Katalog
Yayınlar
- Anneler Günü
- Atatürk Kitapları
- Babalar Günü
- Bilgisayar
- Bilim Teknik
- Cumhuriyet
- Cumhuriyet 19 Mayıs
- Cumhuriyet 23 Nisan
- Cumhuriyet Akademi
- Cumhuriyet Akdeniz
- Cumhuriyet Alışveriş
- Cumhuriyet Almanya
- Cumhuriyet Anadolu
- Cumhuriyet Ankara
- Cumhuriyet Büyük Taaruz
- Cumhuriyet Cumartesi
- Cumhuriyet Çevre
- Cumhuriyet Ege
- Cumhuriyet Eğitim
- Cumhuriyet Emlak
- Cumhuriyet Enerji
- Cumhuriyet Festival
- Cumhuriyet Gezi
- Cumhuriyet Gurme
- Cumhuriyet Haftasonu
- Cumhuriyet İzmir
- Cumhuriyet Le Monde Diplomatique
- Cumhuriyet Marmara
- Cumhuriyet Okulöncesi alışveriş
- Cumhuriyet Oto
- Cumhuriyet Özel Ekler
- Cumhuriyet Pazar
- Cumhuriyet Sağlıklı Beslenme
- Cumhuriyet Sokak
- Cumhuriyet Spor
- Cumhuriyet Strateji
- Cumhuriyet Tarım
- Cumhuriyet Yılbaşı
- Çerçeve Eki
- Çocuk Kitap
- Dergi Eki
- Ekonomi Eki
- Eskişehir
- Evleniyoruz
- Güney Dogu
- Kitap Eki
- Özel Ekler
- Özel Okullar
- Sevgililer Günü
- Siyaset Eki
- Sürdürülebilir yaşam
- Turizm Eki
- Yerel Yönetimler
Yıllar
- 2024
- 2023
- 2022
- 2021
- 2020
- 2019
- 2018
- 2017
- 2016
- 2015
- 2014
- 2013
- 2012
- 2011
- 2010
- 2009
- 2008
- 2007
- 2006
- 2005
- 2004
- 2003
- 2002
- 2001
- 2000
- 1999
- 1998
- 1997
- 1996
- 1995
- 1994
- 1993
- 1992
- 1991
- 1990
- 1989
- 1988
- 1987
- 1986
- 1985
- 1984
- 1983
- 1982
- 1981
- 1980
- 1979
- 1978
- 1977
- 1976
- 1975
- 1974
- 1973
- 1972
- 1971
- 1970
- 1969
- 1968
- 1967
- 1966
- 1965
- 1964
- 1963
- 1962
- 1961
- 1960
- 1959
- 1958
- 1957
- 1956
- 1955
- 1954
- 1953
- 1952
- 1951
- 1950
- 1949
- 1948
- 1947
- 1946
- 1945
- 1944
- 1943
- 1942
- 1941
- 1940
- 1939
- 1938
- 1937
- 1936
- 1935
- 1934
- 1933
- 1932
- 1931
- 1930
Abonelerimiz Orijinal Sayfayı Giriş Yapıp Okuyabilir
Üye Olup Tüm Arşivi Okumak İstiyorum
Sayfayı Satın Almak İstiyorum
•««AZtRAN 2001 CUMA • • • • CUMHURİYET SAYFA
HABERLERÎN DEVAMI 19
^ T I N C E L CÜNEYT ARCAYÜREK
££aştarafı 1. Sayfada
"orta yol" bulundu: 164 bin lira!
Sonuç, ne Musa'yı ne de Isa'yı memnun etti.
Derviş orta yolu "Uygun bir fiyat bulduk" diye ta-
rntarken yuzündeki çizgiler aynı esneklikle gü-
msemiyordu.
Saatler boyu VVashington'dan bir açıklama bek-
ndî. "Programı deldiniz, bundan sonrası artık Al-
h *a emanet" içeriğinde bir açıklama..
Oysa, Kemal Derviş gibi saat başt VVashington'la
ijrtişen, bilgi verip göriiş alan bir bakanımız var-
3n IMF'den neden açıklama bekleniyordu, anla-
lır çjıbı değil.
Pnogram delindi mi, delinmedi mi; iki gün olum-
ı olumsuz yandaşı çok, bir tartışmadır sürdürüldü.
Kimileri buğday fiyatlanyla programın delinme-
ınden sonra artık IMF'de Türkiye'ye karşı -variığı-
a öteden ben kuşkuyla bakılan- güven bunalımı
ıaşl.ayacağını söyledi, kimileri tersini savundu.
Asıl gelişme bir noktada düğümleniyor: Progra-
nın daha bir ayı dolmadan gelecege kuşku ile ba-
ılması ve bir suçlu aranması.
