Katalog

Cumhuriyet lmtiyaz Sahibi: Berin Nadi Genel Yayın Yönetmenr tbrahim Vıklız #YazuşlenMüdürii: Salim Alpaslan # Sorumlu Müdür Fikret Ilkiz # Haber Merkezi Müdürü. Hakan Kara tstıhbarat: Cengiz Yıldırım 0 Ekonomi: Özlem \ üzak # Kültür Handan Şenköken 0 Spor Abdülkadir >. ücelman 0 Makaleler: Sami Karaören 4 Duzeltme: Abdullah Yazıcı # Bilgı- Belge Edibe Buğra # Yurt Haberlerı Mehmet Faraç 9 Avrupa Temsılcısı. Cüray Öz Yayın Kurulu: llhan Selçuk (Başkan). Orhan Erinç, Hikmet Çetinka\a. Şükran Soner, İbrahim Yıldız,Orhan Bursalı. Mustafa Balbay, Hakan Kara. Ankara Temsılcısı Mustafa Balbav Atatürk Bul\ an No 125. Kat:4, Bakanlıklar-AnkaraTel: 4195020(7 hat). Faks. 4195027 • lzmır Temsılcısı Serdar Kızık. H Zıya Bh 1352S 23Tel 4411220. Faks 4419117• AdanaTerâiilcısı. Çetin Yiğenoğlu. Inonu Cd 119 S No 1 Kat 1. Tel. 363 12 11. Faks-363 12 15 Muessese Mudürü Erol Erkut 0 Koordınatör. Ahmet Korulsan 0 Mu- hasebe Bülent Yener0 Idare. Hüsevin Gürer 0 Satış Fazilet ku/a MEDYA C: • Yonetım Kurulu Başkan. - Genel Müdur Gülbin Erduran # Koordınator Reha Işıtman • Genel MudurYaıdımcısı SevdaÇoban Tel 514 07 53 - 5139580-5138460-61.Faks 5138463 Yayımlaıan ve Basan: ^ı enı Gun Haber \ıansı Basın \e Va>mcılık \ Ş TDrkocaŞı Cad 19 4i Cağaloğlu 34334 ktarbu! PK 246 - Sırkecı 34435 tstanbuı Tel ) 2121 512 05 05 120 hal ı Fjk^ IO 2 I 2 ı * ! " ^ 9* \vw\v cumhun\et.com.tr 1 HAZİRAN 2001 lmsak:3.29 Güneş: 5.27 Öğle: 13.09 Ikındı: 17.06 Akşam: 20.38 Yatsı: 22.26 'The Producers' rekora koşuyor • Kûltür Servisi - Tiyatro ve müzikal dallannda verilen en önemli ödüllerden biri kabul edilen 'Tony Ödülleri 2001'de, Mel Brooks'un 1968tariMiklasikler arasına girmiş filmi 'The Producers'ın sahne versiyonu 'The Producers, the New Mel Brooks Musical' adlı yapım tam 15 dalda aday oldu. Ödüller, 3 Haziran'da Nevv York'taki 'Radio City Music Hall'de düzenlenecek törende sahiplerini bulacak. 70 milyon dolar • WASHENGTON (AA) - Amerikalı milyarder Bill Gates, menenjit aşısı geliştirme çalışmalanna 70 milyon dolar bağışladı. Bıll ve Melinda Gates Vakfrnın eşbaşkanı Patty Stonesifer menenjit hastalığının büyük bir hızla yayıldığını bildirdi. tasarımcıları • tstanbul Haber Servisi - Kom Tekstil ve Konfeksiyon Şirketi tarafindan genç tasanmcılara fırsat tanımak amacıyla bu yıl 6. kez düzenlenen 'Geleneksel Mayo Deseni ve Tasanm Yanşması'nda dereceye girenlere ödülleri verildı. Çiftehavuzlar'daki Büyük Kulüp'te yapılan yanşmada Arzu Gürsoy birinci, Servet Çizmeli ikinci ve Oylum Neslihan Savaş üçüncü seçildi. SİYAD Kaplan ve Çdertta'yı seçti • ISTANBUL (AA>- Sinema Yazarlan Derneği (SİYAD) üyesi yazarlar, 1 Haziran 2000'den bu yana geçen 1 yıllık sürede Türkiyede gösterime giren filmleri değerlendirdi. Ang Lee'nin 'Kaplanve Ejderha' adlı fibnini en iyi yabancı film seçen StYAD, Steven Soderberg'in 'Trafık' fihnini ikinci, Lars von Trier'nin 'Karanlıkta Dans"ını ise üçüncü olarak belirledi. Seçilen filmler 15 Haziran'dan itibaren Istanbul Beyoğlu ve Ankara Kızıhrmak sinemalannda gösterilecek. JK Rovvling'e • Kültür Servisi - Harry Potter serilerini yazan lskoçyah kadın yazar JK Rowling. ülkesinde verilen Iskoç Sanat Konseyi Kitap Ödülü'nü aldı. 