Katalog

Cumhuriyet mtivaz Sahibi: Berin Nadi Genel Yayuı Yonetmenı İbrahim Yıldız • YazıışlenMuduru SaBm Alpaslan # Sorumlu Mudur Fikret tlkiz • Haber Merkezı Müdünr Hakan Kara Istıhbarat Cengiz Yıldırım 0 Ekonomı Özlem Yiizak • Kultur Handan Şenköken # Spor Abdülkadir VücelmaD # Makaleler Sami Karaören 9 Duzeltme Abdullah Yazıcı 0 Bılgı- Belge Edibe Buğra • Yurt Haberlerı Mehmet Faraç 0 Avrupa Temsılcısı Güray Öz Yayın Kurulu tlhan Selçuk (Başkan), Orhan Erinç, Hikmet Çetinkava. Şükran Soner, İbrahim Yıldız, Orhan Bursalı, Mustafa Balba\, Hakan Kara. Ankara Temsılcısı Mustafa Balbay Ataturk Bulvan No 125,Kat4.Bakanlıklar-AnkaraTel 4195020(7hat), Faks 4195027 • lzmır Temsılcısı Serdar Kızık, H Zıya Blv 1352S 23Tel 4411220. Faks 4419117•AdanaTemsılcısı Çetin Yiğenoğlu, tnonu Cd. 119 S No 1 Kat 1, Tel 363 12 11. Faks 363 12 15 Müessese Müdürû Erol Erkut 0 Koordınatör Ahmet Konılsao 0 Mu- hasebe Bülent YeoerO Idare Hüseyin Gürer 0 Satış FazUetKuza REKLAM: P.M. L«d. Şli. • Genel Mûdur GüJbin En)unm»K(xırdjnatör Reh» Işıtman # Genel MudürYrd Sevda Çoban 9 Fınansman Mûdünı Çetin Erduran Tel 0212 514 07 53 - 5H 84 60-61. Faks 02l25P846t ~ a\unlayia \e Basan. *l enı Oun Haber AjaıîM Basın \e Vavıncılık A Ş udocaSı ( ad î« 41 Cagalûglu 14314 lstanbul PK. 246 - Sı'rkecı 14435 tslanbul Tei Faks (0212)51585 95 www cumhunyet com tr 1 EYLUL2001 îmsak:4.50 Güneş: 6.24 Öğle: 13.11 îkindi: 16.50 Akşam: 19.46 Yatsı: 21.12 Bru ŞaHı balık kc oldu • BODRIM(AA)- Bodrum'un Güvercınlik Koyu'nda düzenlenen Balık Şenlıği'ne manken Ebru Şallı. balık kız kıyafetıyle katıldı. Tanm Bakanlığı'nın balık üretımını ve tüketımini arttırmayı teş\ ık etmek ıçın kurduğu balık tanıtım grubunun düzenledığı şenliğe katılan dığer sanatçılar "Dolara hayır" pankartı açarak Türk Lirası'nın kullanılması ıçın başlatılan kampanyaya destek verdı. Sigara inadı kıpılamıyor • NEYV YORK (ANKA)-Gençler arasında sigara kullanımının gıderek yayıldığı, gençleri bu zararlı alışkanlıktan vazgeçırmek için uğraşan aileler, doktorlar, eğıtimcıler ve bılım adamlannın çaresız kaldığı belırtıltyor. ABD Akcığer Deıneğrnce gerçekleştırilen araştırmaya göre. gençler arasında sigara kullanımı 10 yılda yüzde 25 arttı. Uzaydan Dünya toz duman • ANKARA(AA)- Uluslararası L'zay lstasyonu'nun (UUl) yenı kaptan pılotu Amenkalı astronot Frank Culbertson (52), Dünya'nın uzaydan görünüşünun gıttikçe kötüleştığını bıldırdı. Culbertson. BBC'ye vaptığı açıklamada. Dünya atmosfennın toz ve dumanla kaplandığını. gıttikçe büyüyen çevre yıkımının uzaydan daha net görüldüğünü söyledı Culbertson. "Yukandan, arazı açmak adına yakılan ormanlan görüyoruz" diye konuştu. îşe yaramaz olarakgörüldüklerini söyleyen engelliler, 'Bize intkân vetiürseyapamayacağımızşeyyok' dedile Onümüzdeki erigellerikaldınnSAADETUSLU KAŞ - Çoğu kışınin gördüğünde başını çevirdiğı, bazısının acıyarak baktığı, yalnızca üç-beş kışınin so- runlannı dile getırdığı engelhler. acınmak değıl, engellenn kaldınlma- smı istıyor. Toplumun büyük kesı- rrunin kendilenne "işe varamaz, acuı- ması gereken bir