Katalog

9 TEMMUZ 2001 PAZARTESİ CUMHURİYET SAYFA DIZI r ROBOTEK DURUST TURHAN SELÇUK GEÇMİŞTEN GELECEĞE ORHAN ERtNÇ ly TABİATL1 İSTANBUL EFEUDÎSİ Sigaramn Dumanı Yeni Dünya Düzeni (YDD) yandaşları için şu günlerde Türkiye'de tek bir belge geçerli ve bağlayıcı: Uluslararası Para Fonu'na verilen niyet mektubu ile ekleri. Her çözümün, iki yetkilinin imzasıyla verilen ve koalisyon liderlerinin de sonradan öğrendikleri anlaşılan niyet mektubu kapsamında gerçekleştlrilmesi yönünde bir çaba izleniyor. En büyük suç, Türkiye'nin veyurttaşlannın çıkarlarını düşünmek. MedyaTicaretSiyaset ilişkisinin yönlendirmesiyle ipin ucu o denli kaçırılıyor kl, sağduyu ve nezaketi de yerle bir eden haberler okuyup dinliyoruz. Türkiye, sanki anayasasının yerine niyet mektubu geçerli kılınmış bir ülke olarak gündemdetutuluyor. UPF'nin baskılarından bunalan Başbakan Ecevit, küçük uyarılar yaparken bizcebir gerçeği de dile getiriyor. "Diktatörlükle yönetilen ülkelere yapılan baskıların demokratik bir ülke olan Türkiye 'de geçerli olamayacağını" söylerken de UPF'ye mahkum duruma düşen tek demokratik ülkenin Türkiye olduğunu itiraf etme konumuna düşüyor. YDD yandaşlarının ayranını kabartan son gelişme, sayın Cumhurbaşkanı'nın Tütün Yasası'nı geri çevirmesi oldu. Yorumlar ve haberler, UPF'ye verilen söze uyması gerekirken(!) Cumhurbaşkanının "pişmiş aşa su katması" gibi değerlendirilen bir içerlkle kamu oyuna yansıtıldı. Oysa geri çevirme gerekçesinde anayasanın çeşitli maddeleri ile başlangıç bölümüne gönderme yapılarak "iç pazarın tümüyle yabancı sigara tekeline açılmış olacağı", "yasanın ulusal çıkaıiara aykırı olduğu" "yerli tütün üreticilerinln, geçlminl tütün tarımıyla sağlayan ailelerin gelir kayıplarının hangi yöntemle giderileceğinin yasada yer almadığı" gibi konular anlatılmaktadır. Yazıda, tarımın, Türkiye'den başka hiçbir ülkede desteklenmediğini ileri sürenlere de somut bir yanıt bölümü yer almaktadır. "Oysa, kimi Avrupa Birliği ülkeleri ile Amerika Birleşik Devletleh'nin, işin özellikle sosyoekono • mik boyutunu göz önünde tutarak, ekonomikyönden geri kalmış üreticilere ve özellikle toprak yapısı gereken verimlilikte olmayan bölgelerdeki tütün ekicilerine bütçeden ödeme yaparak dastek' verdiklerl bilinmektedir. Sekizinci Beş Yıllık Kalkınma Planı ile Ilglll olarak kurulan 'Tütün ve Tütün Mamulleri Sanayii özel Ihtisas Komisyonu' raporunda da 'Avrupa Biriiği ülkelerinde 199899 yılları itibarıyla 110 bin kadar üretici 135 bin hektar kadar arazide yılda 345 bin ton kadar tütün üretmektedir. Bu tütünler içinde 75100 bin ton kadarı oriental tip olup Yunanistan'da yetiştirilmektedir. Oriental tütünler piyasada ortalama 1.09 ile 2.9 Eur/kg birim fiyatla üreticilertarafından işleyici firmalara satılmaKtadjr. Aynı tütünlere Avrupa Birliği ayrıca 2.5 ile 4.1ıEur/kg destekleme prımı ödemektedir. Sonuç olarak Yunanistan'daki tütün üreticilerinin eline, tütün