Şimdilik suçlu sandalyesinde Tarım Bakanı Gö-
talp otumyor.
Arna yarın? Ekonomik gelişmelerin seyrine göre
üm bilir kimler suçlanacak. IMF de IMF deyip du-
an Kemal Derviş dışında pek çok siyasetçi, kuş-
cusuz hükümet okkanın altına gidecek gibi.
Ekonomik gelişmelerde sağlıklı (dobra dobra) de-
^erlendirmeler yapan Necati Doğru, Cumhuri-
/et'teki köşesinde dün, bugünden ürpertici işaret-
er veren yakın gelecege "merhaba" dedi:
"Buğdaya verilen taban fiyatı programlanandan
/üksekolduğu için ilk uyumsuzluk doğdu. Program
deliniverdi.
Türkiye ekonomisinin ana rahmine üçüncü kri-
tin de döllenmiş yumurtası böylece düşmüş oldu"
diye yazdı. Bu saptamalan öyle bir cümleyle bağ-
lıyor ki.. nüfusun yüzde 9O'ı dar geliriinin yüreğine
ateş düşürüyor:
"Bir yıl içinde" diyor, "üçüncü kriz yıl sonunda
oatlayacak".
Necati'nin yazdıklannı Derviş'e yakın olan kimi bi-
lım adamları da doğruluyor.
Umut yok ya..
Derviş'in -TOBB Başkanı Miras'ın ifadesine gö-
re- ekonomik programı birlikte kotardığı Boğaz'da-
ki yalılarda oturan arkadaşlarından biri; Prof. Asaf
Savaş Akat. Bankalar Birliği'nin düzenlediği "Tür-
kiye Ekonomısindeki Son Gelişmeler ve Yeni Eko-
nomik Programın Değerlendirilmesı" konulu pa-
nelde -haberiere göre- şunu söylüyor.
"Kriz garanti, atna vakti belli değil!"
Akat; devrimsel içerikte yapısal reformlar ger-
çekleştirilmesine karşın "piyasalarda kriz sinyalle-
rinin olduğunu" söylüyor.
Prof. Taner Berksoy, olası yeni bir kriz konusun-
da hükümete ciddi uyarılarda bulunurken "Türki-
ye'nin üçüncü krizi yaşaması halinde hiperenflas-
yona ve moratoryuma gidebileceği" kaygısına da
değiniyor.
Dolar önceki gün almış başını gidiyor. Dolarda
yükseliş bir dizi nedene bağlanıyor. Başta gelen
neden, piyasalann hükümete güvenmemesi. Daha,
daha... 15 yasanın sadece 8'inin çıkması. Çıkan
yasalann uygulanmaması.. ve tabii sonuncu ge-
rekçe: Yapısal reformlar olmazsa IMF'nin olmaya-
cağı. IMF olmayınca kredinin ikinci diliminin serbest
kalmayacağı!
Derviş'in ışadamlanndan yankılanan üçüncü kriz
kaygılannı paylaştığına işaret eden haberler geliyor.
iki krizle ekonomiyi bu hale getiren 57. hükümet,
üçüncü kriz olasılığını görebiliyor mu acaba?
Umut yok ya; hadi gördü dıyelim, göğüsleye-
bilecek mi?
*
Türkiye'de Kriz ve llerici Alternatif
KRIZE ILERICI DEVRİMCİ ÇÖZÜM Gökçe Fırat
KRİZİN EKONOMİK BOYUTLARI
Mparslan Işıkh. Erinç Yeldan. Türkel Minibaf.
Fuat Ercan. Arslan Başer Kafaoğlu
EMEKÇİLERİN GÖZÜYLE KRİZ
Bayram Meral. Süleyman Çetebi
SİYASİ YAŞAM VE KRİZ
Yakup Kepenek. Uluç Gürkan, Sina Akşin
4. sayı
bayilerde
AYRICA YAZILARIYLA
Vurat Savaş, Yekta Güngör Özden, Bedri Baykam.
Sunay Akın. Öner Yağcı, Ataol Behramoğlu,
Bozkurt Nuhoğlu. Necip Hablemitoğlu...
www.ileri2000. org
İletişim Tel: (212) 292 73 00 e-posta: ilen2000@hotmail.com
Atatürkçü llerici Devrimci
Gençlerin Dergisi İleri
"* Cumhurryet
. kitap kulübü
Sevgili Kitap Kurtları!
01 Haziran 2001 tarihinde
Taksim Sergi Salonu'nda
buluşmak üzere...
*Açıhş nedeniyle tüm kitaplarda
% 30 indirim...