kesim" olarak bak- tığını sö\ leyen engelliler. "Ama bi- ze imkân verilirse yapama> acağımız şeylerinsayısıçokaz.Engellipekçok ünlü var" dıye konuşuyorlar. Dalış eğıtmenı Ercan Tutal ve Bı- lım llaç Fırması'nın bırlıkte düzen- lediğı "Asist yourself (kendi kendi- neyardım ef'etkınlığınde altı engel- li genç. engelsız 3 gün >aşadı. Top- lumun büyük kesimının ış yapamaz olarak düşündüğü engelliler, yaz kampında bunun doğru olmadığını karutladılar. Adını Bılım Ilaç'ınmu- kusu parçalayarak bağışıklık sıste- mıne güç katan ve bağışıklık siste- minm aşın tepkısırte yanıtını ayar- layan ılaçtan alan kamp, toplumun konuya daha duyarlı hale gelmesi- ni amaçhyor. 30 yıldır piyasada olan ilacın yo- ğun bakım hastalannda kullanılma- sı ıçın ılk kez ığne olarak çıkanldı- ğı belırtıldı. Engellılerle bırlıkte bas- ketbol maçı yapan Bılım llaç Genel Müdürü Erhan Baş, "îsteğimiz ka- muoyunda atıl olarak görülen engel- li arkadaşlannuzın faal ve üretken ol- duklannı \ urgulamak" dıyor. Kaş'ta gerçekleştınlen yaz kam- pının ılk gününde Bilim llaç yöne- Joplumun büyük kesiminin iş yapamaz olarak düşündüğü engelliler, yaz kampında gerçekleştirdikleri tüplü dalış, yamaç paraşütü ve kano gezisiyîe bunun doğru olmadığını kanıtladılar. tıcıleri, Kaşlılar ve engelhlerin bir- lıkte gerçekleştırdiklen basket tur- nuvasının ardından yamaç paraşütü yapıldı. Kampın ikinci gününde tüp- lü dalış gerçekleştiren engelliler, son gün Kekova batık şehir, Kaleköy ve küçük adalann etrafinı kanolarla do- laştılar. Tekerlekli sandalyeyle ilk kez bas- ketbol maçı yapanlardan bın olan Oğuzhan Özdemir. kullandıkları sandalyelenn Türkiye'de üretılmedi- ği için çok pahalı olduğunu söylü- yor. Bu tür kulüplenn hiçbir geliri olmadığına da dikkat çeken Ozde- mır. "lıısanlarvetertibtlincesahipde- ğü. Ben Cerrahpaşa'da çakşryorum. Hastaneönünde servis bekierken pa- ra atan insanlar hâlâ var" diye ko- nuşuyor. 3 yıl önce geçırdıği ameli- yat sonrasında tekerlekli sandalye- ye bağımh hale gelen Yunus Emre Taşer, 2 yılhk bir bocalama dönemın- den sonra hayata yeniden adım ata- bilmiş. Galatasaray Ünıversitesı'nde memur olarak çalışan Taşer, "Once- den ben de bakıp görmeyenlerden- dim. Sadece sokakta engeffi insanla- n görüyordum. En fazla yardun edi- yordum. Ama şimdi bastonla geç- meye çahşan birine arabadan 'Dik- kat et araba çizilmesin' diyenleri gö- rûyorum" diyor. Pes ettığı zaman- larda annesınin kendısme "Hastasın diye başaramayacağuu düşünmek sadecekendinj kandınnak" dediği- nı söyleyen Emre, artık her şeyı ba- şarabileceğme inanıyor. Basketbol oynamaya başladıktan sonra hayata bakış acısının değiştığını söyleyen Umut Onar ıse "Bugün daldıktan sonraysa imkânsızuı oimadığmı gör- düm. Yapabüecekkrimizin çok vn- nı yapdğnnı gördüm. Toplum bize az örsat tanıyor. Birkaç yıl sonra engel- Hleriçin dahşimkânlan artacak" di- ye konuşuyor. Sağmalcılar Lisesi son sınıföğrencisı Umut yaşadıkla- n zorluklan şöyle anlahyor: "Tiyat- roya-sinemaya gftmek istryonız, bi- neceğiınizaraç yok. Kaldınma çıka- mjyoruz. fnsanbr ufacık şeyieri gö- rüp