eğer bu yılın hit prog- ramlan hangiler olacak diyorsanız, doğal ki bütün vokal programlar di- yebiliriz. Ünlü Bulgar şef Emil Ta- bakov yönetimindeki Florin Gala- ti'nin konseri, Kazak Haftası adı al- tındaki J. Rachmadiev'in yapıtlan; Halida Dinova'nın çalacağı Erkin konçertosu; Naci Özgüç yönetimin- deki Fazıl Say konseri; ünlü Ame- rikalı şef Jung-Ho Pak yönetimin- deki Toros Can konseri; Pijarowski yönetimindeki Idil Biret kons«ri \& PirolK yönetimindeki kemancı Mas- simoQuartanın Çaykovskikonçer- tosu; Beethoven'ın Wellington'un Zaferi'nın yer alacağı konser; Gre- enwood'un yöneteceğı ve orkestra- mn iki haftalık çalışması sonucun- da ortaya çıkacak Britten'in Savaş Requiem'i bence hit konserlerden. Bursa Devlet Senfoni Bu genç ve dinamik topluluk alımlı dinletilerle Bursa ve çevre- sinde yeni bir sosyal oluşum yarat- tı. Özellikle genç solistlerimize ve şeflerimize destek olması, senfoni kadar ondan ürettiği oda müziği gruplanyla çevreye müzik taşıma- sı, Türk bestecilerine özel günler ayırması dikkat çekici. OrhanŞal- nel'in sürekli sanat yönetmenliği- ni üstlendiği orkestra, ülkemizde- ki diger orkestralara da bir. soluk. getirdi. Şöyle ki giderek sayılan ar- tan solistlerimize birden fazla so- listli programlarla konser olanak- lan yaratmayı üstlendi. Yannki ilk konserde Şallıel'e Be- lediye Başkanı tarafından ısmarla- nan "Bursa'nın Güvendeleri' 1 baş- lıklı yapıt seslendirilecek. Çoğu Şal- lıel tarafından yönetilen konserlerde Gökmen.Yaacı,Galati,Çalgan,Tü- zün, Seçkin, Ganiev, Özgüç, Zahar- jev, Buriyev, Strugala, Yaşbçam ve Fraas gibı şeflere de rastlanıyor. İki solistli yapıtlar yine çok soliste yer vermek özeni ile programa alınmış: Bacb ikili, Mozart flüt-arp; Mozart senfoni konçertant ya da Beethoven üçlükonçerto gibi. Solistlerimiz ise en olgun kuşaktan en genç kuşağa kadargeniş biryelpaze çiziyor. Bur- sa Senfoni'nin seçtiği Türk besteci- len Ahtar; Tarcan, Erkin, Şalbel, Tûzün olarak seçkinleşıyor. evini@boun.edu.tr DenzdVVashington 'TrainingDay' ile festivaldeydL Venedik'te gösterimlerpeş peşe KültürServisi-Vene- dik Uluslararası Film Festivali, birbiri ardına yapılan film tanıtımlan ve düzenlenen basm toplantılanyla devam edıyor. Açılışı 29 Ağus- tos'ta, yönetmenliğini Makedon MDchoMan- cevski'nin yaptığı ve başrollerini Nikolina Kujaca ile David Men- ham ve Selahattin Bi- lal'inpaylaştıklan 'Toz' (Dust) adlı fılmle yapı- lan ve 8 Eylül'de sona erecek olan festivalde, 140 filmin gösterimi yapılacak. Aktör-yönetmen-ya- zar Wbody Afflen'ın yö- nettiği, başrolünde de Oskar'lı aktns Helen Hunt'ın oynadığı 'The Curse ofthe Jade Scor- pk>n"ın gösterimi 31 Ağustos'ta yapıldı. Hunt'm "Hiçbiryönö- men Woody gibi ola- maz": filmin bir diğer oyuncusuChartizeThe- ron'un da tt AHen,hari- ka karakterler yaratan büyük biryazar'* sözle- riyle övgüylebahsettik- leri yönetmen, festival izleyicisinden de tam notaldı. Genellikle New Yoık'tageçen ve her sı- nıfvekültürden insanın birbirleriyle olan kar- mauk ilişküerini konu eödğikültfilmleriyle ta- nman Allen, bu filmin- de ise bir sigortacmın bir mücevher hn^ızma nasıl dönüştüğünü ko- mediylekanştırarak su- nuyor izleyiciye. Tanınmış aktörDen- zel VVashington da kötü adam portresıylebaşro- lünü Ethan Hawke ile paylaştığı, yönetmenli- ğini Antoine Fuqua~nm yaptığı'TraİMngDay'in 2 