Katalog

9TEMMUZ2001 PAZARTESİ CUMHURİYET SAYFA J v U J L i l . U J \ kulturfr/cumhuriyet.com.tr 15 Koç Müzesi'nin yeni bölümü açıldı Sadık grubu The Bad Seeds ile 'No More Shall We Part'ı tanıtacak ick Cave sonıında IstanbuPda İSTANBUI KULTUR 8.ULUSLARARASI İCTAIURIII UAKFI CAZ FESTIVALI • Yeni albümde Cave, öğüt vermek ve eleştirmek yerine daha kendiyle banşık bir söylem tutturmuş. Dolayısıyla ozanın, on yıl önce The Good Son'la başlayıp 1 milyondan fazla satış tirajı yakalamış Murder Ballads'la en uç noktasına ulaşmış tinsel, depresif arayışların hafiflediği, karanlığın içinde umudu aramaya başladığı, tabu gibi gördüğü Tanrı kavramına değinmeye cesaret ettiği söylenebilir. CUMHUR CANBAZOĞLU Daha işin başindan beri adı, Uluslararası Istanbul Caz Festivali listesinin en üstüne yazılmıştı; ne zaman turneye kalkışsa ajansıyla bağlantı kurulup Nick Cave'i fcstivale konuk etmek için büyük çaba sarfediliyordu. Ancak karşı taraftan gelen tiirlü bahaneler ya da aksilikler nedeniyle bu önemli buluşma bir türlü gerçekleşememişti. Işte böyle bir serüvenden sonra bu gece Açıkhava Tiyatrosu'nda gerçekleşecek konsere 'tarihi' etiketini yapıştırmak sanınz havada kalmayacak... Baştan belirtmektc yarar var; Nick Cave ve sadık grubu The Bad Seeds 11. albiimleri No More Shall We Part'ın tanıtımı ıçin sahneye çıkacaklar ve bu albümün dışında da bırkaç lııt parça çalacaklar. Konser, bir kariyer taramasından çok albüm tanıtımının parçası... Biletlcri kısa sürede satılan Nick Cave'in yeni albümü No More Shall We Part, ozanın ulaştığı yeni adresle ilgili çarpıcı notlarla dolu. Müze 11 Tenınıuz'daıt itihaıvn ziyarete açılacak. Kültür Senisi1996 yılında Rahmi M. Koç vc Kültür Vakfı tarafından Denizcilik Işletmeleri'nden satın alınan tarihi Hasköy Tersanesi, restore edilerek Rahmi M. Koç Müzesi'ne dahil edildi. Tarihi Lengerhane ve I lasköy Tersanesı'nın restorasyonlarıyla bütünleştirilen müzenin yeni bölümü 5 Temmuz'da açıldı. 1861'de hızmete gırmış Şirketi Hayriye'nin en küçük tersanesi olan ve bugün Hasköy Tersanesi'nin yanında bulunan RMK Müzesı, aslına sadık kalınarak restore edildi. Yeni bölümde otomobil, gemi ve motor bulunuyor.Özellıkle çocuklann ve gençlerin gezerken hem öğrenmelerini hem de eğlenmelerini amaçlayan müzede makinelerin nasıl çalıştığını görmek mümkün. Eğitiın bölümünde fizik deneyleri doğrudan ziyaretçiler tarafından yapılabılıyor. Günümüze kadar gelen sanayi ürünlerinin nasıl geliştiğini gösterebilecek çok çeşitli eseri banndıran müzede, orijinal haliyle korıınan ve hâlâ çalışır durumda olan zeytinyağı imalathanesi, Sultan Abdiilaziz'm Saltanat Vagonıı, saltanat kayığı, ayakkabı tamırhanesi ve bitkılerin şıfalı ilaçlaradönüştürüldüğü eczane, Ay vansaray'daki birsandal atölyesı, 19. asır marangozhane atölyesı gıbı ilgi çckici bölümler ycralıyor. Mü/e/iyaretçilere, 11 Temmuz 2001 tarıhınden itibaren açılacak. Koç Holdıng Yönetim Kurulıı ve Kültür Vakfı Başkanı Rahmi