yapsalarhayatmnzçok daha ko- lay olacak. Okulda ilk katta hiç smıf yok. İkinci kata çıkabilmem için 4-5 Idşiniıı yardımına ihtivaç duyuyo- rum. En büyük sorunumuz iş. in- sanlar bize acıyarak bakıyorlar." Kulelerin savaşıFotoğraflar İspanya'nın Katalonya Bölgesi'ndeki \ illafranca del Penedes köyünde her yıl düzenlenen festivalden. Köy merkezinde toplanan binlerce kişi "Castell" diye adlandırdıklan kuleleri yapanları se>redi\or. Daha doğrusu kurulan ve yıkılan kuleleri izliyor. İnsandan kule \apmak Katalonya"mn geçmişi yüzyıllar önceye dayanan bir geleneği. Bir kule için en az 100, en çok 200 kişi gerekiyor. GeneUikle "aynı kulenin duvarlannı örenler" a>TU renkte bir şeyler gi>Tneye özen gösteriyorlar. Tabii. her temeli atılan kulenin başanyla tamamlanacağına kesin gözle bakmak da mümkün değil. Kimilerinin kulesi tamamlanıvor ve dakikalarca ayakta durarak alkış alı\or. Kimilerininki ise daha kuruluş aşamasında yıkılıyor. Birkaç kat sonrasında dengesi bozulup dağıbyor. (Fotoğraflar: REUTERS) Kuşadasında hayat kadınlarına karşı tepki Fııhuş ayaklanması LATtF SANSÜR KUŞADASI - Sayılan hızla artan, parklarda ve sahıl şeridinde erkeklerle pazarhk yapan hayat kadınlarına karşı Kuşadası'nda tepki büyüyor. Türkmen Mahallesı sakinlen başta kaymakamlık olmak üzere ilgili birimlere başvurduklan halde hiçbir önlem alınmaması üzerine. "Kendi önlemimizi kenduniz alacağız. Bu sorunu kendimiz çözecegiz'' diyerek tepkilerıni dile getirdıler. Kuşadası Kaymakamı Hayrettin AJrunok, şikayetler üzerine gerekeni yaptıklanm söylerken ÖDP llçe Başkanı Büknt Tokuçoğlu ıse gelinen noktayı "Bir sivil itaatsizlik örgütienmesi söz konusu" şeklınde değerlendirdı. ANAP llçe Başkanı Mahmut Kazancjoğlu da, hayat kadmlan hakkında hiçbir işlem yapıhnamasını yasalann eksıkliğine bağladı. Kasım Yapan Parkı, sahil kesimınde Atatürk Anıtı arkası ve halk plajlannm bulunduğu bölgeyi meskenedinen hayat kadınlan vatandaşlann tepkisini çekıyor. Sahılde aılelenyle gezemedıklerini, çe\Te ilerden Kuşadası'na gelen erkeklerin hayat kadınlanyla açık açık pazarhk yaptığını söyleyen Türkmen Mahallesi sakinlen, "Sa> üan azalacağuıa denedmsizfik vüzünden her geçen gün arüyor. Izmir Alsancak"ta oiduğu gibi sopalan elimize ahp sorunu çözecegiz'' diyerek tepkilerini dile getın>orlar. Yörükler, Çicek Baba Dağı'na çıktılar Alü asırbk gelenek SEDATKURT DENİZLİ - Iç Ege'de yaşayan yörükler, 600 yıldan bu yana süren Eren Günü için Denızli ve Muğla'yı ayıran Çiçek Baba Dağı'nın zirvesine çıkarak. bolluk, bereket ve huzurlu bir yaşam dileklerinde bulundular. Anadolu'nun mistik yapısının en güzel örneklerinden biri olan Eren Günü'nü bekleyen yörükler, her yıl ağustos ayının son perşembe gününde Çıçek Baba Dağı'nın zirvesine çıkıp adak adıyor, kutsal saydıklan topraklardan avuç avuç toplayıp evlerine götürüyor, taşlara bez parçalan bağlayarak dıleklerde bulunuyor. Bu yılkı Eren Günü içm dağın zirvesindeki Kartal Gölü çevresinde buluşan yörükler, ekonomik knzin sona ermesi için dualar ettiler. 