Katalog

Cumhuriyet İmtiyaz Sahibi: Berin Nadi Genel Yayın Yönetmetu Ibrahim Vıldız #YazuşlenMüdüru. Safeıı Alpaslan • Sorumlu Müdür Fikret İHdz • Haber Merkezı Müdüru Hakan Kara Istıhbarat Cengû Vıldırım 0 Ekonomı Özlem Yüzak 0 Kültur Handan Şenkökeo 9 Spor Abdülkadir Yücelman # Makaleter Sami Karaören # Duzeltme Abdullah Yazıcı • Bılgı- Belge Edibe Bugra • Yurt Haberlerı Mehmet Faraç 0 Aırupa Temsılcısı Güraj Öz Yayın Kurulu İlhan Selçuk (Başkan), Orhan Erinç, Hikinet Çetinkata, Şükran Soner. İbrahim Yıidız, Orhan Bursalı, Mustafa Balbay, Hakan Kara. Ankara Temsılcısı Mustafa Balbay Atatıirk BuK an No 125, Kat 4. Bakanlıklar-Ankara Tel 4195020 (~* hat). Faks 4195027 #lzmır Temsılcısı Serdar Kızık, H Zı>a Bh 1352 S 23Tel 4411220, Faks 4419117•AdanaTemsdcısı Çetin Yiğeooğlu, foonu Cd 119 S No 1 Kat 1, Tel 363 12 11. Faks 363 12 15 Muessese Müdurü Erol Erkut # Koordınatör Ahmet Korulsan • Mu- hasebe Biilcnt YenerO Idare Hûseyin Gürer • Satış Fazilft Kuza MED\A C: • Vönetım Kı Ba^kanı - Genel Mudur Gi Erduran • Koordmatör I Işıtman • Genct MuduA ardm SevdaÇobao Tel 514 07 M19580-51 '8460-61 Faks 5 P \a\ımla>an te Basan: > enı Gun Haber Aıansı. Basm \e > avmcılık \ Ş Tuıiocagı Cad 11 411 aŞaloŞlıı 14154 Istanbul PK 246 - Sırkeu '4415 Ntanbul Tel (0 212)512 05 05 (20 han Fakb (0 2121 ^ l ' 8 5 15 www.cumhunyet com tr 11 TEMMUZ 2001 lmsak:3.36 Güneş: 5.35 Öğle: 13.17 Ikindı: 17.14 Akşam: 20.46 Yatsi:22.. Janefin Kanada çıkarması • Çeviri Servisi - Janet Jackson dünya turuna Kanada'da devam ediyor. "Hepsi sizin için" sloganıyla2001 yılı turnesine çıkan ünlü şarkıcı önceki akşam Kanada'daki ilk durağı olan Vancouver'da hayranlarıyla buluştu. 13 Ekim tarihinde Colorado'da düzenleyeceği son konsere kadar dünyanın dört bir yanını dolaşacak olan Jackson şarkılannın yanı sıra kıvrak dans figürleriyle de her zaman olduğu gibi hayranlannı büyüledi. Eşcinseller evlat edinebilecek • TORONTO (AA)- Kanada'nın Nova Scotia eyaletinde, yüksek mahkeme yargıcı, eşcinse! çittlerin evlat edinmelerine engel olan yasa hükmünün anayasaya aykın olduğunu açtkladı. Yargıç Deborah Gass, mahkemeye başvuran lezbiyen bir çıftin evlat edinmek üzere açtığı davayla ilgili karannı açıklarken eyaletteki evlat edinme yasasının, medeni durum ve cinsel eğilimi temel alan aynmcı bir yönü bulunduğunu kaydetti. Eyalette, evli olmayan eşcinsel erkek ve kadınlara evlat edinme hakkı tanınmasma ilişkin gerekli yasal düzenlemelerin yapılması kararlaştınldı. İşadamından ilginç dava • LONDRA(AA)- Ingiltere'nin en zengin işadamlarından biriyken iflas eden Richard Davis, güçlü kanser üaçlannın üreticıleri ile kendisine bu ilaçlarla tedavi uygulayan hastaneyi geldiği noktadan sorumlu tuttu. Londra'da açtığı davada bu iddiasının gerekçelerini açıklayan Richard Davis, reçeteyle verilen güçlü kanser ılaçlannın kendisini "hiperaktif bir seks makinesine çevirdiğini ve gerçek hayattan koparttıklannı" öne sürerken bu ilaçlann ürericilerinden ve ilaçlan kendisine kullandırtan hastaneden tazminat olarak 8 milyon sterlin talep etti. Mars'taki toz fırtınası • PASADEJNA(AA)- "Kızıl Gezegen" olarak bilinen Mars'ta geçen aydan beri görülen büyük bir toz fırtınasının, gezegenin yansından fazlasını kapladığı bildirildi. Amerikan Ulusal Havacılık ve Uzay Dairesi'nin (NASA) konuyla ilgili görüşlerini açıklayan Arizona Eyalet Üniversitesi"nden Philip Christensen, toz fırtınasının giderek büyümesinin beklendiğini. 