Katalog

4EYLUL2001CUMA CUMHURİYET SAYFA TARIHIN EN BUYUK TERORU 11 ABD Başkanı Bush, ülkesinin dünyayıterörlemücadelede zafere taştyacağtnı söykdi: Yüzyılın ilk savaşını gördük Butb gözyaşbnna boğuldu. (REUTERS) DışHaberierServisi-ABD Baş- kanı George Bosh dün gözyaşlan içinde yaptığı konuşmada, "ABD'nin 21. yözyılm flk savaşnu yaşadığmr belirttiBush, ABD'nin terörle mücadeleye öncülûk edece- ği ve dünyanın bu savaşımdan za- ferle çıkacağı sözünü verdi. Beyaz Saray'daki Oval Ofıs'te basm top- lantısı düzenleyen Bush, "Bu öDÎe, kendnniawcfiğerüJkderiABDnin yaşadığıkorkunçtrajcdiden,terör- den kartarana kadar rabat etme- yecek" dıyekonuştu. Bush, ABD'de yaşananlann bir tûr savaş olduğu- nu, ABD'ye bir savaş ilan ediidi- ğini söyledi. Bütün dünya liderle- rinin destek sözü verdiğini vurgu- • Başkan Bush, gözyaşlanyla yaptığı konuşmada, ABD'ye savaş ilan ediküğıni belirtti. sını yûreğinde bissettiğiııi kaydet- ti. Bush'un konuşurken gözlerinin yaşardığı ve ellerinin titrediği göz- lendi. New York Belediye Başkanı RudoÇjhGuifiaıüıledetelevizyon- lardan canh yayımlanan bir telefon konuşması yapü. Guiliani, Bush'a New York'a derhal yardım elini uzattığı için teşekkür etti ve Bush'u New York'a davet etti. Bush da da- veti kabul ettiğini söyleyerek bugûn New York'a gıdeceğinı belirtti. layan Bush, "LMerler bunun ABD'ye üanedilmişbir savaşokiu- ğunun kesinfikk farkındalar" de- di. ABD Başkanı. ülkesınin dûn- yayı terörle mücadelede zafere ta- şıyacağını bildirdi. ABD ve diğer ülkelerdeki Müslümanlara yöne- lik saldınların arttıgı yönündeki haberlerin ardındanBush Arap kö- kenli Amerikalılara ve Müslüman- lara hak ettikleri saygırun gösteril- mesi gerektiğini belirtti. Bush, korkunç saldınlarda ya- şamlannı yitirenler için yas tuttu- ğunuve yakınlannı yitirenlerm acı- Bush savaş yetkisi tstryor Bush savaşla ilgili yetkilerinın ıi" istiyor. Kong- re'de bu konudaki görüşmeler sü- Terken Bush'un isteğine yanıt ve~ recek hukuksal formülasyon aranı- yor. Kongre 1973 yıhnda başka- mn savaş yetkileri konusuna iîişkin yasayi kabul etmışri. Ancak şim- diye dek hiçbir başkan bu yasaya uymadı. Bütün başkanlar yasanın, kendılennın anayasal haklanru çığ- nedığını düşündü. ABD'de savaş üa- nı yetkisi sadece Kongre'ye aıt. Bu yetkı, Ikinci Dünya Savaşf ndan beri hiç kullanıhnadı. Bukonudaki görüşmeler sûrerken TSI 01:00 sıralannda yapüan bomba ihban nedeniyle kongre binası boşaltıldı. NATO'nun, 5. maddeyi harekete geçirme kararı Türkiye'yi memnun etti Ânkara'nın da istediği oldu • Bu kararın terörle yıllardır mücadele eden ancak Batı'dan yeterli destek alamayan Türkiye'nin elini güçlendireceği yorumlan yapılıyor. SERKANDEMİRIAŞ ANKARA - NATO'nun, ABD'de yaşanan terör olay- lan karşısında anlaşmarun ortak savunma ilkesini be- lirleyen 5. maddesini hare- kete geçirme karan Türki- ye'yi memnun etti. Türki- ye'nin NATO Daimi