TAKSİM SERGİ SALONU
Adres- istiklal Cad. Zambak Sok. No:4
(Aksartat karşıSt) Taksım-tstanbul Tsl:252 38 81/82
Kölıler: Türkiye tasfiye sözü verdi
VVASHEVGTON (AA)- Ulus-
lararası Para Fonu (IMF) Baş-
kanı Horst Köhler. uluslararası
özel finans kuruluşlan ve ban-
kalara, Türkiye'ye kredilerini
arttırma çağnsında bulundu.
Köhler, Hong Kong'da bir
toplantıda yaptığı ve metni
AA'ya iletilen konusmasında,
Türkıye'nin. yeni programıyla
ekonomiye devlet müdahalesi-
ni kaldırma sözü verdiğini de
belirtti. Uluslararası özel finans
kuruluşlannın. ülkelerde eko-
nomik krizleri önleme ve çöz-
me konusunda büyük sorumlu-
luk duyduğunu anlatan Köhler,
Türkiye ve Arjantin örnekleri-
ni verdı. Köhler. "Buikiülkede
de hükümetler, büyük dış finans
ihthaçlannı karşılama ve özel
kredi piyasalanndan yeniden
yararianabilmek amacıyla. bü-
yünıe amaçh yaklaşımlar ve pi-
yasa kurallanna uygun çözüm-
ler beliriedi. Türkiye ve Arjan-
tin 'in programlan, mali disiplin
sağlamanın yanı sıra devlctin
ekonomiye müdahalesinin tas-
fiyesi, küresel ekonomiye daha
fazla entegrasyon ve mülkiyet
haklanna saygı küMrü geüştir-
me sözünü verdi. Bunlar. iyi bir
yatınm ortamı oluşturmak için
temel unsurlar. Bazı risklerin
bulunmasına karşın IMF'nin
hissedarlan oybiriiğiyle bu yak-
laşımın desteği hak ettiğine ka-
rar verdi. IMF hissedariarının
Türkiye ve \rjantin"e bu destek
veren yaklaşımında. tenıcl bir
faktör olarak özel finans sektö-
riinün katkı beklcntisi yer akh.
Türkiye'nin güçlü, pryasa kural-
lanna uygun programı göz önü-
ne alındtğında. Türkiye'ye borç
veren özeL uluslararası kuruluş-
lann. kredi düzeylerini sürdür-
meleıi, hatta arttırmalan doğal
olmalıdır" dıve konuştu.
Köhler. dünv a piyasalarmda-
kı düşüşler ve Türkiye ile Ar-
jantin'de ortaya çıkan problem-
lerın. dünv a ekonomısinde ba-
zı sorunlara yol açtığını hatırlat-
tı. Ancak Köhler. küresel eko-
nomideki mevcut yavaşlama
eğilimmin, kısa süreli olacağı
öngörüsünde bulundu. Köhler,
•'tahminimiz. küresel
büyümedeki yavaşlamanın,
göreceü olarak kısa sürmesi ve
bu yılııı sonlannda büyümenin
başlayarak 2002 yılında güçlen-
mesi şeklinde. IMF. bu sonuca
yönelik güçlü politikalannı sür-
dürecek"1
dedi. Köhler. IMF'nin
gündeminde gelecek aylarda en
önemli madde olarak krizlerin
önceden sezilerek önlenmesi
hedef ınin yer alacağmı kaydet-
tı.
ABD, hükümeti
programda uyardı
r
.
IMF'den
i
ödev
}
sorgusu
BANUSALMAN
ANKARA (Cumhuriyet Bü-
rosu) - Hükümetin işçi ücretle-
rinde ve hububat fıyatlannda
yaptığı "semboBk artıslar" bile
ABD Büyükelçiliği'nde "prog-
ram detindi" yorumlanyla kar-
şılandı. ABD, çiftçinin üretim
maliyetini dahi karşılamayan
hububat fiyatlan ile işçinin enf-
lasyon kayıplannı bile giderme-
yen ücret artışlannın, programı
deldiğini savunarak hükümeti
uyaracak. Devlet Bakanı Kemal
Dervi$'in çalışmalannda ve
IMF'nin niyet mektubunu onay-
lamasında "destek" açıklayan
ABD, Türkiye'nin IMFye ver-
diği niyet mektubundaki koşul-
lan bire bir yerine getirmeme-
sinden rahatsızlık duyuyor.