Koç, konuşmasında tüm bu çalışmanınyaklaşık 5 milyon dolar a mal oldıığıınu belirtcrek şımları söyledi: "Maliç, eski Istanbul'un en güzel köşelcrindcn biridir ve yabancıların gözdesidir. Bu nedenle mii/enıizin, kültürsanat hayatınuzın yanı sıra tıırizmimizi de oluınlu etkileyecek." Brad Mehldau ildnd kez tstanbuPda Cazın farklı soluğu Festivalin 'caz bölümü'nün ağır toplanndan Brad Mehldau, ikinci kez lstanbullu müzikseverlerin karşısına çıkıyor. Genç piyanist bu gece Cernal Reşit Rey Konser Salonu'nda sahneyi Larry Greanider (bas) ve Jorge Rossy'le (davul) paylaşacak. Klasik müzik geçmişini cazdaki yaratıcıhğı ve yeteneğiyle birleştiren sanatçı, Introducing Brad Mehldau adlı ilk albümünün ardından dört ayn albümden oluşan The Art Of Trio serisini yayımladı. Bu albümlerde kendi bestelerine, klasiklerin yeniden düzenlemelerine ve de 'ExitMusicFor AFiInı' (Radiohead) gibi yorumlara yer verdi ve düzenlemelerdekı melodik doğaçlama bölümlerde yarattıkları başlı başına birer beste gibi kabul edildi. Son albümü Places'te bestecilik ve yorumculuğunun ulaştığı çizgiyi bir kez daha kanıtlayan Brad Mehldau ve dostlannın konseri 19.30'da başhyor. Deneysel tatlar taşıyan bir albüm Yeni albümde Cave, öğüt vermek ve eleştirmek yerine daha kendiyle banşık bir söylem tutturmuş. Dolayısıyla ozanın, on yıl önce The Good Son'la başlayıp bir milyondan fazla satış tirajı yakalamış Murder Ballads'la en uç noktasına ulaşmış tinsel, depresif arayışların hafiflediği, karanlığın içinde umudu aramaya başladığı, birçok acıyı, aşk çıkmazlarını geride bıraktığı, tabu gibi gördüğü Tanrı kavramına değinmeye cesaret ettiği söylenebilir. Aslında bu yeni çizginin sinyalleri The Boatman's Call albümünde verilmiş, yaşamla ve Nick Cave ve grubunun konseri bugün saat 21 JO'da Harbiye Açıkhava TiyatrosıTnda. aşkla derin hcsaplaşmasıyla, sevapla günah arasında sıkışıp kalmış düşüncelcriyle ünlenmiş Cave, tercihini sevaptan yana koymaya başlamıştı... No More Shall We Part müzikal açıdan derin, sofistike dü/cnlemeleri olan, kolay tüketilen popla ozan müziği arasında gidip gelen deneysel tatlar taşıyan bir albüm. Bugün rock camiasının balladlara göz kırptığı bir ortamda Cave'in gitarlan yumuşarken, ünlü ozan piyanosunu daha bir sevecenlikle okşuyor. 12 parça arasında The Sorrovvful Wife haricınde hepsi kaliteli ve melodik ağırlıklan diğer albümlere oranla daha zengin; uzunluğu 67 dakikaya ulaşan çalışmada şarkılar standartların dışında; örneğin dört tanesinin süresi altı dakikanın, ikisi de yedi dakikanın üzerinde. The Bad Sees'e (Nick Cave: vokal, Hans Christian Emmerich: gitar, Martyn Paul Casey: bass, VVarren EUis: keman, Conway Victor Savage: piyano, James Anthony Sclavunos: vurmalılar, Thomas Wydler: davul) gelince; ekip melodik soundun her aşamasında belli bir kalitenin üzerine çıkmayı başanyor ve Cave'in yeni çizgisine güç katıyor. DİSKOCRAFİ: From 1lere To Eternity (1984), The First Born ls Dead (1985), Kicking