Katalog

1 HAZİRAN 2001 CUMA CUMHURİYET SAYFA HABERLER Devlet Bahçeli Almanya'da • FRANKFURT (AA) - MHP Genel Başkanı, De\ let Bakanı ve Başbakan Yardımcısı De\ let Bahçeli, özel çalışmalarda bulunmak üzere dün Fcankfurt'a gittı. Bahçeli'yi, Frankfurt Havalımanı'nda, Türkiye'nin Berlin Büyükelçisi Osman Korutürk, Türkiye'nin Lizbon Büyükelçisi Deniz Bölükbaşı, Frankfurt Başkonsolosu Derya Kanbay, Türk Federasyonu Başkanı Cemal Çetin ve federasyonun yönetim kurulu üyeleri karşıladı. Bahçeli, Devlet Bakanı Yüksel Yalova ile Devlet Bakanı Kemal Derviş arasındakı tartışmamn Türk ekonomısine olumsuz yansımasına "üzüldüğünü" belirtti. Bahçeli. "Türkiye'nin yeni bir knze girmesine izin \eremeyiz" dedi. AİHlvrrJen TüPkiye'ye ceza • STRASBOURG (AA) - Av rupa însan HakJan Mahkemesi (AİHM). güvenlik güçlerinin 1993 \ilinda. Güneydoğu Anadolu'daki bir operasyonu sırasmda, 11 kişınin gözaltında ka> bolduğu gerekçesiyle Türki\e'nin tazminat ödemesine karar verdi. Mahkeme. kaybolan kışılenn yakınlanndan oluşan 9 davacıya toplam 639 bin 649 Euro (yaklaşık 630 milyar TL) maddı tazmınat, davacılann her bırine 4 bin 165 Euro (yaklaşık 4 milyar TL) ve her bir kayıp kişinin mirasçılan içın de 33 bin 322 Euro (yaklaşık 32 milyar TL) ödenmesine karar verdi. Yılmaz KKTC'ye gitüyor ;;-^ • A>KARA(AA)- ANAP üenel Başkanı, Dev let Bakanı ve Başbakan Yardımcısı Mesut Yılmaz, bugün Kuzey Kıbns Türk Cumnuriyeti'ne (KKTC) gidecek. KKTC'de, başta Cumhurbaşkanı Rauf Denktaş'Ia olmak üzere çeşıtli görüşmelerde bulunacak Yılmaz'a, bu akşam Girne Amerikan Üniversıtesi tarafindan fahn doktora unvanı \erilecek. Yasama dokunulmazlıklam • A . \ K \ R 4 ( A A ) - Ü Ç millet\ekılının daha dokunulmazlığınm kaldınlması ıstendi. ANAP Tekirdağ Milletvekıli Enis Sülün'ün "irtıkap"'. DYP Sıirt Milletvekilı Takiddin Yarayan'ın "Siirt Emniyet IVfüdüru Haluk Karcıoğlu'na hakaret". FP İstanbul Mılletvekili Bahri Zengin'in "basın yoluyla hakaret" suçlamalanyla dokunulmazlıklannın kaldınlmasına ilişkin Başbakanhk tezkereleri TBMM'ye sunuldu. DSP'de Coşan krizi sürüyor • ANKARA(ANKA)- DSP'de, Avustralya'da geçırdıği trafik kazası sonucu ölen Nakşibendi şeyhi Esad Coşan'ın yarattığı kriz. gizlıden gızlıye sürüvor. DSP'li 17 milletvekili, Nakşibendı şeyhi Coşan'ın Süleymaniye Camıi'ne gömülmesi için hükümet tarafindan kararname hazırlanması ve kararnameyı Cumhurbaşkanı Ahmet Necdet Sezer'in onaylamaması sürecinde "mezarlıklardan başka yerlere ölü gömülmesini \asaklayan" yasa önerisi hazırlayarak DSP Grubu'na sundu. Ancak DSP Grubu'ndan onay çıkmayınca milletvekilleri bu kez önenyi doğrudan TBMMBaşkanlığı'na \erdı. Almanya'nın, AB'nin ulus devletler üstü biryapıya kavuşturulması önerisineFransa karşıçıkü: Ulus devletten vazgeçmeyi Avrupa geleceğinitarüşıyor• Avrupa Birliği örgütlenmesinin gelecekte "ulus devletleri aşan federatif bir yapıya kavuşturulmasmı" isteyen Almanya Başbakanı Schröder'e yanıt