ABD'nin Ankara Büyükelçi-
liği aracıhğıyla IMF ile yürütü-
len programın tavizsiz yürütül-
mesi gerektiğıni, Türkiye'nin
parasal destek olarak bunun son
şans olduğunu ve programdaki
delinmelerin bu desteği "tehli-
keye soktuğunu" ifade edeceği
savlanıyor. ABD'nin rahatsız
olduğu konular arasmda niyet
mektubunda sınırlan çizilen ta-
nmsal desteklemeye ilişkin ta-
ban fıyatlar ile kamu işçileriyle
bağıtlanan 2 yıllık toplusözleş-
meler yer alıyor. Niyet mektu-
bunda bu konularda yer alan ta-
ahhütler ile gerçekleşen durum
şöyle:
- Kamu ışçıleri ile memurlar
arasındaki ortalama net ücret
orarunı 2000 yılındaki 2.6 düze-
yinden kontrat dönemi boyunca
2'ye düşürmeyi hedefleyeceğiz.
Kontrat döneminin ilk yılında
söz konusu oranda 1.5'lik bir
düşüş hedeflenmektedır. Kamu
işçilerinin ücret kontratlan. enf-
lasyonun hedeflenen oranlarını
aşan kısmı için ayarlanacaktır,
ancak bu her 6 aylık dönemin
sonundan önce olmayacaktır.
Ancak söz konusu ayarlama,
gerçekleşen enflasyon ile bekle-
nen enflasyon arasındaki farkın
yüzde 80'ini aşmayacak v e ilk 6
aylık dönem için böyle bir ayar-
lama yapılmayacaktır. Buna gö-
re, ışçilere ilk 6 ay için sıfır zam
ve toplam 2 yıllık dönem için
ortalama yüzde 21.5 'lık artış ya-
pılması gerekıyordu. Ancak 2
yıllık dönem ıçın venlen yüzde
38'lik artışla, kamu işçilerinin
ücretleri reel olarak niyet mek-
tubunda öngörülen düzeyde ge-
riletilmedi.
- Destekleme fiyatlannın en
fazla hedeflenen enflasyon ora-
nında tutulması, destekleme fi-
yatlanndaki artışın hedeflenen
enflasyonu geçmeyecek şekilde
yapılması kaydıyla buğday des-
tekleme fiyatının, dünya fiyatı-
nın en fazla yüzde 20 üzerinde
kalacak şekilde Haziran 200l'e
kadar düşürülmesi, ithalat üze-
rindeki tarifenin en fazla yüzde
45'e indirilmesi. Niyet mektu-
bundaki bu koşula göre de ge-
çen yıl 102 bin lira olan fiyatın
buyıl 155 bin liraya çıkanlma-
sı gerekıyordu, ancak Tanm Ba-
kanlığı' nın muhalefetinin ardın-
dan liderlerin yaptıklan zirves-
le fiyat 164 bin lira olarak açık-
landı.
ANKARA - IMF heyetı, yeni
programı ilk, çöken programı 8.
kez gözden geçırmek üzere Tür-
kiye'ye geliyor. Ancak 8. gözden
geçirmenin tamamlarup ek kredi
diliminin gönderilmesi için ban-
kalarla ılgili düzenlemelerden
Emlak Bankasf nın tasftyesine,
Telekom'a özel sektörden yöne-
ticiler getirilmesinden Tütün Ya-
sası, fonlann tasfiyesi ve ek büt-
çe yasasının çıkanlmasına kadar
uzanan bir dizi değişikliğin ger-
çekleştirihnesi koşulubulunuyor.
Bu koşullann yerine getirilme-
miş olması ve niyet mektubunda-
ki smırlann buğday taban fıyatı
ile kamu toplusözleşme görüş-
meleri sırasında asılmasının
IMF'de rahatsızlık yarattığı be-
lirtiliyor. IMF'ye sunulan niyet
mektubunun. 8. gözden geçirme
için belirlediği ancak, henüz
adım atümayan ya da kamuoyu-
na açıklanmayan koşullan şöyle:
- TMSF ve kamu bankalannın
gecelik pozisyonlan ortadan kal-
dırılacak (Haziran 2001) ve Mer-
kez Bankası'ndaki repo stoklan
mayıs ayı sonuna kadar 7 katril-
yon hrayla sınırlandınlacaktı.
- Kamu bankalannın fmansal
yapılandırmaları tamamlanacak
ve reformların uygulanmasının
bağımsız dış denetçilerle izlcn-
mesmi sağlamak üzere denetçüer
mayıs ayında atanacaktı.
- Mayıs ayı sonuna kadar Em-
lak Bankası kapatılarak yüküm-
lülükleri ve bazt varlıklan Ziraat
Bankası'na devredikcektı (önko-
şul).
% Fondakı Türkbank, întcr-
bank. Etibank ile Bank Kapital.
Sümerbanktan sonra ikinci bir
geçiş bankası adı altında mayıs
ayı sonuna kadar birkşürilecek
ya da tasfiye edilecekti.