Temsil- cisi Büyükelçı Onur Öy- men, "Biz öteden beri terö- rist saldmların da NA- TO'nun 5. maddesi kapsa- mında dûşünülmesini isti- yorduk" dedi. Bu karann ahnmasının terorizmle uzun yıllardır mücadele eden, an- cak Batılı ülkelerden yeter- li desteğı alamayan Türki- ye'nin elinı güçlendireceği değerlendirmeleri yapıhyor. NATO Konseyi'nin ön- ceki gün yaptığı toplantıda aldıgı tarüıi karar, uluslara- rası terorizmin, bundan son- ra, ittifaka ortak savunma zorunluluğu getiren NATO Anlaşması'mn 5. maddesi kapsamında değerlendiril- mesi açısından büyük önem taşıyor. Karan Cumhuri- yet'e değerlendiren NATO DaırnıTemsilcisi Büyükel- çi Öymen, karann gerçek- ten çok önemli ve Türki- ye'nin uzun süredir savun- duğu görüşlere uygun ol- duğunu kaydetti. Oymen, şunlan söyledi: u Bfa öteden beri terörist saldınların da NATO An- laşmau'nın 5. maddesi kap- samında dûşünülmesini is- tiyorduk. Saldırı deyince mutlaka yabancı bir ülke- nin bir üye ülkenin sınınnı geçerek yapacağı saldınnın anİaşıimaması gerektiğini, terör (rgütierinin de uhısla- rarası bir sorun olduğunu vetebdit haünegeküğini söy- lü\oniuk. Bu konuda baa karanan kabul ettinniştik. NATO'nun VVasbington'da- ki zirvesinde kabul edilen yeni stratejik konseptinin 24 maddesine sokrurmuştuk terorizm maddesini. Fakat bu karar bütün bunlardan çokdaha açık bir şekilde bu terör sakünsının 5. madde kapsamına girmesini kabul edryor. Bu çok önemlL Ken- di boyurunun ötesüıde de çok önemli arük. Bunu da- ha genel düşünmek lazun." NATO'nun yeru stratejik konseptinin 24. maddesinde "ittifak üyelerinin güvenliği- nin küresd çerçevede efe ahn- ması gerektiği'' belırtılerek. "İttifakuı güvenlik çıkarta- n, terör hareketieri, sabo- tajlar ve organize suçlan da içuıe alan daha geniş bir çer- çeveden dolayı etküenebilir" dendi. NATO'nun karan, uzun yıllardır PKK terörüy- le mücadele eden, ancak bu mücadelesı sırasında Batılı müttefiklerinden destek ala- mayan Türkiye açısından çok önemli bir gelişme olarak değerlendiriliyor. PKK'ye30binkurbân~ Türkiye, bu mücadelesı sı- rasında sivil ve resmi olmak üzere 30binyurttaşınıyitir- mişti. Bu karann, bundan sonra yaşanabilecek terör olaylan karşısında da ittifak üyelerinin ortak savunma yapma konusunda bağlayıcı- hgı olabıleceğı kaydediliyor. Bununla birlikte üye ülkele- nn bu alnıan karann ardın- dan terörle mücadelede iş- birliğini geliştirmek için ba- zı düzenlemelenn yapılabi- leceğı belirtiliyor. Bu kapsamda, üyelerin si- lahlı kuvvetlerinin terör ha- reketlerine karşı hızh ve et- kin şekilde yanıt verebüme- leri için uzman birliklerini geliştirmeleri, ortak istih- barat ağı kurmalan gibı ola- sılıklar agırlık kazamyor. Mavi Çarşı unutulmadı 13 Mart 1999 tarihinde tstanbuJ Göztepe'deki Mavi Çarşı'da 13 kişinin ölümüyle sonuçlanan terör eylemi gerçekJeşnüşti. Teröristlcr binadakileri üstkata toplamış. girişi benzinle tutuşrunnuş. kaçarken de molotofkokteyli armışlanh. 