çeşitlerine göre ortalama 3.6 ile 6.9 Eur/kg arası bir fiyat geçmektedir' denilerek Avrupa Birliği'ndeki destekleme alımı uygulamasına değinilmektedir" Cumhurbaşkanı gerekçesini şu cümle ile bitirmektedir: "Getirilen düzenlemelerin tütün üretimini yok edici ve sigara pazarını tümüyle dışalıma dayandıncı sonuçlar doğurması nedeniyle TEKEL'in ellndeki fabrika ve işletmelerin gerçek değerlerinin çok altında satılma olasılığı ise ayrı bir sorun olarak görülmektedir." Işte, özelleştirme yandaşlarını çileden çıkaran geri göndermenin özet gerekçeleri. Saldırı düzeyine ulaşan eleştirilerin haksjzlığını da ortaya koyan önemli bir belgeden kısa alıntılara, ayrıca bir yorum eklemek gerekmiyor. ABDÜLCANBAZ HARİIOJLÂDÎ: MACERALABı KIS1M IEKMİLİ BİRDEN Aşkm ve savaşın dağı 'er şey Nifak Tanrısı Eris'in üzerinde "en güzele" yazılı bir altın elmayı Olimpos'ta şölen sofrasına atıvermesiyle başladı. Güzeller güzeli Hera, Athena ve Afrodit elmayı almak için birbirine girdi. Arada kalan Tannlann tannsı Zeus, seçimi Troya Kralı Primaos'un oğlu çoban Paris'e bırakmakta buldu çareyi. Paris, lda Dağı'nda düzenlediği yarışmada "En güzel kadının aşkını kendisine bağışlayacak" olan Afrodit'e elmayı vermiş. Hüzünlenmizin buluşma ycri Troya ve lyonya.. ,', Sessizliğin içindeyim ve irkiliyorum: "Vebüyüyecekağaç; büyüyecekakşamın yüreği; iizerinde yürüyecek benim yüreğimin..." üecenin içindeydi Troya ve lyonya.. •• Midilli sis altındaydı.,^ıpi|^py . r , r Kadın crkeğe sokuldu: " .,, ... "Ben onun yanındayken ruhum buz kesiyordu sanki..." lirkck sordu: , ,. . , • "Şimdi nasılsm?" '• Yanıt verdi kadın: ' '"Sımsıcağun!" ' Hckate'nin kurumuş rahibesı onlan izliyordu... Troya pırıl pırıl bir aydınlığı kucaklıyor tyonya Denizi'nin mavi örtüsü altında... •' lda Dağı (Kaz Dağı) eteklerindeyim... Binlerce yıllık tarih gözümün önünde canlanıyor, Güre köyü sısli bir sabahtakarşımaçıkıyor... Bcn ilkokul öğrencisiyken kapının önündc toplanan, Tahtakuşlar'dan gelcn hastaları anımsıyorum.. Bir yaşlı kadın onların alınlanna jileti dokunduruyor, çıkan kanı, göz kapaklanmııı altına sürüyordu... Yıllarsonra öğrendim, hastalann "sanlık"a tııtıılup tedavi ıçın bu yolu seçtıklcrini... Troya'dan tyonya'ya uzanacağım... Bu bir dizi röportaj dcğil!.. Kısacık öyküler, yaşamın içinden kesitlcr... Belki masallar da olacak yazımızın içindc... , Aşk da olacak, tutkuda, sevgide... .• , Troya'dayım... ; Assos'a ınelim mi inmeyclim mı? Masala nereden başlayalım? Bergama'dakı sıyanürlü altını nasıl anlatalım? Tütün üreticilcrinin öyküsünü yazalım mı? Akçay'da bir öğle üzeri balık ycmck istcdik... tşletmc sahibi şöyle dedi: "Adana kcbap var!.." Üsteledim: • , "Bahkyokmu?" , . Gülümsedi: " Vallahi kinıse yemiyor, üç tane çipuravar! Dedim ki: "Börülce,guvafilan!" ' Bukezkahkahaattı: : "Neyazıkkiyok..." Canım sıkıldı. tnat elmiştim. Zorla da olsa, oturup "Getir balıklarT dcdiın... Tam o sırada gözünıe Sankız takıldı... Akçay'da nhtım... , Sankız vekazlan... Sankız'ı anlatmadan önce, dört bin yıl önceye gidelim... 