Katalog

9 FEMMUZ 2001 PAZARTESİ CUMHURİYET SAYFA HABERLER çetenin bir ayağı İstanbul'da Organ ticareti İngiliz basrnında SÖZÇİZGİNtN Turhan Selçuk THEINDEPENDENT ğ % Moldovalılann iş bulma vaadiyle îstanbul'a gönderildiği ve daha sonra da nzalan olmadan organJanmn alındığı iddia edildi. LONDRA(AA)-lngil- tere'de yayımlanan The Independent gazetesi, yoksul Moldovalılann iş bulma vaadiyle Istan- bul'a getirildiklerini ve kendi nzalan olmadan organlannın alındığını iddia etti. Gazetenin haberine göre, Moldova'da ve Is- tanbul'da ayağı bulunan bir çetenin ış bulma va- adiyle Îstanbul'a gönder- dığı kişiler, işsiz ve para- sız bırakıldıktan sonra, dönüş parası için kanlan- nı satabilecekleri kandır- macasıyla bir hastaneye gönderiliyor ve ilaçla uyutularak organlan alı- nıyor. Moldova'da birçok kişinin de kendi nzasıyla organ ticaretinde yer al- dığını belirten gazete, çe- tenin Istanbul ayağında Türk kamuoyunun da hakkındaki iddialarlaya- kından tanıdığı bir isım olan Dr. YfosufSönmez'ın yer aldığını ileri sûrdü. Organ ticaretinin müşte- ri tarafını ise zengm Isra- ilhlenn oluşturduğunu belirten gazetenin, görü- şünü aktardığı, îstanbul'a böbrek naklı için gıden MikeLevinsky adlı bir Is- raılli, kendısine takılan organın alındığı kışiyı hıç görmediğini, hiç merak etmediğini ve bu kişinin akıbetini de araştırmadı- ğını söyledi. - BİZE TARİHİ YANLIŞ EZBERLETTİLER. ATATÜRK SAMSUN'A ÇIKMADI, SAMSUN'A SIĞINDI Borsalar, plazalar, köprüler, otogar, hal gibi merkezler en çok paranın döndüğü bölgeler IstaııJnıTıııı \ansı kayıt chşıİSTANBUL (AA) - Türkiye'nin ekonomik merkezı Istanbul'da, para trafiği belli merkez- lerde toplanıyor. Istanbul Menkul KıymetlerBorsası (İMKB), hem hisse senedi hem de tahvil ve bono piya- salanyla Türkiye'deki paranın en önemli ad- reslerinden birini teşkil ediyor. 2000 yılı ra- kamlanna göre IMKB hisse senetleri piyasasın- da toplam 111 katrilyon 165 trilyon 396 milyar liralık, tahvil ve bono piyasasında 720 katril- yon 457 rrilyon 558 milyar liralık işlem hacmi gerçekleşti. Bu yıhn Ocak-29 Haziran döne- minde ise hisse senetlen piyasasında 46 katril- yon 477 rrilyon 74 milyar liralık, tahvil ve bo no piyasasında 396 katrilyon 210 rrilyon 292 milyar liralık işlem hacmi oldu. Günlük işlem hacmine bakıldığında ise hisse senetleri piya- sasında ortalama 377.8 rrilyon lira dönüyor. Artınıngücü Bir başka önemli para merkezi ise Istanbul AlhnBorsası(İAB). tAB'de2001 yılının ilk ya- nsında Türk Lirası bazmda 276 triiyon 505 mil- yar 206 milyon 800 bin liralık ve dolar bazın- da 176 milyon 592 bin 507 dolarlık işlem ger- çekleştirildi. Iş günlennde ortalama 2 triiyon 229 milyar lira, dolar bazında 1 milyon 424 bin dolarlık işlem oldu. Bankalar Aktif büyüklükleri toplamı 155 milyar dola- n aşan bankalann merkezleri de Istanbul 'da bu- lunuyor. Yaygın ve modern hizmetler