veren Fransa Başbakanı Jospin, ulus devletlerin kalıcılığını savundu. Jospin, Avrupa Birliği ülkelerinin ortak çıkarlannın da "daha güçlü savunulması" gerektiğini belirtti. Haber Merkezi - Almanya ve Fransa Avrupa Birliği'nin geleceği konusunda görüş ay- nlığına düştü. Almanya, Av- rupa Birliği'nin gelecekte u- lus devletler üstü bir yapıya kavuşturulması gerektiğini sa- vunurken Fransa Başbakanı Lionel Jospin, Avrupa Birli- ği'nin "ulus devletler federas- yonu olarak kalması gerektiği- ni'' söyledi. Almanya Başbakanı Ger- hard Schröder ve Dışişleri Ba- kanı Joschka Fischerin "Av- nıpa Federal Devletleri" öne- risini yanıtlayan Lionel Jospin, "Fransız ve diğer Avnıpa halk- lannı yok saymayacak bir Av- rupa Birliği"nden yanayız. Bu da ulus devletleri aşan bir fede- rasyon değil, ulus devletlerin oluşturduğu bir ekonomik, toplumsal ve politik birlik mo- delidir. Demokrasi ve insan haklannı temel alan sosval de- ğerler sistemidir. Ben bir Fran- sızım ve kendimi Avrupalı sa- jıyorum" dıye konuştu. Schröder'in projesi Almanya Başbakanı ve Sos- yal Demokrat Parti (SPD) Ge- nel Başkanı Schröder, bir ay önce açıkladığı "Avrupa Pro- jesi"nde, Avrupa Birliği örgüt- lenmesinin gelecekte "ulus devletleri aşan federatif bir ya- pıya kavuşturulmasını" iste- mişti. Fransız sosyalistlerinin Av- rupa Birliği'nin geleceğiyleil- gili olarak hazırladıklan proje önerisini düzenlediği bir basın toplantısıyla açıklavan Fransa Başbakanı Lionel Jospin. ulus devletlerin kalıcılığını savu- nurken Avrupa Birliği ülkele- rinin ortak çıkarlannın da "da- ha güçlü savunulmasr gerek- tiğini belirtti Jospin, "herşey- den önce bir toplumsal modeP olarak tanımladığı Avrupa Bir- liği'nin dünyadaki globalleş- meye ve buradan ortaya çıkan sorunlara "toplumsal dayanış- ma"yla karşı çıkması gerektı- ğmın altını çizdi. Sosyal devlet fikrinden de vazgeçilemeyeceğini belirten Jospin konuşmasında, yer yer Amerika'yı bu anlamda isim vererek de eleştirdi. Ameri- ka"nın yeni sasunma sistem- lerı ginşimine ve harcamalan- na da karşı çıkan Jospin, Av- rupa'nın "sosval Avrupa ola- rak kalmasınr istedi. Jospin. tıpkı Schröder gibı Avrupa Birliği komisyonlarının otori- te ve güçlerinin arttınlmasını istedi. Fransız Başbakan, modeller arasında benzerlikler olsa da kendi önerisinin hem ulus dev - leti hem de Avrupa Birliği or- ganlannı güçlendirmeye yara- yan bir model olduğunu ileri sürdü. Schröder'in "federasyon" önerisini, "Almanya federal >apısına uygun, araa Avrupa Birliği felsefesine uygun değil'' sözleriyle değerlendiren Jos- pin, Avrupa Birliği organları- nın güçlendirilmesinin ulus devletlerin güçlenmesini en- gellemeyeceğini belirtti. Ekonomik rejlm Lionel Jospin, "Avrupa Bir- liği üyesi her ülkenin dışişleri, savunma. kühür ve eğitim ko- nularuıda bağımsız davranma- sının, birüğüı buna rağmen bir- likte hareket etmesine engel oluşturmavacağınr da savun- du. Avrupa Birliği komisyon