1970'li yıllarda Manner 9 ve Viking adlı uzay araçlarının görevleri sırasında görülen topyekûn bir fırtmaya dönüşebileceğini ifade etti. IOC) 13 Temmuz'da ev sahibinibelirleyecek Komüe, Paris, Toronto vePekin'i 'mükemmeV olaraknitelemişti MOSKOVA - 2008 Yaz Olimpiyat Oyunlan'nı düzenleyecek kentin belirlenmesine kısa bir süre kala nefesler tutuldu. Son 2 gün 5 metropol için de uzun geçecek. Olimpiyatlan bir dışa açılma fırsatı olarak gören Pekin. uluslararası organizasyonlarda tecrübe sahibi Paris, oyunlan panoramik bir alanda düzenleme sözü veren Toronto, önemli kültürel zenginliklere sahip Istanbul ile yüksek teknolojiye sahip Osaka arasındaki yanştan 'gaöp' aynlacak kent kuşkusuz 2008'in en kârlı yerleşim merkezi olacak. IOC (Uluslararası Olimpiyat Komitesi), 13 Temmuz Cuma Moskova'da yapacağı oylama ile 2008 Olimpiyatlan "nı düzenleyecek kenti belirleyecek. Her ne kadar IOC Değerlendırme Komisyonu, 15 Mayıs'ta açıkladığı raporda Pekin, Paris ve Toronto'yu 'mükemmel bir olimpiyat' düzenleyecek şehirler olarak belirtip Istanbul ve Osaka'yı devre dışı bırakmış olsa da tüm adaylar oylama anına kadar mücadelelerini sürdürecekler. Pekllî 2008'in favorisi Çin'in başkentı Pekin, 2000 Yaz Oyunlan oylamasını iki oyla kaybederek organizasyonu Sydney'e kaptırmıştı. IOC yetkilileri de oyunlann Pekin'de düzenlenmesinin ülkedeki insan haklannın iyileşmesine ve ülkedeki sosyo-polıtik değışıme yardımcı olacağını düşünüyorlar. Olimpiyatlara ilk defa 1932'de tek atietle katılan Çin, başan seviyesini hep yükseltti. Bu da yaz terliyoroyunlan için önemli bir avantaj. Asya devi. son Olimpiyat 2000 Sydney'de 28'i altın olmak üzere toplam 59 madalyayla 3. sırayı aldı. Pekın'in önündeki en büyük engel ise insan haklan ihlali. Her gün IOC yetkililerine yüzlerce e- posta gönderen sivil toplum kuruluşlan, insan haklan ihlali gerekçesiyle 2008 Olimpiyatlan'nın Pekm'e verilmemesıni istıyorlar. Oylamadan önce ülke yönetıminin bu konuda yapacağı tek hata yaz oyunlarını kaybetmelerine yol açabılir. Şehrin dığer eksileri nüfus çokluğuna bağlt çevre kirliliği ve bu tür uluslararası organizasyonlardaki tecrübesizliği. Bir başka endişe de şehirde temmuz ve ağustos aylannda hüküm süren sıcak hava. ParlS 2008'in diğer favorisi Paris'in önündekı engel ise 2004'ün bir başka Avrupa şehri olan Atina'da yapılacak olması. Paris organizasyon için gereken tüm alryapıya sahip ama olimpiyat tarihinde sadece 1924 Paris ve 1928 Amsterdam olmak üzere, oyunlar üst üste ıki komşu Avrupa ülkesıne verildi. Bu durum. Paris'ın tunstik-kültürel ve uluslararası alandaki tecrübe avantajını siliyor. TORONTO 2008 TorontO Paris ile ikincilik savaşını sürdüren Kanada