19üyeliNATO'nun tekMüslüman üyesi Türkiye, güç duruma düşebilir Washington'ın işareti bekleniyor AJKARA (Cumhurryet Bürosu) - ABP'de yaşanan ve binlerce sivi- tin yajamuıı yitinnesine neden olan terÖTîyleminin tüm NATO ülkele- rine pnelik yapıldığına ilişkin NA- TO İonseyi'nin kararının arduıdan gözleABD'den gelecek işarete çev- rildiAnlaşmannı 5. maddesi kara- ra daanak olduğundan, üye ülkele- na Brleşmiş Milletler Yasası'nm 51. naddesinde belirtilen kendini savuma hakkı çerçevesinde uygun görökleri her türlü askeri önlemi al- ma hkkı doğuyor. 19üyeli NATO'nun tek Müslü- maDİyesi Türkiye, "Islami terör" şipblerinin yoğunlaştığı bir dö- Deme kendini daha zor bir durum- da bJabilir. Başbakan BükntEce- vit ı: görüşen Dışişleri Bakanı ts- maülCenı, ABD'ye yönelik terönst sal<hlann kimsenin yanına kalma- matsıçin Türkiye'nin üzerine düşe- nı yoacağını beürtti. ABD halkının azjsıı paylaştığını kaydeden Cem şuonirı söyledi: "Türkiye hedefolur- ken ABD'nin Türkiye'ye desteğini unutmadıkTürkiye olarak değerle- rinûzin tahribine izin \ermeviz, kor- kuya yenik düşmeyiz. Kendi halkt- mıza, bölge halkınave insanhğa kar- şı olan görevhnizi yerine getiririz." NATO karannın Türkiye'nin sa- vunageldiği bir yaklaşım olduğunu kaydeden Cem, bu karann tüm üye ülke halklannm yaranna olduğunu söyledi. Cem, Genelkurmay Baş- tannak isteyenlenn karşısmda ol- duğunu vurgulayan Cem, bu tür ey- lemlenn "dinler kavgaa" gibi gös- terilmesinin yanhşlığma işaret etti. Türkiye'nin zor durumu NATO'da alınan karann tüm üye ülkeler nezdinde bağlayıcı olduğu, ancak olası operasyonlara kahlma ko- nusunda müttefıklere bir zorunluluk getirmediği kaydediliyor. Ancak üye >-DtşişienBakamCan,ABD'}vyöndüıteröıjstsalduvun kimsenin yanına kalmaması için Türkiye'nin üzerine düşeniyapacağuusö)4edL kanlığı yetkililen ile de yarariı gö- rüşmelerde bulunduklannı belirte- rek "tçinde bulunduğumuz bu zor günler,bunahm ortamı özu ıtibany- la demokrasi ik terorizmin kavgası- dır. Akhselim ile fanatizmin müca- delesidir. BizTürkiye olarak bu kav- ganın bizim tarafimızdan kazamla- cağına inanıyoruz" dedi. Türki- ye'nin, bu ortamı yanlış yorumlar ve eylemlerle başka bir çerçeveye ak- ülkelerin topraklanndaki üslerinı kullandırmak, hava sahasını açmak ve gerekli güvenliği sağlamak gibi gerekleri yerine getirmelerinin bek- lenmesınin de normal olduğu bildi- riliyor. Brüksel'den yapüan açıkla- manın genel anlamıyla terorizmden büyük yara alan ABD'ye yönehk bir dayanışma jestı olarak da değer- lendirilebüeceği belirtiliyor. ABD'nin düşmanı tam ve resmi olarak belirleyememesı nedeniyle olası bir operasyonun nereye ve na- sıl yapılacağı hakkında değerlendir- me yapılmasınuı olanaksız olmasma karşın Türkiye'ninkaygılan sürüyor. 