'Harry Potter and the Goblet of Fıre' ile bu ödüle değer bulunan yazar, bin sterlinlik para ödülünü, yazarlann durumunun iyileştırilmesine yardımcı olmak için kullanacağını açıkladı. Acil Tıp Derneği Başkanı Rodoplu, hastalann önem sırasınagöre taşınmasının ölüm oranınıyüzde 20 azaJtüğını söyledi Ükyardundarenkyaşmtdtr Acil Tıp Derneği Başkanı Rodoplu. SAADET USLl Marmara depremiyle birlikte öne- mı bir kez daha ortaya çıkan acil yar- dımda daha çok hayat kurtanlma- sı ıçin çahşmalar süriiyor. Acil Tıp Derneği Başkanı Dr. Ulkümen Ro- doplu. daha çok yaralının kurtan- labilmesi ıçin triaj (yaralı ayıklama- sı) yoluna gıdilmesi gerektiğıni be- lirtti. Rodoplu bu yolla ölüm ora- nının yüzde 20 azaltılabileceğini vurguladı Dr Rodoplu. lzmır"in Konak Meydanfnda düzenlediği ve 100 kişinin katıldığı "Depremsonrasıilk- yardımvealanrriajr konuluçalış- masıvla Fransa'nın Lion kentinde • Kırmızı rengin kanamalı hasta için kullanıldığını, ilkyardımda da önceliğin bu gruba verilmesi gerektiğini bildiren Rodoplu. san renge ise kalça, kaburga, bacak kınğı gibi vakalann girdiğini belirtti. düzenlenen 12. Dünya Afet ve Acil Tıp Kongresi'nde jüri özel ödülü- nü aldı. Triajı "Hastalan önem sı- rasına göre taşıma" olarak tanım- layan Rodoplu. bunun için ulusla- rarası renkler olan "kırmızı, san, yeşü vesiyahr 'ın kullanıldığını söy- ledi. Afetler ya da çok yaralanma- nın olduğu olaylarda yaralıların bu renklere göre taşınması gerektiği- ni söyleyen Rodoplu. renklerin an- lamlannı şöyle açıkladı: Kırmızı; Hastalann yüzde 5' i bu gruptadır. Kanamalarının kısa sü- rede durdurulması gereken, hava- yollannın kısa sürede açılması ge- reken hastalar bu gruptadır. llk ba- kılması gerekenlerdir. Yeşil; Yüzde 60'ı kapsar. Daha çok bağınp çağıran ama kolda kı- nk. çıkık gibi aciliyetı olmayan va- kalardır. Ertesi gün bakılabilir. San; Yüzde 20"yi kapsar. Kalça. kaburga. bacak kınğı gibi vakalar- dır. 1-2 saat içinde bakılmalı. Siyah; En tiraj ik olan gruptur. Ya ölmüşlerdir ya da ölmek üzeredir- ler. Bırakılırlar. Ölüm yüzde 20 engeüeniyor Triaj ın uygulandığı olaylarda ölü- mün yüzde 20 oranında engellen- diğini belirten Rodoplu, "Eldeki olanaklar kısıdı ve mümkün oldu- ğu kadar çok yaralıvı hayata dön- dürmek zorundasınız. Yeşil alanda- ki hastalara öncelik verirseniz kır- mızı ve san alandaki hastalan kay- bedebilirsiniz. Zaten kayıplann ço- ğu da bu alanlardan oiuyor. Marma- ra depreminde deölmek üzere olan- lar ambulanslarla taşındı" diye ko- nuşru. Bursa, Edirne, tzmir, Ankara, De- nizli, Aydın ve Gaziantep'te yaptık- lan çalışmalarda hastanelerin afet planlannın olmadığını gördükleri- ni de söyleyen Rodoplu. planların tozlu raflardan çıkanlıp uygulama- lannın vapılmasını istedi. 