Against The Prick (1986), Your Funcral, My Trial (1986), Theder Prey (1988), WeepingSong(EP1990), The Good Son (1990), What A VVonderful World (EP1992), Henry'sDream( 1992), Live Seeds (1993), Let Love In (1994), Murder Bailads (1996), To Have And To Hold (1996), The Bootman's Call (1997), The Best Of Nick Cave (1998), No More Shall We Part (2001). Boksöp Muhammed Ali için I ilm • Kültür Servisi Yöncrmcnliğıni Michael Mann'ın yaptığı, başrollcrinde Will Smith (Muhammed Ali) ve Jon Voight'un (Hovvard Cosell) oynadığı 'Muhammed A!f 1960 yılında profesyonel spor hayatına atılan ve sonra kısa sürede ünlenen boks şampiyonu Muhammed Ali'nin hayatını anlatıyor. Film, Türkiye'de Şubat 2002'de gösterime girecek. Baldvuin, Bush'a başvurdu Tarihte bazı yerler sonraki yüzyıllara damgasını vuracak kültürel mayalanmanın zeminini oluşturur 4 Biz Hepimiz Kardeştik' AYŞK EMEL MKSÇl Tarihsel birikimlerbirtakım "ırklan n " veya kültürlerin özel buluşlan aracılığıyla değil, farklı kültürlerin geliştirdikleri birlikte var oluş, dolayısıyla etkileşim biçimleriyle oluşur. "Bir insan topluluğunu yıkıp geçebilen ve doğasını bütttnüyle gerçekleştirmesini engellcyen tck bcla ve tck sakatlık, yalnız kalmakür." (I) Tarihte kimi zaman bazı yerler bireşim uzamları olarak öne çıkar ve sonraki yüzyıllara da damgasını vuracak kültürel mayalanmaların zeminini oluştururlar. Genellikle güçlü merkezi iktidarların arasında kalan ve onların zayıflamasıyla etk isi hissedilir hale gelen bu tarihsel fay hatlannda, mallar, düşünceler, inançlar ve kültür, sanat anlayışları bağnazlığın baskısından kurtulmuş serbest bölgelerde değiş tokuş edilir, aynmcılık değil bağdaştırmacılık öne çıkar. Aydın ve Rumeli'de çıkan iki isyanın ardından kanla boğulan Bedreddin hareketi böyle bir coğrafyanın ürünüdür ve neredeyse dinlerüstü denebilecek niteliğini kendisinden önce en az ikı yüzyıldıregemen olan halklar, kültürler ve dinler arası alışveriş iklimine borçludur. bağnazlığın, kendi kabul sınırlan dışında kalan her şeyı düşman gören bir zihniyetin elinde, alevler içinde can vermişlerdi. Blzl dlrl dlrl yaktılar Şimdi sennkanlılıkJa düşünmek ıstiyorum: Aynı olay bugün yaşansa ne olurdu? Bu kadar tepkisiz kalınır mıydı? Bir an hayır diyor içimden bir ses, meydan bu denli boş bırakılmazdı bugün. Sonra kendime gülüyorum acı acı; bu memlekette, hayatlan devlete emanet edilmiş cezaevlerindeki savunmasız tutuklulann üzerine yakıcı ve zehirleyici gazlar sıkılarak, ateş açılarak, bulundukları koğuşlar yakılarak 32 kişinin ölümüne neden olıınmadı mı? Sonra bir maç ndkli ihalesı için gırtlak gırtlağa gelen "özgür medyamız11 koro halinde "Kendileriniyaknlar" diye tempo tutmadı mı? Kaçımızbu yalanlardan koruyabildik kendimizi? Kaçımız 19 Aralık'ta yiizü ve bedeni yanık içinde ambıılansa bındınlen EbruÇeük'ın "Bizidiridiriyakttfar" çığlığına kulak verdik? Farklılıkları çarmıha germeye her an hazır sadık yurttaşlar olarak Engizisyon mahkcmelerince