19 üyeli NATO içerisindeki tek Müs- lüman ülke olanTürkiye, olaylarmar- duıda Islami bu Örgütün çıkrnası du- rumunda tüm dünyadaki Müslüman imajının olumsuz etkileneceği görü- şünde. Ost düzey bır dıplomat, "Tür- kiye diğer tslam ülkderinden farkh ohnakla birtikte Müslüman bir ülke. İslamimajmdaki bir olumsuzhıkTür- kiye'yi de etkileyecektir'" dedi. Terör olaylannuı arkasında Orta- doğu ya da Afganistan kaynaklı bir terör örgütünün çıkması durumun- da ABD'nin olası bir operasyonun- da Türkiye'ye de önemli bir rol dü- şeceği öngörülüyor. Türkiye coğra- fi olarak her iki bölgeye de en ya- kın olan NATO üyesi. Dolayısıyla olası bir operasyonda Türkiye'deki üslerin, Tiirk hava sahasının da kul- lanılması olasılıklar dahilinde. APONYA UYARDI: Saldın savaşı tetikleyebilir Dış Haberler Servisi - Japonya, ABD'ye yönelik saldınların uzun dönemde bir savaşın tetıkleyicisi olabileceğinı bildirdi. 11 Eylül'deki saldmlann ardından bır açıklama yapan Başbakan Juniçiro Koizumi'nın sağ kolu olarak tanınan Hükümet Sözcüsü Yasuo Fukuda, saldmlann uzun dönemde bir savaşın tetıkleyicisi olabileceğini söyledi. Fukuda, düzenlediği olağan basın toplantısı sırasmda kendisine ABD'deki saldınlarla ilgili yöneltilen bir soruya verdiği yanıtta, "Konuya uzun dönemde baküğunızda. bu sakunlann geleeekteki bir savaşın tetikleyicisi olabileceğini sö\1eyebUiriz, ancak dürüst olmak gerekirse ABD'de daha önce de terörist saknnlar oldu, yeni saldmlan bu bağlamda üıcelemenin uygun düşeceği görüşünü taşıyorum" dedi. Başbakan Koızumi önceki gün ABD'yi, uğradığı saldınlara karşılık verme karan alması halinde bile desteklemeye devam edeceklerini söylemişti. Japonya'nın yannmı beüi değil Fukuda, başbakandan daha ihriyatlı bir açıklamayla u Japonya'nın savaş dunununda nasü yardım edebUeceği benüz kesin değü" dedi. Japon Anayasası'nın 9. maddesi, ülkenin her zaman savaşmasına ve bir orduya sahip ohnasına olanak vermiyor. II. Dünya Savaşı'nın bitiminde, Japonya'nın kendini koruma amaçlı yaklaşık 236 bin kişiük bir orduya sahip olmasma izin verilmiş olmasma karşm 9. maddede, "Japon halki egemen bir güç olarak her zaman uluslararası anlaşmazuklann çözümü için savaşa ve güce başvurulmasuu reddeder" ifadesınm yanı sıra Japonya'nın kara, deniz ve hava kuvvetlerine sahip olmaması gerektiği belirtiliyor. 1 ÜRKİYE'NÎNROLÜ Yunanistan kaygılı MURATİLEM ATtNA - ABD'ye yönelik korkunç saldınlar Atina'da dikkat ve kaygıyla izleniyor. Saldınnm hemen ardından terör odaklannı kmayıp ABD'ye her türlü yardımı yapacağmı açıklayan Kostas Simitis hükümetı, şimdi Afganistan operasyonundan dolayı kaygılamyor. Hükümet kaynaklı olarak verilen haberlerde, iktidardaki Pasok hükümeti olası bir ABD-NATO ortak askeri operasyonunda, Türkiye'nin bölgedeki rolünün daha da güçleneceği endişesini taşıyor. Bu çerçevede Sunitis hükümeti, olası Afganistan operasyonunda Türkiye'nin rolünün ne olacağmı, ne gibı NATO ve ABD yardımlan alacağım hesaplamaya