5>u lda Oağı'ndakı ormanlardan kesilen ağaçlardan yapıldı Troya atı... Masalımıza gclince... Söylenceye göre, Ida'daki ilk güzellik yarışması, tarihin ilk emperyalist savaşına neden oldu Hikmet ÇETİNKAYA yazdı TROYA'dan İYONYA'ya Çizgiler: Semih POROY u perisi Oinoe ile sevişen Paris, nereden bilirdi ki Afrodit verdiği sözü tutacak. Bir gün Ege yeliyle gittiği Mora kıyılarında karşılaştığı Lakedaimon Kralı Menelaos'un karısı güzel Helene'e âşık olacak. Yakışıklı ve yiğit Paris'e rutulan Helene, her şeyi bırakıp onunla Troya'ya kaçar. Helene'nin kaçırıldığını bahane cden Menelaos , Agamemnon ve Akhileus ile birlikte Troya'ya karşı 10 yıl sürecek olan savaşı başlatır. meti elinden alınan Akhileus'un küsiip savaştan çekilmesi, en sevdiği arkadaşı Patn>klos'un,'lroyalıHektortaranndan öldüriilünce sinirlenip er nıeydanına dönmesi..." Ama bu kısa çerçeve içindc, zamanın tüm tanrıları, tannsal kahramanlan kalkar ve insanlar dünyası verilir. Işte ondan, Hektor'un karısı Andromakhe ve oğlu Aiax'tan ayrılırkenkı duasr "Ey Zeus, ey öbür tannlar/ benim oglumun, Troyaİılar arasında/ babası gibi kendini gösternıesini nasip edinV babası gibi güçlü, ınert olmasınV İKon'da tüm güeüyle hiiküın sürmesiniV Kanlı silahlaıia savaştan dönerken o^ babasından çok daha iistün bu desinler,/ mııtlu olsun anasının yüreğl n Vc şimdi gelelim asıl öykümüze. Bakalım Troya Savaşı neden çıkmış. O güzel Helen, Lakedaimon Kralı Mcnelaos'la evlcnir otuz yedi talıbi arasında. Güzel Helene ile yiğit Menelaos, mutlu biryaşaın sürmeye başlarlar. Başlarlar ama, tarihin bıiinen ilk güzellik yarışmasında Afrodit'in Pans'c verdiği söz vardır ya. Hani şu, "en güzel kadının aşkını bağışlanm sana" sözü. Parıs'in tek scçiciliği sonunda cn güzel, dahası sevginin ve güzclliğin ölümsüz tanııçası seçilen Afrodit, sözünde durur. oerincC" cumhuriyet.com.tr. Savaşa neden olan aşk (}ünlcrdcn bir gün, tatlı bir Ege yeli alır Paris'in teknesini, Mora kıyılarına çıkarır. Kral oğlu Paris, Kral Menelaos'un sarayına konuk olur. Konukluk, ilkçağ toplumunun tenıcl taşlanndan bıridir. Konuğa saygı, töredendir. Menelaos, soylu konıığu Paris'e olağanüstii konukseverlik göstcrir. Bircenaze töreni için Girit'e gitmesi gcrekince hiç kuşku duymadan Paris'le güzel kansını baş başa bırakır. Kral gidince konuğu ağırlamakkraliçeye düşer. Yiğit Paris, yakışıklılar yakışıklısı bir Anadolu delıkanlısıdır. Helene ise ölümlü ınsan güzelliğinin eşsız tcmsilcisı. Barutla atcş gibi yanı. Çok geçmeden aralannda aşk y angını tutuşur. Helene, nıce değerli cşyası varsa yanına alıp, cvini barkını ve de biricik kızı Hermione'yi bırakıp, Paris'le Troya'ya ka;ar. Işte, anlatılanlara bakılırsa, Troya Savaşı denılcn ve on yıl süren kızılca kıyamet de bu nedenlc başlar. Aslına bakılırsa, hemcn tüm savaşlar gibi, Troya Savaşı'nın da ekonomik bir nenedi vardır. Anadolu yarımadasının kuzeybatı köşesinde, Troas ülkesındeki kültürel vc ekonomik gelişme çcvrc uluslan, en çok da Ahaylılan (Akalan) tedirgin etmektcdir. Helene'nin kaçırılması bahane edilerck Menelaos, Agamemnon ve Akhileus gibi kralların komutasındakı ordular, zamanın en bayındır kentlerınden Troya'yı kuşatırlar (l.