9 Hazi- ran'da Istanbul Kadıköy Meyda- nfnda bir tatbikat yapacaklannı söyleyen Rodoplu. yaralı gönüllü- sü olmak isteyenlerin kendilerine bil- direbileceğini söyledi. Isteyenler 0232 463 51 59-421 74 49 nu- maralı telefonlara başvurabilirler. . AVRUPA OBEZÎTE KONGRESİ Şişmaulık kansere davetiye çıkamyorHaber Merkezi - Hollandalı Profesör Jaap Seidell. 11. Avrupa Obezite Kongresi'ne sunduğu bildiride, tütünden sonra. kanserden ölümlerin azalmasını sağlayacak en önemli unsurun aşın şişmanlığın önlenmesi olduğunu söyledi. Profesör Philip James de "Aşın kilolu olmamn bazı kanser türlerinin oluşmasında önemli katkısı olabileceğini hiç kimse tam olarak anlamıyor"* dedi. ntvmsnbc'nin ^ v% * haberin göre, j /^ A-; W • Bilim adamlan, Idlo verümesinin dünya çapmda kanser va&alanmyüzde 30-40 oranında azaitabileceğini belirayoriar. kongreye katılan bilim adamlan, dünyada 300 milyonun üzerinde kişinin aşın şişman olduğunu ve obezitenin dünya çapında tehlikeli bir şekilde arttığını söylediler. Uzmanlar, sorunla ilgili önlemler alınmazsa, aşın şişmanlann sayısının gelecek 20 yıl içinde iki katına çıkabileceği tahmininde bulundular. Bilim adamlan, diyet ve egzersizle kilo verümesinin, her yıl dünya çapında kanser vakalarının sayısını yüzde 30-40 oranında azaitabileceğini belirtiyor. AKAN DURMUŞ: REKABETE HAZIR1Z Türkiye, kaHteH ilaç üretmunde iddiah >»* V- *m*-*MH*>p" 7 _^0? f e-posta : tan (<•» prizma. net. tr tstanbul Haber Servisi-Sağlık Bakanı Osman Durmuş, Türk ilaç sektörünün bugün itibanyla 2.8 milyar dolar değerinde ilaç ürettiğini belirterek "Türkiye'de üretilen ilaçlar, kalitesi. eüdnüği ve güvenirliği açısından dünya ile rekabet edebilecek düzeye geüniştir" dedi. Durmuş bazı hayati ilaçlara öngörülen KDVnin kaldınlması gerektiğini söyledi. Hyatt Regency Otel'de, İlaç ve Kimya Endüstrisi "Vaüdasyon Semineri"nde konuşan Sağhk Bakanı Durmuş, hayati önem taşıyan ilaçlarda KDl'nin kaldırünıasıgerektiğini vurguladu Araştırma ve Geliştirme Vakffnca düzenlenen "Validasyon Semineri"nde konuşan Durmuş, ilaç endüstrimizin son 10 yılda toplam 510 milyon dolar tutannda yatınm yaptığını söyledi. İlaç üretim teknolojisi konusunda da gelişme kaydedildiğini belirten Durmuş, "Türkiye'de üretilen ilaçlar, kalitesi ve güvenirtiği açısından dünv a ile rekabet edebilecek düzeye gelmiştir" diye konuştu. Hooker'ın cezası Kidman'dan uzak durmak Ünlü sinema yıldızı Nicole Kidman ı rahatsız eden işadamına 3 yıl boyunca sanatçıdan uzak durma cezası verildi. Çok sayıda intenıet çöpçatan sitesinin sahibi 40 yaşındaki Matthevv Hooker, Kidman ile üişki kurnıak amacıyla