veren bankalanmız, Istanbul 'un her köşesinde vatan- daşlara ulaşrrken, günde trilyonların döndüğü en önemli finans merkezleri olmayı sürdürüyor. Otogarda hızlı trafik Istanbul Otogan 'nda da büyük bir hareketlilik yaşanıyor. Otogarda, 1.200'ü otobûs olmak üze- re günde ortalama 15-20 bin araç ve 80 bin kişi girip çıkıyor. Otogarda, 168 yazıhane, 350 oto- bûs firmasınjn yanında otobüs bakım servısle- rinden akaryakıt ıstasyonuna, matbaadan lokan- taya kadar toplam 1.191 işyeri var. Aynca, PTT, Vakıfbank, Iş Bankası ve Kentbank'ın bırer şu- besı bulunuyor. 5-6 bin kişi istihdam edıliyor Dev sebze-meyve pazan... Istanbul Büyükşehir Belediyesi'ne bağlı seb- ze \e meyve hali. nüfusu 10 milyonu aşan ken- KARADENİZ Iş dünyasınm yeni adresi • Beykoz 1 " KöpnMer para basıyor I / tlllftHİt» UUliJlltilı ıı ı Istanbul otogarında hızlı trafik Dev sebze ve meyve pazan MARMARA OENİZİ Kapalı çarşt: Artın ticareti | tin gıda ıhtiyacını karşılarken önemli bir tica- rete de ev sahipliği yapıyor. Günde 20-25 bin kişinin ahşveriş yapmak için ziyaret ettiği hallerde, günde 5-6 bin ton yaş sebze ve meyve ahm-sahmı yapılıyor. Hal- lerde günde ortalama 1.5 ila 2 triiyon lira ara- sında para el değiştiriyor. Hallerde, Avrupa yakasında 571 ve Anado- lu yakasında 193 yaş sebze ve meyve komis- yonu yazıhanesi ile 50 adet büfe, çay ocağı gi- bi sosyai tesis bulunuyor. Köprüler para basıyor Istanbul Boğaziçi Köprüsü ve Fatih Sultan Mehmet Köprüsü ile otoyollar ise adeta darp- hane gibı çahşıyor. Bayındırlık ve Iskân Bakan- lığı Karayollan Genel Müdürlüğü Genel Mü- dürü Dinçer Yiğit'in verdiği bilgiye göre 2000 yılında köprülerden 129 milyon 956 bin 108 araç geçti ve 71 rrilyon 959 milyar 892 milyon lira gelir bıraktı. Otoyollardan geçen 82 milyon 110 bin 198 araç da 64 triiyon 926 milyar 469 milyon 792 bin lira gelir yarattı. 2001 Ocak-Mayıs döneminde ise otoyollar- dan 31 triiyon 28 milyar 600 milyon ve köprü- lerden 40 triiyon 392 milyar 769 milyon lira ha- sılat elde edildi. Kapahçarşı ve Doğubank Kapahçarşı, turistik öneminin yanı sıra Tür- kiye'deki alrın ticaretinin kalbinin attığı yer ko- numunda. Kapalıçarşı Esnaflan Demeği Başka- nı Hasan Fırat, kuyumcu, tekstil, turistik eşya, halıcı ve derici gibi çeşitli sektörlerde 3.600 iş- yerinin olduğu çarşıda, 15-20 bin kişinin istih- dam edildiğini, çarşıya, günde 200-300 bin tu- ristin geldiğini bildirdi. Elektronik piyasasının merkezi Doğubank'ta ise toplam 382 dükkân var. Doğubank'ta, kayıtlı bin 325 kişi çalışıyor. Tekstüjn kalbi Eminönü ilçesi srnırlannda Sirkeci ile Ca- ğaloğlu arasındaki Sultanhamam da kumaş- tan ipliğe, konfeksiyondan perdeye, hırdavat- tan gıdaya kadar onlarca ürünün ticaretinde önemli bir merkez. Istanbul Tekstil ve Ham- maddeleri Ihracatçılan Birliği Başkanı Oğuz Satm, ticaret hacmini vurgulamak için şu ör- neği verdi: "Türk