Eylül'deki tanıtımı için Venedik'teydi. Uyuşturucu satıcılan, narkotik büro polisleri ve suçlular arasındaki kaçma kovalamaca gö- rüntülerinin yer aldığı fılm, özellikle Was- hington'ın kullandığı ağır ırkçı diliyle dikkat çekti. Fugua, festivalde yanşma dışı yer alan filmine yöneltilen bu eleştirilere, "Bubirger- çek. Hem beyazlar hem de siyahlar bu dili so- kaklarda kullamyor" sözleriyle cevap verdi. Gösterimi yapılan di- ğer filmler arasında iki- si de yanşmalı bölümde yer alan, Portekizli fıhn yapımcısı-yazar-yönet- men Teresa Villaver- de'nin'AguaeSal'OVa- ter and Salt)veÇinliyö- netmen FruK Chan'm da 'Heunggongyau hor ler wood' (Hollywood Hong-Kong) adh yapıtı vardı. Yeni müdür Hakan Aysev, 'Gerçek bir Avrupa düzeyi yakalamak istiyorum' diyor IZDOB'da dünya prömiyeri hazırhğı İZMİR (Cumhuriyet Ege Bürosu) - "Yönetici olarak en büyük anıacım, insanlar nere- deyse oraya gitmek, onlan bu- raya çağırmak değiL Iznür'de bellikalıplan aşarakgerçekbir Avrupa düzeyi yakalamak isti- yorum" diyen Izmir Devlet Opera ve Balesi Müdürü Ha- kanAysev, göreve başlayah 1.5 ay gibi kısa bir süre olmasına karşın yeni sezonda Türkiye, Izmir ve dünya prömiyeri ya- pacak eserlerin son hazırhkla- nnı tamamlamak üzere olduk- lannı söyledi. Yoğun bir çalışma temposu içinde yeni projelerini anlatan Hakan Aysev'in, seçici ve nite- likli olarak değerlendirdiği Iz- mirli sanatseverlerin karşısma iddialı yapıtlarla çıkmanm he- yecanı içinde olduğu belirgin bir biçimde gözleniyordu. IZ- DOB'un, sezonu 'Carmen' operasıyla açacağım belirtirken yeni sezonun özeti bir çırpıda dökülüyor Aysev'in ağzmdan: "tznur'e yaraşır bir ızlence üzerinde çahşryoruz. Car- men'den sonra 'Şımank Kız' balesi var. Ardından Bach'ın 'Le Feric Hole' operetL ki bu Türkiye prömiyeri olacak. Da- ha sonraBeyhan Murphy 'Mo- dern Dans' gösterishü sunacak. Bu gösteri de dünya prömiyeri olacak. Sabahattin Kalender'm 'Nasreddin Hoca' opereti SUTI- da. Programımız henüz tam netleşmese de ilk etapta aklıma gelenler bunlar. Bir de benim için çok önemli ve özel olan 'Norma' operası var. Çok özel, çünküdünyadaçokazyerdeoy- nanabiliyor. Tam bir açıkhava operası, Türkiye'de şimdiye ka- dar sadeee 1950'li yıüarda ts- tanbul Açıkhava"da yapümış. Çok zor bir opera, ama çok iyi bir ekip kurduk. Dünya çapm- da tamnan Gian Carlo Andret- ti aduıda bir orkestra şefi gele- cekbu opera için. Ben de söyle- yeceğun. 11 Haziran'da İz- mir'de prömiyerini yapüktan rezonu 'Carmen'le açacak olan IZDOB'un müdürû Aysev, sanatseverlerin karşısma iddialı yapıtlarla çıkacaklannın altını çiziyor. Kültür Bakanı Istemihan Talay'dan tam destek aldıklannı belirten Aysev'e göre kültüre bir an önce hak ettiği değer verilmeli ve Izmir'e bir opera binası yapılmalı. sonra Aspendos'ta galasuu ya- pacağızvesezonuNormaile ka- patacağız." Aysev, programm son bıçimi- ni kısa bir süre sonrakamuoyu- na açıklayacağını ve bir sonra- ki yılm hazrrhklanna başladık- lannı da sözlerine ekliyor. Son- ra da 2002-2003 dönemi için Çetinlşıközlû'nünyazdığı 'Ağ- n Dağı Efeanesi'nin çalışmala- nmn sürdüğünü söylüyor. Ay- sev, IzmirBüyükşemr Belediye Başkanı AhmetPiriştina'nın da kendilerinden bir eser isteği ol- duğunu, 'BirTüıkMasah' adlı eserin çalışmalannın Muam- mer Sun ve Turgut Ozakman tarafından yapıldığmı söyledik- ten sonra, prömiyerinin 2003 Ocak