birçok kez teşebbüste bulunmakla suçlamyordu. i* Kidman'm avukadan, Hooker'ın kendisine ait internet sitesinden, aralannda bir aşk şiirinin de bulunduğu çok sayıda mesaj y ayımladığını ve sanatçının evine gelerek Kidman't baleye ve dondurma yemeye çağırdığını belirttikr. Mahkemeye gelmeyen, ancak yazılı açıklamada bulunan Kidman ise Hooker'm hareketlerinin kendisinin 'güvenliği ve emniyed konusunda korku duymasına neden olduğunu' belirtti. Santa Monica Üst Mahkemesi Yargıcı Alan Haber, Hooker'm sanatçıyı taciz ettiği ve ciddi şekilde sinirlendirdiği konusunda eDerinde yeterli delil bulunduğunu beürterek Matthevv Hooker'ı, 3 yıl boyunca Kidman'm 250 metre yakınında bulunmama cezasma çarptırdı. Karara tepki gösteren Hooker ise Kidman'a karşı her zaman 'bir beyefendi gibi' davrandığını ileri sürerek iftirada bulunmak suçundan Kidman'a karşı dava açacağını söyledi. Kidman ile mart ayında bir kitapçıda tesadüfen tanıştıklannı iddia eden Hooker, ünlü sanatçının kendisiyle İlört ettiğini' öne sürdü. Kidman'a karşı mihonlarca dolariık dava açacağını belirten Hooker, "O burada büyük bir hata yaptı" dedi. Çevre, çoculdara ve gençlere emanet Istanbul Haber Servisi - Çevre Bakanlığı, Istanbul Valiliği. Şişli Belediye Başkanlığı ve Koç Hol- ding AŞ'nin katkılanyla düzen- lenen "Ulusal 1. Çevre Çocuk Ku- rultayı" başladı. Kurultaşda. 81 ilden gelen 162 çocuk, bölgele- rindeki çevre sorunlannı anlatacak. Kurultay. yann boğaz turu \ e Ya- lova'daki Yürüyen Köşk. Termal Atatürk Köşkü gezilen ile sona erecek. The Marmara'daki açılışa katı- lan Milli Eğıtim Bakanı Metin Bostancıoğlu. doğal çevrenin ko- runmasının. bozulmuş doğanın geri kazanılmasının temelinde eği- timin yattığını vurgulayarak çev- re eğitiminde hedefin özellıkle ço- cuklar ve eençler olduğunu söy- ledi. 'Bmükleri uyaraı'1 İlk \e orta derecelı okullarda çev re derslen okutulduğunu, eğit- sel kollar aracıhğıyla çevre ala- nında çahşmalar yapıldığını be- lirten Bostancıoğlu. çocuklara ses- lenerek "Sizleri göreve davet edi- yorum. Otomobilin camından çöp atan büyükleri siz uyaracaksınız. Kimsenin "Sus. sen ne bilirsin ki' demeye hakkı yok. Çünkü siz çok şev bihyorsunuz'' dedi. Bostancı- oğlu. dünyada henüz çevre sorun- lannın tartışılmadığı günlerde Ata- türk'ün çevre sorununu gündeme getirerek "ÇevTevikorumakaklın gereğidir" dediğini de anımsattı. SÖYLEŞİ ATTİLÂ İLHAN Kabahat 'ErkerV Davranmak mı? Q 7 Mayıs, 'Solcu Kemalist' bir devrim' sayılmış- C. tır; öyle bir hevesi olanlar vardı ama, daha o za- man yazdığım gibi, temelinde CHP yatan bir 'dar- be'dir. Başrol oyuncularından biri, Alpaslan Tür- keş. 'cunta'ya nasıl katıldığını. şöyle açıklıyor: "...1958 başlarında VVashington'dan Elazığa, 1. TaburKomutanlığı'na tâyin oldum. RahmetliTa- lât Aydemir de, benım taburuma komşu, Motorlu Topçu komutanı ıdi. llk defa Talât Aydemir 'den böyle bir teşkilâtlanma olduğunu duydum. Bir gün benı ziyarete geldı ve hükümeti tenkıt etti. 