tekstil ve konfeksiyonunun 20 milyar dolan kayıt altında, kayıt dışı ile birtikte de 50 milyar dolarlık hacmi var. Bunun yüzde 70'i hâlâ Sultanhamam ve burada merkezi olan firmalar tarafindan yapdryor." Merter Sanayici ve Işadamlan Demeği Yö- netim Kurulu Başkanı Sururi Güde, çoğun- luğu üretici olmak üzere 3 bin 200 firmamn bulunduğu Merter'de, 650 kadar mağaza ol- düğunu belırterek "Bu mağazalardayılhk top- lam ciro 5 milyar dolardan aşağt değü" dedi. İş dûnyasının yeni adresi Levent-Maslak hattı, iş ve finans dünyası- nın yeni adresi haline geldi. 4. Levent'te inşa edilen İş Kuleleri, Türkiye'nin en büyük iş merkezi ve burada 3 binin üzerinde insan ça- lışıyor. İş Kuleleri, 3 büyük kule, ahşveriş merkezi, oditoryum, banka şubesi ve park alanlanndan oluşuyor. Çok sayıda seçeneğin sunulduğu ahşveriş merkezleri, zaman tasarrufu da göz önünde bulunduğunda tüketiciler için vazgeçilmez ol- ma yolunda. Carrefour ahşveriş merkezlerinden Içeren- köy'dekinde günlük ortalama ziyaretçi sayısı hafta arası 35 bini, hafta sonu 75 bini ve Um- raniye'de hafta arası 20 bini, hafta sonu 40 bi- ni buluyor. Çeşitli sektörlerde faaliyet göste- ren toplam 246 dükkâmn bulunduğu Akmer- kez'de ise günlük ziyaretçi sayısınm 45-55 bin, hafta sonu ve özel günlerde 75 bin ve üzeri olduğu bildirildi. Alışveriş merkezleri- nin ilk örneklerinden Galleria, Ataköy'de fa- aliyetini sürdürüyor. Günde 1 milyar dolar dönüyor Istanbul Ticaret Odası (ITO) Başkanı Meh- met Yıkünm, Istanbul'un önemli bir ticaret merkezi olduğunu vurgularken "tstanbuTda birgünde 1 milyardoiarhkpara traflği var. An- cak bunun yüzde 50'si kayıt dhşT dedi. Yıldı- nm, Îstanbul'a geçen yıl 2 milyon 500 bin turist geldiğini, oysa 25 milyon turisti ağır- layabileceğini belirtti. Sıeakveboğucu birpazar lstanbullular sıcak ve bunaltıcı bir pazar gfinünü daha, kenti çevreleyen deniz sulannda serinleyerek jeçirdikr. Bir haftanın yorgunhığunu Karadeniz'in sulannda atmak isteyen Bayrampaşa Üçeş Triko işçisi 20arkadaşın deniz sefası ise faciayla sonuçlandı. Çatalca"njn Binkılıç koyündeki Çilingöz sahilinde denize gjraı gnıptan dalgava kapılan Vaşar Odabaş, Ahmet Nuri Üçeş, Muharrem Gümüş ve BeUas Aslan, arkadaşlannın kendilerini laırtannak için gösterdikleri çabaya rağmen boğularak öldü. İstanbu] Boğazı da. pazar günleri kentten aynlmadan denize girmek isteyenlerin yoğun ilgi gösterdiği yerierden. Sabahın erken saatJerinden iribaren Boğaz uhiDerinde 'yer rutan' tstanbullu erkkler, giysilerini bir köşeye yığıp •deniz ve güneş" banyosu yapdlar. (Fotoğraf: ZAFER ÜÇÜNCÜ) OJF ııin alternatifi turizm geliri İZMİR (Cumhuriyet Ege Bürosu) - Türkiye Seyahat Acentalan Birliği (TÜRSAB) Başkanı Başaran Uhısoy, IMF ve EKinya Bankası'nın ekonomiye el atmasrna gerek olmadığını belirtirken turizmin Türkiye için yeterli olacağını söyledi. Ulusoy, yurtdışı çıkışlarda 50 