çahşıyor. Hükümetin kaygı ile izlediği diğer bir durum ise önceki gece NATO'nun, ABD'deki terörist saldın karşısmda, 5. maddeyi işler hale getırmesi. Bu durumda sadece ABD değil, tüm NATO üyesi ülkelere yapılacak terörist salduılar NATO'ya karşı yapılmış olacak. Terör karşıtı olarak görünse de, Türkiye'deki birçok terörist örgüte bir şekilde kucak açan Atina, 5. madde yüzünden bu politikalarmı gözden geçirecek gibi görünüyor. BIÇAK SIRTI EROL MANİSALI Teröp, Dengesizliklerin Yarattığı Depremdir Amerika'da iliklen donduran saldırıyı sadece, "büyük bir terör hareketi" olarak algılarsak kendi kendimizi aldatmış oluruz. - Olayın bir bölümünde masum insanlann öldü- rülmesi, kan ve şiddet bulunuyor. - Diğer bölümünde ise dünyanın yaşamakta ol- duğu büyük sorunlar bulunmaktadır. Nedir bu büyük sorunlar diye sorduğumuz za- man akltmıza gelen ilk başlıklar şunlar oluyor. 1 - Dünyamızdaki büyük gelir ve paylaşım den- gesizliği, bunun arkasındaki güç dengesizliği; bir tarafta 30-40 bin dolar yıllık kişi başına geliri olan "mûreffeh dünya ", öbürtarafta açlık sınınndaki mil- yarlarca ınsan. Bir tarafta her istediğinı ekonomik ve siyasi olarak yaptıran, emirler veren, dünyayı yö- neten güçlü bir dünya, öte yanda zayıflardan ve fakirierden oluşan dünyanın yüzde sekseni. 2- Güçlü dünya, sılahı ve terörü kendi çıkarlan için kullanmış ve kullanmaktadır. Zayrflar arasın- daki savaşlar ve çatışmalar "güçlüler tarafmdan" çıkanlmış ve çıkanlmaktadır. Amerika'nın ve diğer büyük devletlerin bu savaş kışkırtıcılığının arkasın- da "strateiik çıkarlar" etkili olmuş ve olmaktadır. - Irak'ı Iran'a, Amerika silahlandırarak saldırt- mıştır. - Irak'ın Kuveyt'i işgali bile örtülü teşvik görmüş- tür. - ABD bugün Bağdat'a karşı "terörist bir orga- nizasyon" içindedir. - Kuzey Irak'ta son 10 yıldır yürüttükleri faaliyet, terörün bir parçası oldu. Türkiye de bundan zarar gördü ve görmekte. - PKK, ASALA gibi örgütler Batı ülkelerinden yardım görmüşlerdir. - Bin Ladin ABD'de yetışmiş ve bir süre ABD örgutlennde, ABD için çalışmıştır. Daha sonra Ame- rika'ya karşı faaliyete başlamıştır. ömekleri yakın çevremizden ve yakın tarihler- den aldım. ABD'nin ve Avrupa'nın büyük ülkeleri- nin kendi ulusal çıkarian için terörü nasıl destek- ledikleri ve kullandıkları herkesin bildiği şeydir. Dünyanın diğer bölgelerine değişik zaman aralık- lannda gidildiğinde, bu gerçeğin hiç değişmediği- ni görüyoruz. Çıkar, güç, terör ilişkileri... Terörü, bir taraftan dünyada yaşanmakta olan "dengesizlikler" yaratırken öte yandan güçlü odak- lar terörü yaygın bır biçimde kullanagelmişlerdir. Türkiye terörden en büyük zarar gören bir ülke olarak, bu gerçeği diğer ülkelerden çok daha iyi bilmekte ve hissetmektedır. ASALA ve PKK terö- runün hangi ulketer tarafmdan desteklendiği, ka- nıtlan ve itiraflar ile açık olarak ortadadır. ABD de, ulusal çıkarları gerektirdiği zaman