# Fon bankalannın batıklan
için oluşturulan tahsilat biriminin
faaliyet kurallan belirlenip pro-
fesyonel yönçticiler atanacaktı.
0 Bankalann sahıplenne ve
diğertaraflara ilişkin nsk linûtm-
de tanımlama yapan, konsolidas-
yona izin verecek düzenleme ha-
ziran ayında kabut edılerek 1
Temmuz'dan itibaren yürürlüğc
girecek.
# Kalan 15 bütçe içi fon ile 2
bütçe dışı fon, Haziran 2001'eka-
dar kapatılacaktı (yapısal kriter).
- Kaîmu finansmanı ve borç yö-
netim yasası haziran ayı sonuna
kadar TBMM'ye sunulacak (ya-
pısal kriter).
# Türk Telekom Genel Kuru-
lu'yla yönetim kurulu değiştiriîe-
cek. Şirket yönetim kurulu ve üst
düzey yönetime, özel sektör de-
neyimi olan kişiler getirilecek.
Bu da 8. gözden geçirmenin ko-
şulu olarak yer ahyor.
0 Tekel'in satışmı düzenleyen
ve tütün kurulu oluşturulmasmı
öngören Tütün Yasası mayıs
ayında TBMM'de kabul edile-
cekti.
0 Haziran ayından itibaren
ATV her ay en az toptan eşya fi-
yat endekslerindeki artış kadar
arttınlacak. Ek bütçe 8. gözden
geçirmenin koşulu olarak en geç
haziran ayında çıkanlacak.
0 Meclis tatile ginneden sağ-
lık primleri ve katkı ödemelerini
arttıran sosyal güvenlik yasası çı-
kanlacak.
0 Vergi kimlik numarasımn
yayguîlaştınlmasıylailgili gerek-
li düzenleme, koşul olarak mayıs
ayı sonuna kadar yapılacaktı
G Ü N D E M MITSTAFA BALBAY
• Baştarafi 1. Sayfada
kanlar Kurulu'na getirecek. Taslak, Derviş'le MHP
arasmda kalacak. Araya Başbakan Bülent Ecevit gi-
recek. Gece yansı giden hükümet, sabaha karşı ge-
lecek!
Kriz beklenenden erken geldi. Yalova, Türkiye Zi-
raat Odalan Birtiği (TZOB) Başkanı Faruk Yücel'i zi-
yaretinde şunlan söyledi:
Tütün Kanunu'nun mayıs ayı sonuna kadar çıka-
nlrnası konusunda, niyet mektubunu kim yazdı ise,
kim imzaladı ise sorumluluğu o taşır. Hiç kimse kal-
kıp da niyet mektubu, asker mektubu, bilmem ne
mektubu gibi kavramlarla haddini aşmasın. Tütün
Üst Kurulu konusunda da Hazine Müsteşariığı ile
aramada ihtilaf var."
Hazine Müsteşariığı, Derviş'e bağlı olduğuna gö-
re, kriz Yalova ile Derviş arasmda. Rastlantı bu ya,
Yalova bunlan söylerken Ecevit partisinin grup top-
lantısında şöyle diyordu:
"Büyük biruyum içinde, doğal olarak da tartışma-
lar yapıldıktan sonra sorunlan çözüyoruz."
Ecevit, bu konuşmasmdan sonra Yalova'nın de-
meci sorulunca şunlan söyledi:
"Demeci maa/esef okudum. Hükümetimizle bağ-
daşmıyor. Yılmaz'/n da tasvip ettiğini sanmıyorum."
Yılmaz'dan hemen karşılık geldi:
"Maksadı aşan birdemeç. Talihsiz!"
Bu açıklamalar akarken dün sabah Roma'ya giden
Derviş'in öğle saatlerinde y-azılı açıklaması geldi:
"Tedbirierin tümünü hükümet benimsemiştir. Or-
taklar altına imza atmıştır. Krizden çıkmak için bun-
lan uygulamak, olmazsa olmaz bir nitelik taşımakta-
dır."
Aynı saatlerde Yalova, sabahki konuşmasına açık-
lık getirdi:
"Tütün Kanunu önümüzdeki hafta Bakanlar Ku-
rulu'na gelecek!"
Bu yetmedi. Yalova akşam saatlerinde istifa etmek
durumunda kaldı. Yalova'nın 4 paragraflık açıklama-
sındaki, "Görüten lüzum üzerine istifa ettim" tümce-
si, bu tasarrufa zoıiandığını gösteriyor. Ecevit anın-
da yazılı bir açıklamayla Yalova'nın, krizin çözümü-
ne katkıda buîunduğunu söyleyip teşekkür etti.