başkanlarının, bundan böyle seçımle ışbaşına getirilmesini de isteyen Jospin, komisyon başkanlarının siyasi parti tem- silcileri olması gerektiğini de vurguladı. Jospin konuşmasın- da, Avnıpa Birliği ülkelerinin bir "ekonomik rejiro'' oluştur- malannın önemine dikkat çek- ti. ABülkelerindenbirininher- hangi bir ekonomik krize düş- mesi halinde destek alınacak bir kriz fonu oluşturulmasını da öneren Jospin, Avrupa Birlı- ği'nin "bir ekonomik birlik ol- duğunun da unutulmaması ge- rekt^mi" söyledi. Ortak para birimi Euro uy- gulamasmın diğer başka eko- nomik alanlarda da örnek alın- ması gerektiğini belirten. Jos- pin, Euro'nun dünyanın son 2 yıldır içinde bulunduğu eko- nomik krizden Avrupa'yı ko- ruduğunu belirtti. Jospin, Av- rupa Birliği'nin tanm sektörü- ne verdiği desteğin sürmesini ve tanma verilen desteğin ulus devletlere bırakılmaması ge- rektiğini söyledi. Jospin, Avrupa'nın zaten Federatif ile 'Ulus Devlet' olgularını harmanlayan bir yapılanma olduğunu soyluyor Federasyon AB'nin aykırı U m MAflDt 2« MA1 2001 fOMUTtU* MUMI LionelJospin s'engage pour TEuro t Je suıs frarçds. Je me sens europeen *. affirme le prem#er mıntstre dans un dıscours-pn > Favorable â une Constitutıon europeenne, ıl soutıent i'kfee tfune«federdtron d'Etats-n. • M. Jog»n veut que l'Europeaffimıe«un projet de socıete * et « pese sur le cours du m Cc nrt, Mteadu AfpM* u de la Cem potxxn UCm LeMonde: Ortohğı alhık buttak etmedenyenüik Jospin'in 'Ulus-Devletler Federasyonu' tanımına geniş yer veren Le Monde gazetesi, yaptığı analizde, başbaka- nı "Ortalığı allak bullak etmeden yenilik yapıyor" diye ta- mmlıyor. Jospin"ın yapısal reformu, bırlığm temel dire- ğini oJuşturan komisyon-konsey- parlamento üçgeni üze- rine kurulu. Jospin'e göre bu üç karar organı arasındaki denge korunmalı, hatta daha da güçJendirilmeli. Avrupa Parlamentosu'nun seçim sistemi, 'seçileni seçmene daha dayakmlaştıracakşeldlde'geliştirilmeli. Jospin parlamen- tonun içinde "devletleri temsil edecek" ikinci bir meclisin olması konusunda ısrarlı. A\Tupa Komisyonu başkanının halen süregeldiği gibi atama ile değil, seçimle göreve gel- mesi gerektiği görüşünü savunuyor. AB dönem başkan- Iığının 6 ay gibi kısa sürmesini de eleştiren Jospin, 30 üye- li bir birliğin daha istikrarlı görev yapabilmesi için daha uzun süreli başkanlık gerektiğini kaydediyor. Ekonomi Servisi - Almanya'nın ortaya attığı 'Avrupa Federasyonu' önerisine şiddetle karşı çıkan Fransa Başbakanı LioneUospin, "Federasyon bu şekliyle vasallığını tek bir merciden. Av rupa Parlamentosu'ndan alan bir yürütme gücü haline gelir. Bu yürütme gücü, diplomasi ve savunma tekeline sahip olur. Bu yeni kanşunda dev letlerin konumu, Almanva yada ABD'deki federe evaletler gibi olur" dıyor. 