'Biz bu hükümeti devirmek istiyoruz, siz de bizimle be- raber olur musunuz?' diye bana teklifte bulundu. Sen, 'Devirip ne yapacaksmız?' diye sordum. 'Halk Partisi'ni, ismet Paşa'yı getireceğiz, Ismet Paşa büyük adamdır vs.' gibi bir şeyler söyledi..." (Nazlı llıcak, 27 Mayıs Yargılanıyor, s.83) Dahası var. Solcular Meclis'ten dışarı... 27 Mayıs öncesi, DP aleyhtarı mıting ve gösteri- ler -içinden ızlemişimdir- CHP taban örgütleri- nin marifetiydi. 'Millî Damat' Metin Toker, Mende- res tahakkümünün türlü belâsına, sabır ve haysiye- tini koruyarak katlanmış; ama dergisi Akis'in işlevi- ni tanımlarken şöyle demiştir: "...27 Mayıs 'tan ön- ceki iktidar gericiliğı, Said-i Nursî'n/n elini öpenle- ri temsil ediyordu. 1leri Hareket'in organı olarak, onun karşısında Akis vardı demek istiyortarsa; çok haklılar..." (a.g.e. s.21) Ismet Paşa ve CHP. daha 1947de ABD'den 'lâikliğe boşver' işaretini aldığı, ilk adımları da attığı halde; Menderes ve DP'yi. 'irti- ca'yla itham ediyordu; bılahare DP onu komünizm'e 'yataklıketmek'lesuçlayacaktı.Hangıkomünızme? Aslında oynadıkları, bir oyun: 'Soğuk Savaş' geri- limini 'tırmandırma' oyunu! Bedii Faik Bey'in. 27 Mayıs'a da, Kurucu Mec- lis'e de bakışı, bu 'tespiti' doğrular mahiyertedir: "...nihayet Kurucu Meclis teşkiledildi. DP'ye ka- yıtlı olanlann Kurucu Meclis egirmesı yasaklanmış- tı. (...) Ben Kurucu Meclis'e girmek istemedim; çünkü o zaman ihtilâlcilerin müşavir olarak yanları- na aldıklan insanlann, hemen hepsinin 'Solcu' ol- duklannı tespıt etmiştim. Bu havanın Kurucu Mec- lis'e de aksettiği kanaatındaydım..." (s.56) Acaba? Doğrudur, Kurucu Meclis'te birkaç sos- yalist daha çok da 'Solcu Kemalist' bulunuyor- du. -DP'lilerin dışında- çok daha fazla 'liberal' ya da 'muhafazakâr' sağcının olduğu da, bir gerçek; nitekim sonraları Doğan Avcıoğlu ve arkadaşları, 'Kadro' türünden bir 'Sosyal Kemalizm'i. bir 'Maz- lumlar Solculuğu'nu; ancak parlamento dışında, - hatta marginal- sürdürebilecekler; onlar ve TİP, - demokrasi'nin 'olmazsa olmaz'- kanadı sayılan Sos- yalizm ve Işçi Sınrfı olduğu halde, 12 Mart'ta kuy- ruklarına bir de 'terorizm' kulpu takılarak devre dı- şı bırakılacaklardır. Çünkü Türkiye'de siyaset plat- formu, aynen Bedii Faik Bey'in -tabii ABD'nin (Sis- tem) de-, tasarladığı gibi, butunuyle sağcı', -birma- nada 'solcuların hasm-ı bî-amanı-' olarak uygulana- caktı. Sol'u soldan eleçtlrmek... Eskı Izmir Cezaevi nde 'Tornacı' Ömer Yol- daş'ın ballandıra ballandıra anlartığı. Türkiye Komünist Fırkası. gerçekte lâfa dayanan bir efsa- neydi; bunun böyle olduğunu, 4O'lı yıllann ortalann- da, Sansaryan Hanı'ndaki zorunlu ikametlerim sı- rasında anlamıştım. Paris'teki 'İleri Jöntürkler Ha- reketi'. canını dışıne takmış birkaç