Koç - Sabancı çekişmesi
Yalova'nın istifa gerekçeleri konusunda çok şey
yazılıp çizilecek. Biz Tütün Yasası'nın ardında yatan
tartışmanın bir bölümünü aralayalım:
1- Daha önce hazırianıp geri çekilen Tütün Yasa-
sı'nda, sigara ve öteki tütün ürünlerini ithal edecek
firmalann Türkiye'de en az 2 milyar adet sigara üret-
mesi öngörülüyordu. Bu, Türkiye'de sigara üreten
Philip Morris ortaklı Sabancı'nın desteklediği koşul-
du. Böylece hem üretim yapacak hem de ithalat hak-
kı elde edecekti.
2- Brrtish American Tobacco (BAT) ile ortak yatın-
ma hazırlanan Koç ise üretim şartının başta konma-
masını istiyor. "Sıze ithalat hakkını verin, sonra yatı-
nm yapalım. Yoksa yatınm yapma karariılığımız ze-
delenir" diyor.
3- Sabancı Grubu buna karşı çıkıyor. "İthalat, üre-
tim şartı olmadan serbest olursa biz niye üretim ya-
palım" diyor.
4- Derviş, iki seçenek arasmda, Koç'unkine daha
yakın duruyor. Bu yüzden Yalova'nın hazırladığı tas-
lağın değişmesini istiyor. Derviş ayncaTütün Üst Ku-
rulu'ndan TZOB temsilcisınin çıkanlmasını, yerine
Dış Ticaret'ten bir kişinin konmasını istiyor.
Çekişmenin özeti böyte. Türkiye, yaklaşık 3 milyar
dolariık sigara pazan. Bundan pay alma yanşı kıya-
sıya sürecek.
İki büyük yerli grup, kendilerine dışandan gür eş
bulmuş, güreşiyor. Korkarız, altta kalan da üretici
olacak. Zira onlann da kaderi, bu yanşın kazanan-
lanna bırakılıyor.
ankcum@ttnet.net.tr
Görünen işkenceye 'kanıt' aranacak Tantan'a kayıplar
bulunsun mektubuBÜLENT SARIOĞLU
ANKARA-19 Arahk operas-
yonunun ardmdan cezaevlerin-
de inceleme yapan milletvekili
heyetinin rapor hazırhklan yı-
lan hikâyesine döndü. 5 aylık in-
celemeleri sonucunda 1 ayda
oluşrurduklan raporda "işken-
ceyigizkmelde'' suçlanan alt ko-
misyon üyeleri, "kanıtaramak"
için yeniden çahşmaya zorlandı.
TBMM Insan Haklannı İnce-
leme Komisyonu, operasyon
sonrasında F tipi cezaevlerinde
inceleme yapan alt komisyonun
raporu için dün üçüncü toplan-
tısuıı yaptı. DSP'li Hasan Ma-
citbaşkanlığmda, 4 Ocak-2 Ma-
yıs 2001 tarihleri arasmda ceza-
evlerini dolaşan milletvekilleri,
FP'li Mehmet Bekaroğlu ve
DYPTi Kamer Genç başta ol-
mak üzere üst komisyon üyele-
rinin tepkisiyle karşılaştı. Bir
gün önce toplanan alt komisyo-
nun sonuç bölümüne yeni ekle-
meler yapılması yönündeki ka-
ran uygulamaya konmadan ra-
porun eski haliyle toplantı ma-
sasma getirilmesi anlaşmazlığı
tırmandırdı.
Alınan bilgiye göre Mehmet
Bekaroğlu, "sıcak su ve yemek-
kr" konusunda örnekler verile-
rek F tipi cezaevlerinin öv ülme-
sini eleştirdi. Raporun bu haliy-
le Adalet Bakanı Hikmet Sami
Türk'ün "savsaklama ve gecik-
tirme girişimlerine katkı sağla-
maktan başka yaran olmayaca-
ğuuw
söyleyen Bekaroğlu'nun.
toplantıda şu görüşlen dile ge-
tirdiği öğrenildi:
"Bu rapor komisyonun itiba-
ruu sarsar. Biz insan haklan sa-
vunucusu değil miyiz? Burada
komisyonun görevi devleti sa-
vunmak değil; devleti zaten her-
kes savıınuvor. Burada hak ihlal-
lerinin var olduğunu tespit et-
mek devlete zarar vermez. Siz ne
kanaat edindiniz. bunu raporda
göremiyoruz. Operasvonlar ge-
reksiz yere mi uzanuş, kamuoyu
vanlış mı yönlendirilmiş. Bunu
yazmalısınız, Bizim komisyon
başkanı ile 10. günde tespit etti-
ğimiz hak ihlalleri bu raporda
yer almıyor. "Böyle ıddıa edilı-
yor' deyip geçemezsiniz. "Kolu
kınk' deniliyor. Kınk arbedede
olmaz. Sizden istediğimiz, sıcak
suyun akıp aknıadığı değiL, bu
kolun işkencede kınlıp kınlma-
dığı.''