kenti Toronto'nun oyunlann yapılacağı bölgeler ve şehircilık açısından önemli avantajlara sahip. Ancak IOC'nin istekleri ve Kanada'ya ulaşım problemi Toronto'nun oylarını azaltmış durumda. Ancak Kanada'da olımpıyatların daha önce bir yaz bir kış oyunlan olmak üzere iki kez düzenlenmesi de 13 Temmuz'dakı oylamada üyelen etkıleyecek. Toronto'nun Paris'le ıkıncilik yanşı vennesi bekleniyor. İStanbUİ Mayıs ayında kamuoyuna sunulan raporda, yanş dışına itilen adaylardan biri olan Istanbul'un çekince yaratan en büyük eksisi yüksek enflasyon; geçen aylarda yaşanılan devalüasyon. 'Olimpiyat Yasası1 ile bir ilki gerçekleştirerek ve bu yasayla birçok konuyu garanti altına alacak Istanbul'un. organizasyonun ekonomık yönünü karşılayabileceğine şüpheyle bakılıyor. Gereken altyapının ve uygun şartların sağlanacağından da endişe edilıyor. Osaka Çin'in gölgesmde kalan Osaka'ya pek şans tanınmıyor. Yüksek teknolojisı ve hazır altyapısı olan Japonya, daha önce iki kez kış ve bir de yaz olmak üzere üç olimpiyat düzenledı. Potansıyel trafik sıkışıklığı ve planda yer alan bazı adalara ulaşım zorluğu lOC'yi endişelendinyor. Projelenn hayata geçılmesinde yaşanabilecek finansal problemler de başka bir sorun. Yönetimin adalararası yolculuk için verdiği güvence ise yeterli gözükmüyor. Olimphat ovunlanıun beş kıtayı simgeleven halkalan Moskova'daki Luzniki Stadvumu'nun yakınındaki parkın çinıcnlerine de damgasını vurdu. Spor basınının gözü kulağı l'luslararası Olimpiyat Komitesi'nin 112'nci kez toplandığı \e 2008 OlimpiyatlarTnın ev sahibini belirleyeceği Moskova'ya çevrüirken Ruslar toplantuun anısına parkı süsledilcr. Ve tam fotoğraflık bir görüntüyle başkentlerindeki toplannlan tarihe geçirmeyi başardılar. (AP) Olimpiyatlara ilk defa 1932'de tek atietle katılan Çin, başan seviyesini hep yükseltti. (AP) Çarşaflı politika Yer Hindistanın Srinagar kentinde bir sığınak. FotoğraftakiJer basın toplantısı yapan Pakistan yanlısı "L Jusun Kızlan" gnıbunun yöneticisi Assiya Andrabi (solda) ve adı açıklanmayan bir yardımcısı. İki kaduı. "düşmanlaruıdan" gizlendikleri yerde, çarşaf ve peçeferinin de altına saklanarak görüşlerini açıklıyoriar. Daha doğrusu Kaştnir sorununun ancak cihat yoluyla çözüleceğini savunan Andrabi, grubu adına konuşuyor, kulağına eğilen yardımcısı ise bir şeyler fısıldayarak kendisine destek veriyor. Çarşaf altından politika yapan Andrabi'nin, Pakistan Dev let Başkanı Pervez Müşerrefe de bir mesajı var. Andrabi General MüşerreFten Hindistan Başbakanı Atal Bihari Vajpayee ile önümüzdeki günlerde yapacağı görüşmelerde Kaşmir'de yaşayanlaruı hür iradelerine kavuşmalan için guişimde bulunmasını isti\or. (AP) SÖYLEŞİ ATTİL İLHAN Asıl Gündem: 'Avrasya Alternatifi' lÜZDE 90 •IHASTALIĞIGEÇİRMÎŞ Gençler Hepatit A kurbanı e-posta : tan (« prizma. net. tr AİVKARA(ANKA)- Üniversite çağına gel- miş gençlerin yaklaşık yüzde 90'ının Hepatit A geçırdiği bildirildi. Prof. Dr. Neşet BiJa- loğlu, ANAÇEV'in ya- yın organında Hepatit virüsleri hakkında bilgi verdi. A virüsü hepati- te daha çok çocukluk yaşlarında