öğrenciden iba- retti. TKP derseniz, Mason Locası gibi 'kapalı' bir kutu, amagüçsüz; yandaşı bırşairin, cebinden bas- tırdığı bin adet kitabı, Istanbul'da bile dağıtamıyor, siyasi baskıdan yöneticileri suspus, militanları da- ğılmış; daha kötüsü, birbirieriyle uğraşmaktadır. CHP, DP, AP, -yâni 'Soğuk Savaş' Hükümetleri-; 'Islam- cı sağ'ı ve 'ülkücü gençliği', en önemlisi 'Komünizm- le MücadeJe Cemiyeti'ni, bu sözde 'Komünizm Teh- likesi'ne karşı örgütlemişler; böylece ülkenin den- gesinı ve ıstikrarını bozacak 'teronzm ortamını', ken- di ellenyle hazııiamışlardır. Hep söylerim, Paris benim için katmerli bir 'sü- kût-u hayal'di: Batı sandığım Batı değildi; Komü- nist Hareketi, sandığım o hareket değildi: ilki, ön- yargılı bir emperyalist güç; ikincisi 'totalrter bir dik- tatörlük'; hele Trotksıstler ('Yoldaş' Mark Apter) ve Anarşistler('Tombul' Magda) ile dertleşince; SSCB olarak Rusya, 'Millî Şef yönetiminde Türkiye'den adeta farksız görünüyordu. Her ikisi de, 'zalim'; her şeyi halktan gizlı; hata ve yanlışlarını, içinde bann- dırıyor. O zaman yapılması gerekeni, gözümü kırpmadan yaptım: acımasız bir özeleştiriye grt- mek, bunu -bazılan gibi- soldan koparak değil, solda kalarak yapmak! Sonradan yakıştınlan, 'ihanet' ve 'rfşaat' suçlamalannın temeli budur. Oysa, bu benim yaptığımı, bir süre sonra Kruş- çof, 20. Kongre'de; çok daha sonra da, Gorba- çof, dünyanın gözü önünde yapacaklardı: su- çum, erken davranmak mı oiuyor? Paris'te başladığım roman ('Zenciler Birbirine Benzemez') bu kararın ilk eseridir. Türkiye'nin yaşadığı 'yasaklar', tam şeffaflığa izin vermese de, eserde Moskova Komünistliğinin yergiye varan eleştirisi açıkça görülebilir. Bir yandan da, Mark- sizm'i yalansız yanlışsız öğrenıyor, 'Kendi Kendi- me Sanat Konuşmalan' yazarak, Kemalizm ile iç içe bir Sosyalizm'in zeminini araştırıyordum. Bundan iki şey çıkacaktı: biri, önce 'Bozuk Yıldız' başlığı altında toplayıp, sonra 'Hangi Sol' başlığı altında geliştireceğim; tartışma, yergi ve öneriler pa- keti; ikincisi, döner dönmez uygulamaya kalkışa- cağım 'Toplumsal Gerçekçilik/Sosyal Realizm' Hareketi! Değerlendirme tarzım, Paris'tekilerle aramı aça- caktı; Türkiye'ye dönünce, İstanbul selâmı sabahı kesti. Bense, bağımsız bır(Marksist) Sosyalist ay- dın olarak yoluma devam ettim. Hâlâ ediyorum. Neye niyet neye kısmet Bediî Faik Bey'in, terbiye sınınnı aşan bir üslûp- la sözünü ettiği, 'Dünya gazetesine -aslında Falih Rıfkı Bey'e- tevdi edilmiş 'gizli ifşaat' dosya- sı. yâni 'belgeler': yayımlayarak, -Kruşçof gibi, Gor- bacov gibi, - 'durumu' herkese duyurmak, -Sosya- listleri uyarmak- istediğim; 'Zenciler Birbirine Ben- zemez'le; 0 tarihte henüz 'Bozuk Yıldız' adını taşıyan, 'Hangi Sol'un eskiz, not ve müsveddeleriydi. httpy/\AWW.prizma.net.tr/AILHAN http://www.bilgiyayınevi.com.tr7ailhan Faks/0-212/260 19 88