ayındayapılacağı müjde- sini verdi. Aysev, İZDOB Müdürlü- ğü'nü kabul etmesinde Kültür Bakanı tstemihanTalay'ın des- tek sözlerinin de etkili olduğu- nu, Talay'dan "Seni yalnız bı- rakmayacağız'' sözü aldığım ve bunun tutulacağı inancı içinde olduğunu vurguluyor. Aysev, "Opera ve bale kostüm, dekor vedışandangetirikn sanatçılar- ladesteklenmesi gereken bir sa- nat dah. Kühürebir an öncehak ettiğideğerinverihnesivebütçe- den ayrılan payın arttırüması gerek. Umuyoruz, hayal kuru- yoruz, inşallah bunlar olacak" diyecek kadar da umut dolu. Türkiye'deki ve özelde tz- mir'deki izleyicilerin iyi yapıt- lara ilgi gösterdiğini, "tnsanla- ra ne kadar kaüteli ve özel şey- ler sunarsanız o kadar alabihr- siniz" sözleriyle dile getiren Aysev, ülkelerin dünya kamu- oyunda her şeyden önce kültür- sanat etkinlikleri ve yetiştirdik- leri sanatçılarla anımsandığmı söylüyor. Aysev, "Avrupa ve Amerika'da arük küçücük ka- sabalarda bile senfoni orkestra- lan var. Yiyana deyinceinsanla- rm akhna önceükle Mozart ve VîyanaDevletOperasıgeür. Ör- neğm Türkiye'ye gelen turistte- re neden bir opera veya konser izletmevenm. Niye sadeee 'Oy- nama Şıkıdnn' parçasıdinleyip, göbek aüp gitsmler" diyor. Birçok proje için aralıksız ça- lışan Hakan Aysev, Izmir'de ge- reksinime yanıt verecek opera binası ohnamasmmkendılerini çok zorladığını söylerken bu konuda îzmirli sanatseverlere içini döküyor: "Ciddi biçimde bina sorunu- muzvar.Bunuherkesde biliyor. 370 gibi komik bir koltuk sayı- sma sahip olan Devlet Opera ve Bale binası, değU Izmir için, Karşıyaka veya Göztepe gibi semtter için bile yeterli değil. Carmen operası için dekoratör arkadaşlanmla, ne yapsak da insanlara daha güzel ve izlene- biür bir biçimde sunabilsek di- ye korkunç saatler yaşıyor, ola- naklan zorluyoruz. Oysa tz- mir'de ciddi anlamda sanat ya- pan iki kunım var. Bunlardan biri Devlet Opera ve Balesi, di- ğeridesenfoni orkestrası. tzmir halkı sanata çok açık. Önceük- le büyük ve İzmir'e yaraşır bir opera binası şart Göreve geldi- ğimde ilk işim Belediye Başka- nı Sayın Ahmet Piriştina'ya 'Opera binası istiyorum' de- mekoktu. Saym Piriştina bu is- teğjûni oldukça olumlu karşıla- dL Ama şu an Türkiye'de opera binasıdeğil, hiçbir şeyyapüann- yor.Genede buişinpeşini bırak- mayacağun. Burada 2 yıl nn, 5 yıl mı görevde kalacağun, bile- mivorum.Ancakkaldığımsüre- ceuğraşacağım. En azmdanbe- nim dönemundebüyük bir ope- ra binasının temeli aOhrsa, bel- ld 10yıl sonra gelip Othello söy- lerim o bmada." Sadık Demipöz ikincî oldu • Kümlr Servisi - Santa Barbara, Kaliforniya'da Canon ve Serbin Communications tarafından bu yıl 21.'si düzenlenen fotoğraf yarışmasmda ikinciliği Sadık Demiröz adlı bir Türk kazandı. Demiröz'ün fotoğrafı 22 bin fotoğraf arasından seçildi. Anadolu Üniversitesi Güzel Sanatlar Fakültesi Grafik bölümünden mezun olan ve daha sonra Amerika'da kazandığı bursla fotoğraf dalında master yapan Demiröz, halen Amerika'da profesyonel grafik tasanm sanatçısı olarak çalışmalanna devam ediyor. Yönetmen Cafer Penahfye ödül • TAHRAN (AA) - îranlı yönetmen Cafer Penahi'nin 'Daire' fılmi, Uluslararası Sinema Eleştirmenleri Federasyonu'nun 2001 yılı 'en iyi film' ödülünü kazandı. 