ö. XII. yy). On yıl süren savaş, tahta at hilesiylc Troya'nın düşmcsi üzennc sona crer. Tarihin bu ilk emperyalist savaşının efsanesel öyküsü, dünya ozanlarının babası, Anadolu çocuğu lzmirli Homeros'un tüm zamanlann en büyük başyapıtı sayılan "llyada" adlı kıtabıyla ölümsüzleştınlmıştır Zeugma'ya sanalügl GAZİANTEP(AA)Gaziantep Sanayi Odası'nın (GSO) internette hazırladığı sıte sanal ziyaretçı akınına uğruyor. Zeugma'ya son döncmde göslerilcn ilgi dikkati çeker boyuta geldi. Geçen yıl, bir bölümü Birecik Barajı gölü altında kalan Zeugma antik kentinin tanıtımı için ağustos ayında internette web sitesini yayına sokan GSO, 1 yıl geçmeden sanal ortamda cn kapsamlı Zeugma sitesine sahip oldu. Sürekli güncelleştırilen, tanıamı Türkçe ve Ingilizce yayına sunulan sitcye, 'www.zcugmaweb.com' adresinden ulaşılıyor. 10BB'nin katkısıyla Zeugına'yı sanal ortanıda ziyarete açan GSO'nun sitesinde, 500'ü aşkın sayfa ve 1 OO'iin üzerinde fotoğraf ve harita, ziyaretçilere antik kenti detaylı olarak tanıtıyor. Web sayfası, (,'ıngene Kızı olarak bilinen toprak ve yer tanııçası GAIA mozaiğinin gözünden akan daınlalann, Birecik Barajı sııları olarak sembolize cdilmesiyle açılıyor. Yıldız Teknik Üniversitesi'nin bu yıl ilkini düzenlediği 2000 Web Tasanm Yanşması'nda, yurtiçi ve yurtdışından Türkçe içerikli yüzlerce site arasından kabul edilen 61 site arasına giren, 'en iyi icerikdüzcnkme' kategorisinde, ekolay.net ve ntvmsnbc.com siteleriyle birlikte başan ödülü alan zeugmaweb.com sitesi, son aylarda ziyaretçilerin adresi haline geldi. lsterseniz dört bin yıl önceye inelim... Denizlerin piri Neresus'un kızı Tetis'le, Pilya Kralı Peleus'un düğünii varmış tanrılar dağı Olimpos'ta. Tannlar, ağızlannın tadını kaçırmasın dıye, Nifak Tanrısı Erıs'ı çağırmamışlar şölenc. Gelgelclim, Nifak bu, boş durur mu? Üzerinde "en güzele" yazılı bir altın elmayı atıverıniş şölen sofrasına. Tanrıçaların güzelllk savaşı Her bırı kendisının en güzel olduğuna ınanan üç tannça; Hera, Athena ve Afrodit aynı anda uzanmışlar altın elmaya. "Elma benimdir", "Hayır benim", "En güzel benim " yollu başlayan tartışma kavgaya dönmek iizcrcymış. Neredeyse tanrıçalar tannça olduklannı unutup, saç saça baş başa bırbirlerine girecekler. Sonunda Zeus'a başvurmuşlar: Sen ki, demışler, Tannlann tanrısısın, ınsanların atasısın, içimizde en güzel kimse, altın elmayı ona ver! Zeus n'apsın? Aşağı tükürse sakal, yukarı tükürse bıyık. öyle ya, Hera karısı, Athena kızı, Afrodit de azbuz güzel değil. Buyruğum odur ki, dıye