'Federal Avnıpa'ya karşılık 'Ulus Devletlerin Federasyonu' tanımını ortaya atan Jospin, konuşmasmda şu noktalara dikkat çekti: "Fildr ilk kez eski Avrupa Komisyonu Başkanı Jacques Delors tarafindan ortaya atıldı. Yetkilerin paylaşıldığı, birinden öteldne geçtigi bir yöntem. Hukuksal açıdan bakıküğuıda ilk bakışta anlaşılmaz gelebilir. Ancak Avrupa zaten iki farklı eJemanı, 'Federatif Ideal' ile 'Avrupalı Ulus Devlet' olgulannı birbirinden avnşamayacak şekilde harmanlayan bir politik yapüanmadır. Devletlerin ulusal kimlikkrine son derece güçlü bir şekilde bağlı olması, kıtamn zenginügini arttınr. Bunun yanı sıra her biri kendilerini çok daha güçlü yapacak olduğuna inandıklan bir birlik ruhu içindeduier. Bir yanda ulusal egoizmJerin, rekabetin var olduğu bir tarih, öte yanda uyuma ve birliğe dayah bir proje™ Federatif öğelerin daha şimdiden var olduğunu bile söylevebUirim: Adalet Divam tarafindan onanan bir Avrupa bukukunun üstünlüğü; bağunsız bir komisyon, oylama yoluyla seçilmiş bir Avrupa Parlamentosu, piyasa ve ortak para birliği. Ancak hükümetler arası işbirüği hâlâ çok önemli bir yer işgal ediyor ve o şekilde de kalacak. Eğer bu anlattığun tanuıida bir federasyon istiyorsak hem birliğin hem de ulusların karşıhkh yetkilerini açıkhğa kavuşturmamız gerekir.'' ingiltere'nin önerileri Blair'in 'Bağımsız UluslarAvrupası1 Ingiltere Başbakanı Tony Blair, 6 Ekim 2000'de Varşova'da yaptığı bir konuşmada, AB'nin bağımsız ve egemen uluslann birliği şekJinde bir genişleme içinde olacağını behrtti. Blair, AB'nin. üyelerinin yetkilerini uluslar üstü ve devletler arası olarak düzenleyen dünyadaki tek yapı olduğunun altmı çizdi. "AB bir süper güç olacakür, ama bir süper devlet olmayacakur" diyen Blair, AB nezdinde yetkilerin netleştirilmesi için ortak bir politik tavır alınmasını savundu ve bunun için hukuksal bir çerçevenin gerekmediğıni öne sürdü. Birliği oluşturan ana ilkelerin kollanması için iki meclisli bir yasama sistemini kabul eden Blair, bir grup üikenin, "birliğin ağuiık merkezi konumunu almadan" öncü olarak ilerlemesinden yana olduğunu belirtti. Almanya'nın önerileri Schröder'in 'Federasyonu1 Alman Sosyal Demokratlannın 30 Nisan'da yayımlanan parti programında, Başbakan Gerhard Schröder, AB tanm politikasının temel ilkesi olarak ortak finansmanı önerdi. Birliğin tanm politikasında yapısal değişikliğe giderek ülkelerin özerk bölgesel stratejiler izlemesi gereğine değinen Schröder, yetkilerin üye devletler ve topluluk arasmda yeni baştan tanımlanmasını istedi. AB'nin uluslararası ilişkilerinde, özellikle de savunma politikasında üye ülkeler adma kararlar ahnasırun gereğine dikkat çeken Schröder, Avrupa anayasasının oluşturulmasından yana olduğunu belirtti. Temel Haklar Sözleşmesi'nin oluşturulacak yeni anayasanın giriş metni olarak yer almasını Öneren Schröder, AB Komisyonu'nun gelecekteki Avrupa hükümeti olarak işlev kazanmasını istedi. Fransa'nın önerileri Jospin'in 'Sosyal' Avrupası "Avrupa toplumsal bir proje obnafa" diyen Fransa'nın başbakanı, Avrupa'nın bir değerler topluluğu olduğunu vurguluyor ve bu