34 ülkeden 156 eleştirmenin oyuyla belirlenen sonuçlara göre, 'Daire', bu yıl Altın Palmiye Ödülü'nü kazanan Nanni Moretti'nin 'Son's Room' (Oğulun Odası) ve Michael Haneke'nin 'Piano Teacher' (Piyano Öğretmeni) fihnleriyle sıkı bir rekabetten sonra ödüle layık görüldü. Halen jüri üyesi olarak Venedik Fihn Festivali'nde bulunan Penahi'nin, 19 Eylül'de San Sebastian Film Festivali'nin açıhş törenine katılarak ödülünü alacağı belirtildi. Iran kadımmn, özellikle toplum dışma itilmiş ve çaresiz kadınlann hayatm değişik alanlannda yaşadığı sert baskılan ve zor koşullan açık bir şekilde anlattığı için Iran'da hâlâ gösterim izni alamayan 'Daire\ geçen yıl Venedik Fihn Festivali'nin en büyük ödülü olan Altın Aslan Ödülü'nü kazanmıştı. 'Barış ve Kapkatür 1 sempozyumu • İSTANBUL (AA) - ' 1 Eylül Dünya Barış Günü' dolayısıyla düzenlenen 'Barış ve Karikatür' İconulu sempozyumda konuşan Karikatürcüler Derneği Genel Sekreteri Metin Peker, karikatürün insan haklanndan, demokrasiden, özgürlükten, adaletten ve banştan yana bir sanat olduğunu söyledi. Etkinlik çerçevesinde, sempozyuma katılan Türk ve Yunanistan, Yugoslavya, Bulgaristan gibi Balkan ülkelerinden gelen karikatüristlerin eserlerinden oluşan 'Banş' adlı sergi de Istanbul Büyükşehir Belediyesi Karikatür ve Mizah Müzesi'nde açıldı. Sergi tadıntfa cinayetlep • PARIS (AP) - Paris'in tanınmış sergi merkezlerinden Pompidou, gelecek yaz ünlü yönetmen Alfred Hitchcock'un fibnlerinden sahneleri konu alan bir sergiye evsahipliği yapacak.Sergide Edgar Allen Poe'nun kitabının illüstrasyonunu da yapmış olan sanatçı Paul Klee'nin, yönetmenin korku ve gerilim içeren fıknlerinden seçihniş 200 önemli sahnesini resmettiği tablolan ziyaretçilere sunulacak. Sergi merkezinin müdürü Dominiqe Paini, serginin asıl amacuun, fihnlerinin konusunu genelde yerel gazetelerde yer alan cinayet öyküleri, soygun ve kapkaççılarla ilgili tüm dedektiflik olaylanndan esinlenerek seçen Hitchcock'un yaratıcılık gücünü açıkça sunmak olduğunu söyledi. The Blues Brothers' TÜPkiye'de • Kültür Servisi - 'The Blues Brothers' topluluğu bugün Izmir Gündoğdu Meydam'nda bir konser verecek. Topluluk 17 Eylül'e kadar Kuşadası, Bodrum, Marmaris, Antalya, Alanya, Ankara ve tstanburda caz severlerin karşısma çıkacak. Grubun 16 Eylül'de Parkorman'da vereceği konser dışında ücretsiz olarak izlenecek konserlerin programı şöyle: Yann Kuşadası Liman, 7 Eylül'de Bodrum Gümbet Dolgu Alam, 9 Eylül'de Marmaris Amfi Tiyatro, 11 Eylül'de Antalya Cumhuriyet Meydanı, 12 Eylül'de Alanya Belediye Arkası, 14 Eylül'de Ankara Hipodrom, 16 Eylül'de lstanbul Park Orman, ve 17 Eylül'de lstanbul Fildamı. Sodenbepgh, devam fitmi çekiyor • Kültür Servisi - 'Erin Brockovich' ve 'Traffic' filmlerinin yönetmeni Steven Soderbergh, 'Seks, Yalanlar ve Videoteyp'in (Sex, Lies and Videotape) devammı çekecek. 'How to Survive a Hotel Room Fire' adını taşıyacak devam fılminde başrolleri David Duchovny ile Catherine Keener paylaşacak. Soderbergh'in hem yazıp hem de yöneteceği ve Miramax'm yapımcıhğım üstleneceğı filmin çekimlerine kasım aymda başlayacak. Yönetmen, başrollerini James Spader ve Andie MacDovvell'm paylaştığı 'Seks, Yalanlar ve Videoteyp' ile 89'da Altm Palmiye ile Sundance Seyirci Ödülleri'ni almış, 90'da da en iyi senaryo Oscar'ma aday ohnuştu. BUGÜN • ÎŞ SANAT'ta 'Macera - Gerilim Başyaprtlan' başlığı altmda 'Steve Norrington'ın yönettiği 'Bıçağm tld Yüzü - Blade' adlı film izlenebilir. (0 212 316 15 77)