Raporu savunan Hasan Ma-
cifin "Bu arkadaşlar bilirkişi
değil. Biz olaym fotoğrafını çek-
tik, ifadeleri rapora aldık" söz-
lerine karşın Bekaroğlu eleştiri-
sini "Abarüh iddialar da var. Ra-
porlara bakılmadı mı? Nakledi-
lenlerin raporlan yok muydu?
Komisyon bir bilirkişi bulamaz
nuydı? Bu haliyle ben bu rapo-
ra muhalefet şerhi yazanm" dı-
ye sürdürdü.
Kamer Genç de "Ben zaten
alt komisyon başkanı savsakla-
dığı için komisyondan çekihniş-
tim" görüşünü dile getirdi.
Macit, raporun oylanarak ka-
bul edilmesini isteyince tartış-
ma büyüdü. Komisyonun
MHP'li başkanı Hüseyin Ak-
gül'ün "Rapor yetersiz, eğer oy-
lama yapacaksak benim oyum
da olumsuz" demesi üzerine oy-
lamadan vazgeçildi. Alt komis-
yonun. yarahların doktor rapor-
lan ile ölenlerin otopsi raporla-
rını inceleyerek raporu yeniden
düzenlemesi yönünde karar
alındı.
Komisyon, devam eden açhk
grevi ve ölüm oruçlan konusun-
da koalisyon liderleriyle görüş-
me sağlanması için Hüseyin
Akgül'e yetki verdi.
tstanbul Haber Servisi - İnsan Haklan Derneği
(IHD) Istanbul Şubesi. 17-31 Mayıs "Uluslararası
GözaHmdaKaymlar Haftaa" nedeniyle, "Kayıplann
akıbeüerinin açıklanması ve sorumlulanıun
yargılanması'" istemiy le tçişleri Bakanı Sadettin Tan-
tan'a mektup gönderdi. Eminönü'nde cezaev-
lerindeki ölüm oruçlanna destek vermek ve F tipi
cezaevi uygulamasını protesto etmek isteyen tutuk-
lu yakınlanna polis müdahale etti. Polis. Tutuklu
Aileleri ve Yakınlan Dayanışma Derneği (TAYAD)
üyesi 4 kişiyi gözaltına aldı.
17 MADDESİ CÖRÜŞÜLEN RTÜK YASA TASARISI HAFTAYA KALDI
Meclis'te
w
satılılv vekü' tarbşması
ANKARA (Cumhuriyet Bü-
rosu) - TBMM Genel" Kuru-
lu'nda, medya patronlanna ka-
mu ihalelerine girme olanağı ge-
tiren RTÜK Yasa Tasansı görü-
şülürken "saöhkvekü" tartışma-
sı yaşandı. DYP'li Kamer Genç.
DSP'li Erol Al'a "Medya pat-
ronlanndan talimat, takitik alıp
burada konuşuyorsun" dedi. Al
da "Beni satın alacak para, da-
ha Merkez Bankası'nda basıl-
madı" karşılığını verdi.
Başbakan Bülent Ecevit ile
ANAP Genel Başkanı ve Başba-
kan Yardımcısı MesutYıbnaz' m
genel kurul çalışmalanna katıl-
masıyla görüşmeleri hızlanan
RTÜK Yasa Tasansı, dün lider-
ler Meclis'e gelmeyince haftaya
kaldı. Iktidar milletvekillerinin
büyük bölümünün genel kurula
gelmemesi nedeniyle karar yeter
sayısı bulunamadı ve tasannın
17. maddesi üzerindeki görüş-
meler tamamlanamadı.
Tasannm 17. maddesi üzerine
söz alan DYP'li Kamer Genç,
medya patronlannın egemen
güç haline getirileceğini belirte-
rek "Egemeniik, kayıtsız şartsız
milletindir" yazısını göstererek
"Böyle giderse bu yazıyi değis-
tirmek zorunda kalırsuıız" dıye
konuştu.
Genç, "Bankalar, medya pat-
ronlanna verilen kredüer nede-
niyle batü. O zaman 'Bütçenin
yansı medya patronlarınındır'
diye bir düzenleme getirin" de-
di. Genç. DSP'li Erol Al'a döne-
rek u
Medya patronlanndan ta-
linıal. taktik alıp burada konuşu-
yorsun. Milleti kandırmanuı bir
âlemi yok. Bakanlara da telefon
açüryor ve Meclis'e geuneleri ta-
liınatı veriliyor'" dedi.