başlamış söze Zeus; kılavuz tanrı Hermcs, tanrıçalarla elmayı alsın, lda (Kaz) Dağı'nda Cellyoruz Troya'ya Şu yamaçlar Ida'nın (Kaz Dağı). Troya atı bu onnanlardan kcsilen ağaçlardan yapıldı. Binlerce yıllık tarihi içine gömen Kaz Dağı etekleri denize doğrıı uzanıyor. sürülerini otlatmakta olan Troya Kralı Primaos'un oğlu çoban Parıs'c götürsün. Benim adıma scçımı Paris yapsın. Hermes elma ile tannçaları almış, vanp bizim Kaz Dağı'na, eobanlık etnıektc olan Paris'i bulmuş. Paris o ara, su perisi Oinoe ile sevişirmiş. Hatta, ıılu bir çınarın gövdesine şöyle yazmıs. Paris: "Paris Oinoe'siz yaşayahilirse bir gün Ksantos suyu kaynağına geri aksın..." Hermes i lctmiş baştann Zeus' un buyruğunu Paris'e. Buyurınuş Zeus, kabul ctmemek olur mu? Paris elmayı almış eline; tarıhın ılk güzellik yanşmasının yargıcı olarak tannçaları incelemeye başlamış, Dolgun gövdesi, ırı gözleriylc I lera güzelmış. Klınde kalkan, göğsündc zırh, gözlerinde harcli mavılerle Athena daha bir güzelmiş. Hele Afrodit, ıçmden doğduğu Akdeniz köpükleri gibi ak, som güzellik gibi güzelmiş. Üç güzeli seyrederkcn kendinden geçmiş, belkı Oınoe'sını bıle unutmuş. Kraliçc adayı tanrıçalar, bir yandan Paris'e çeşitli vaatlerde bulunmıışlar. Hera dıycsiymiş ki: "Scn elmayı bana, ben Asya krallıgını sana." Athena demiş. ki: "Beni seçersen, savaşlann en yiğidi, insanlann en akıllısı kılannı seni." Köpiik kızı Afrodit: "En güzel kadının aşkını hagışlanm sana" diye konuşmuş. Paris, tanrıçaların söylediklerini bile duyamamıştır belki de. Afrodit'in güzelliği kendisinı büyiilemış olacak kı; üzerinde "en güzele" yazılı altın elmayı ona vcrmış. Altın elma Afrodlt'ln Işte o günden öte Afrodit, dişi ınsan güzclliğının ölümsüz vc eşsız temsilcisı olmuş. Dcmck güzellik yanşmaları öylcycnıdcğıl. llkçağ'danbcriolagelcn bir olay. Sahıl kentlerinde şimdi Hcra'nın, Ahtena'nın, Afrodit'in adı meyhanelere, diskoteklere, saunalara ya da berberlere "ad" olmuş. Troya'nın tarıhınden söz edecek değılız elbet Sıcım gıbı yağan yağmurun altında kalıntıları dolaşıyoruz. Homcros mu? 40 bin cılt kitap!.. Böylederbırdiyen. Yani, Homeros'u anlamak için, 40 bin eilt kitap okumak gerek. Hem de Homeros'un anlattıklarından 40 bin cılt kitap yazılmıştır. Homeros'un, tüm çağların en büyük başyapıtlarından sayılan ıki kıtabı vardır: llyada vc Odysseia. Asıl önemlisi tlyada'nın konusu son dcrcce basittir aslında: "Truya savaşlan sırasında gani Sitede neler var? Zeugma konusunda en kapsamlı site konumundaki zeugmaweb.com sitesinde Zeugma antik kentinin tarihçesi, öncmi ve buluntuları, kazıların tarihçesi, konumu ve ulaşım iınkânları, mozaiklerin öyküleri, basında Zeugma, yorum ve makale, haritalar, mitoloji sözlüğü, Zeugma şiirleri, fotoğratlar, down, load ve forum bölümle» i ri yer alıyor. GSO Baş" kanı Nejat Koçer, siteyi kurırkluğu günden itibaren 1 yıl olmadan 373 bin 764 kişinin ziyaret ettiğini belirtti. SÜRECEK