dolar harç ahnmasınrn da Türk halkına hakaret niteliği taşıdığını belirtti Çeşme'de yapılan TÜRSAB îzmir Bölgesel Yürütme Kurulu toplantısında Ulusoy, güncel ekonomik sorunlara değjndi. "Türkiye ekonomisine IMF ve Dönya Bankası'nm el atmasma gerek yok. Turizm Türkiye için yeter. Turizm sektörünün önünün açdması haünde sorunlar çözülür" diyen Ulusoy, yurtdışına çıkışlarda 50 dolar vergi alınması uygulamasımn "Türk turizmine ihanet ve Türk halkına hakaret" olduğunu savundu. Ulusoy, bu konuyla ilgili olarak 17 Temmuz'da Devlet Bakanı Kemal Derviş'le görüşeceklerini bildirdi. 50 dolarlık harcın kaldrnlması için Cumhurbaşkaru Necdet Sezer'den destek beklediklerini söyleyen Ulusoy, bu verginin tütün yasası kadar önemli olduğuna dikkat çekti. Ulusoy aynca seyahat acentelerinin KOBİ (Küçük ve Orta Ölçekli Işletmeler) kapsamına alınmasını da istedi ve bu konuda Başbakan Bülent Ecevit'ten destek beklediklerini vurguladı. AYDINLANMA EMRE KONGAR Bfr Başka Dünya Bankası Uzmanımn Görtişü Değerli okurlarım, biliyorsunuz Kemaf Der- viş, Türkiye'ye Dünya Bankası'ndan geldi. Görevi "Türkiye ekonomisini kurtarmak" olarak tanımlanıyor. Bana kalırsa esas görevi, Türkiye ekonomisi- ni dünya ekonomisi ile "küreselleşme çerçe- vesinde" bütünleştirmek. Bu "genel amaç" için "üç yakm hedef" be- liriemiş görünüyor. Kanımca Derviş'in söylem ve eylemlerine dö- nük çelişik duygu, düşünce ve değerlendirme- ler, bu üç yakın hedefin "ulusal çıkarlarımız" açısından birbirleri ile tam bir uyum ıçinde olma- masından kaynaklanıyor. Şimdi bu hedeflere analitik olarak yakından bakalım ve aralarındaki çelişkileri görelim: Birinci hedef, borç ödemeleri baskısından dolayı durmuş olan pıyasaların yenıden çalışma- sını sağlayacak nakit döviz girişini, yine borç olarak temin etmek. Hiç kuşkusuz, bu hedef, ekonomiyi yeniden "işler hale getirmek", yani malı ve ekonomik darboğazlan aşmak açısından "ulusal çıkarla- nmızla uyumlu". Ikinci hedef, gelecek yeni borçların politika- cılann ve yandaşlannın ceplerine girmesini en- gelleyecek ve ekonomınin yararına kullanılma- sını sağlayacak önlemlerin bir bölümünü almak. Hiç kuşkusuz, "yağma düzenine karşı, şef- faflık, hukuk devleti ve profesyonellik" ilke- lerine uygun düzenlemelerin yapılmasını öngö- ren bu hedef de mevcut politikacıların çıkarlan- na çok karşı olsa da, "ulusal çıkarlarımızla" bütünüyle uyumlu görünüyor. Üçüncü hedef, özelleştirmenin ve ekonomi- mizin dünya ekonomisi ile bütünleşmesinin hız- landırılmasını sağlamak. işte bu hedefin "ulusal çıkarlarımıza uygun olup olmadığı" ya da "ulusal çıkarlarımıza uygun bir biçimde gerçekleştirilip gerçek- leştirilmediği" konusunda çelışkili yorumlar var. Çunkü, butun büyük devletlertarıma sübvan- siyon verirken, Türkiye'de tanmın dünya piyasa- sı koşullanna ve dolayısıyla ölüme terk edilme- si, Tahkim Yasası, Telekom gibi