kurulan odun yığınlarından veya Serez'dekı bir bakırcı dükkânının karşısında sallanan yağlı ilmekten çok uzaklarda mıyız gerçekten? Yoksa farklı zaman diliınlerini aynı anda ve yan yana yaşadığımız kâbus dolu bir bilimkurgu filmi mi bu? En derindeki köklennden yeni sürgün veren yaprağına kadar koskoca bir bireşım ağacı olan bu coğrafyayı kirleten bu bağnazlık, bu insan düşmanlığı nedir? Ancak yanacak kimse kalmadıktan sonra mı "Biz hepimiz kardeştik" demek gelecek aklımıza? (1) ClaudeLeviStrausSyltk ve Tarih, Metis Yav., İstanbui. 1985. s. 7475. B Kültür Servisi Hollyvvood'da bir grup sanatçı, Hillary Clinton'ın önerdiği yasanın engellenmesi için Başkan George Bush'a başvurdu. Yaratıcı Koalisyon adlı grııbıın başkanı olan VVilliam Baldvvin; yeni çıkan ve hükümetin filmleri kontrol etmesini ıçereıı yasanın hükünıete, yapılan filmler hakkında çok fazla hak tamdığı gerekçesiylc konuyu Başkan'a iletti. Buna karşın, Senatör Joseph Lieberman, yasanın Hollyvvood'un şıddet ıçeren filmlerının çocuklar üzerındekı etkisının ölçiilebılmesı bakımından gereklı olduğunu söyledi. Senatör de yasanın onayı için Bush'la görüştü. Baldvvin yaptığı açıklamada, hükümelin yapılan filmlerin yaratıcılığına karışmaması gerektiğini ve bu yasanın 'özgürlük' ilkcsine uymadığını ifadc etti. Federal Komisyon da yasanın uygulanmasından yana Fikret Kmlok yoğun bakımda • MUĞLA (Cumhuriyet) Fikret Kızılok, bir sürcdir yaşadığı Bodrum'da gççirdiğı kalp krizi sonucıı hastaneye kaldırıldı. Alman Hastanesi'ne ait Universal Hospital'a dün saat 14.30 da getirılen Kızılok yoğun bakıma alındı. Hastane başhekimi Sülcyman Hatay, Kızılok'un durumıınun cıddi oldıığıınu, hastaneye 150 nabızla geldiğini, kaip yetmezlıği teşhisiyle yoğun bakıma aldıklarını belirterek şunları söyledi: "Keııdisi 8 yıldır kalp haslası. Daha önce kalp pili takılmıs.. Bağlı Hİdıığumıı/ Alman Hastaneleri zinciri tarafından da sürekli izleniyormuş. Kendisinin doktorlarıyla görüşerek gcrekli müdahalevi yaptık. Şu anda biliııci açık, ancak durunıu oldukca ciddi. Bir ay önce de hastanemize solunum yetmezliğiyle gelmiştif Tiirkiye'nin en seçkin aydınlan, her şeyi düşman gören bir zihniyetin elinde alevler içinde can vermişti. rına karşı dırenışın hem de büyük bir edebıyat (troubadour) ve sanat patlanıasının bir arada yaşanması rastlantı değildir. Katharlar hem iyiliği hem de kötülüğü, başka bir deyişle aydınlık ve karanlığı iki yaratıcı/tanrısal güç olarak görür ve maddı dünyayı kötülüğün egemenlik alanı olarak kabul ederler. Böyle bir dini ıdeolojinin en dolaysız ve egemenler açısından en rahatsız edicı sonucıı ıse gerek dünyevı gerek ruhani bütün iktidarların, yani kralların, prenslerin, soyluların ve Katolik Kilisesi'nin reddedilmesidir. Katharlar yaklaşık ikı üç yüzyıl boyunca her türlü baskı vc işkenceyle karşılaşır, kent meydanlarında kurulan odun yığınlarında ateşe atılırlar. Bu sırada Oksitanya'da onların Kilıse'ye karşı çıkışıyla "Oc