değerlerin başmda demokrasi ve insan haklanrun geldiğini söylüyor. Jospin'e göre, birliğin temel haklar bildirgesi yeniden yapılanmanın anahtan olmah. AB bünyesinde küresel ekonomik dalgalanmalara karşı üye ülkelere destek olacak şekilde bir fon düzenlenmesi gerektiğini belirten Jospin, üye ülkelerin uluslararası yatınmcılan çekmek için başlattıklan haksız fuıansal yanşın dizginlenmesi gerektiğini kaydediyor. Yeni dünya düzeninin yeniden şekillendirilmesinde Avrupa'nın ağırlığını daha fazla ortaya koyması ve Avrupa misyonunun banş, dayanışma ve çoğulculuk mesajlannı içermesi öngörülüyor. Küreselleşmenin Türkiye için anlamını değerlendiren The New York Times yazan, Pulitzer ödüllü Thomas Friedman: Kendi kuyunuzu kendiniz kazdınızEkonomi Servisi - "Küreselleşmenin Türkiye İçin Anlamı'* konulu bir konfe- rans vermek üzere Türkiye'ye gelen The Nevv York Tımes yazan. Pulitzer ödüllü Thomas Friedman, Türkiye'nin büyük bir dram yaşadığını, ama bu konuda yalnız olmadığını söyleyerek "Bu duruma siz girdiniz. IMF'vi diniemek /orundasınız. Kendinize ayna rutup bakmahsuıız. Ken- di kuyunuzu kendiniz kazduıız. Tekrar kendi kaderinizi ellerinize almalısınız" gö- rüşünü dile getirdi. İstanbul Bilgi Ünıversitesi'nde konuşan Friedman, Türkiye'nin küresel sistemle baş etmesinın yolunun. sistemin içinde ol- duğunu savunarak "Türkiye gibi ülkeler bu altın dar gömleği giymek zorunda. An- cak bu gömlek tek beden. Bu sistemde eko- nominiz bü\ iiyor, ancak politik seçenekle- riniz darahyor. Gerek yönetimdekiler ge- rekse muhalefettekiler av nı dar gömleği ghmekzorunda" dedi. Küreselleşmenin olanaklanndan yarar- lanmak içın Türkiye'nin "elektroniksürü" olarak nitelendirdiği yabancı yatınmcılan çekmesinın ancak "altın dar gömleği'' giy- mesiyle mümkün olduğunu söyleyerek "Türldye büvümek istivorsa bu yannmcı- lar sürüsünün ülkenize gelmesini sağlama- nız gerekivor. Bu sürü, yüksek voltajh elekt- rik teli gibi. Doğru koyarsanız aydmlanr, yanlış kovarsanız yakar" dıye konuştu. "Berün Duvan" nın Soğuk Savaş döne- minı sembolize ettiğini, küreselleşmeyle birlikte duvann yerini "world wkleweb''in (dünya çapında ağ) aldığını söyleyen Fri- edman, "Artik hepimiz daha fazla birbiri- mize bağlanübyız. Ancak bu dünya, kün- senin sorumlu ounadığı bir dünya. Tehü- keler de daha fazla" diye konuştu. Küresel sistemde başannın anahtannın temel değerlerdeyattığına işaret eden Fri- edman, "Yolsuzluk varsa iyi yönetim yok- sa başarüı olunması mümkün değil'' dedi. Küresel sistemin adil olmadığını itiraf e- den Friedman, şu görüşJeri dile getirdi: "Ama tarihte ne zaman adalet oldu? Do- ğa da adil değü" dedi. Bılgı Ünıversitesi'nin çevresindeki ge- cekonduları örnek göstererek konuşması- na devam eden Friedman, "tnsanlar ken- di seçimleriv le değil olanaksız olduklan için dünyavla bağlannda değiller. Önemli olan, sosv al demokrasi ile entegrasyon ara- sında denge>i rutturmak" diye konuştu.