1910metre yükseklikteki dağın zirvesine 45 dakika süren bir yürüyüşle tırmanan yurttaşlar, 6 asırlık geleneği devam ettirirken Beyağaç Belediyesi de "Kartal Gölü Yörük ŞenüğT düzenledi. Şenlikte stres atan yörükler renkli görüntüler oluştururken çocuklar da doyasıya eğlendi. Halk arasındaki inanışa göre. 6 asır önce burada yaşayan Çiçek Baba isimli bır eren, bölgeye yaşamı boyunca bolluk, bereket ve verim getiriyor. Çiçek Baba adlı erenin görüldüğü düzlüğe çıkmak içın gün ağarmadan yola koyulan yurttaşlann nrmanışı 6 asırlık bir geleneğin büyüsünü taşıyordu. KONOMİKKRİZİNETKİLERİ Turizm yatınmlan 2001 yılında düştü • Turizme yatırım yapmak amacıyla hazır- ladığı projenin teşvik belgesine bağlanması için geçen yıl 89 girişimci başvururken 2001'de bu rakam 79'da kaldı. ANKARA (Cumhuri- yet Bürosu) - Ekonomik krizin yarattığı belirsizlik ortamı teşvıke bağlanan turizm yannmlannda ge- rilemeye yol açtı. Yatı- nm teşvik belgesi için ya- pılan başvurular azalır- ken 200 l'in 6 ayında top- lam yatınm değeri geçen yıla oranla yüzde 15 dü- şerek 138 trilyon lira ola- rak gerçekleşti. Ekin Yazım Merke- zi'nin yaptığı araştırma- ya göre yılın ilk 7 ayın- da teşvike bağlanan tu- rizm yatınmlan geçen yı- lın aynı dönemine göre 'düştü. Turizme yatınrn yapmak amacıyla hazır- ladığı projenin teşvik bel- gesine bağlanması için geçen yıl 89 girişimci baş- vururken 2001 'de bu ra- kam 79'da kaldı. Gırişim- cilerin "yatınm yapma niyetinin beyanı" olarak kabul edilen yatınm teş- vik belgesi için başvuru- lardaki gerilemenin eko- nomik krizin yol açtığı belirsizlikten kaynaklan- dığı vurgulandı. Araştırmaya göre 2000'in ılk 6 ayında alı- nan turizm yatınm teş- vik belgelerinin toplam yatınm değeri 164 tril- yon lira iken, 2001 'in ay- m döneminde bu rakam 138 trilyon liraya düştü. Buna bağlı olarak alınan yatınm teşvik belgeleri- nin gereksindiği döviz miktan da 61.5 milyon dolardan 28.4 mılyon do- lara geriledi. e-posta : tan (a prizma. net. tr MESELA DEDIK ERDAL ATABEK y lirasma iribar kazan- J. dırma' hareketi. epeyce ge- cikerek de olsa başladı. îyi de ol- du, zıra kı hepımız yavaş yavaş dö\ ız bürolannın kara tahtalanna dönmüştük. Vatandaş durumunu öğrenmek ıçın her gün dövız bü- rosuna uğruyor. başını sallayıp yo- luna devam edıyordu. Çocuklar paralannı dolar olarak bınktin- yor. bu da yavrulann uyanıklığı sa- yıhyordu. Şımdı bu "Türk Lira- sma DöneKm" kampanyası baka- lım hayatımıza nasıl yenilik geti- recek? Biz farkında değildik ama. yabancılar Türk Lırası'nı her za- man çok sevmişlerdı. Törkish Lira? çok severim çok... n en var Törkish Lira çok sev- JJ mek. Ne zaman canı sıkıl- mak, hemen koşup gelmek Türkey. Bodrum sevmek, Kemer se\mek. Alanya sevmek. Nasıl dıyor, Ku- şadası sevmek. Çıkartıyor ben Doyçe Mark, alıyor bırçok Törkiş Lira. Hep daha çok Lira alıyor ben. Her geliş daha az Doyçe Mark harcamak. Emeklı oldu ben Al- manya. hemen koştu Türkey. Beş yıldız tunstik otelde kalmak var al- 0 ay. Çok ucuz geliyor, Almanya'da evde daha çok harcıyor ben. Otel- de ne ıstersem yemek, ıçki ıçmek. denize girmek. havuz da var. kum var güneş tarepı. Törkish