ye- rel ve bölgesel çatışmalan ve terörü kullanmış ve teşvik etmiştir. Terör bataklığının ve pisliğinin Ame- rika'ya bulaşması da bunun sonucudur. Aynca, ABD içindeki "iç çatışmalar", terörve maf- ya faaliyetlerine "örtülü bir destek" sağlamakta- dır. Amerika dünyadaki güç ve paylaşım kavgasın- da bir "taraftır"; Amerika aynı zamanda, 'kendi için- deki güç kavgalannın da" çatışması içindedir. Ken- nedy cinayeti, içerdeki güç kavgasının sonucu idi. Son olay insanlık dışı bir olaydır. Biz bu olayın arkasındaki diğer insanlık dışı olaylan da görüp de- ğerlendirmek zorundayız. - Gelişmiş ve azgelışmiş dünya arasındakı güç ve refah uçurumu büyüdükçe, - Güçlüler, vahşı kapitalızmi "demokrasi ve öz- güriükler" olarak dünya kamuoyuna sundukça, Depremlerde olduğu gibi sıkışma ve yeni kınl- malar kaçınılmaz olarak sürer gider. Çözüm, dün- yamızdaki bu büyük dengesizliklerin ortadan kal- dınlmasından geçer. Gerçek uygariık, aydınlanma ve demokrasi ancak dünya insanlan arasında re- fah ve güç dengeleri sağlandığı zaman ortaya çı- kabilecektır. Bu olmazsa, "Amerika bile" bunun üstesinden gelemez. Norveç. ABO adına savaşmayacak Dünya teröre karşı birleşti Dış Haberler Servisi- ABD'ye yönelik terör saldınlannın ardından dünyateröre savaş açar- ken bazı ülkeler yapıla- cak misilleme konusun- da çekinceli davranıyor. ABD, saldınlann ar- dmdan, terorizme kar- şı, müttefık ülkeler, Rus- ya, Çin ve Müslüman devletlerin dahil olduğu bır küresel ittifak kur- mayaçalıştığını bildirdi. Beyaz Saray Sözcüsü AriFkischer, dünyanm "terorinne karşı çıkma- smm yamanı getdiğmi" söyledi. Fleischer, Baş- kan George Bush'un, ittifakı geliştirmek ama- cıyla tüm liderlerle te- mas kurmaya devam edeceğini belirtti. Fransa Savunma Ba- kanı Alain Rkhard, NA- TO'nun da katılacağı olası bır misilleme ko- nusundaki tartışmalara Rusya'nın da dahil edil- mesini istedi. Richard, "savaşyada askeri operasyon" ka- rannın siyasi ve strate- jik tartışmalardan son- ra alınması gerektiğini vurguladı ve "misille- menin durumu daha da kötüleştirebileceğinin gözönundebuhındunJ- mas gerektiğini'" belirt- ti. Cumhurbaşkanı Jac- ques Chirac. ABD'ye her türlü desteği vere- ceklerini ancak saldın- lann sorumlulan belir- lenmeden operasyon yapılmaması gerektiği uyansında bulundu. NATO-Rusya Daimi Ortak Konseyı toplantı- sındaysa, uluslararası te- rorizme karşı işbırligi- nin arttınlmasına karar verildi. Toplantıda Rus- ya'yla ABD ortak tavrr aldı. Yapılan çıklama- da, "Moskova ve Was- hington bu insanlık dışı eylemlerin cezasız kal- maması konusunda ka- rarhdır'' denildi. Norveç, ABD adına herhangi bir savaşa gir- mek ıstemediğini açık- ladı. Dışişleri Bakanı Thorbjoem Jagland, "Norveç savaş halinde değildir ve bir savaşa girmek istememekte- dh-" dedi. Çin ise NATO'nun birmisilleme yapmadan önce Avrupa dışındaki ülkelere de danışması gerektiğini bildirdi.