Sataşma gerekçesiyle söz alan
Al. "20 yıldu- milktvekilisin, bu
ülkeye ne gibi bir hizmet verdin;
ilk önce onun hesabını ver. Han-
gi medya patronundan emir al-
dığımı kanıtlamayan müfteridir.
Hangi medy a patronu bana emir
verebilir? Beni satuı alacak para,
daha MerkezBankası'nda basıl-
madı" diye konuştu. DYP'li
Mehmet Yalçınkaya. medya pat-
ronlannın sicilinin bozuk oldu-
ğunu vurgulayarak "Bunlann
bir kısmı içeride. Dinç Bılgin ve
Cavit Çağlar ile uzantüan içeri-
de. Bu memleketi hortumlayan-
lar çiftçiler değjl 40 milyar dolar-
uk soygun yapan medya patron-
landır'* dedi.
FP'li Dengir Mir Mehmet Fı-
rat da bugüne kadar siyasetçi-
nin intihar girişimine rastlama-
dığım. ancak RTÜK Yasa Tasa-
nsı başta olmak üzere Mec-
lis'ten geçirilen yasalarla siyasi-
lerin intihar psikozuna girdiğini
vurguladı. Fırat. "Bu tasan,
ayağunzm altmdaki iskemledir"
diye konuştu.
tPTAL EDtLEN 595 SAY1U KHK HAKKCSTJA
MtMARLARA DUYURU
Mimarlar Odası, 595 sayılı "'Yapı Denetimi Hakkında Ka-
nun Hükmünde Karamame"ye karşı görüşlennı, kararname-
nin hazırlık aşamalanndan itibaren açıkça dile getınniş. öneri-
len dikkate alınmayarak çıkanlan KHK>e karşı yasal yollara
başvurmuş, Anayasa Mahkemesrnde açılan iptal davasını sa-
vunmuştur. Mimarlar Odası, buna rağmen, yasal sorumlulu-
ğunu da yerine getırmış ve başvuran üyelerine KHK'de öngö-
rülen "uzman mimar" belgesinı vermiştır. KHK ile getırilen
"uzman" tanımının bilimsel ve meslekı tutarlıhğı ve haklıhğı
olraadığını belırten Mimarlar Odası. bu "
L
uzman" sözünûn \e
"uzman mimar" belgelennın sadece 595 sayılı KHK kapsa-
mında kullanılmasına özellıkle dıkkat etmiş ve bu koşul veri-
len belgelere şerh olarak kaydetmıştır.
Bu süreçte, 595 sayılı "Yapı Denetimi Hakkında Kanun
Hükmünde Kararname"nın ıptalı ıstemıyle açılan dava iptal
karanyla sonuçlanmış ve Anayasa Mahkemesı'nin yürürlüğü
durdurma karan 26.05.2001 günü Resmı Gazete'de yayımlan-
mıştır.
Bu durumda. 26.05.2001 gününe kadar Odamız tarafindan,
595 sayılı KHK'nın geçıcı 4. maddesi uyannca \e 601 sayılı
KHK ile 6235 sayılı TMMOB yasasına eklenen geçici 6. mad-
de uyannca "595 sayılı Yapı Denetimi Hakkında KHK kapsa-
mındakı mımarlık hızmetleri ıçm geçerlı" olmak üzere verilen
belgelen almış üyelerimızin;
• Anayasa Mahkemesi'nin >Tİrüıiüğün durdumlması kara-
nnı dikkate alarak bu belgekri kullanmamalarmı,
• Esasen verMği tarihte de S95 sayıh KHK mgulamaa dı-
şmda başkaca bir gecerüliği olmavan bu belgelere dayanarak
"uzman" sözcüğünü \asal mimar umanlarına ek bir uman gibi
kuUanmamalanıu, böyle bir belge dola\isıyla diğer mesleklaş-
lardan farkh hak, yetki ve formasyona sahip olduklan izienimi-
ne neden olabüecek turum ve davranışlardan kaçınmalannı
önemle duyunımz.
Mimarlar Odası gerçek anlamda kamu yaranna ve bilimsel,
mesleki yükümlülükler içeren bir yapı denetimi düzenine iliş-
kin önenlennı ılgılılere her firsatta ilermıştır Mimarlar Odası
bu çabasını daha da yoğunlaştırarak sürdürecek ve iptal edılen
595 sayılı KHK'nin benzen gınşımlere de yıne karşı çıkacak-
tır.
Sayın halkımıza, ılgılılere ve üyelerimıze duyururuz.
TMMOB MÎMARLAR ODASI MERKEZ YÖNETÎM KURULU