Lira çok güzel. Çok sevıyor ben. Başka dostlar kazandı burada, onlar da Dolar veriyor. çok Törkish Lira Türkish Lira mı? Hay Hay... alıyor. Onlar da çok memnun olu- yor. Her gelişte daha az dolar, da- ha çok Törkish Lira dıyor bızım arkadaş. Bız var çok sevmek Tör- kish para. Bızım hayatı güzel ya- pıyor. Ben şimdi istiyor bır ev al- mak Antalya. Gelmek, burda ya- şamak. nasıl dıyorsun. daım. hep burda yaşamak. Ucuz. Hayat çok güzel. Hep güneş. Hep gök blau, mavı dıyor Törkish. Öğrenmek var sızın lısan. Tışkür ederem. In- şalla. Bır de maşalla dıyorsun, gıt- tı bir şey hoşuna yani. Törkler ye- nı öğreniyor, Törkish Lira güzel. Şaşıyor ben. Törkish lıra? Çok se- ver ben, çok. Yerll malı, yurdun malı... ocukluğumuz hep böyle geç- ç tı azızım. "Yerli maİL\urdun malı, her gün onu kullanmah". Yerlı Mallar Haftası'nda bunu söylerdik ama, her zaman da ak- lımızda tutardık. Yerli malı dı- şında bir şey kullanmak kendı vatanına kötülük etmek sayılırdı. Cumhuriyet zamanlanydı, hepi- miz kendımızi vatanımızdan so- rumlu sayardık. Yabancı mahnı değil kullanmak, aklına getırmek bile hainlik sayılu-dı. Artık bu za- manlar geçti, şimdi de yerlı ma- lını ara ki bulasın... Bizim fır- malar bile dünya markalanna fa- son mal üretiyor. Devir marka devri. Marka da ille dünya mar- kası olacak. Geçen gün torunlar geldi. Baktım üzerindekilerin hepsı de dünya markası. Tışort- lan Waıkiki, bir şeylen Benet- ton, spor ayakkabılan bile mar- ka. tçtikleri kola markalı,.yedik- leri şeyın markası var. Şaka olsun diye "Bakayım sizin markanız neymiş?" dedım. sonra aklıma geldı ki sadece onlar "yerli ma- h". Şimdi gene okullarda "Yerh" Mallar Haftası" yapıhyor mu bılmem de, ne getirecekler de "yerfi" olacak. Mevveler bile yer- lı değil. Muz Çikıta, Kiwi bil- mem nerden, belkı üzüm. Yerlı malı - yurdun malı kalmadı. Bi- zım mallan buhnak içın lüks cad- delere gitmek gerekiyor. Kiymetlni bilmeyince... 7"nsan elindekinin kıymetini, JL onu kaybedınce anlarmış. Bu "Türk Lirası'na Dönelim" de böyle bir şey oldu. Kim başladı dolan, markı kullanmaya? Tica- ret dünyası değil mi? Bu halk do- lan, markı onlardan öğrenmedi mi? Oteller fıyatlanru dolar üze- rinden vermeye başlamadı mı? Önce yabancılarla iş yapanlar başlamadı mı dolarla markla alıp sarmaya. Ücretler maaşlar zaten hep Türk parası değil miydi? Son- radan "ne ahyorsun, ne veriyor- sun?" hesabına dolar girdi, mark gırdi. Herkes de hesabını yaban- cı paralar üzennden yapmaya başladı. Şimdi "Tûrk Lirası'na DöneBm" kampanyası gene tica- ret dünyasından geliyor. lyi olur, dönsünler bakalım, doğrusu bu- dur. Sen Türk Lirası alacaksm ama, ödemelerini dolar üzerinden yapacaksm. Böyle şey olur mu? Buna yetişenler dolar üzerinden iş yapanlardı. artık hepimiz de dilimizi dolara ahştınyorduk, he- saplanmızı dolarla yapmaya ça- lışıyorduk. Ama neyini alıştınr- san alıştır, hesabını "beş milyon dolar" üzerinden yapamazsan memlekette yaşama şansm kal- mıyordu. Bugün de böyle değil mi? Vuran milyon dolarla vura- cak, halk da Türk lirasının erde- mıni dınleyecek. Bekleyelim, görelim.