rastlandığı- nı. B virüs hepatitinin ise daha çok genç ergin ve orta yaş grubunda görüldüğünü kaydeden Bilaloğlu, "Gençlerımi- zin vaklaşık yüzde 90*ı A hepatitini geçirmiş- tir'* dedı. Neşet Bilaloğlu. bu- laşıcı sarılıklar içinde en tehlikelisinin Hepa- tit B olduğunu. Hepatit B hastalannuı yaklaşık yüzde 7-10'nunda has- talığın alevli dönemı geçrikten sonra tam iyi- leşme olmadan hastalı- ğın sinsi ve süregen ola- rak devam ettiğini anlat- tı. Bilaloğlu. bunun so- nucunda süreğen aktif karaciğer hastalığının gelıştiği, ıleride siroza hatta karaciğer kanse- rinedönüşebildığini ifa- de etti. Bıialoğlu, Hepatit C'nin özellikle hemo- diyaliz hastalan ve sık sık kan alan hastalarda bireysel sorunlar yarat- tığını kaydetti. Yanılmıyorsam, o yazımın başlığı 'Tanzimat'ın Tabii Sonucu Sev- res Anlaşması' ıdı; yırmi yıllık, hikâ- ye, manası şu: Tanzimât, 'Batı'lı Hı- ristiyan ve Beyaz' Emperyalizm'in egemenliğkJin yâni Memâlik-i Mah- rûsa-i Şahâne'nin, yâni yurdumun bölünmesi; başka bir düzeyde, şu kadar yüzyıllık Selçuklu/Osmanlı Medeniyet Senteri'nin, yok sayıl- ması! 'Mütâreke' bölünmeyi, 'dehşeten- giz' bir tarih gerçeği olarak, getirip önümüze yığmıştı da; ya öbürü, yaOs- manlı nın -hatta Türk'ün- Türk'ten kaçması, ya o? Fâlih Rrfkı Bey, 'ber- mutâd' gerçekçi ve acımasızdır, ke- limesi kelimesine, şöyle demiş: "...Türklük'ten kaçan kaçana idı. Bir gün dostlanmdan biri, nefes ne- fese matbaaya gelerek, Beyoğlu Caddesi 'nde Osmanlı büyükelçilerin- den birinin oğlunu, Kafkas esvabıy- la farketmiş gıbi, haber verdi. Şivesi şivemizden, kafası kafamızdan ayn nice tanıdıklanmızın, 'Kürt' oldukla- nnı anlıyorduk. 'Içtihat'çı' Abdullah Cevdet'/n yazdığı gündelik gazete- nin adı, 'jin' idi; bunun Kürtçe 'ha- yat' demek olduğunu öğrenmiştik..." (Çankaya, cilt.1, s.49). Hadi, Fâlih Bey Türk! Dahası Türk- çü'! Peki hem ingiliz, hem 'casus', hem Atatürk 'düşmanı'; 'Bozkurt' yazarı Armstrong'un 'tasvir eylediği' Der- saadet'e ne buyrulur? "... Istanbul şehri biryara. Burada büyük idealler ve ilhamlaryok. Bura- sı kirii sokaklarda yaşayan âdi insan- lann şehri; burası entrika, rezalet, hi- le, cebinlik karargâhı; hain erkekler ve namussuz kadınlar şehri!.." (a.g.e., s.39). Kim çıkıp da, yüzyıl sonraki 'de- mokrasi' Istanbul'unun; önceki yüz- yılın Dersaadet'inden, çok 'farklı' ol- duğunu söyleyebilir? Acaba bu ür- kûtücü benzeyiş, her ikisinin de Batı yandaşı ve liberal olmasından mı kaynaklanıyor; yoksa öncekini düpedüz Tanzimat'çı, sonrakinin neo-Tanzimatçı olmasından mı? Bu acı hikâye iki korkuya dayanır Gâzi'nin dış politikası, net olarak, özgür ve tam bağımsızdır; isba- tı kolay, Batı'yla üç kere savaşılma- sına ramak kalmıştı ki, Musul ve Şeyh Sart 'olayı', ikincisi Oniki Ada ve Mus- solini 'olayı', üçüncüsü Hatay ve Dersim 'olayı'; Gâzi fikrinı açıkça da söylemiştir: "...hangiistiklâl vardırki, yabancılann nasihatlanyla, yabancı- ların planlanyla yükselebilsin!.." (8 Mart 1922). Dost SSCB ıte ilışkıleri samimi idi, ama bağımsızlığına gölge düşürebilecek bir ışbirliği yakınlığını, her