ülkcsi"nın kuzeyden gelen istilacı Fransızlara direnişi aynı potada buluşur. Papa'nın Fransa krallanyla yaptığı uzun pazarlıklann ardından 1209'da, ılkel Hınstiyanlığın eşitlikçı yapısına dönülmesını ısteyen ruhban sınıfının yozluğunu, Vatıkan'ın aşırı zenginlığini eleştirip gerçek Hıristiyanların kendileri olduklarını ileri süren Katharlar'a ve onlan destekleyip banndıran Oc ülkesının Hınstiyanlanna karşı "kuzeyin baronlarT Haçlı Seferi'ne çıkar! Kahramanlığın, ihanetin ve katliamların iç içe geçtiği bu mücadelenın sonunda Katharlar'ın en önemli barınaklarından, kartal yuvası gibi bir şato olan Montsegur 1243'ün Mayıs ayında kuşatılır ve aylarca direndikten sonra 1244'ün 16 Martı'nda düşer. Yaklaşık 300 Kathar kendileri için kurulan ınanılmaz büyüklüktekı odun yığınında yanarak can verir. Engizisyon yargıçlan son ana kadar içlennden hıç değılse bir kişiyi inancından döndürüp zafer kazanmaya çahşırsa da bunda başarılı olamazlar. Katharlar'ın öncüsü Bertrand Marty'nin son sözleri "Biz hepimiz kardeştik" olur. Montsegur direnişi artık halk efsanelennde, destanlarda yaşayacaktır. 2 Temmuz 1995 I993'te Avıgnon Festivali'nde, Bedreddin hareketiyle Katharlar'ın öyküsünü iç içe geçiren "Dünyaya Ahlan Çığlık" adlı oyunu sahneleyecektik. Oyunun finalinde, Nâam'ın eşsiz dizeleriyle, "Madem ki bu kerre mağiubu/. / Netsek ncylesek zaid. / Gayri uzatınan sö/.ii. / Madem ki fetva bize aid / verin ki basak bağrına mührümüzü" diyen Şeyh Bedreddin'ın idamıyla, Montsegur'de göğe tırmanan atcş dıllerine doğru yürüyen Kathar din adamlannın ve şövalyelerin ölümü iç içe geçiyordu. Festival 2 Temmuz'da başlıyordu. O gün Sıvas katliaınının haberi geldı telefonla. Biz Şeyh Bedreddin ve Bedreddinî hareketiyle Katharlar arasında doğrudan sahnesel birilışki kurmakla tarihi fazla mı zorladığımızı diişünüp tartışırken bu uğursuz bağlantı yüzyılları aşıp günümüze taşınmıştı bir anda. Türkiye'nin en seçkin aydınları, sanatçılan, ozanlan, gencecik insanlar, Kathar trajedlsi Özellikle X XIII. yüzyıllar arasında Balkanlar'dan Batı Avrupa'ya doğru Paulusçular, Bogomiller, Patariniler ve Katharlar gibi değişik adlarla bir kuşak halinde yayılan "sapkın mezhepler" in gelişimi de uygun siyasi koşulları buldukları yerlerde bağnazlığı kıran kültürel bireşimlere yol açmışlardır. Katharlar'ın asıl güçİendiğı bölge olan Oksitanya'da (bugünkü Güney Fransa'nın büyük bir bölümü), XI XIV yüzyıllar arasında hem Vatikan'a hem Fransa kralla Büyülüfener'de yılın en iyi on filmi • ANKARA (AA) Sinema yazaılarının seçtiğı ve 15 Haziran 4 Temmuz tarihleri arasında Kavaklıdere Sıneması'nda gösterilen 'yılın en iyı 10 filmi', 13 Temmuz 2 Ağustos döneminde Büyülüfcner Sineması'nda sinema tııtkunlanyla buluşacak. 'Yılın cn iyi 10 fılmı'nin ısımleri şöyle: 'Kapışma', 'Sarhoş AtlarZamanf, 'Nerdesin Be Birader', 'Kaplan ve Ejderha', 'Trafik', 'John Malkovich Olmak', 'Sırlar Oteli', 'Bılinmeyen Kod', 'Billy Eliot' ve 'Karanlıkta Dans'.