işletmelerin ya- bancı ortaklara satılması surecinde yaşanan çe- lişkilerin çözülememiş olması gibi sorunlar, zıhin- lerde önemli soru işaretleri yaratmakta. Aynca bu hedefin, ekonomınin üretkenliği (ya- ni ilerdeki borç ödeme kapasitemiz) açısından da, ilk iki hedef ile çeliştiğı ıddiaları var. Bu çerçevede, aynen Derviş gibi, Dünya Bankası'nda çalışmış olan ve halen de Banka ile ilişkisi süren Türk bir uzmandan, bir başka gö- rüş aldım. Bu uzman halen Dünya Bankası ile ilışkileri- ni sürdürdüğü için, adını açıklamayı sakıncalı buluyorum. Bu uzmanın görüşüne göre bugün Türkiye Cumhuriyeti, aynen Osmanlı Imparatorluğu'nun Kınm Savaşı sırasında Ingiltere'nin öneri ve bas- kısıyla girdiği dış borçlanma süreci içindedir. Bu nedenle de iflas kaçınılmazdır. Çünku, bugunkü Türkiye, (aynen 150 yıl ön- ceki Osmanlı gibi) alınan dış borçlan, ekono- mide rasyonel bir biçimde kullanacak yönetim kadrosundan ve siyasal yapıdan yoksundur. Dolayısıyla verilen dış borçların yine dış borçlarla tasfiye edilmesi süreci başlamıştır ve bu süreç kaçınılmaz olarak iflasla sonuç- lanacaktır. Basında Cumhuriyet dışındaki gazetelerde, Güngör Uras'la, Serdar Turgut'un açıkça ve başta Ege Cansen olmak üzere, daha pek çok yazarın da koşullu olarak ve ihtiyatlı bir biçimde dile getirmeye çalıştığı bu görüş, girdiğimiz "çık- maz yolun" diyalektik sonuçlanndan biridir. Bu görüşün tartışılmaya başlanmış olması bi- le rflasın engellenmesi açısından alınacak ted- birteri gündeme getireceği için olumlu bir adım- dır. www.kongar.org IVSas'ta orman yangını • MİLAS (Cumhuriyet) - Muğla'nın Milas ilçesinin Boğaziçi köyünün, Bodrum'a 25 kilometre uzaklıktaki Tuzla mevkıinde çıkan yangında, 60 hektar tanm arazisi, makilık ve orman alam yandı. Bir evin bahçesindeki otlan temizlemek için yakılan ateşin kontrolden çıkarak tanm arazisıni tutuşturması ve rüzgânn etkisiyle makilik alana sıçramasıyla büyüyen yangın nedeniyle, Maya tatil köyü ile bazı evler boşaltıldı. Yangın, aksam saatlerinde kontrol altına alındı. IBURSA (Cumhuriyet) - Bursa Büyükşehir Belediyesi ile Bursa Kültür Sanat ve Turizm Vakfı tarafindan 'Uluslararası Bursa Festıvali' kapsammda düzenlenen '15. Uluslararası Alhn Karagöz Halk Danslan Yanşması' önceki gün başladı. Yanşmaya, Avustralya, Bangladeş, Bulgaristan, Bosna-Hersek, Çin, Güney Afrika. Gürcistan. Ispanya. KKTC, Güney Kore, Macanstan, Makedonya, Meksıka, Polonya, Romanya, Rusya. Türkmenistan, Ukrayna ve Yunanıstan'dan ekipler katılıyor. Oteflere AJDS uyansı • ANTALYA (Cumhuriyet) - Akdeniz AIDS 'ten Korunma Derneği Başkanı Prof. Dr. Hüseyin Sipahioğlu, turizm patlaması yaşanan Antalya'da, otelcilen AIDS konusunda uyardı. Hastalığın sadece cınsel yolla bulaşmadığını belirten Sipahioğlu, AIDS hastahğının hızla yayıldığını, özellikle turizm bölgelennde yaşayan herkesin dikkatli olması gerektiğinı söyledi.