zaman reddetmiştir: Mustafa Suphi Voldaş'a cevap mektubunu ha- tırlarmısınız? Meâlı şuydu: TBMM'n/n hükümranlık sınırlan içinde kalmayı bıldikçe, size de, fırkanıza da (TKF) bu topraktarda yer vardır..." Öyleyse, 'MillîŞef'i paldır küldür, Batılı'lann kollarına atan, acaba neydi: galiba. ıkı şey: ılkı, II. Dünya Savaşı tehdıdinın, elle tutulacak bir somutluğa kavuşmuş olması: Mos- kova, Mustafa Kemal e güvendiği kadar, Ismet Paşa'yagüvenemiyor- du; bunda Stalin'in. Galiyef 'allerji- si' dolayısıyla, Türkleresoğukluğu da önemli rol oynamış olabilir; 'MillîŞef, fena halde ürkmüş, yurtiçinde na- sıl, eski Batı yandaşlarıyia işbirli- ğine gitmişse; yurtdışında öyle, Fransa ve Ingiltere ile irtifak'a sa- nlmışttr: denize düşen yılana sanl- maz mı? ikincisi, savaş ertesınde Ankara'nın içine düştüğü, ağır yalnızlık olmalı: Portekiz (Salazar) ve ispanya (Ge- neral Franco) ile beraber, Avrupa'da- kison üç 'faşizan/totaliter' ülkeden bi- risiydik; Rusya ise savaştan hem ga- lıp, hem mağrurçıkmıştı; MillîŞef'in ona karşı savaş boyunca, Sara- coğlu ve Mareşal Çakmak 'üze- rinden', Berlin'le nasıl işbiriiği yap- tığına dair 'belgeler', artık elindey- di; yâni daha da büyük bir korku, Ankara'y NATO Ittifakı'nı arama- ya itti: son yarım yüzyıllık 'bağımlılı- ğımızın' acı hikâyesi, bu iki 'korku'ya dayanır; yalnız o mu, ABD 'nimaye- si'nde kalkınmak, 'AB'yegirip 'Avru- palı' olmak hayalleri de, bu iki korku- nun, sonraki sonuçları arasındadır; hatta içinde debelendiğimiz, şu neo- Tanzimatçılık da! Anlaşılamayan şudur: son on yıl- dır, her iki sebep de ortadan kalk- mıştır; kalkmıştırda, acaba neden, aynı ağır yanlışı sürdürmekteyiz? Köprülerin altından çok su aktı... Surdürdüğümüz nereden anlaşılı- yor? Media'mızın, 'değişmez' gündemınden: hangi gazeteye el at- sanız; günün hangi saatinde, hangi • Arkası Sa. 19, Sü. 1 'de http://www.prizma.net.tr/AILHAN http://www.bilgiyayınevi.com.tr./ailhan Faks/0-212/260 1988 Yayın hakkı için 70 milyon dolar Potter yüksekten uçuyor Haber Merkezi - Çocuklar kadar büyüklerin de ilgisini çeken ve tüm dünyada en çok okunan kitaplar arasına giren 'Harry Potter" filmi bitmek üzere. VV'arner Bross. filmin TV yayın haklanna 70 milyon dolar istediğini açıkladı. "Tîtanic" filminın iki katı fiyat biçilen Harn Potter: Felsefe Taşı' na talip olan televizyon şirketleri NBC. ABC. CBS ve Fox arasında rekabet devam ediyor. Film, 16 Kasım'da Amerika'da gösterime girecek. Tüm dünyada satış rekorlan kıran kitapta. Harry adlı bir çocuğun büyücülük serüvenleri anlatılıyor. Harry Potter'ın büyücü olan anne ve babası kötü kalpli cadı Vbldemort tarafından öldürülür. Fakat 'Kim Olduğunu Bilirsin Sen'uı gücü küçük Harry"yi öldürmeye yetmez. Anne babasız kalan Harry, teyzesinin yanında yaşamava başlar. Bir gün eve gelen bir mektupla Harry, başvurmadığı halde Hognarts Cadılık ve Bü\ ücülük Okulu'na kabul edildiğini öğrenir. Böylece Harry. küçük yaşta becerikli bir büyücü olup çıkar. ilk kıtap 'Harry Potter ve Felsefe Taşı', ikinci kıtap ise Harry Potter vı Srfer i' adını taşıyor.